| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / धम्मसङ्गणी-मूलटीका • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
पञ्चकनयवण्णना
Pañcakanayavaṇṇanā
१६७. यस्सा पन धम्मधातुयाति सब्बञ्ञुतञ्ञाणस्स। तेन हि धम्मानं आकारभेदं ञत्वा तदनुरूपं देसनं नियामेतीति। एत्थ च पञ्चकनये दुतियज्झानं चतुक्कनये दुतियज्झानपक्खिकं कत्वा विभत्तं ‘‘यस्मिं…पे॰… मग्गं भावेति अवितक्कं विचारमत्तं समाधिजं पीतिसुखं दुतियज्झानं उपसम्पज्ज विहरती’’ति। कस्मा? एकत्तकायनानत्तसञ्ञीसत्तावासफलताय दुतियज्झानेन समानफलत्ता पठमज्झानसमाधितो जातत्ता च। पठमज्झानमेव हि कामेहि अकुसलेहि च विवित्तन्ति तदभावा न इध ‘‘विविच्चेव कामेहि विविच्च अकुसलेही’’ति सक्का वत्तुं, नापि ‘‘विवेकज’’न्ति। सुत्तन्तदेसनासु च पञ्चकनये दुतियततियज्झानानि दुतियज्झानमेव भजन्ति वितक्कवूपसमा विचारवूपसमा अवितक्कत्ता अविचारत्ता चाति।
167. Yassā pana dhammadhātuyāti sabbaññutaññāṇassa. Tena hi dhammānaṃ ākārabhedaṃ ñatvā tadanurūpaṃ desanaṃ niyāmetīti. Ettha ca pañcakanaye dutiyajjhānaṃ catukkanaye dutiyajjhānapakkhikaṃ katvā vibhattaṃ ‘‘yasmiṃ…pe… maggaṃ bhāveti avitakkaṃ vicāramattaṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyajjhānaṃ upasampajja viharatī’’ti. Kasmā? Ekattakāyanānattasaññīsattāvāsaphalatāya dutiyajjhānena samānaphalattā paṭhamajjhānasamādhito jātattā ca. Paṭhamajjhānameva hi kāmehi akusalehi ca vivittanti tadabhāvā na idha ‘‘vivicceva kāmehi vivicca akusalehī’’ti sakkā vattuṃ, nāpi ‘‘vivekaja’’nti. Suttantadesanāsu ca pañcakanaye dutiyatatiyajjhānāni dutiyajjhānameva bhajanti vitakkavūpasamā vicāravūpasamā avitakkattā avicārattā cāti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / धम्मसङ्गणीपाळि • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / रूपावचरकुसलं • Rūpāvacarakusalaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / धम्मसङ्गणि-अट्ठकथा • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / पञ्चकनयो • Pañcakanayo
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / धम्मसङ्गणी-अनुटीका • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / पञ्चकनयवण्णना • Pañcakanayavaṇṇanā
