| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
9. පඤ්‌චකඞ්‌ගසුත්‌තං
9. Pañcakaṅgasuttaṃ
267. අථ ඛො පඤ්‌චකඞ්‌ගො ථපති යෙනායස්‌මා උදායී තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං උදායිං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො පඤ්‌චකඞ්‌ගො ථපති ආයස්‌මන්‌තං උදායිං එතදවොච – ‘‘කති නු ඛො, භන්‌තෙ උදායි, වෙදනා වුත්‌තා භගවතා’’ති? ‘‘තිස්‌සො ඛො, ථපති, වෙදනා වුත්‌තා භගවතා. සුඛා වෙදනා, දුක්‌ඛා වෙදනා, අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – ඉමා ඛො, ථපති, තිස්‌සො වෙදනා වුත්‌තා භගවතා’’ති. එවං වුත්‌තෙ, පඤ්‌චකඞ්‌ගො ථපති ආයස්‌මන්‌තං උදායිං එතදවොච – ‘‘න ඛො, භන්‌තෙ උදායි, තිස්‌සො වෙදනා වුත්‌තා භගවතා. ද්‌වෙ වෙදනා වුත්‌තා භගවතා – සුඛා වෙදනා, දුක්‌ඛා වෙදනා. යායං, භන්‌තෙ, අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා, සන්‌තස්‌මිං එසා පණීතෙ සුඛෙ වුත්‌තා භගවතා’’ති. දුතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා උදායී පඤ්‌චකඞ්‌ගං ථපතිං එතදවොච – ‘‘න ඛො, ථපති, ද්‌වෙ වෙදනා වුත්‌තා භගවතා. තිස්‌සො වෙදනා වුත්‌තා භගවතා. සුඛා වෙදනා, දුක්‌ඛා වෙදනා, අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – ඉමා තිස්‌සො වෙදනා වුත්‌තා භගවතා’’ති. දුතියම්‌පි ඛො පඤ්‌චකඞ්‌ගො ථපති ආයස්‌මන්‌තං උදායිං එතදවොච – ‘‘න ඛො, භන්‌තෙ උදායි, තිස්‌සො වෙදනා වුත්‌තා භගවතා. ද්‌වෙ වෙදනා වුත්‌තා භගවතා – සුඛා වෙදනා, දුක්‌ඛා වෙදනා. යායං, භන්‌තෙ, අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා, සන්‌තස්‌මිං එසා පණීතෙ සුඛෙ වුත්‌තා භගවතා’’ති. තතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා උදායී පඤ්‌චකඞ්‌ගං ථපතිං එතදවොච – ‘‘න ඛො, ථපති, ද්‌වෙ වෙදනා වුත්‌තා භගවතා. තිස්‌සො වෙදනා වුත්‌තා භගවතා. සුඛා වෙදනා, දුක්‌ඛා වෙදනා, අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – ඉමා තිස්‌සො වෙදනා වුත්‌තා භගවතා’’ති. තතියම්‌පි ඛො පඤ්‌චකඞ්‌ගො ථපති ආයස්‌මන්‌තං උදායිං එතදවොච – ‘‘න ඛො, භන්‌තෙ උදායි, තිස්‌සො වෙදනා වුත්‌තා භගවතා. ද්‌වෙ වෙදනා වුත්‌තා භගවතා – සුඛා වෙදනා, දුක්‌ඛා වෙදනා. යායං, භන්‌තෙ, අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා, සන්‌තස්‌මිං එසා පණීතෙ සුඛෙ වුත්‌තා භගවතා’’ති. නෙව සක්‌ඛි ආයස්‌මා උදායී පඤ්‌චකඞ්‌ගං ථපතිං සඤ්‌ඤාපෙතුං, න පනාසක්‌ඛි පඤ්‌චකඞ්‌ගො ථපති ආයස්‌මන්‌තං උදායිං සඤ්‌ඤාපෙතුං. අස්‌සොසි ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො ආයස්‌මතො උදායිස්‌ස පඤ්‌චකඞ්‌ගෙන ථපතිනා සද්‌ධිං ඉමං කථාසල්‌ලාපං.
267. Atha kho pañcakaṅgo thapati yenāyasmā udāyī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ udāyiṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘kati nu kho, bhante udāyi, vedanā vuttā bhagavatā’’ti? ‘‘Tisso kho, thapati, vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā kho, thapati, tisso vedanā vuttā bhagavatā’’ti. Evaṃ vutte, pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā. Dve vedanā vuttā bhagavatā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā. Yāyaṃ, bhante, adukkhamasukhā vedanā, santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā’’ti. Dutiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca – ‘‘na kho, thapati, dve vedanā vuttā bhagavatā. Tisso vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā tisso vedanā vuttā bhagavatā’’ti. Dutiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā. Dve vedanā vuttā bhagavatā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā. Yāyaṃ, bhante, adukkhamasukhā vedanā, santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā’’ti. Tatiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca – ‘‘na kho, thapati, dve vedanā vuttā bhagavatā. Tisso vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā tisso vedanā vuttā bhagavatā’’ti. Tatiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā. Dve vedanā vuttā bhagavatā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā. Yāyaṃ, bhante, adukkhamasukhā vedanā, santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā’’ti. Neva sakkhi āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ saññāpetuṃ, na panāsakkhi pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ saññāpetuṃ. Assosi kho āyasmā ānando āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ.
අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො යාවතකො ආයස්‌මතො උදායිස්‌ස පඤ්‌චකඞ්‌ගෙන ථපතිනා සද්‌ධිං අහොසි කථාසල්‌ලාපො තං සබ්‌බං භගවතො ආරොචෙසි.
Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṃ ahosi kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi.
‘‘සන්‌තමෙව, ආනන්‌ද, පරියායං පඤ්‌චකඞ්‌ගො ථපති උදායිස්‌ස භික්‌ඛුනො නාබ්‌භනුමොදි; සන්‌තඤ්‌ච පනානන්‌ද, පරියායං උදායී භික්‌ඛු පඤ්‌චකඞ්‌ගස්‌ස ථපතිනො නාබ්‌භනුමොදි. ද්‌වෙපි මයා, ආනන්‌ද, වෙදනා වුත්‌තා පරියායෙන. තිස්‌සොපි මයා වෙදනා වුත්‌තා පරියායෙන. පඤ්‌චපි මයා වෙදනා වුත්‌තා පරියායෙන. ඡපි මයා වෙදනා වුත්‌තා පරියායෙන. අට්‌ඨාරසාපි මයා වෙදනා වුත්‌තා පරියායෙන. ඡත්‌තිංසාපි මයා වෙදනා වුත්‌තා පරියායෙන. අට්‌ඨසතම්‌ප්‌ම්‌ප්‌පි මයා වෙදනා වුත්‌තා පරියායෙන. එවං පරියායදෙසිතො ඛො, ආනන්‌ද, මයා ධම්‌මො. එවං පරියායදෙසිතෙ ඛො, ආනන්‌ද, මයා ධම්‌මෙ යෙ අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤස්‌ස සුභාසිතං සුලපිතං, න සමනුමඤ්‌ඤිස්‌සන්‌ති, න සමනුජානිස්‌සන්‌ති, න සමනුමොදිස්‌සන්‌ති, තෙසං එතං පාටිකඞ්‌ඛං – භණ්‌ඩනජාතා කලහජාතා විවාදාපන්‌නා අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං මුඛසත්‌තීහි විතුදන්‌තා විහරිස්‌සන්‌තීති 1. එවං පරියායදෙසිතො ඛො, ආනන්‌ද, මයා ධම්‌මො. එවං පරියායදෙසිතෙ ඛො, ආනන්‌ද, මයා ධම්‌මෙ යෙ අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤස්‌ස සුභාසිතං සුලපිතං සමනුමඤ්‌ඤිස්‌සන්‌ති සමනුජානිස්‌සන්‌ති සමනුමොදිස්‌සන්‌ති, තෙසං එතං පාටිකඞ්‌ඛං – සමග්‌ගා සම්‌මොදමානා අවිවදමානා ඛීරොදකීභූතා අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං පියචක්‌ඛූහි සම්‌පස්‌සන්‌තා විහරිස්‌සන්‌තී’’ති.
‘‘Santameva, ānanda, pariyāyaṃ pañcakaṅgo thapati udāyissa bhikkhuno nābbhanumodi; santañca panānanda, pariyāyaṃ udāyī bhikkhu pañcakaṅgassa thapatino nābbhanumodi. Dvepi mayā, ānanda, vedanā vuttā pariyāyena. Tissopi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Pañcapi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Chapi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Aṭṭhārasāpi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Chattiṃsāpi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Aṭṭhasatampmppi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Evaṃ pariyāyadesito kho, ānanda, mayā dhammo. Evaṃ pariyāyadesite kho, ānanda, mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ, na samanumaññissanti, na samanujānissanti, na samanumodissanti, tesaṃ etaṃ pāṭikaṅkhaṃ – bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharissantīti 2. Evaṃ pariyāyadesito kho, ānanda, mayā dhammo. Evaṃ pariyāyadesite kho, ānanda, mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ samanumaññissanti samanujānissanti samanumodissanti, tesaṃ etaṃ pāṭikaṅkhaṃ – samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharissantī’’ti.
‘‘පඤ්‌චිමෙ, ආනන්‌ද, කාමගුණා. කතමෙ පඤ්‌ච? චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රූපා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා…පෙ.… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ඵොට්‌ඨබ්‌බා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා. ඉමෙ ඛො, ආනන්‌ද, පඤ්‌ච කාමගුණා . යං ඛො, ආනන්‌ද , ඉමෙ පඤ්‌ච කාමගුණෙ පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං – ඉදං වුච්‌චති කාමසුඛං. යෙ ඛො, ආනන්‌ද, එවං වදෙය්‍යුං – ‘එතංපරමං සන්‌තං සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙන්‌තී’ති – ඉදං නෙසාහං නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අත්‌ථානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Pañcime, ānanda, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā…pe… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho, ānanda, pañca kāmaguṇā . Yaṃ kho, ānanda , ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – idaṃ vuccati kāmasukhaṃ. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘කතමඤ්‌චානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච? ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු විවිච්‌චෙව කාමෙහි විවිච්‌ච අකුසලෙහි ධම්‌මෙහි සවිතක්‌කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං ඛො, ආනන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච. යෙ ඛො, ආනන්‌ද, එවං වදෙය්‍යුං – ‘එතංපරමං සන්‌තං සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙන්‌තී’ති – ඉදං නෙසාහං නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අත්‌ථානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘කතමඤ්‌චානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච? ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු, විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා අජ්‌ඣත්‌තං සම්‌පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්‌කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං ඛො, ආනන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච. යෙ ඛො, ආනන්‌ද, එවං වදෙය්‍යුං – ‘එතංපරමං සන්‌තං සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙන්‌තී’ති – ඉදං නෙසාහං නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අත්‌ථානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu, vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘කතමඤ්‌චානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච? ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු පීතියා ච විරාගා උපෙක්‌ඛකො ච විහරති සතො ච සම්‌පජානො, සුඛඤ්‌ච කායෙන පටිසංවෙදෙති, යං තං අරියා ආචික්‌ඛන්‌ති – ‘උපෙක්‌ඛකො සතිමා සුඛවිහාරී’ති තතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං ඛො, ආනන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච. යෙ ඛො, ආනන්‌ද, එවං වදෙය්‍යුං – ‘එතංපරමං සන්‌තං සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙන්‌තී’ති – ඉදං නෙසාහං නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අත්‌ථානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘කතමඤ්‌චානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච? ඉධානන්‌ද , භික්‌ඛු සුඛස්‌ස ච පහානා දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං ඛො, ආනන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච. යෙ ඛො, ආනන්‌ද, එවං වදෙය්‍යුං – ‘එතංපරමං සන්‌තං සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙන්‌තී’ති – ඉදං නෙසාහං නානුජානාමි . තං කිස්‌ස හෙතු? අත්‌ථානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda , bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi . Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘කතමඤ්‌චානන්‌ද , එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච? ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු සබ්‌බසො රූපසඤ්‌ඤානං සමතික්‌කමා, පටිඝසඤ්‌ඤානං අත්‌ථඞ්‌ගමා, නානත්‌තසඤ්‌ඤානං අමනසිකාරා, ‘අනන්‌තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්‌චායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං ඛො, ආනන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච. යෙ ඛො, ආනන්‌ද, එවං වදෙය්‍යුං – ‘එතංපරමං සන්‌තං සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙන්‌තී’ති – ඉදං නෙසාහං නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අත්‌ථානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Katamañcānanda , etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā, paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā, nānattasaññānaṃ amanasikārā, ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘කතමඤ්‌චානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච? ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු සබ්‌බසො ආකාසානඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම, ‘අනන්‌තං විඤ්‌ඤාණ’න්‌ති විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං ඛො, ආනන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච. යෙ ඛො, ආනන්‌ද, එවං වදෙය්‍යුං – ‘එතංපරමං සන්‌තං සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙන්‌තී’ති – ඉදං නෙසාහං නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අත්‌ථානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma, ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘කතමඤ්‌චානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච? ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු සබ්‌බසො විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම, ‘නත්‌ථි කිඤ්‌චී’ති ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං ඛො, ආනන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච . යෙ ඛො, ආනන්‌ද, එවං වදෙය්‍යුං – ‘එතංපරමං සන්‌තං සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙන්‌තී’ති – ඉදං නෙසාහං නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අත්‌ථානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma, ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca . Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘කතමඤ්‌චානන්‌ද , එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච? ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු සබ්‌බසො ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං සමතික්‌කම්‌ම නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං ඛො, ආනන්‌ද , එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච. යෙ ඛො, ආනන්‌ද, එවං වදෙය්‍යුං – ‘එතංපරමං සන්‌තං සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙන්‌තී’ති – ඉදං නෙසාහං නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අත්‌ථානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Katamañcānanda , etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda , etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘කතමඤ්‌චානන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච? ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු සබ්‌බසො නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනං සමතික්‌කම්‌ම සඤ්‌ඤාවෙදයිතනිරොධං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං ඛො, ආනන්‌ද, එතම්‌හා සුඛා අඤ්‌ඤං සුඛං අභික්‌කන්‌තතරඤ්‌ච පණීතතරඤ්‌ච.
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ඨානං ඛො පනෙතං, ආනන්‌ද, විජ්‌ජති යං අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා පරිබ්‌බාජකා එවං වදෙය්‍යුං – ‘සඤ්‌ඤාවෙදයිතනිරොධං සමණො ගොතමො ආහ, තඤ්‌ච සුඛස්‌මිං පඤ්‌ඤපෙති. තයිදං කිංසු, තයිදං කථංසූ’ති? එවංවාදිනො, ආනන්‌ද, අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා පරිබ්‌බාජකා එවමස්‌සු වචනීයා – ‘න ඛො, ආවුසො , භගවා සුඛඤ්‌ඤෙව වෙදනං සන්‌ධාය සුඛස්‌මිං පඤ්‌ඤපෙති. යත්‌ථ යත්‌ථ, ආවුසො, සුඛං උපලබ්‌භති, යහිං යහිං 3, තං තං තථාගතො සුඛස්‌මිං පඤ්‌ඤපෙතී’’’ති. නවමං.
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, ānanda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘saññāvedayitanirodhaṃ samaṇo gotamo āha, tañca sukhasmiṃ paññapeti. Tayidaṃ kiṃsu, tayidaṃ kathaṃsū’ti? Evaṃvādino, ānanda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘na kho, āvuso , bhagavā sukhaññeva vedanaṃ sandhāya sukhasmiṃ paññapeti. Yattha yattha, āvuso, sukhaṃ upalabbhati, yahiṃ yahiṃ 4, taṃ taṃ tathāgato sukhasmiṃ paññapetī’’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 9-10. පඤ්‌චකඞ්‌ගසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 9-10. Pañcakaṅgasuttādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 9-10. පඤ්‌චකඞ්‌ගසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 9-10. Pañcakaṅgasuttādivaṇṇanā
