Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၁၇. ပဏာမိတကထာ
17. Paṇāmitakathā
၆၈. တေန ခော ပန သမယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တိသ္သန္တီ’’တိ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တီတိ? သစ္စံ ဘဂဝာတိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တိသ္သန္တီတိ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥပဇ္ဈာယမ္ဟိ န သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ယော န သမ္မာ ဝတ္တေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သာ’’တိ ။ နေဝ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အသမ္မာဝတ္တန္တံ ပဏာမေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဏာမေတဗ္ဗော – ‘‘ပဏာမေမိ တ’’န္တိ ဝာ, ‘‘မာယိဓ ပဋိက္ကမီ’’တိ ဝာ, ‘‘နီဟရ တေ ပတ္တစီဝရ’’န္တိ ဝာ, ‘‘နာဟံ တယာ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော’’တိ ဝာ, ကာယေန ဝိညာပေတိ, ဝာစာယ ဝိညာပေတိ, ကာယေန ဝာစာယ ဝိညာပေတိ, ပဏာမိတော ဟောတိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော; န ကာယေန ဝိညာပေတိ, န ဝာစာယ ဝိညာပေတိ, န ကာယေန ဝာစာယ ဝိညာပေတိ, န ပဏာမိတော ဟောတိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကောတိ။
68. Tena kho pana samayena saddhivihārikā upajjhāyesu na sammā vattanti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma saddhivihārikā upajjhāyesu na sammā vattissantī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, saddhivihārikā upajjhāyesu na sammā vattantīti? Saccaṃ bhagavāti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, saddhivihārikā upajjhāyesu na sammā vattissantīti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, saddhivihārikena upajjhāyamhi na sammā vattitabbaṃ. Yo na sammā vatteyya, āpatti dukkaṭassā’’ti . Neva sammā vattanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, asammāvattantaṃ paṇāmetuṃ. Evañca pana, bhikkhave, paṇāmetabbo – ‘‘paṇāmemi ta’’nti vā, ‘‘māyidha paṭikkamī’’ti vā, ‘‘nīhara te pattacīvara’’nti vā, ‘‘nāhaṃ tayā upaṭṭhātabbo’’ti vā, kāyena viññāpeti, vācāya viññāpeti, kāyena vācāya viññāpeti, paṇāmito hoti saddhivihāriko; na kāyena viññāpeti, na vācāya viññāpeti, na kāyena vācāya viññāpeti, na paṇāmito hoti saddhivihārikoti.
တေန ခော ပန သမယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပဏာမိတာ န ခမာပေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ခမာပေတုန္တိ။ နေဝ ခမာပေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ န, ဘိက္ခဝေ, ပဏာမိတေန န ခမာပေတဗ္ဗော။ ယော န ခမာပေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သာတိ။
Tena kho pana samayena saddhivihārikā paṇāmitā na khamāpenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, khamāpetunti. Neva khamāpenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . Na, bhikkhave, paṇāmitena na khamāpetabbo. Yo na khamāpeyya, āpatti dukkaṭassāti.
တေန ခော ပန သမယေန ဥပဇ္ဈာယာ ခမာပိယမာနာ န ခမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ခမိတုန္တိ။ နေဝ ခမန္တိ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပက္ကမန္တိပိ ဝိဗ္ဘမန္တိပိ တိတ္ထိယေသုပိ သင္ကမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ခမာပိယမာနေန န ခမိတဗ္ဗံ။ ယော န ခမေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သာတိ။
Tena kho pana samayena upajjhāyā khamāpiyamānā na khamanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, khamitunti. Neva khamanti. Saddhivihārikā pakkamantipi vibbhamantipi titthiyesupi saṅkamanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, khamāpiyamānena na khamitabbaṃ. Yo na khameyya, āpatti dukkaṭassāti.
တေန ခော ပန သမယေန ဥပဇ္ဈာယာ သမ္မာဝတ္တန္တံ ပဏာမေန္တိ, အသမ္မာဝတ္တန္တံ န ပဏာမေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝတ္တန္တော ပဏာမေတဗ္ဗော။ ယော ပဏာမေယ္ယ , အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, အသမ္မာဝတ္တန္တော န ပဏာမေတဗ္ဗော။ ယော န ပဏာမေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သာတိ။
Tena kho pana samayena upajjhāyā sammāvattantaṃ paṇāmenti, asammāvattantaṃ na paṇāmenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, sammāvattanto paṇāmetabbo. Yo paṇāmeyya , āpatti dukkaṭassa . Na ca, bhikkhave, asammāvattanto na paṇāmetabbo. Yo na paṇāmeyya, āpatti dukkaṭassāti.
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ပဏာမေတဗ္ဗော။ ဥပဇ္ဈာယမ္ဟိ နာဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ပသာဒော ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ဂာရဝော ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ပဏာမေတဗ္ဗော။
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato saddhivihāriko paṇāmetabbo. Upajjhāyamhi nādhimattaṃ pemaṃ hoti, nādhimatto pasādo hoti, nādhimattā hirī hoti, nādhimatto gāravo hoti, nādhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgato saddhivihāriko paṇāmetabbo.
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော န ပဏာမေတဗ္ဗော။ ဥပဇ္ဈာယမ္ဟိ အဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ပသာဒော ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ဂာရဝော ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော န ပဏာမေတဗ္ဗော။
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato saddhivihāriko na paṇāmetabbo. Upajjhāyamhi adhimattaṃ pemaṃ hoti, adhimatto pasādo hoti, adhimattā hirī hoti, adhimatto gāravo hoti, adhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgato saddhivihāriko na paṇāmetabbo.
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော အလံ ပဏာမေတုံ။ ဥပဇ္ဈာယမ္ဟိ နာဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ပသာဒော ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဂာရဝော ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော အလံ ပဏာမေတုံ။
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato saddhivihāriko alaṃ paṇāmetuṃ. Upajjhāyamhi nādhimattaṃ pemaṃ hoti, nādhimatto pasādo hoti, nādhimattā hirī hoti, nādhimattā gāravo hoti, nādhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgato saddhivihāriko alaṃ paṇāmetuṃ.
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော နာလံ ပဏာမေတုံ။ ဥပဇ္ဈာယမ္ဟိ အဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ပသာဒော ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ဂာရဝော ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော နာလံ ပဏာမေတုံ။
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato saddhivihāriko nālaṃ paṇāmetuṃ. Upajjhāyamhi adhimattaṃ pemaṃ hoti, adhimatto pasādo hoti, adhimattā hirī hoti, adhimatto gāravo hoti, adhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgato saddhivihāriko nālaṃ paṇāmetuṃ.
‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ အပ္ပဏာမေန္တော ဥပဇ္ဈာယော သာတိသာရော ဟောတိ, ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတိ။ ဥပဇ္ဈာယမ္ဟိ နာဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ပသာဒော ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ဂာရဝော ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ အပ္ပဏာမေန္တော ဥပဇ္ဈာယော သာတိသာရော ဟောတိ, ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတိ။
‘‘Pañcahi , bhikkhave, aṅgehi samannāgataṃ saddhivihārikaṃ appaṇāmento upajjhāyo sātisāro hoti, paṇāmento anatisāro hoti. Upajjhāyamhi nādhimattaṃ pemaṃ hoti, nādhimatto pasādo hoti, nādhimattā hirī hoti, nādhimatto gāravo hoti, nādhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgataṃ saddhivihārikaṃ appaṇāmento upajjhāyo sātisāro hoti, paṇāmento anatisāro hoti.
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ပဏာမေန္တော ဥပဇ္ဈာယော သာတိသာရော ဟောတိ, အပ္ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတိ။ ဥပဇ္ဈာယမ္ဟိ အဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ပသာဒော ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ဂာရဝော ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ပဏာမေန္တော ဥပဇ္ဈာယော သာတိသာရော ဟောတိ, အပ္ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတီ’’တိ။
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgataṃ saddhivihārikaṃ paṇāmento upajjhāyo sātisāro hoti, appaṇāmento anatisāro hoti. Upajjhāyamhi adhimattaṃ pemaṃ hoti, adhimatto pasādo hoti, adhimattā hirī hoti, adhimatto gāravo hoti, adhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgataṃ saddhivihārikaṃ paṇāmento upajjhāyo sātisāro hoti, appaṇāmento anatisāro hotī’’ti.
၆၉. တေန ခော ပန သမယေန အညတရော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘိက္ခူ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တံ ဘိက္ခူ န ဣစ္ဆိံသု ပဗ္ဗာဇေတုံ။ သော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇ္ဇံ အလဘမာနော ကိသော အဟောသိ လူခော ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ အဒ္ဒသာ ခော ဘဂဝာ တံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ကိသံ လူခံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏံ ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတံ ဓမနိသန္ထတဂတ္တံ, ဒိသ္ဝာန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ နု ခော သော, ဘိက္ခဝေ, ဗ္ရာဟ္မဏော ကိသော လူခော ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော’’တိ? ဧသော, ဘန္တေ, ဗ္ရာဟ္မဏော ဘိက္ခူ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တံ ဘိက္ခူ န ဣစ္ဆိံသု ပဗ္ဗာဇေတုံ။ သော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇ္ဇံ အလဘမာနော ကိသော လူခော ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တောတိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကော နု ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ အဓိကာရံ သရသီ’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဟံ ခော, ဘန္တေ, တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ အဓိကာရံ သရာမီ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တ္ဝံ, သာရိပုတ္တ, တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ အဓိကာရံ သရသီ’’တိ? ‘‘ဣဓ မေ, ဘန္တေ, သော ဗ္ရာဟ္မဏော ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တသ္သ ကဋစ္ဆုဘိက္ခံ ဒာပေသိ။ ဣမံ ခော အဟံ, ဘန္တေ, တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ အဓိကာရံ သရာမီ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ, ကတညုနော ဟိ, သာရိပုတ္တ, သပ္ပုရိသာ ကတဝေဒိနော။ တေန ဟိ တ္ဝံ, သာရိပုတ္တ, တံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ပဗ္ဗာဇေဟိ ဥပသမ္ပာဒေဟီ’’တိ ။ ‘‘ကထာဟံ, ဘန္တေ , တံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ပဗ္ဗာဇေမိ ဥပသမ္ပာဒေမီ’’တိ? အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ယာ သာ, ဘိက္ခဝေ, မယာ တီဟိ သရဏဂမနေဟိ ဥပသမ္ပဒာ အနုညာတာ, တံ အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပဋိက္ခိပာမိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန ဥပသမ္ပာဒေတုံ 1။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
69. Tena kho pana samayena aññataro brāhmaṇo bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ bhikkhū na icchiṃsu pabbājetuṃ. So bhikkhūsu pabbajjaṃ alabhamāno kiso ahosi lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Addasā kho bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ kisaṃ lūkhaṃ dubbaṇṇaṃ uppaṇḍuppaṇḍukajātaṃ dhamanisanthatagattaṃ, disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho so, bhikkhave, brāhmaṇo kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto’’ti? Eso, bhante, brāhmaṇo bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ bhikkhū na icchiṃsu pabbājetuṃ. So bhikkhūsu pabbajjaṃ alabhamāno kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagattoti. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘ko nu kho, bhikkhave, tassa brāhmaṇassa adhikāraṃ sarasī’’ti? Evaṃ vutte āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, tassa brāhmaṇassa adhikāraṃ sarāmī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, sāriputta, tassa brāhmaṇassa adhikāraṃ sarasī’’ti? ‘‘Idha me, bhante, so brāhmaṇo rājagahe piṇḍāya carantassa kaṭacchubhikkhaṃ dāpesi. Imaṃ kho ahaṃ, bhante, tassa brāhmaṇassa adhikāraṃ sarāmī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta, kataññuno hi, sāriputta, sappurisā katavedino. Tena hi tvaṃ, sāriputta, taṃ brāhmaṇaṃ pabbājehi upasampādehī’’ti . ‘‘Kathāhaṃ, bhante , taṃ brāhmaṇaṃ pabbājemi upasampādemī’’ti? Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – yā sā, bhikkhave, mayā tīhi saraṇagamanehi upasampadā anuññātā, taṃ ajjatagge paṭikkhipāmi. Anujānāmi, bhikkhave, ñatticatutthena kammena upasampādetuṃ 2. Evañca pana, bhikkhave, upasampādetabbo. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
၇၀. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေယ္ယ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။
70. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ upasampādeyya itthannāmena upajjhāyena. Esā ñatti.
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော။ သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဥပသမ္ပဒာ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏ္ဟသ္သ; ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒာမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော။ သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဥပသမ္ပဒာ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏ္ဟသ္သ; ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ ။
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi – suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya .
‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒာမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော။ သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဥပသမ္ပဒာ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏ္ဟသ္သ; ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ။
‘‘Tatiyampi etamatthaṃ vadāmi – suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ဥပသမ္ပန္နော သင္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ခမတိ သင္ဃသ္သ, တသ္မာ တုဏ္ဟီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
‘‘Upasampanno saṅghena itthannāmo itthannāmena upajjhāyena. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
၇၁. တေန ခော ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဥပသမ္ပန္နသမနန္တရာ အနာစာရံ အာစရတိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မာဝုသော, ဧဝရူပံ အကာသိ, နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘နေဝာဟံ အာယသ္မန္တေ ယာစိံ ဥပသမ္ပာဒေထ မန္တိ။ ကိသ္သ မံ တုမ္ဟေ အယာစိတာ ဥပသမ္ပာဒိတ္ထာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ န, ဘိက္ခဝေ, အယာစိတေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော ။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ယာစိတေန ဥပသမ္ပာဒေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ယာစိတဗ္ဗော။ တေန ဥပသမ္ပဒာပေက္ခေန သင္ဃံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင္ဂံ ကရိတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ပာဒေ ဝန္ဒိတ္ဝာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘‘သင္ဃံ, ဘန္တေ, ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ, ဥလ္လုမ္ပတု မံ, ဘန္တေ, သင္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
71. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu upasampannasamanantarā anācāraṃ ācarati. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘māvuso, evarūpaṃ akāsi, netaṃ kappatī’’ti. So evamāha – ‘‘nevāhaṃ āyasmante yāciṃ upasampādetha manti. Kissa maṃ tumhe ayācitā upasampāditthā’’ti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . Na, bhikkhave, ayācitena upasampādetabbo . Yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, yācitena upasampādetuṃ. Evañca pana, bhikkhave, yācitabbo. Tena upasampadāpekkhena saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘saṅghaṃ, bhante, upasampadaṃ yācāmi, ullumpatu maṃ, bhante, saṅgho anukampaṃ upādāyā’’ti. Dutiyampi yācitabbo. Tatiyampi yācitabbo. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
၇၂. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ , သင္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော။ ဣတ္ထန္နာမော သင္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေယ္ယ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။
72. ‘‘Suṇātu me, bhante , saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati itthannāmena upajjhāyena. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ upasampādeyya itthannāmena upajjhāyena. Esā ñatti.
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော။ ဣတ္ထန္နာမော သင္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဥပသမ္ပဒာ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏ္ဟသ္သ; ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati itthannāmena upajjhāyena. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒာမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒာမိ။ပေ.။။
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe… tatiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe….
‘‘ဥပသမ္ပန္နော သင္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ခမတိ သင္ဃသ္သ, တသ္မာ တုဏ္ဟီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
‘‘Upasampanno saṅghena itthannāmo itthannāmena upajjhāyena. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
၇၃. တေန ခော ပန သမယေန ရာဇဂဟေ ပဏီတာနံ ဘတ္တာနံ ဘတ္တပဋိပာဋိ အဋ္ဌိတာ 3 ဟောတိ။ အထ ခော အညတရသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခော သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ သုခသီလာ သုခသမာစာရာ, သုဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ နိဝာတေသု သယနေသု သယန္တိ။ ယံနူနာဟံ သမဏေသု သက္ယပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော သော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘိက္ခူ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တံ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေသုံ ဥပသမ္ပာဒေသုံ။ တသ္မိံ ပဗ္ဗဇိတေ ဘတ္တပဋိပာဋိ ခီယိတ္ထ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဧဟိ ဒာနိ, အာဝုသော, ပိဏ္ဍာယ စရိသ္သာမာ’’တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘နာဟံ, အာဝုသော, ဧတံကာရဏာ ပဗ္ဗဇိတော ပိဏ္ဍာယ စရိသ္သာမီတိ။ သစေ မေ ဒသ္သထ ဘုဉ္ဇိသ္သာမိ , နော စေ မေ ဒသ္သထ ဝိဗ္ဘမိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တ္ဝံ, အာဝုသော, ဥဒရသ္သ ကာရဏာ ပဗ္ဗဇိတော’’တိ ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ကထဉ္ဟိ နာမ ဘိက္ခု ဧဝံ သ္ဝာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဥဒရသ္သ ကာရဏာ ပဗ္ဗဇိသ္သတီတိ။ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, ဥဒရသ္သ ကာရဏာ ပဗ္ဗဇိတောတိ? သစ္စံ ဘဂဝာတိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ တ္ဝံ, မောဃပုရိသ, ဧဝံ သ္ဝာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဥဒရသ္သ ကာရဏာ ပဗ္ဗဇိသ္သသိ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ ပသန္နာနံ ဝာ ဘိယ္ယောဘာဝာယ’’။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပသမ္ပာဒေန္တေန စတ္တာရော နိသ္သယေ အာစိက္ခိတုံ – ပိဏ္ဍိယာလောပဘောဇနံ နိသ္သာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥသ္သာဟော ကရဏီယော; အတိရေကလာဘော – သင္ဃဘတ္တံ, ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ, နိမန္တနံ, သလာကဘတ္တံ, ပက္ခိကံ, ဥပောသထိကံ, ပာဋိပဒိကံ။ ပံသုကူလစီဝရံ နိသ္သာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥသ္သာဟော ကရဏီယော; အတိရေကလာဘော – ခောမံ, ကပ္ပာသိကံ, ကောသေယ္ယံ, ကမ္ဗလံ, သာဏံ, ဘင္ဂံ။ ရုက္ခမူလသေနာသနံ နိသ္သာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥသ္သာဟော ကရဏီယော; အတိရေကလာဘော – ဝိဟာရော , အဍ္ဎယောဂော, ပာသာဒော, ဟမ္မိယံ, ဂုဟာ။ ပူတိမုတ္တဘေသဇ္ဇံ နိသ္သာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥသ္သာဟော ကရဏီယော; အတိရေကလာဘော – သပ္ပိ, နဝနီတံ, တေလံ, မဓု, ဖာဏိတ’’န္တိ။
73. Tena kho pana samayena rājagahe paṇītānaṃ bhattānaṃ bhattapaṭipāṭi aṭṭhitā 4 hoti. Atha kho aññatarassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā sukhasīlā sukhasamācārā, subhojanāni bhuñjitvā nivātesu sayanesu sayanti. Yaṃnūnāhaṃ samaṇesu sakyaputtiyesu pabbajeyya’’nti. Atha kho so brāhmaṇo bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ bhikkhū pabbājesuṃ upasampādesuṃ. Tasmiṃ pabbajite bhattapaṭipāṭi khīyittha. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘ehi dāni, āvuso, piṇḍāya carissāmā’’ti. So evamāha – ‘‘nāhaṃ, āvuso, etaṃkāraṇā pabbajito piṇḍāya carissāmīti. Sace me dassatha bhuñjissāmi , no ce me dassatha vibbhamissāmī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, āvuso, udarassa kāraṇā pabbajito’’ti ? ‘‘Evamāvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – kathañhi nāma bhikkhu evaṃ svākkhāte dhammavinaye udarassa kāraṇā pabbajissatīti. Te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, udarassa kāraṇā pabbajitoti? Saccaṃ bhagavāti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, evaṃ svākkhāte dhammavinaye udarassa kāraṇā pabbajissasi. Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya pasannānaṃ vā bhiyyobhāvāya’’…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, upasampādentena cattāro nissaye ācikkhituṃ – piṇḍiyālopabhojanaṃ nissāya pabbajjā, tattha te yāvajīvaṃ ussāho karaṇīyo; atirekalābho – saṅghabhattaṃ, uddesabhattaṃ, nimantanaṃ, salākabhattaṃ, pakkhikaṃ, uposathikaṃ, pāṭipadikaṃ. Paṃsukūlacīvaraṃ nissāya pabbajjā, tattha te yāvajīvaṃ ussāho karaṇīyo; atirekalābho – khomaṃ, kappāsikaṃ, koseyyaṃ, kambalaṃ, sāṇaṃ, bhaṅgaṃ. Rukkhamūlasenāsanaṃ nissāya pabbajjā, tattha te yāvajīvaṃ ussāho karaṇīyo; atirekalābho – vihāro , aḍḍhayogo, pāsādo, hammiyaṃ, guhā. Pūtimuttabhesajjaṃ nissāya pabbajjā, tattha te yāvajīvaṃ ussāho karaṇīyo; atirekalābho – sappi, navanītaṃ, telaṃ, madhu, phāṇita’’nti.
ပဏာမိတကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Paṇāmitakathā niṭṭhitā.
ဥပဇ္ဈာယဝတ္တဘာဏဝာရော နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော။
Upajjhāyavattabhāṇavāro niṭṭhito pañcamo.
ပဉ္စမဘာဏဝာရော
Pañcamabhāṇavāro
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā
နသမ္မာဝတ္တနာဒိကထာ • Nasammāvattanādikathā
ရာဓဗ္ရာဟ္မဏဝတ္ထုကထာ • Rādhabrāhmaṇavatthukathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
နသမ္မာဝတ္တနာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Nasammāvattanādikathāvaṇṇanā
ရာဓဗ္ရာဟ္မဏဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā
နသမ္မာဝတ္တနာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Nasammāvattanādikathāvaṇṇanā
ရာဓဗ္ရာဟ္မဏဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā
နသမ္မာဝတ္တနာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Nasammāvattanādikathāvaṇṇanā
ရာဓဗ္ရာဟ္မဏဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi
နသမ္မာဝတ္တနာဒိကထာ • Nasammāvattanādikathā
ရာဓဗ္ရာဟ္မဏဝတ္ထုကထာ • Rādhabrāhmaṇavatthukathā