Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā

    ൬. ഭേസജ്ജക്ഖന്ധകം

    6. Bhesajjakkhandhakaṃ

    പഞ്ചഭേസജ്ജാദികഥാ

    Pañcabhesajjādikathā

    ൨൬൦. ഭേസജ്ജക്ഖന്ധകേ – സാരദികേന ആബാധേനാതി സരദകാലേ ഉപ്പന്നേന പിത്താബാധേന, തസ്മിഞ്ഹി കാലേ വസ്സോദകേനപി തേമേന്തി, കദ്ദമമ്പി മദ്ദന്തി, അന്തരന്തരാ ആതപോപി ഖരോ ഹോതി, തേന തേസം പിത്തം കോട്ഠബ്ഭന്തരഗതം ഹോതി. ആഹാരത്ഥഞ്ച ഫരേയ്യാതി ആഹാരത്ഥം സാധേയ്യ.

    260. Bhesajjakkhandhake – sāradikena ābādhenāti saradakāle uppannena pittābādhena, tasmiñhi kāle vassodakenapi tementi, kaddamampi maddanti, antarantarā ātapopi kharo hoti, tena tesaṃ pittaṃ koṭṭhabbhantaragataṃ hoti. Āhāratthañca phareyyāti āhāratthaṃ sādheyya.

    ൨൬൧. നച്ഛാദേന്തീതി ന ജിരന്തി, ന വാതരോഗം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതും സക്കോന്തി. സേനേസിതാനീതി സിനിദ്ധാനി. ഭത്താച്ഛാദകേനാതി ഭത്തം അരോചികേന.

    261.Nacchādentīti na jiranti, na vātarogaṃ paṭippassambhetuṃ sakkonti. Senesitānīti siniddhāni. Bhattācchādakenāti bhattaṃ arocikena.

    ൨൬൨. അച്ഛവസന്തിആദീസു നിസ്സഗ്ഗിയവണ്ണനായം വുത്തനയേനേവ വിനിച്ഛയോ വേദിതബ്ബോ. കാലേ പടിഗ്ഗഹിതന്തിആദീസു മജ്ഝന്ഹികേ അവീതിവത്തേ പടിഗ്ഗഹേത്വാ പചിത്വാ പരിസ്സാവേത്വാ ചാതി അത്ഥോ. തേലപരിഭോഗേന പരിഭുഞ്ജിതുന്തി സത്താഹകാലികതേലപരിഭോഗേന പരിഭുഞ്ജിതും.

    262.Acchavasantiādīsu nissaggiyavaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva vinicchayo veditabbo. Kāle paṭiggahitantiādīsu majjhanhike avītivatte paṭiggahetvā pacitvā parissāvetvā cāti attho. Telaparibhogenaparibhuñjitunti sattāhakālikatelaparibhogena paribhuñjituṃ.

    ൨൬൩. മൂലഭേസജ്ജാദി വിനിച്ഛയോപി ഖുദ്ദകവണ്ണനായം വുത്തോയേവ. തസ്മാ ഇധ യം യം പുബ്ബേ അവുത്തം തം തദേവ വണ്ണയിസ്സാമ. വചത്തന്തി സേതവചം. നിസദം നിസദപോതകന്തി പിസനസിലാ ച പിസനപോതോ ച. ഫഗ്ഗവന്തി ലതാജാതി. നത്തമാലന്തി കരഞ്ജം. ഹിങ്ഗുഹിങ്ഗുജതുഹിങ്ഗുസിപാടികാ ഹിങ്ഗുജാതിയോയേവ. തകതകപത്തിതകപണ്ണിയോ ലാഖാജാതിയോ.

    263.Mūlabhesajjādi vinicchayopi khuddakavaṇṇanāyaṃ vuttoyeva. Tasmā idha yaṃ yaṃ pubbe avuttaṃ taṃ tadeva vaṇṇayissāma. Vacattanti setavacaṃ. Nisadaṃ nisadapotakanti pisanasilā ca pisanapoto ca. Phaggavanti latājāti. Nattamālanti karañjaṃ. Hiṅguhiṅgujatuhiṅgusipāṭikā hiṅgujātiyoyeva. Takatakapattitakapaṇṇiyo lākhājātiyo.

    സാമുദ്ദന്തി സമുദ്ദതീരേ വാലുകാ വിയ സന്തിട്ഠതി. കാളലോണന്തി പകതിലോണം. സിന്ധവന്തി സേതവണ്ണം പബ്ബതേ ഉട്ഠഹതി. ഉബ്ഭിദന്തി ഭൂമിതോ അങ്കുരം ഉട്ഠഹതി. ബിലന്തി ദബ്ബസമ്ഭാരേഹി സദ്ധിം പചിതം, തം രത്തവണ്ണം.

    Sāmuddanti samuddatīre vālukā viya santiṭṭhati. Kāḷaloṇanti pakatiloṇaṃ. Sindhavanti setavaṇṇaṃ pabbate uṭṭhahati. Ubbhidanti bhūmito aṅkuraṃ uṭṭhahati. Bilanti dabbasambhārehi saddhiṃ pacitaṃ, taṃ rattavaṇṇaṃ.

    ൨൬൪-൬. കായോ വാ ദുഗ്ഗന്ധോതി കസ്സചി അസ്സാദീനം വിയ കായഗന്ധോ ഹോതി, തസ്സാപി സിരീസകോസുമ്ബാദിചുണ്ണാനി വാ ഗന്ധചുണ്ണാനി വാ സബ്ബാനി വട്ടന്തി. ഛകണന്തി ഗോമയം. രജനനിപ്പക്കന്തി രജനകസടം. പാകതികചുണ്ണമ്പി കോട്ടേത്വാ ഉദകേന തേമേത്വാ ന്ഹായിതും വട്ടതി; ഏതമ്പി രജനനിപ്പക്കസങ്ഖേപമേവ ഗച്ഛതി.

    264-6.Kāyo vā duggandhoti kassaci assādīnaṃ viya kāyagandho hoti, tassāpi sirīsakosumbādicuṇṇāni vā gandhacuṇṇāni vā sabbāni vaṭṭanti. Chakaṇanti gomayaṃ. Rajananippakkanti rajanakasaṭaṃ. Pākatikacuṇṇampi koṭṭetvā udakena temetvā nhāyituṃ vaṭṭati; etampi rajananippakkasaṅkhepameva gacchati.

    ആമകമംസഞ്ച ഖാദി ആമകലോഹിതഞ്ച പിവീതി ന തം ഭിക്ഖു ഖാദി ന പിവി, അമനുസ്സോ ഖാദിത്വാ ച പിവിത്വാ ച പക്കന്തോ, തേന വുത്തം – ‘‘തസ്സ സോ അമനുസ്സികാബാധോ പടിപ്പസ്സമ്ഭീ’’തി.

    Āmakamaṃsañcakhādi āmakalohitañca pivīti na taṃ bhikkhu khādi na pivi, amanusso khāditvā ca pivitvā ca pakkanto, tena vuttaṃ – ‘‘tassa so amanussikābādho paṭippassambhī’’ti.

    അഞ്ജനന്തി സബ്ബസങ്ഗാഹികവചനമേതം. കാള്ഞ്ജനന്തി ഏകാ അഞ്ജനജാതി. രസഞ്ജനം നാനാസമ്ഭാരേഹി കതം. സോതഞ്ജനന്തി നദീസോതാദീസു ഉപ്പജ്ജനകം അഞ്ജനം. ഗേരുകോ നാമ സുവണ്ണഗേരുകോ. കപല്ലന്തി ദീപസിഖതോ ഗഹിതമസി. അഞ്ജനൂപപിംസനേഹീതി അഞ്ജനേന സദ്ധിം ഏകതോ പിംസിതബ്ബേഹി, ന ഹി കിഞ്ചി അഞ്ഞനൂപപിംസനം ന വട്ടതി. ചന്ദനന്തി ലോഹിതചന്ദനാദികം യംകിഞ്ചി. തഗരാദീനി പാകടാനി, അഞ്ഞാനിപി നീലുപ്പലാദീനി വട്ടന്തിയേവ.

    Añjananti sabbasaṅgāhikavacanametaṃ. Kāḷñjananti ekā añjanajāti. Rasañjanaṃ nānāsambhārehi kataṃ. Sotañjananti nadīsotādīsu uppajjanakaṃ añjanaṃ. Geruko nāma suvaṇṇageruko. Kapallanti dīpasikhato gahitamasi. Añjanūpapiṃsanehīti añjanena saddhiṃ ekato piṃsitabbehi, na hi kiñci aññanūpapiṃsanaṃ na vaṭṭati. Candananti lohitacandanādikaṃ yaṃkiñci. Tagarādīni pākaṭāni, aññānipi nīluppalādīni vaṭṭantiyeva.

    അട്ഠിമയന്തി മനുസ്സട്ഠിം ഠപേത്വാ അവസേസഅട്ഠിമയം. ദന്തമയന്തി ഹത്ഥിദന്താദിസബ്ബദന്തമയം. വിസാണമയേപി അകപ്പിയം നാമ നത്ഥി, നളമയാദയോ ഏകന്തകപ്പിയായേവ. സലാകട്ഠാനിയന്തി യത്ഥ സലാകം ഓദഹന്തി, തം സുസിരദണ്ഡകം വാ ഥവികം വാ അനുജാനാമീതി അത്ഥോ. അംസബദ്ധകോതി അഞ്ജനിത്ഥവികായ അംസബദ്ധകോ. യമകനത്ഥുകരണിന്തി സമസോതാഹി ദ്വീഹി പനാളികാഹി ഏകം നത്ഥുകരണിം.

    Aṭṭhimayanti manussaṭṭhiṃ ṭhapetvā avasesaaṭṭhimayaṃ. Dantamayanti hatthidantādisabbadantamayaṃ. Visāṇamayepi akappiyaṃ nāma natthi, naḷamayādayo ekantakappiyāyeva. Salākaṭṭhāniyanti yattha salākaṃ odahanti, taṃ susiradaṇḍakaṃ vā thavikaṃ vā anujānāmīti attho. Aṃsabaddhakoti añjanitthavikāya aṃsabaddhako. Yamakanatthukaraṇinti samasotāhi dvīhi panāḷikāhi ekaṃ natthukaraṇiṃ.

    ൨൬൭. അനുജാനാമി ഭിക്ഖവേ തേലപാകന്തി യംകിഞ്ചി ഭേസജ്ജപക്ഖിത്തം സബ്ബം അനുഞ്ഞാതമേവ ഹോതി. അതിപക്ഖിത്തമജ്ജാനീതി അതിവിയ ഖിത്തമജ്ജാനി; ബഹും മജ്ജം പക്ഖിപിത്വാ യോജിതാനീതി അത്ഥോ.

    267.Anujānāmi bhikkhave telapākanti yaṃkiñci bhesajjapakkhittaṃ sabbaṃ anuññātameva hoti. Atipakkhittamajjānīti ativiya khittamajjāni; bahuṃ majjaṃ pakkhipitvā yojitānīti attho.

    അങ്ഗവാതോതി ഹത്ഥപാദേ വാതോ. സമ്ഭാരസേദന്തി നാനാവിധപണ്ണഭങ്ഗസേദം. മഹാസേദന്തി മഹന്തം സേദം; പോരിസപ്പമാണം ആവാടം അങ്ഗാരാനം പൂരേത്വാ പംസുവാലികാദീഹി പിദഹിത്വാ തത്ഥ നാനാവിധാനി വാതഹരണപണ്ണാനി സന്ഥരിത്വാ തേലമക്ഖിതേന ഗത്തേന തത്ഥ നിപജ്ജിത്വാ സമ്പരിവത്തന്തേന സരീരം സേദേതും അനുജാനാമീതി അത്ഥോ. ഭങ്ഗോദകന്തി നാനാപണ്ണഭങ്ഗകുഥിതം ഉദകം; തേഹി പണ്ണേഹി ച ഉദകേന ച സിഞ്ചിത്വാ സിഞ്ചിത്വാ സേദേതബ്ബോ. ഉദകകോട്ഠകന്തി ഉദകകോട്ഠേ ചാടിം വാ ദോണിം വാ ഉണ്ഹോദകസ്സ പൂരേത്വാ തത്ഥ പവിസിത്വാ സേദകമ്മകരണം അനുജാനാമീതി അത്ഥോ.

    Aṅgavātoti hatthapāde vāto. Sambhārasedanti nānāvidhapaṇṇabhaṅgasedaṃ. Mahāsedanti mahantaṃ sedaṃ; porisappamāṇaṃ āvāṭaṃ aṅgārānaṃ pūretvā paṃsuvālikādīhi pidahitvā tattha nānāvidhāni vātaharaṇapaṇṇāni santharitvā telamakkhitena gattena tattha nipajjitvā samparivattantena sarīraṃ sedetuṃ anujānāmīti attho. Bhaṅgodakanti nānāpaṇṇabhaṅgakuthitaṃ udakaṃ; tehi paṇṇehi ca udakena ca siñcitvā siñcitvā sedetabbo. Udakakoṭṭhakanti udakakoṭṭhe cāṭiṃ vā doṇiṃ vā uṇhodakassa pūretvā tattha pavisitvā sedakammakaraṇaṃ anujānāmīti attho.

    പബ്ബവാതോ ഹോതീതി പബ്ബേ പബ്ബേ വാതോ വിജ്ഝതി. ലോഹിതം മോചേതുന്തി സത്ഥകേന ലോഹിതം മോചേതും. പജ്ജം അഭിസങ്ഖരിതുന്തി യേന ഫാലിതപാദാ പാകതികാ ഹോന്തി; തം നാളികേരാദീസു നാനാഭേസജ്ജാനി പക്ഖിപിത്വാ പജ്ജം അഭിസങ്ഖരിതും; പാദാനം സപ്പായഭേസജ്ജം പചിതുന്തി അത്ഥോ. തിലകക്കേന അത്ഥോതി പിട്ഠേഹി തിലേഹി അത്ഥോ. കബളികന്തി വണമുഖേ സത്തുപിണ്ഡം പക്ഖിപിതും. സാസപകുഡ്ഡേനാതി സാസപപിട്ഠേന. വഡ്ഢമംസന്തി അധികമംസം ആണി വിയ ഉട്ഠഹതി. ലോണസക്ഖരികായ ഛിന്ദിതുന്തി ഖുരേന ഛിന്ദിതും. വികാസികന്തി തേലരുന്ധനപിലോതികം. സബ്ബം വണപടികമ്മന്തി യംകിഞ്ചി വണപരികമ്മം നാമ അത്ഥി; സബ്ബം അനുജാനാമീതി അത്ഥോ.

    Pabbavātohotīti pabbe pabbe vāto vijjhati. Lohitaṃ mocetunti satthakena lohitaṃ mocetuṃ. Pajjaṃ abhisaṅkharitunti yena phālitapādā pākatikā honti; taṃ nāḷikerādīsu nānābhesajjāni pakkhipitvā pajjaṃ abhisaṅkharituṃ; pādānaṃ sappāyabhesajjaṃ pacitunti attho. Tilakakkena atthoti piṭṭhehi tilehi attho. Kabaḷikanti vaṇamukhe sattupiṇḍaṃ pakkhipituṃ. Sāsapakuḍḍenāti sāsapapiṭṭhena. Vaḍḍhamaṃsanti adhikamaṃsaṃ āṇi viya uṭṭhahati. Loṇasakkharikāya chinditunti khurena chindituṃ. Vikāsikanti telarundhanapilotikaṃ. Sabbaṃ vaṇapaṭikammanti yaṃkiñci vaṇaparikammaṃ nāma atthi; sabbaṃ anujānāmīti attho.

    ൨൬൮. സാമം ഗഹേത്വാതി ഇദം ന കേവലം സപ്പദട്ഠസ്സേവ, അഞ്ഞസ്മിമ്പി ദട്ഠവിസേ സതി സാമം ഗഹേത്വാ പരിഭുഞ്ജിതബ്ബം; അഞ്ഞേസു പന കാരണേസു പടിഗ്ഗഹിതമേവ വട്ടതി. കതോ ന പുന പടിഗ്ഗഹേതബ്ബോതി സചേ ഭൂമിപ്പത്തോ, പടിഗ്ഗഹേതബ്ബോ; അപ്പത്തം പന ഗഹേതും വട്ടതി.

    268.Sāmaṃ gahetvāti idaṃ na kevalaṃ sappadaṭṭhasseva, aññasmimpi daṭṭhavise sati sāmaṃ gahetvā paribhuñjitabbaṃ; aññesu pana kāraṇesu paṭiggahitameva vaṭṭati. Kato na puna paṭiggahetabboti sace bhūmippatto, paṭiggahetabbo; appattaṃ pana gahetuṃ vaṭṭati.

    ൨൬൯. ഘരദിന്നകാബാധോതി വസീകരണപാനകസമുട്ഠിതരോഗോ. സീതാലോളിന്തി നങ്ഗലേന കസന്തസ്സ ഫാലേ ലഗ്ഗമത്തികം ഉദകേന ആലോളേത്വാ പായേതും അനുജാനാമീതി അത്ഥോ.

    269.Gharadinnakābādhoti vasīkaraṇapānakasamuṭṭhitarogo. Sītāloḷinti naṅgalena kasantassa phāle laggamattikaṃ udakena āloḷetvā pāyetuṃ anujānāmīti attho.

    ദുട്ഠഗഹണികോതി വിപന്നഗഹണികോ; കിച്ഛേന ഉച്ചാരോ നിക്ഖമതീതി അത്ഥോ. ആമിസഖാരന്തി സുക്ഖോദനം ഝാപേത്വാ തായ ഛാരികായ പഗ്ഘരിതം ഖാരോദകം. മുത്തഹരീതകന്തി ഗോമുത്തപരിഭാവിതം ഹരീതകം. അഭിസന്നകായോതി ഉസ്സന്നദോസകായോ. അച്ഛകഞ്ജിയന്തി തണ്ഡുലോദകമണ്ഡോ. അകടയുസന്തി അസിനിദ്ധോ മുഗ്ഗപചിതപാനീയോ. കടാകടന്തി സോവ ധോതസിനിദ്ധോ. പടിച്ഛാദനീയേനാതി മംസരസേന.

    Duṭṭhagahaṇikoti vipannagahaṇiko; kicchena uccāro nikkhamatīti attho. Āmisakhāranti sukkhodanaṃ jhāpetvā tāya chārikāya paggharitaṃ khārodakaṃ. Muttaharītakanti gomuttaparibhāvitaṃ harītakaṃ. Abhisannakāyoti ussannadosakāyo. Acchakañjiyanti taṇḍulodakamaṇḍo. Akaṭayusanti asiniddho muggapacitapānīyo. Kaṭākaṭanti sova dhotasiniddho. Paṭicchādanīyenāti maṃsarasena.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi
    ൧൬൦. പഞ്ചഭേസജ്ജകഥാ • 160. Pañcabhesajjakathā
    ൧൬൧. മൂലാദിഭേസജ്ജകഥാ • 161. Mūlādibhesajjakathā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / പഞ്ചഭേസജ്ജാദികഥാവണ്ണനാ • Pañcabhesajjādikathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / പഞ്ചഭേസജ്ജാദികഥാവണ്ണനാ • Pañcabhesajjādikathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / പഞ്ചഭേസജ്ജാദികഥാവണ്ണനാ • Pañcabhesajjādikathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi
    ൧൬൦. പഞ്ചഭേസജ്ജാദികഥാ • 160. Pañcabhesajjādikathā
    ൧൬൧. മൂലാദിഭേസജ്ജകഥാ • 161. Mūlādibhesajjakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact