Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්ගුත්තරනිකාය (අට්ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(9) 4. මචලවග්ගො
(9) 4. Macalavaggo
1-5. පාණාතිපාතාදිසුත්තපඤ්චකවණ්ණනා
1-5. Pāṇātipātādisuttapañcakavaṇṇanā
81-85. චතුත්ථස්ස පඨමාදීනි උත්තානත්ථානෙව. පඤ්චමෙ ‘‘නීචෙ කුලෙ පච්චාජාතො’’තිආදිකෙන තමෙන යුත්තොති තමො. කායදුච්චරිතාදීහි පුන නිරයතමූපගමනතො තමපරායණො. ඉති උභයෙනපි ඛන්ධතමොව කථිතො හොති. ‘‘අඩ්ඪෙ කුලෙ පච්චාජාතො’’තිආදිකෙන ජොතිනා යුත්තතො ජොති, ආලොකභූතොති වුත්තං හොති. කායසුචරිතාදීහි පුන සග්ගුප්පත්තිජොතිභාවූපගමනතො ජොතිපරායණො. ඉමිනා නයෙන ඉතරෙපි ද්වෙ වෙදිතබ්බා.
81-85. Catutthassa paṭhamādīni uttānatthāneva. Pañcame ‘‘nīce kule paccājāto’’tiādikena tamena yuttoti tamo. Kāyaduccaritādīhi puna nirayatamūpagamanato tamaparāyaṇo. Iti ubhayenapi khandhatamova kathito hoti. ‘‘Aḍḍhe kule paccājāto’’tiādikena jotinā yuttato joti, ālokabhūtoti vuttaṃ hoti. Kāyasucaritādīhi puna sagguppattijotibhāvūpagamanato jotiparāyaṇo. Iminā nayena itarepi dve veditabbā.
වෙනකුලෙති විලීවකාරකුලෙ. නෙසාදකුලෙති මිගලුද්දකාදීනං කුලෙ. රථකාරකුලෙති චම්මකාරකුලෙ. පුක්කුසකුලෙති පුප්ඵඡඩ්ඩකකුලෙ. කසිරවුත්තිකෙති දුක්ඛවුත්තිකෙ. දුබ්බණ්ණොති පංසුපිසාචකො විය ඣාමඛාණුවණ්ණො. දුද්දසිකොති විජාතමාතුයාපි අමනාපදස්සනො. ඔකොටිමකොති ලකුණ්ඩකො. කාණොති එකච්ඡිකාණො වා උභයච්ඡිකාණො වා. කුණීති එකහත්ථකුණී වා උභයහත්ථකුණී වා. ඛඤ්ජොති එකපාදඛඤ්ජො වා උභයපාදඛඤ්ජො වා. පක්ඛහතොති හතපක්ඛො පීඨසප්පී . පදීපෙය්යස්සාති තෙලකපල්ලාදිනො දීපඋපකරණස්ස. එවං ඛො, භික්ඛවෙති එත්ථ එකො පුග්ගලො බහිද්ධා ආලොකං අදිස්වා මාතු කුච්ඡිම්හියෙව කාලං කත්වා අපායෙසු නිබ්බත්තන්තො සකලම්පි කප්පං සංසරති. සොපි තමොතමපරායණොව. සො පන කුහකපුග්ගලො භවෙය්ය. කුහකස්ස හි එවරූපා නිප්ඵත්ති හොතීති වුත්තං.
Venakuleti vilīvakārakule. Nesādakuleti migaluddakādīnaṃ kule. Rathakārakuleti cammakārakule. Pukkusakuleti pupphachaḍḍakakule. Kasiravuttiketi dukkhavuttike. Dubbaṇṇoti paṃsupisācako viya jhāmakhāṇuvaṇṇo. Duddasikoti vijātamātuyāpi amanāpadassano. Okoṭimakoti lakuṇḍako. Kāṇoti ekacchikāṇo vā ubhayacchikāṇo vā. Kuṇīti ekahatthakuṇī vā ubhayahatthakuṇī vā. Khañjoti ekapādakhañjo vā ubhayapādakhañjo vā. Pakkhahatoti hatapakkho pīṭhasappī . Padīpeyyassāti telakapallādino dīpaupakaraṇassa. Evaṃ kho, bhikkhaveti ettha eko puggalo bahiddhā ālokaṃ adisvā mātu kucchimhiyeva kālaṃ katvā apāyesu nibbattanto sakalampi kappaṃ saṃsarati. Sopi tamotamaparāyaṇova. So pana kuhakapuggalo bhaveyya. Kuhakassa hi evarūpā nipphatti hotīti vuttaṃ.
එත්ථ ච ‘‘නීචෙ කුලෙ’’තිආදීහි ආගමනවිපත්ති චෙව පච්චුප්පන්නපච්චයවිපත්ති ච දස්සිතා. ‘‘දලිද්දෙ’’තිආදීහි පවත්තපච්චයවිපත්ති, ‘‘කසිරවුත්තිකෙ’’තිආදීහි ආජීවුපායවිපත්ති, ‘‘දුබ්බණ්ණො’’තිආදීහි අත්තභාවවිපත්ති, ‘‘බහ්වාබාධො’’තිආදීහි දුක්ඛකාරණසමායොගො, ‘‘න ලාභී’’තිආදීහි සුඛකාරණවිපත්ති චෙව උපභොගවිපත්ති ච, ‘‘කායෙන දුච්චරිත’’න්තිආදීහි තමපරායණභාවස්ස කාරණසමායොගො, ‘‘කායස්ස භෙදා’’තිආදීහි සම්පරායිකතමූපගමො. සුක්කපක්ඛො වුත්තපටිපක්ඛනයෙන වෙදිතබ්බො.
Ettha ca ‘‘nīce kule’’tiādīhi āgamanavipatti ceva paccuppannapaccayavipatti ca dassitā. ‘‘Dalidde’’tiādīhi pavattapaccayavipatti, ‘‘kasiravuttike’’tiādīhi ājīvupāyavipatti, ‘‘dubbaṇṇo’’tiādīhi attabhāvavipatti, ‘‘bahvābādho’’tiādīhi dukkhakāraṇasamāyogo, ‘‘na lābhī’’tiādīhi sukhakāraṇavipatti ceva upabhogavipatti ca, ‘‘kāyena duccarita’’ntiādīhi tamaparāyaṇabhāvassa kāraṇasamāyogo, ‘‘kāyassa bhedā’’tiādīhi samparāyikatamūpagamo. Sukkapakkho vuttapaṭipakkhanayena veditabbo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්ගුත්තරනිකාය • Aṅguttaranikāya
1. පාණාතිපාතසුත්තං • 1. Pāṇātipātasuttaṃ
2. මුසාවාදසුත්තං • 2. Musāvādasuttaṃ
3. අවණ්ණාරහසුත්තං • 3. Avaṇṇārahasuttaṃ
4. කොධගරුසුත්තං • 4. Kodhagarusuttaṃ
5. තමොතමසුත්තං • 5. Tamotamasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1-6. පාණාතිපාතසුත්තාදිවණ්ණනා • 1-6. Pāṇātipātasuttādivaṇṇanā