| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi |
੨੬. ਪਞ੍ਚਾਬਾਧવਤ੍ਥੁ
26. Pañcābādhavatthu
੮੮. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਮਗਧੇਸੁ ਪਞ੍ਚ ਆਬਾਧਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ – ਕੁਟ੍ਠਂ, ਗਣ੍ਡੋ, ਕਿਲਾਸੋ, ਸੋਸੋ, ਅਪਮਾਰੋ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਆਬਾਧੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠਾ ਜੀવਕਂ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਂ વਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਸਾਧੁ ਨੋ, ਆਚਰਿਯ, ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਅਹਂ ਖ੍વਯ੍ਯੋ, ਬਹੁਕਿਚ੍ਚੋ ਬਹੁਕਰਣੀਯੋ; ਰਾਜਾ ਚ ਮੇ ਮਾਗਧੋ ਸੇਨਿਯੋ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ; ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਤੇ, ਆਚਰਿਯ, ਹੋਤੁ; ਮਯਞ੍ਚ ਤੇ ਦਾਸਾ; ਸਾਧੁ, ਨੋ, ਆਚਰਿਯ, ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਅਹਂ ਖ੍વਯ੍ਯੋ, ਬਹੁਕਿਚ੍ਚੋ ਬਹੁਕਰਣੀਯੋ ਰਾਜਾ ਚ ਮੇ ਮਾਗਧੋ ਸੇਨਿਯੋ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ; ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਖੋ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸੁਖਸੀਲਾ ਸੁਖਸਮਾਚਾਰਾ, ਸੁਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿવਾਤੇਸੁ ਸਯਨੇਸੁ ਸਯਨ੍ਤਿ। ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਸਮਣੇਸੁ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯੇਸੁ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਾਮ। ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚੇવ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਜੀવਕੋ ਚ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ । ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿਂਸੁ। ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸੁਂ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸੁਂ। ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚੇવ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ ਜੀવਕੋ ਚ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਬਹੂ ਗਿਲਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਾ ਯਾਚਨਬਹੁਲਾ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਬਹੁਲਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ – ਗਿਲਾਨਭਤ੍ਤਂ ਦੇਥ, ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਭਤ੍ਤਂ ਦੇਥ, ਗਿਲਾਨਭੇਸਜ੍ਜਂ ਦੇਥਾਤਿ। ਜੀવਕੋਪਿ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਬਹੂ ਗਿਲਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਰਾਜਕਿਚ੍ਚਂ ਪਰਿਹਾਪੇਸਿ।
88. Tena kho pana samayena magadhesu pañca ābādhā ussannā honti – kuṭṭhaṃ, gaṇḍo, kilāso, soso, apamāro. Manussā pañcahi ābādhehi phuṭṭhā jīvakaṃ komārabhaccaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadanti – ‘‘sādhu no, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco bahukaraṇīyo; rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho; nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. ‘‘Sabbaṃ sāpateyyañca te, ācariya, hotu; mayañca te dāsā; sādhu, no, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco bahukaraṇīyo rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho; nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. Atha kho tesaṃ manussānaṃ etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā sukhasīlā sukhasamācārā, subhojanāni bhuñjitvā nivātesu sayanesu sayanti. Yaṃnūna mayaṃ samaṇesu sakyaputtiyesu pabbajeyyāma. Tattha bhikkhū ceva upaṭṭhahissanti, jīvako ca komārabhacco tikicchissatī’’ti . Atha kho te manussā bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāciṃsu. Te bhikkhū pabbājesuṃ, upasampādesuṃ. Te bhikkhū ceva upaṭṭhahiṃsu jīvako ca komārabhacco tikicchi. Tena kho pana samayena bhikkhū bahū gilāne bhikkhū upaṭṭhahantā yācanabahulā viññattibahulā viharanti – gilānabhattaṃ detha, gilānupaṭṭhākabhattaṃ detha, gilānabhesajjaṃ dethāti. Jīvakopi komārabhacco bahū gilāne bhikkhū tikicchanto aññataraṃ rājakiccaṃ parihāpesi.
੮੯. ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਪੁਰਿਸੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਆਬਾਧੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਜੀવਕਂ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਾਧੁ ਮਂ, ਆਚਰਿਯ, ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਅਹਂ ਖ੍વਯ੍ਯੋ, ਬਹੁਕਿਚ੍ਚੋ, ਬਹੁਕਰਣੀਯੋ, ਰਾਜਾ ਚ ਮੇ ਮਾਗਧੋ ਸੇਨਿਯੋ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ; ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਤੇ, ਆਚਰਿਯ, ਹੋਤੁ, ਅਹਞ੍ਚ ਤੇ ਦਾਸੋ; ਸਾਧੁ ਮਂ, ਆਚਰਿਯ, ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਅਹਂ ਖ੍વਯ੍ਯੋ, ਬਹੁਕਿਚ੍ਚੋ ਬਹੁਕਰਣੀਯੋ, ਰਾਜਾ ਚ ਮੇ ਮਾਗਧੋ ਸੇਨਿਯੋ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ, ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਖੋ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸੁਖਸੀਲਾ ਸੁਖਸਮਾਚਾਰਾ, ਸੁਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿવਾਤੇਸੁ ਸਯਨੇਸੁ ਸਯਨ੍ਤਿ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਸਮਣੇਸੁ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯੇਸੁ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਂ। ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚੇવ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਜੀવਕੋ ਚ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ। ਸੋਮ੍ਹਿ 1 ਅਰੋਗੋ વਿਬ੍ਭਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ । ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ। ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸੁਂ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸੁਂ। ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚੇવ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ, ਜੀવਕੋ ਚ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿ। ਸੋ ਅਰੋਗੋ વਿਬ੍ਭਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਜੀવਕੋ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤਂ, ਦਿਸ੍વਾਨ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਨਨੁ ਤ੍વਂ, ਅਯ੍ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਆਚਰਿਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਪਨ ਤ੍વਂ, ਅਯ੍ਯੋ, ਏવਰੂਪਮਕਾਸੀ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਜੀવਕਸ੍ਸ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਸ੍ਸ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ। ਜੀવਕੋ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਉਜ੍ਝਾਯਤਿ ਖਿਯ੍ਯਤਿ વਿਪਾਚੇਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਭਦਨ੍ਤਾ 2 ਪਞ੍ਚਹਿ ਆਬਾਧੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਜੀવਕੋ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਜੀવਕੋ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਆਬਾਧੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠਂ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਜੀવਕਂ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਂ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਸਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਜੀવਕੋ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਸਮਾਦਪਿਤੋ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਿਤੋ ਸਮ੍ਪਹਂਸਿਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਦਾਨੇ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕਰਣੇ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਆਬਾਧੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਪਬ੍ਬਾਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।
89. Aññataropi puriso pañcahi ābādhehi phuṭṭho jīvakaṃ komārabhaccaṃ upasaṅkamitvā etadavoca – ‘‘sādhu maṃ, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco, bahukaraṇīyo, rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho; nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. ‘‘Sabbaṃ sāpateyyañca te, ācariya, hotu, ahañca te dāso; sādhu maṃ, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco bahukaraṇīyo, rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho, nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. Atha kho tassa purisassa etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā sukhasīlā sukhasamācārā, subhojanāni bhuñjitvā nivātesu sayanesu sayanti. Yaṃnūnāhaṃ samaṇesu sakyaputtiyesu pabbajeyyaṃ. Tattha bhikkhū ceva upaṭṭhahissanti, jīvako ca komārabhacco tikicchissati. Somhi 3 arogo vibbhamissāmī’’ti . Atha kho so puriso bhikkhu upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ bhikkhū pabbājesuṃ, upasampādesuṃ. Taṃ bhikkhū ceva upaṭṭhahiṃsu, jīvako ca komārabhacco tikicchi. So arogo vibbhami. Addasā kho jīvako komārabhacco taṃ purisaṃ vibbhantaṃ, disvāna taṃ purisaṃ etadavoca – ‘‘nanu tvaṃ, ayyo, bhikkhūsu pabbajito ahosī’’ti? ‘‘Evaṃ, ācariyā’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, ayyo, evarūpamakāsī’’ti? Atha kho so puriso jīvakassa komārabhaccassa etamatthaṃ ārocesi. Jīvako komārabhacco ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhadantā 4 pañcahi ābādhehi phuṭṭhaṃ pabbājessantī’’ti. Atha kho jīvako komārabhacco yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho jīvako komārabhacco bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante, ayyā pañcahi ābādhehi phuṭṭhaṃ na pabbājeyyu’’nti. Atha kho bhagavā jīvakaṃ komārabhaccaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho jīvako komārabhacco bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, pañcahi ābādhehi phuṭṭho pabbājetabbo. Yo pabbājeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
ਪਞ੍ਚਾਬਾਧવਤ੍ਥੁ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।
Pañcābādhavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਪਞ੍ਚਾਬਾਧવਤ੍ਥੁਕਥਾ • Pañcābādhavatthukathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਪਞ੍ਚਾਬਾਧવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਪਞ੍ਚਾਬਾਧવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਪਞ੍ਚਾਬਾਧવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੨੬. ਪਞ੍ਚਾਬਾਧવਤ੍ਥੁਕਥਾ • 26. Pañcābādhavatthukathā
