Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಪಣಾಮನಾಖಮಾಪನಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
೮೦. ಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಲಕ್ಖಣಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ‘‘ತೇನೇವ ಲಕ್ಖಣೇನ ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ಪಾಠೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ‘‘ನ ತೇನೇವ ಲಕ್ಖಣೇನ ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಏವಂ ಪನೇತ್ಥ ಪಾಠೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಸ್ಸ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇನ ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ನ ವೇದಿತಬ್ಬಾತಿ ಏವಂ ಪನೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋಪಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಞ್ಞಥಾ ‘‘ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕೇನ ಹಿ ಯಾವ ಆಚರಿಯಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಸತಿ, ತಾವ ಸಬ್ಬಂ ಆಚರಿಯವತ್ತಂ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ವಿರುಜ್ಝೇಯ್ಯ। ಇದಞ್ಹಿ ವಚನಂ ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕಸ್ಸ ಅಮುತ್ತನಿಸ್ಸಯಸ್ಸೇವ ವತ್ತಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ। ತಸ್ಮಾ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಸ್ಸ ಯಥಾವುತ್ತವತ್ತಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಯಮುತ್ತಕಸ್ಸ ಅಮುತ್ತಕಸ್ಸಪಿ ಆಪತ್ತಿ, ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕಸ್ಸ ಪನ ಅಮುತ್ತನಿಸ್ಸಯಸ್ಸೇವ ಆಪತ್ತೀತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ತೇನೇವ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇಪಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ॰ ೧.೪೧) ಞಾತಿಪಲಿಬೋಧಕಥಾಯಂ –
80. Yaṃ pubbe lakkhaṇaṃ vuttanti sambandho, ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti potthakesu pāṭho dissati, ‘‘na teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ panettha pāṭho veditabbo. Saddhivihārikassa vuttalakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti na veditabbāti evaṃ panettha atthopi veditabbo. Aññathā ‘‘nissayantevāsikena hi yāva ācariyaṃ nissāya vasati, tāva sabbaṃ ācariyavattaṃ kātabba’’nti idaṃ virujjheyya. Idañhi vacanaṃ nissayantevāsikassa amuttanissayasseva vattaṃ akarontassa āpattīti dīpeti. Tasmā saddhivihārikassa yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpatti, nissayantevāsikassa pana amuttanissayasseva āpattīti gahetabbaṃ. Teneva visuddhimaggepi (visuddhi. 1.41) ñātipalibodhakathāyaṃ –
‘‘ಞಾತೀತಿ ವಿಹಾರೇ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಅನ್ತೇವಾಸಿಕಸಮಾನುಪಜ್ಝಾಯಕಸಮಾನಾಚರಿಯಕಾ, ಘರೇ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಭಗಿನೀ ಭಾತಾತಿ ಏವಮಾದಿಕಾ। ತೇ ಗಿಲಾನಾ ಇಮಸ್ಸ ಪಲಿಬೋಧಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಪಲಿಬೋಧೋ ಉಪಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ತೇಸಂ ಪಾಕತಿಕಕರಣೇನ ಉಪಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬೋ। ತತ್ಥ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ತಾವ ಗಿಲಾನೋ ಸಚೇ ಲಹುಂ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಯಾವಜೀವಂ ಪಟಿಜಗ್ಗಿತಬ್ಬೋ। ತಥಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಚರಿಯೋ ಉಪಸಮ್ಪದಾಚರಿಯೋ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತಪಬ್ಬಾಜಿತಅನ್ತೇವಾಸಿಕಸಮಾನುಪಜ್ಝಾಯಕಾ ಚ। ನಿಸ್ಸಯಾಚರಿಯ ಉದ್ದೇಸಾಚರಿಯ ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕ ಉದ್ದೇಸನ್ತೇವಾಸಿಕಸಮಾನಾಚರಿಯಕಾ ಪನ ಯಾವ ನಿಸ್ಸಯಉದ್ದೇಸಾ ಅನುಪಚ್ಛಿನ್ನಾ, ತಾವ ಪಟಿಜಗ್ಗಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ –
‘‘Ñātīti vihāre ācariyupajjhāyasaddhivihārikaantevāsikasamānupajjhāyakasamānācariyakā, ghare mātā pitā bhaginī bhātāti evamādikā. Te gilānā imassa palibodhā honti, tasmā so palibodho upaṭṭhahitvā tesaṃ pākatikakaraṇena upacchinditabbo. Tattha upajjhāyo tāva gilāno sace lahuṃ na vuṭṭhāti, yāvajīvaṃ paṭijaggitabbo. Tathā pabbajjācariyo upasampadācariyo saddhivihāriko upasampāditapabbājitaantevāsikasamānupajjhāyakā ca. Nissayācariya uddesācariya nissayantevāsika uddesantevāsikasamānācariyakā pana yāva nissayauddesā anupacchinnā, tāva paṭijaggitabbā’’ti –
ವಿಭಾಗೇನ ವುತ್ತಂ। ಅಯಞ್ಚ ವಿಭಾಗೋ ‘‘ತೇನೇವ ಲಕ್ಖಣೇನ ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಏವಂ ಪಾಠೇ ಸತಿ ನ ಯುಜ್ಜೇಯ್ಯ। ಅಯಞ್ಹಿ ಪಾಠೋ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಸ್ಸ ವಿಯ ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕಸ್ಸಪಿ ಯಥಾವುತ್ತವತ್ತಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಯಮುತ್ತಕಸ್ಸ ಅಮುತ್ತಕಸ್ಸಪಿ ಆಪತ್ತೀತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ದೀಪೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವೇತ್ಥ ಪಾಠೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ।
Vibhāgena vuttaṃ. Ayañca vibhāgo ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ pāṭhe sati na yujjeyya. Ayañhi pāṭho saddhivihārikassa viya nissayantevāsikassapi yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpattīti imamatthaṃ dīpeti, tasmā vuttanayenevettha pāṭho gahetabbo.
ಪಬ್ಬಜ್ಜಉಪಸಮ್ಪದಧಮ್ಮನ್ತೇವಾಸಿಕೇಹಿ ಪನ…ಪೇ॰… ತಾವ ವತ್ತಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಚರಿಯಉಪಸಮ್ಪದಾಚರಿಯಧಮ್ಮಾಚರಿಯಾನಂ
Pabbajjaupasampadadhammantevāsikehi pana…pe… tāva vattaṃ kātabbanti pabbajjācariyaupasampadācariyadhammācariyānaṃ
ಏತೇಹಿ ಯಥಾವುತ್ತವತ್ತಂ ಕಾತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ಯೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ದಿನ್ನಾನಿ, ಅಯಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಚರಿಯೋ। ಯೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಕಮ್ಮವಾಚಾ ವುತ್ತಾ, ಅಯಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಚರಿಯೋ। ಯೋ ಉದ್ದೇಸಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ವಾ ದೇತಿ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮಾಚರಿಯೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Etehi yathāvuttavattaṃ kātabbaṃ. Tattha yena sikkhāpadāni dinnāni, ayaṃ pabbajjācariyo. Yena upasampadakammavācā vuttā, ayaṃ upasampadācariyo. Yo uddesaṃ paripucchaṃ vā deti, ayaṃ dhammācariyoti veditabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
ಪಣಾಮನಾಖಮಾಪನಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೨೦. ಪಣಾಮನಾ ಖಮಾಪನಾ • 20. Paṇāmanā khamāpanā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಪಣಾಮನಾಖಮನಾಕಥಾ • Paṇāmanākhamanākathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪಣಾಮನಾಖಮಾಪನಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೨೦. ಪಣಾಮನಾಖಮಾಪನಾಕಥಾ • 20. Paṇāmanākhamāpanākathā