Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    (൯) ൪. മചലവഗ്ഗോ

    (9) 4. Macalavaggo

    ൧-൬. പാണാതിപാതസുത്താദിവണ്ണനാ

    1-6. Pāṇātipātasuttādivaṇṇanā

    ൮൧-൮൬. ചതുത്ഥസ്സ പഠമാദീനി ഉത്താനത്ഥാനേവ. പഞ്ചമേ (സം॰ നി॰ ടീ॰ ൧.൧.൧൩൨) ‘‘നീചേ കുലേ പച്ചാജാതോ’’തിആദികേന അപ്പകാസഭാവേന തമതീതി തമോ, തേന തമേന യുത്തോതി തമോ പുഗ്ഗലോ വുച്ചതി. തഥാ ഹി തംയോഗതോ പുഗ്ഗലസ്സ തബ്ബോഹാരോ യഥാ ‘‘മച്ഛേരയോഗതോ മച്ഛരോ’’തി, തസ്മാ തമോതി അപ്പകാസഭാവേന തമോ തമഭൂതോ അന്ധകാരം വിയ ജാതോ, അന്ധകാരത്തം വാ പത്തോതി അത്ഥോ. വുത്തലക്ഖണം തമമേവ പരമ്പരതോ അയനം ഗതി നിട്ഠാ ഏതസ്സാതി തമപരായണോ. ഉഭയേനപി തമഗ്ഗഹണേന ഖന്ധതമോ കഥിതോ, ന അന്ധകാരതമോ. ഖന്ധതമോതി ച സമ്പത്തിരഹിതാ ഖന്ധപവത്തിയേവ ദട്ഠബ്ബാ. ‘‘ഉച്ചേ കുലേ പച്ചാജാതോ’’തിആദികേന പകാസഭാവേന ജോതേതീതി ജോതി, തേന ജോതിനായുത്തോതിആദി സബ്ബം വുത്തനയേന വേദിതബ്ബം. ഇതരേ ദ്വേതി ജോതിതമപരായണോ, ജോതിജോതിപരായണോതി ഇതരേ ദ്വേ പുഗ്ഗലേ.

    81-86. Catutthassa paṭhamādīni uttānatthāneva. Pañcame (saṃ. ni. ṭī. 1.1.132) ‘‘nīce kule paccājāto’’tiādikena appakāsabhāvena tamatīti tamo, tena tamena yuttoti tamo puggalo vuccati. Tathā hi taṃyogato puggalassa tabbohāro yathā ‘‘maccherayogato maccharo’’ti, tasmā tamoti appakāsabhāvena tamo tamabhūto andhakāraṃ viya jāto, andhakārattaṃ vā pattoti attho. Vuttalakkhaṇaṃ tamameva paramparato ayanaṃ gati niṭṭhā etassāti tamaparāyaṇo. Ubhayenapi tamaggahaṇena khandhatamo kathito, na andhakāratamo. Khandhatamoti ca sampattirahitā khandhapavattiyeva daṭṭhabbā. ‘‘Ucce kule paccājāto’’tiādikena pakāsabhāvena jotetīti joti, tena jotināyuttotiādi sabbaṃ vuttanayena veditabbaṃ. Itare dveti jotitamaparāyaṇo, jotijotiparāyaṇoti itare dve puggale.

    വേണുവേത്താദിവിലീവേഹി പേളഭാജനാദികാരകാ വിലീവകാരകാ. മിഗമച്ഛാദീനം നിസാദനതോ നേസാദാ, മാഗവികമച്ഛബന്ധാദയോ. രഥേസു ചമ്മേന നഹണകരണതോ രഥകാരാ, ചമ്മകാരാ. പുഇതി കരീസസ്സ നാമം, തം കുസേന്തി അപനേന്തീതി പുക്കുസാ, പുപ്ഫഛഡ്ഡകാ. ദുബ്ബണ്ണോതി വിരൂപോ. ഓകോടിമകോതി ആരോഹാഭാവേന ഹേട്ഠിമകോ, രസ്സകായോതി അത്ഥോ. തേനാഹ ‘‘ലകുണ്ഡകോ’’തി. ലകു വിയ ഘടികാ വിയ ഡേതി പവത്തതീതി ലകുണ്ഡകോ, രസ്സോ. കണതി നിമീലതീതി കാണോ. തം പനസ്സ നിമീലനം ഏകേന അക്ഖിനാ ദ്വീഹിപി വാതി ആഹ ‘‘ഏകച്ഛികാണോ വാ ഉഭയച്ഛികാണോ വാ’’തി. കുണനം കുണോ, ഹത്ഥവേകല്ലം, സോ ഏതസ്സ അത്ഥീതി കുണീ. ഖഞ്ജോ വുച്ചതി പാദവികലോ. ഹേട്ഠിമകായസങ്ഖാതോ സരീരസ്സ പക്ഖോ പദേസോ ഹതോ അസ്സാതി പക്ഖഹതോ. തേനാഹ ‘‘പീഠസപ്പീ’’തി. പദീപേ പദീപനേ ഏതബ്ബം നേതബ്ബന്തി പദീപേയ്യം, തേലകപാലാദിഉപകരണം. വുത്തന്തി അട്ഠകഥായം വുത്തം.

    Veṇuvettādivilīvehi peḷabhājanādikārakā vilīvakārakā. Migamacchādīnaṃ nisādanato nesādā, māgavikamacchabandhādayo. Rathesu cammena nahaṇakaraṇato rathakārā, cammakārā. Puiti karīsassa nāmaṃ, taṃ kusenti apanentīti pukkusā, pupphachaḍḍakā. Dubbaṇṇoti virūpo. Okoṭimakoti ārohābhāvena heṭṭhimako, rassakāyoti attho. Tenāha ‘‘lakuṇḍako’’ti. Laku viya ghaṭikā viya ḍeti pavattatīti lakuṇḍako, rasso. Kaṇati nimīlatīti kāṇo. Taṃ panassa nimīlanaṃ ekena akkhinā dvīhipi vāti āha ‘‘ekacchikāṇo vā ubhayacchikāṇo vā’’ti. Kuṇanaṃ kuṇo, hatthavekallaṃ, so etassa atthīti kuṇī. Khañjo vuccati pādavikalo. Heṭṭhimakāyasaṅkhāto sarīrassa pakkho padeso hato assāti pakkhahato. Tenāha ‘‘pīṭhasappī’’ti. Padīpe padīpane etabbaṃ netabbanti padīpeyyaṃ, telakapālādiupakaraṇaṃ. Vuttanti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    ആഗമനവിപത്തീതി ആഗമനട്ഠാനവസേന വിപത്തി ‘‘ആഗമോ ഏത്ഥാ’’തി കത്വാ. പുബ്ബുപ്പന്നപച്ചയവിപത്തീതി പഠമുപ്പന്നപച്ചയവസേന വിപരാവത്തി. ചണ്ഡാലാദിസഭാവാ ഹിസ്സ മാതാപിതരോ പഠമുപ്പന്നപച്ചയോ. പവത്തപച്ചയവിപത്തീതി പവത്തേ സുഖപച്ചയവിപത്തി. താദിസേ നിഹീനകുലേ ഉപ്പന്നോപി കോചി വിഭവസമ്പന്നോ സിയാ, അയം പന ദുഗ്ഗതോ ദുരൂപോ. ആജീവുപായവിപത്തീതി ആജീവനുപായവസേന വിപത്തി. സുഖേന ഹി ജീവികം പവത്തേതും ഉപായഭൂതാ ഹത്ഥിസിപ്പാദയോ ഇമസ്സ നത്ഥി, പുപ്ഫഛഡ്ഡനസിലാകോട്ടനാദികമ്മം പന കത്വാ ജീവികം പവത്തേതി. തേനാഹ ‘‘കസിരവുത്തികേ’’തി. അത്തഭാവവിപത്തീതി ഉപധിവിപത്തി. ദുക്ഖകാരണസമായോഗോതി കായികചേതസികദുക്ഖുപ്പത്തിയാ പച്ചയസമോധാനം. സുഖകാരണവിപത്തീതി സുഖപച്ചയപരിഹാനി. ഉപഭോഗവിപത്തീതി ഉപഭോഗസുഖസ്സ വിനാസോ അനുപലദ്ധി. ജോതി ചേവ ജോതിപരായണഭാവോ ച സുക്കപക്ഖോ. ഛട്ഠം ഉത്താനമേവ.

    Āgamanavipattīti āgamanaṭṭhānavasena vipatti ‘‘āgamo etthā’’ti katvā. Pubbuppannapaccayavipattīti paṭhamuppannapaccayavasena viparāvatti. Caṇḍālādisabhāvā hissa mātāpitaro paṭhamuppannapaccayo. Pavattapaccayavipattīti pavatte sukhapaccayavipatti. Tādise nihīnakule uppannopi koci vibhavasampanno siyā, ayaṃ pana duggato durūpo. Ājīvupāyavipattīti ājīvanupāyavasena vipatti. Sukhena hi jīvikaṃ pavattetuṃ upāyabhūtā hatthisippādayo imassa natthi, pupphachaḍḍanasilākoṭṭanādikammaṃ pana katvā jīvikaṃ pavatteti. Tenāha ‘‘kasiravuttike’’ti. Attabhāvavipattīti upadhivipatti. Dukkhakāraṇasamāyogoti kāyikacetasikadukkhuppattiyā paccayasamodhānaṃ. Sukhakāraṇavipattīti sukhapaccayaparihāni. Upabhogavipattīti upabhogasukhassa vināso anupaladdhi. Joti ceva jotiparāyaṇabhāvo ca sukkapakkho. Chaṭṭhaṃ uttānameva.

    പാണാതിപാതസുത്താദിവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Pāṇātipātasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
    ൧-൫. പാണാതിപാതാദിസുത്തപഞ്ചകവണ്ണനാ • 1-5. Pāṇātipātādisuttapañcakavaṇṇanā
    ൬. ഓണതോണതസുത്തവണ്ണനാ • 6. Oṇatoṇatasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact