១-៦. បាណាតិបាតសុត្តាទិវណ្ណនា

1-6. Pāṇātipātasuttādivaṇṇanā

៨១-៨៦. ចតុត្ថស្ស បឋមាទីនិ ឧត្តានត្ថានេវ។ បញ្ចមេ (សំ. និ. ដី. ១.១.១៣២) ‘‘នីចេ កុលេ បច្ចាជាតោ’’តិអាទិកេន អប្បកាសភាវេន តមតីតិ តមោ, តេន តមេន យុត្តោតិ តមោ បុគ្គលោ វុច្ចតិ។ តថា ហិ តំយោគតោ បុគ្គលស្ស តព្ពោហារោ យថា ‘‘មច្ឆេរយោគតោ មច្ឆរោ’’តិ, តស្មា តមោតិ អប្បកាសភាវេន តមោ តមភូតោ អន្ធការំ វិយ ជាតោ, អន្ធការត្តំ វា បត្តោតិ អត្ថោ។ វុត្តលក្ខណំ តមមេវ បរម្បរតោ អយនំ គតិ និដ្ឋា ឯតស្សាតិ តមបរាយណោ។ ឧភយេនបិ តមគ្គហណេន ខន្ធតមោ កថិតោ, ន អន្ធការតមោ។ ខន្ធតមោតិ ច សម្បត្តិរហិតា ខន្ធបវត្តិយេវ ទដ្ឋព្ពា។ ‘‘ឧច្ចេ កុលេ បច្ចាជាតោ’’តិអាទិកេន បកាសភាវេន ជោតេតីតិ ជោតិ, តេន ជោតិនាយុត្តោតិអាទិ សព្ពំ វុត្តនយេន វេទិតព្ពំ។ ឥតរេ ទ្វេតិ ជោតិតមបរាយណោ, ជោតិជោតិបរាយណោតិ ឥតរេ ទ្វេ បុគ្គលេ។

81-86. Catutthassa paṭhamādīni uttānatthāneva. Pañcame (saṃ. ni. ṭī. 1.1.132) ‘‘nīce kule paccājāto’’tiādikena appakāsabhāvena tamatīti tamo, tena tamena yuttoti tamo puggalo vuccati. Tathā hi taṃyogato puggalassa tabbohāro yathā ‘‘maccherayogato maccharo’’ti, tasmā tamoti appakāsabhāvena tamo tamabhūto andhakāraṃ viya jāto, andhakārattaṃ vā pattoti attho. Vuttalakkhaṇaṃ tamameva paramparato ayanaṃ gati niṭṭhā etassāti tamaparāyaṇo. Ubhayenapi tamaggahaṇena khandhatamo kathito, na andhakāratamo. Khandhatamoti ca sampattirahitā khandhapavattiyeva daṭṭhabbā. ‘‘Ucce kule paccājāto’’tiādikena pakāsabhāvena jotetīti joti, tena jotināyuttotiādi sabbaṃ vuttanayena veditabbaṃ. Itare dveti jotitamaparāyaṇo, jotijotiparāyaṇoti itare dve puggale.

វេណុវេត្តាទិវិលីវេហិ បេឡភាជនាទិការកា វិលីវការកា។ មិគមច្ឆាទីនំ និសាទនតោ នេសាទា, មាគវិកមច្ឆពន្ធាទយោ។ រថេសុ ចម្មេន នហណករណតោ រថការា, ចម្មការា។ បុឥតិ ករីសស្ស នាមំ, តំ កុសេន្តិ អបនេន្តីតិ បុក្កុសា, បុប្ផឆឌ្ឌកា។ ទុព្ពណ្ណោតិ វិរូបោ។ ឱកោដិមកោតិ អារោហាភាវេន ហេដ្ឋិមកោ, រស្សកាយោតិ អត្ថោ។ តេនាហ ‘‘លកុណ្ឌកោ’’តិ។ លកុ វិយ ឃដិកា វិយ ឌេតិ បវត្តតីតិ លកុណ្ឌកោ, រស្សោ។ កណតិ និមីលតីតិ កាណោ។ តំ បនស្ស និមីលនំ ឯកេន អក្ខិនា ទ្វីហិបិ វាតិ អាហ ‘‘ឯកច្ឆិកាណោ វា ឧភយច្ឆិកាណោ វា’’តិ។ កុណនំ កុណោ, ហត្ថវេកល្លំ, សោ ឯតស្ស អត្ថីតិ កុណី។ ខញ្ជោ វុច្ចតិ បាទវិកលោ។ ហេដ្ឋិមកាយសង្ខាតោ សរីរស្ស បក្ខោ បទេសោ ហតោ អស្សាតិ បក្ខហតោ។ តេនាហ ‘‘បីឋសប្បី’’តិ។ បទីបេ បទីបនេ ឯតព្ពំ នេតព្ពន្តិ បទីបេយ្យំ, តេលកបាលាទិឧបករណំ។ វុត្តន្តិ អដ្ឋកថាយំ វុត្តំ។

Veṇuvettādivilīvehi peḷabhājanādikārakā vilīvakārakā. Migamacchādīnaṃ nisādanato nesādā, māgavikamacchabandhādayo. Rathesu cammena nahaṇakaraṇato rathakārā, cammakārā. Puiti karīsassa nāmaṃ, taṃ kusenti apanentīti pukkusā, pupphachaḍḍakā. Dubbaṇṇoti virūpo. Okoṭimakoti ārohābhāvena heṭṭhimako, rassakāyoti attho. Tenāha ‘‘lakuṇḍako’’ti. Laku viya ghaṭikā viya ḍeti pavattatīti lakuṇḍako, rasso. Kaṇati nimīlatīti kāṇo. Taṃ panassa nimīlanaṃ ekena akkhinā dvīhipi vāti āha ‘‘ekacchikāṇo vā ubhayacchikāṇo vā’’ti. Kuṇanaṃ kuṇo, hatthavekallaṃ, so etassa atthīti kuṇī. Khañjo vuccati pādavikalo. Heṭṭhimakāyasaṅkhāto sarīrassa pakkho padeso hato assāti pakkhahato. Tenāha ‘‘pīṭhasappī’’ti. Padīpe padīpane etabbaṃ netabbanti padīpeyyaṃ, telakapālādiupakaraṇaṃ. Vuttanti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

អាគមនវិបត្តីតិ អាគមនដ្ឋានវសេន វិបត្តិ ‘‘អាគមោ ឯត្ថា’’តិ កត្វា។ បុព្ពុប្បន្នបច្ចយវិបត្តីតិ បឋមុប្បន្នបច្ចយវសេន វិបរាវត្តិ។ ចណ្ឌាលាទិសភាវា ហិស្ស មាតាបិតរោ បឋមុប្បន្នបច្ចយោ។ បវត្តបច្ចយវិបត្តីតិ បវត្តេ សុខបច្ចយវិបត្តិ។ តាទិសេ និហីនកុលេ ឧប្បន្នោបិ កោចិ វិភវសម្បន្នោ សិយា, អយំ បន ទុគ្គតោ ទុរូបោ។ អាជីវុបាយវិបត្តីតិ អាជីវនុបាយវសេន វិបត្តិ។ សុខេន ហិ ជីវិកំ បវត្តេតុំ ឧបាយភូតា ហត្ថិសិប្បាទយោ ឥមស្ស នត្ថិ, បុប្ផឆឌ្ឌនសិលាកោដ្ដនាទិកម្មំ បន កត្វា ជីវិកំ បវត្តេតិ។ តេនាហ ‘‘កសិរវុត្តិកេ’’តិ។ អត្តភាវវិបត្តីតិ ឧបធិវិបត្តិ។ ទុក្ខការណសមាយោគោតិ កាយិកចេតសិកទុក្ខុប្បត្តិយា បច្ចយសមោធានំ។ សុខការណវិបត្តីតិ សុខបច្ចយបរិហានិ។ ឧបភោគវិបត្តីតិ ឧបភោគសុខស្ស វិនាសោ អនុបលទ្ធិ។ ជោតិ ចេវ ជោតិបរាយណភាវោ ច សុក្កបក្ខោ។ ឆដ្ឋំ ឧត្តានមេវ។

Āgamanavipattīti āgamanaṭṭhānavasena vipatti ‘‘āgamo etthā’’ti katvā. Pubbuppannapaccayavipattīti paṭhamuppannapaccayavasena viparāvatti. Caṇḍālādisabhāvā hissa mātāpitaro paṭhamuppannapaccayo. Pavattapaccayavipattīti pavatte sukhapaccayavipatti. Tādise nihīnakule uppannopi koci vibhavasampanno siyā, ayaṃ pana duggato durūpo. Ājīvupāyavipattīti ājīvanupāyavasena vipatti. Sukhena hi jīvikaṃ pavattetuṃ upāyabhūtā hatthisippādayo imassa natthi, pupphachaḍḍanasilākoṭṭanādikammaṃ pana katvā jīvikaṃ pavatteti. Tenāha ‘‘kasiravuttike’’ti. Attabhāvavipattīti upadhivipatti. Dukkhakāraṇasamāyogoti kāyikacetasikadukkhuppattiyā paccayasamodhānaṃ. Sukhakāraṇavipattīti sukhapaccayaparihāni. Upabhogavipattīti upabhogasukhassa vināso anupaladdhi. Joti ceva jotiparāyaṇabhāvo ca sukkapakkho. Chaṭṭhaṃ uttānameva.

បាណាតិបាតសុត្តាទិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។

Pāṇātipātasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.

Next: ៧. បុត្តសុត្តវណ្ណនា • 7. Puttasuttavaṇṇanā

អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
១-៥. បាណាតិបាតាទិសុត្តបញ្ចកវណ្ណនា • 1-5. Pāṇātipātādisuttapañcakavaṇṇanā
៦. ឱណតោណតសុត្តវណ្ណនា • 6. Oṇatoṇatasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact