| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ਪਣਾਮਨਾਖਮਾਪਨਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
੮੦. ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਲਕ੍ਖਣਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ‘‘ਤੇਨੇવ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ‘‘ਨ ਤੇਨੇવ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਠੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਏવਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਪਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇਨ ਹਿ ਯਾવ ਆਚਰਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ વਸਤਿ, ਤਾવ ਸਬ੍ਬਂ ਆਚਰਿਯવਤ੍ਤਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ વਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ। ਇਦਞ੍ਹਿ વਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸ ਅਮੁਤ੍ਤਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸੇવ વਤ੍ਤਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਸ੍ਸ ਯਥਾવੁਤ੍ਤવਤ੍ਤਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਮੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਅਮੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸ ਪਨ ਅਮੁਤ੍ਤਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸੇવ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਤੇਨੇવ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇਪਿ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੧.੪੧) ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਕਥਾਯਂ –
80. Yaṃ pubbe lakkhaṇaṃ vuttanti sambandho, ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti potthakesu pāṭho dissati, ‘‘na teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ panettha pāṭho veditabbo. Saddhivihārikassa vuttalakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti na veditabbāti evaṃ panettha atthopi veditabbo. Aññathā ‘‘nissayantevāsikena hi yāva ācariyaṃ nissāya vasati, tāva sabbaṃ ācariyavattaṃ kātabba’’nti idaṃ virujjheyya. Idañhi vacanaṃ nissayantevāsikassa amuttanissayasseva vattaṃ akarontassa āpattīti dīpeti. Tasmā saddhivihārikassa yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpatti, nissayantevāsikassa pana amuttanissayasseva āpattīti gahetabbaṃ. Teneva visuddhimaggepi (visuddhi. 1.41) ñātipalibodhakathāyaṃ –
‘‘ਞਾਤੀਤਿ વਿਹਾਰੇ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਾ, ਘਰੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਭਗਿਨੀ ਭਾਤਾਤਿ ਏવਮਾਦਿਕਾ। ਤੇ ਗਿਲਾਨਾ ਇਮਸ੍ਸ ਪਲਿਬੋਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਪਲਿਬੋਧੋ ਉਪਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਤੇਸਂ ਪਾਕਤਿਕਕਰਣੇਨ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਤਤ੍ਥ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਤਾવ ਗਿਲਾਨੋ ਸਚੇ ਲਹੁਂ ਨ વੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਯਾવਜੀવਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬੋ। ਤਥਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਚਰਿਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਚਰਿਯੋ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਿਤਪਬ੍ਬਾਜਿਤਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾ ਚ। ਨਿਸ੍ਸਯਾਚਰਿਯ ਉਦ੍ਦੇਸਾਚਰਿਯ ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕ ਉਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਾ ਪਨ ਯਾવ ਨਿਸ੍ਸਯਉਦ੍ਦੇਸਾ ਅਨੁਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਤਾવ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ –
‘‘Ñātīti vihāre ācariyupajjhāyasaddhivihārikaantevāsikasamānupajjhāyakasamānācariyakā, ghare mātā pitā bhaginī bhātāti evamādikā. Te gilānā imassa palibodhā honti, tasmā so palibodho upaṭṭhahitvā tesaṃ pākatikakaraṇena upacchinditabbo. Tattha upajjhāyo tāva gilāno sace lahuṃ na vuṭṭhāti, yāvajīvaṃ paṭijaggitabbo. Tathā pabbajjācariyo upasampadācariyo saddhivihāriko upasampāditapabbājitaantevāsikasamānupajjhāyakā ca. Nissayācariya uddesācariya nissayantevāsika uddesantevāsikasamānācariyakā pana yāva nissayauddesā anupacchinnā, tāva paṭijaggitabbā’’ti –
વਿਭਾਗੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਯਞ੍ਚ વਿਭਾਗੋ ‘‘ਤੇਨੇવ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਪਾਠੇ ਸਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਪਾਠੋ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਸ੍ਸ વਿਯ ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸਪਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤવਤ੍ਤਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਮੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਅਮੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸਪਿ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવੇਤ੍ਥ ਪਾਠੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ।
Vibhāgena vuttaṃ. Ayañca vibhāgo ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ pāṭhe sati na yujjeyya. Ayañhi pāṭho saddhivihārikassa viya nissayantevāsikassapi yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpattīti imamatthaṃ dīpeti, tasmā vuttanayenevettha pāṭho gahetabbo.
ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਉਪਸਮ੍ਪਦਧਮ੍ਮਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇਹਿ ਪਨ…ਪੇ॰… ਤਾવ વਤ੍ਤਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਚਰਿਯਉਪਸਮ੍ਪਦਾਚਰਿਯਧਮ੍ਮਾਚਰਿਯਾਨਂ
Pabbajjaupasampadadhammantevāsikehi pana…pe… tāva vattaṃ kātabbanti pabbajjācariyaupasampadācariyadhammācariyānaṃ
ਏਤੇਹਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤવਤ੍ਤਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਦਿਨ੍ਨਾਨਿ, ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਚਰਿਯੋ। ਯੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਕਮ੍ਮવਾਚਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਅਯਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਚਰਿਯੋ। ਯੋ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ વਾ ਦੇਤਿ, ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਾਚਰਿਯੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
Etehi yathāvuttavattaṃ kātabbaṃ. Tattha yena sikkhāpadāni dinnāni, ayaṃ pabbajjācariyo. Yena upasampadakammavācā vuttā, ayaṃ upasampadācariyo. Yo uddesaṃ paripucchaṃ vā deti, ayaṃ dhammācariyoti veditabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
ਪਣਾਮਨਾਖਮਾਪਨਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੨੦. ਪਣਾਮਨਾ ਖਮਾਪਨਾ • 20. Paṇāmanā khamāpanā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਪਣਾਮਨਾਖਮਨਾਕਥਾ • Paṇāmanākhamanākathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਪਣਾਮਨਾਖਮਾਪਨਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੨੦. ਪਣਾਮਨਾਖਮਾਪਨਾਕਥਾ • 20. Paṇāmanākhamāpanākathā
