Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౨౬. పఞ్చాబాధవత్థు
26. Pañcābādhavatthu
౮౮. తేన ఖో పన సమయేన మగధేసు పఞ్చ ఆబాధా ఉస్సన్నా హోన్తి – కుట్ఠం, గణ్డో, కిలాసో, సోసో, అపమారో. మనుస్సా పఞ్చహి ఆబాధేహి ఫుట్ఠా జీవకం కోమారభచ్చం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవం వదన్తి – ‘‘సాధు నో, ఆచరియ, తికిచ్ఛాహీ’’తి. ‘‘అహం ఖ్వయ్యో, బహుకిచ్చో బహుకరణీయో; రాజా చ మే మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో ఉపట్ఠాతబ్బో ఇత్థాగారఞ్చ బుద్ధప్పముఖో చ భిక్ఖుసఙ్ఘో; నాహం సక్కోమి తికిచ్ఛితు’’న్తి. ‘‘సబ్బం సాపతేయ్యఞ్చ తే, ఆచరియ, హోతు; మయఞ్చ తే దాసా; సాధు, నో, ఆచరియ, తికిచ్ఛాహీ’’తి. ‘‘అహం ఖ్వయ్యో, బహుకిచ్చో బహుకరణీయో రాజా చ మే మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో ఉపట్ఠాతబ్బో ఇత్థాగారఞ్చ బుద్ధప్పముఖో చ భిక్ఖుసఙ్ఘో; నాహం సక్కోమి తికిచ్ఛితు’’న్తి. అథ ఖో తేసం మనుస్సానం ఏతదహోసి – ‘‘ఇమే ఖో సమణా సక్యపుత్తియా సుఖసీలా సుఖసమాచారా, సుభోజనాని భుఞ్జిత్వా నివాతేసు సయనేసు సయన్తి. యంనూన మయం సమణేసు సక్యపుత్తియేసు పబ్బజేయ్యామ. తత్థ భిక్ఖూ చేవ ఉపట్ఠహిస్సన్తి, జీవకో చ కోమారభచ్చో తికిచ్ఛిస్సతీ’’తి . అథ ఖో తే మనుస్సా భిక్ఖూ ఉపసఙ్కమిత్వా పబ్బజ్జం యాచింసు. తే భిక్ఖూ పబ్బాజేసుం, ఉపసమ్పాదేసుం. తే భిక్ఖూ చేవ ఉపట్ఠహింసు జీవకో చ కోమారభచ్చో తికిచ్ఛి. తేన ఖో పన సమయేన భిక్ఖూ బహూ గిలానే భిక్ఖూ ఉపట్ఠహన్తా యాచనబహులా విఞ్ఞత్తిబహులా విహరన్తి – గిలానభత్తం దేథ, గిలానుపట్ఠాకభత్తం దేథ, గిలానభేసజ్జం దేథాతి. జీవకోపి కోమారభచ్చో బహూ గిలానే భిక్ఖూ తికిచ్ఛన్తో అఞ్ఞతరం రాజకిచ్చం పరిహాపేసి.
88. Tena kho pana samayena magadhesu pañca ābādhā ussannā honti – kuṭṭhaṃ, gaṇḍo, kilāso, soso, apamāro. Manussā pañcahi ābādhehi phuṭṭhā jīvakaṃ komārabhaccaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadanti – ‘‘sādhu no, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco bahukaraṇīyo; rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho; nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. ‘‘Sabbaṃ sāpateyyañca te, ācariya, hotu; mayañca te dāsā; sādhu, no, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco bahukaraṇīyo rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho; nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. Atha kho tesaṃ manussānaṃ etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā sukhasīlā sukhasamācārā, subhojanāni bhuñjitvā nivātesu sayanesu sayanti. Yaṃnūna mayaṃ samaṇesu sakyaputtiyesu pabbajeyyāma. Tattha bhikkhū ceva upaṭṭhahissanti, jīvako ca komārabhacco tikicchissatī’’ti . Atha kho te manussā bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāciṃsu. Te bhikkhū pabbājesuṃ, upasampādesuṃ. Te bhikkhū ceva upaṭṭhahiṃsu jīvako ca komārabhacco tikicchi. Tena kho pana samayena bhikkhū bahū gilāne bhikkhū upaṭṭhahantā yācanabahulā viññattibahulā viharanti – gilānabhattaṃ detha, gilānupaṭṭhākabhattaṃ detha, gilānabhesajjaṃ dethāti. Jīvakopi komārabhacco bahū gilāne bhikkhū tikicchanto aññataraṃ rājakiccaṃ parihāpesi.
౮౯. అఞ్ఞతరోపి పురిసో పఞ్చహి ఆబాధేహి ఫుట్ఠో జీవకం కోమారభచ్చం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏతదవోచ – ‘‘సాధు మం, ఆచరియ, తికిచ్ఛాహీ’’తి. ‘‘అహం ఖ్వయ్యో, బహుకిచ్చో, బహుకరణీయో, రాజా చ మే మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో ఉపట్ఠాతబ్బో ఇత్థాగారఞ్చ బుద్ధప్పముఖో చ భిక్ఖుసఙ్ఘో; నాహం సక్కోమి తికిచ్ఛితు’’న్తి. ‘‘సబ్బం సాపతేయ్యఞ్చ తే, ఆచరియ, హోతు, అహఞ్చ తే దాసో; సాధు మం, ఆచరియ, తికిచ్ఛాహీ’’తి. ‘‘అహం ఖ్వయ్యో, బహుకిచ్చో బహుకరణీయో, రాజా చ మే మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో ఉపట్ఠాతబ్బో ఇత్థాగారఞ్చ బుద్ధప్పముఖో చ భిక్ఖుసఙ్ఘో, నాహం సక్కోమి తికిచ్ఛితు’’న్తి. అథ ఖో తస్స పురిసస్స ఏతదహోసి – ‘‘ఇమే ఖో సమణా సక్యపుత్తియా సుఖసీలా సుఖసమాచారా, సుభోజనాని భుఞ్జిత్వా నివాతేసు సయనేసు సయన్తి. యంనూనాహం సమణేసు సక్యపుత్తియేసు పబ్బజేయ్యం. తత్థ భిక్ఖూ చేవ ఉపట్ఠహిస్సన్తి, జీవకో చ కోమారభచ్చో తికిచ్ఛిస్సతి. సోమ్హి 1 అరోగో విబ్భమిస్సామీ’’తి . అథ ఖో సో పురిసో భిక్ఖు ఉపసఙ్కమిత్వా పబ్బజ్జం యాచి. తం భిక్ఖూ పబ్బాజేసుం, ఉపసమ్పాదేసుం. తం భిక్ఖూ చేవ ఉపట్ఠహింసు, జీవకో చ కోమారభచ్చో తికిచ్ఛి. సో అరోగో విబ్భమి. అద్దసా ఖో జీవకో కోమారభచ్చో తం పురిసం విబ్భన్తం, దిస్వాన తం పురిసం ఏతదవోచ – ‘‘నను త్వం, అయ్యో, భిక్ఖూసు పబ్బజితో అహోసీ’’తి? ‘‘ఏవం, ఆచరియా’’తి. ‘‘కిస్స పన త్వం, అయ్యో, ఏవరూపమకాసీ’’తి? అథ ఖో సో పురిసో జీవకస్స కోమారభచ్చస్స ఏతమత్థం ఆరోచేసి. జీవకో కోమారభచ్చో ఉజ్ఝాయతి ఖియ్యతి విపాచేతి – ‘‘కథఞ్హి నామ భదన్తా 2 పఞ్చహి ఆబాధేహి ఫుట్ఠం పబ్బాజేస్సన్తీ’’తి. అథ ఖో జీవకో కోమారభచ్చో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో జీవకో కోమారభచ్చో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘సాధు, భన్తే, అయ్యా పఞ్చహి ఆబాధేహి ఫుట్ఠం న పబ్బాజేయ్యు’’న్తి. అథ ఖో భగవా జీవకం కోమారభచ్చం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేసి సమాదపేసి సముత్తేజేసి సమ్పహంసేసి. అథ ఖో జీవకో కోమారభచ్చో భగవతా ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సితో సమాదపితో సముత్తేజితో సమ్పహంసితో ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి. అథ ఖో భగవా ఏతస్మిం నిదానే ఏతస్మిం పకరణే ధమ్మిం కథం కత్వా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘న, భిక్ఖవే, పఞ్చహి ఆబాధేహి ఫుట్ఠో పబ్బాజేతబ్బో. యో పబ్బాజేయ్య, ఆపత్తి దుక్కటస్సా’’తి.
89. Aññataropi puriso pañcahi ābādhehi phuṭṭho jīvakaṃ komārabhaccaṃ upasaṅkamitvā etadavoca – ‘‘sādhu maṃ, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco, bahukaraṇīyo, rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho; nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. ‘‘Sabbaṃ sāpateyyañca te, ācariya, hotu, ahañca te dāso; sādhu maṃ, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco bahukaraṇīyo, rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho, nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. Atha kho tassa purisassa etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā sukhasīlā sukhasamācārā, subhojanāni bhuñjitvā nivātesu sayanesu sayanti. Yaṃnūnāhaṃ samaṇesu sakyaputtiyesu pabbajeyyaṃ. Tattha bhikkhū ceva upaṭṭhahissanti, jīvako ca komārabhacco tikicchissati. Somhi 3 arogo vibbhamissāmī’’ti . Atha kho so puriso bhikkhu upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ bhikkhū pabbājesuṃ, upasampādesuṃ. Taṃ bhikkhū ceva upaṭṭhahiṃsu, jīvako ca komārabhacco tikicchi. So arogo vibbhami. Addasā kho jīvako komārabhacco taṃ purisaṃ vibbhantaṃ, disvāna taṃ purisaṃ etadavoca – ‘‘nanu tvaṃ, ayyo, bhikkhūsu pabbajito ahosī’’ti? ‘‘Evaṃ, ācariyā’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, ayyo, evarūpamakāsī’’ti? Atha kho so puriso jīvakassa komārabhaccassa etamatthaṃ ārocesi. Jīvako komārabhacco ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhadantā 4 pañcahi ābādhehi phuṭṭhaṃ pabbājessantī’’ti. Atha kho jīvako komārabhacco yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho jīvako komārabhacco bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante, ayyā pañcahi ābādhehi phuṭṭhaṃ na pabbājeyyu’’nti. Atha kho bhagavā jīvakaṃ komārabhaccaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho jīvako komārabhacco bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, pañcahi ābādhehi phuṭṭho pabbājetabbo. Yo pabbājeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
పఞ్చాబాధవత్థు నిట్ఠితం.
Pañcābādhavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / పఞ్చాబాధవత్థుకథా • Pañcābādhavatthukathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / పఞ్చాబాధవత్థుకథావణ్ణనా • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / పఞ్చాబాధవత్థుకథావణ్ణనా • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / పఞ్చాబాధవత్థుకథావణ్ణనా • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౨౬. పఞ్చాబాధవత్థుకథా • 26. Pañcābādhavatthukathā