Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi

    181. පඤ්‌චගොරසාදිඅනුජානනා

    181. Pañcagorasādianujānanā

    299. අථ ඛො භගවා භද්‌දියෙ යථාභිරන්‌තං විහරිත්‌වා මෙණ්‌ඩකං ගහපතිං අනාපුච්‌ඡා යෙන අඞ්‌ගුත්‌තරාපො තෙන චාරිකං පක්‌කාමි මහතා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං අඩ්‌ඪතෙලසෙහි භික්‌ඛුසතෙහි. අස්‌සොසි ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති – ‘‘භගවා කිර යෙන අඞ්‌ගුත්‌තරාපො තෙන චාරිකං පක්‌කන්‌තො මහතා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං අඩ්‌ඪතෙලසෙහි භික්‌ඛුසතෙහී’’ති. අථ ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති දාසෙ ච කම්‌මකරෙ ච ආණාපෙසි – ‘‘තෙන හි, භණෙ, බහුං ලොණම්‌පි, තෙලම්‌පි, තණ්‌ඩුලම්‌පි, ඛාදනීයම්‌පි සකටෙසු ආරොපෙත්‌වා ආගච්‌ඡථ, අඩ්‌ඪතෙලසානි ච ගොපාලකසතානි අඩ්‌ඪතෙලසානි ච ධෙනුසතානි ආදාය ආගච්‌ඡන්‌තු, යත්‌ථ භගවන්‌තං පස්‌සිස්‌සාම තත්‌ථ තරුණෙන 1 ඛීරෙන භොජෙස්‌සාමා’’ති. අථ ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති භගවන්‌තං අන්‌තරාමග්‌ගෙ කන්‌තාරෙ සම්‌භාවෙසි. අථ ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතො ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අධිවාසෙතු මෙ, භන්‌තෙ, භගවා ස්‌වාතනාය භත්‌තං සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙනා’’ති. අධිවාසෙසි භගවා තුණ්‌හීභාවෙන. අථ ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති භගවතො අධිවාසනං විදිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා පක්‌කාමි.

    299. Atha kho bhagavā bhaddiye yathābhirantaṃ viharitvā meṇḍakaṃ gahapatiṃ anāpucchā yena aṅguttarāpo tena cārikaṃ pakkāmi mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Assosi kho meṇḍako gahapati – ‘‘bhagavā kira yena aṅguttarāpo tena cārikaṃ pakkanto mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehī’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati dāse ca kammakare ca āṇāpesi – ‘‘tena hi, bhaṇe, bahuṃ loṇampi, telampi, taṇḍulampi, khādanīyampi sakaṭesu āropetvā āgacchatha, aḍḍhatelasāni ca gopālakasatāni aḍḍhatelasāni ca dhenusatāni ādāya āgacchantu, yattha bhagavantaṃ passissāma tattha taruṇena 2 khīrena bhojessāmā’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati bhagavantaṃ antarāmagge kantāre sambhāvesi. Atha kho meṇḍako gahapati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho meṇḍako gahapati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho meṇḍako gahapati bhagavato adhivāsanaṃ viditvā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.

    අථ ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති තස්‌සා රත්‌තියා අච්‌චයෙන පණීතං ඛාදනීයං භොජනීයං පටියාදාපෙත්‌වා භගවතො කාලං ආරොචාපෙසි – ‘‘කාලො, භන්‌තෙ, නිට්‌ඨිතං භත්‌ත’’න්‌ති. අථ ඛො භගවා පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය යෙන මෙණ්‌ඩකස්‌ස ගහපතිස්‌ස පරිවෙසනා තෙනුපසඞ්‌කමි ; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන. අථ ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති අඩ්‌ඪතෙලසානි ගොපාලකසතානි ආණාපෙසි – ‘‘තෙනහි, භණෙ, එකමෙකං ධෙනුං ගහෙත්‌වා එකමෙකස්‌ස භික්‌ඛුනො උපතිට්‌ඨථ තරුණෙන ඛීරෙන භොජෙස්‌සාමා’’ති. අථ ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති බුද්‌ධප්‌පමුඛං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං පණීතෙන ඛාදනීයෙන භොජනීයෙන සහත්‌ථා සන්‌තප්‌පෙසි සම්‌පවාරෙසි, තරුණෙන ච ඛීරෙන. භික්‌ඛූ කුක්‌කුච්‌චායන්‌තා ඛීරං න පටිග්‌ගණ්‌හන්‌ති. පටිග්‌ගණ්‌හථ, භික්‌ඛවෙ, පරිභුඤ්‌ජථාති. අථ ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති බුද්‌ධප්‌පමුඛං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං පණීතෙන ඛාදනීයෙන භොජනීයෙන සහත්‌ථා සන්‌තප්‌පෙත්‌වා සම්‌පවාරෙත්‌වා තරුණෙන ච ඛීරෙන භගවන්‌තං භුත්‌තාවිං ඔනීතපත්‌තපාණිං එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො මෙණ්‌ඩකො ගහපති භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සන්‌ති, භන්‌තෙ, මග්‌ගා කන්‌තාරා, අප්‌පොදකා අප්‌පභක්‌ඛා, න සුකරා අපාථෙය්‍යෙන ගන්‌තුං. සාධු, භන්‌තෙ, භගවා භික්‌ඛූනං පාථෙය්‍යං අනුජානාතූ’’ති. අථ ඛො භගවා මෙණ්‌ඩකං ගහපතිං ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සෙත්‌වා සමාදපෙත්‌වා සමුත්‌තෙජෙත්‌වා සම්‌පහංසෙත්‌වා උට්‌ඨායාසනා පක්‌කාමි. අථ ඛො භගවා එතස්‌මිං නිදානෙ එතස්‌මිං පකරණෙ ධම්‌මිං කථං කත්‌වා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච ගොරසෙ – ඛීරං, දධිං, තක්‌කං, නවනීතං, සප්‌පිං. සන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, මග්‌ගා කන්‌තාරා අප්‌පොදකා අප්‌පභක්‌ඛා, න සුකරා අපාථෙය්‍යෙන ගන්‌තුං. අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, පාථෙය්‍යං පරියෙසිතුං තණ්‌ඩුලො තණ්‌ඩුලත්‌ථිකෙන, මුග්‌ගො මුග්‌ගත්‌ථිකෙන, මාසො මාසත්‌ථිකෙන, ලොණං ලොණත්‌ථිකෙන , ගුළො ගුළත්‌ථිකෙන, තෙලං තෙලත්‌ථිකෙන, සප්‌පි සප්‌පිත්‌ථිකෙන. සන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, මනුස්‌සා, සද්‌ධා පසන්‌නා, තෙ කප්‌පියකාරකානං හත්‌ථෙ හිරඤ්‌ඤං උපනික්‌ඛිපන්‌ති – ‘ඉමිනා අය්‍යස්‌ස යං කප්‌පියං තං දෙථා’ති. අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, යං තතො කප්‌පියං තං සාදිතුං; න ත්‌වෙවාහං, භික්‌ඛවෙ, කෙනචි පරියායෙන ජාතරූපරජතං සාදිතබ්‌බං පරියෙසිතබ්‌බන්‌ති වදාමී’’ති.

    Atha kho meṇḍako gahapati tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena meṇḍakassa gahapatissa parivesanā tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho meṇḍako gahapati aḍḍhatelasāni gopālakasatāni āṇāpesi – ‘‘tenahi, bhaṇe, ekamekaṃ dhenuṃ gahetvā ekamekassa bhikkhuno upatiṭṭhatha taruṇena khīrena bhojessāmā’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi, taruṇena ca khīrena. Bhikkhū kukkuccāyantā khīraṃ na paṭiggaṇhanti. Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjathāti. Atha kho meṇḍako gahapati buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā taruṇena ca khīrena bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho meṇḍako gahapati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘santi, bhante, maggā kantārā, appodakā appabhakkhā, na sukarā apātheyyena gantuṃ. Sādhu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātheyyaṃ anujānātū’’ti. Atha kho bhagavā meṇḍakaṃ gahapatiṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, pañca gorase – khīraṃ, dadhiṃ, takkaṃ, navanītaṃ, sappiṃ. Santi, bhikkhave, maggā kantārā appodakā appabhakkhā, na sukarā apātheyyena gantuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, pātheyyaṃ pariyesituṃ taṇḍulo taṇḍulatthikena, muggo muggatthikena, māso māsatthikena, loṇaṃ loṇatthikena , guḷo guḷatthikena, telaṃ telatthikena, sappi sappitthikena. Santi, bhikkhave, manussā, saddhā pasannā, te kappiyakārakānaṃ hatthe hiraññaṃ upanikkhipanti – ‘iminā ayyassa yaṃ kappiyaṃ taṃ dethā’ti. Anujānāmi, bhikkhave, yaṃ tato kappiyaṃ taṃ sādituṃ; na tvevāhaṃ, bhikkhave, kenaci pariyāyena jātarūparajataṃ sāditabbaṃ pariyesitabbanti vadāmī’’ti.

    පඤ්‌චගොරසාදිඅනුජානනා නිට්‌ඨිතා.

    Pañcagorasādianujānanā niṭṭhitā.







    Footnotes:
    1. ධාරුණ්‌හෙන (සී. ස්‍යා.)
    2. dhāruṇhena (sī. syā.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / කප්‌පියභූමිඅනුජානනකථා • Kappiyabhūmianujānanakathā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / කප්‌පියභූමිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා • Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact