| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ธมฺมสงฺคณิ-อฎฺฐกถา • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
ปญฺจกนิเทฺทสวณฺณนา
Pañcakaniddesavaṇṇanā
๙๖๗. ปญฺจวิธสงฺคหนิเทฺทเส กกฺขฬนฺติ ถทฺธํฯ ขรเมว ขรคตํ, ผรุสนฺติ อโตฺถฯ อิตเร เทฺวปิ สภาวนิเทฺทสา เอวฯ อชฺฌตฺตนฺติ นิยกชฺฌตฺตํฯ พหิทฺธาติ พาหิรํฯ อุปาทิณฺณนฺติ น กมฺมสมุฎฺฐานเมวฯ อวิเสเสน ปน สรีรฎฺฐกเสฺสตํ คหณํฯ สรีรฎฺฐกญฺหิ อุปาทิณฺณํ วา โหตุ อนุปาทิณฺณํ วา, อาทินฺนคหิตปรามฎฺฐวเสน สพฺพํ อุปาทิณฺณเมว นามฯ
967. Pañcavidhasaṅgahaniddese kakkhaḷanti thaddhaṃ. Kharameva kharagataṃ, pharusanti attho. Itare dvepi sabhāvaniddesā eva. Ajjhattanti niyakajjhattaṃ. Bahiddhāti bāhiraṃ. Upādiṇṇanti na kammasamuṭṭhānameva. Avisesena pana sarīraṭṭhakassetaṃ gahaṇaṃ. Sarīraṭṭhakañhi upādiṇṇaṃ vā hotu anupādiṇṇaṃ vā, ādinnagahitaparāmaṭṭhavasena sabbaṃ upādiṇṇameva nāma.
๙๖๙. เตโชคตนฺติ สพฺพเตเชสุ คตํ อุณฺหตฺตลกฺขณํ, เตโช เอว วา เตโชภาวํ คตนฺติ ‘เตโชคตํ’ฯ อุสฺมาติ อุสฺมากาโรฯ อุสฺมาคตนฺติ อุสฺมาภาวํ คตํฯ อุสฺมาการเสฺสเวตํ นามํฯ อุสุมนฺติ พลวอุสฺมาฯ อุสุมเมว อุสุมภาวํ คตนฺติ อุสุมคตํฯ
969. Tejogatanti sabbatejesu gataṃ uṇhattalakkhaṇaṃ, tejo eva vā tejobhāvaṃ gatanti ‘tejogataṃ’. Usmāti usmākāro. Usmāgatanti usmābhāvaṃ gataṃ. Usmākārassevetaṃ nāmaṃ. Usumanti balavausmā. Usumameva usumabhāvaṃ gatanti usumagataṃ.
๙๗๐. วายนกวเสน วาโยฯ วาโยว วาโยภาวํ คตตฺตา วาโยคตํฯ ถมฺภิตตฺตนฺติ อุปฺปลนาฬตจาทีนํ วิย วาตปุณฺณานํ ถมฺภิตภาโว รูปสฺสฯ
970. Vāyanakavasena vāyo. Vāyova vāyobhāvaṃ gatattā vāyogataṃ. Thambhitattanti uppalanāḷatacādīnaṃ viya vātapuṇṇānaṃ thambhitabhāvo rūpassa.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / ธมฺมสงฺคณีปาฬิ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / รูปวิภตฺติ • Rūpavibhatti
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ธมฺมสงฺคณี-มูลฎีกา • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ปญฺจกนิเทฺทสวณฺณนา • Pañcakaniddesavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ธมฺมสงฺคณี-อนุฎีกา • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ปญฺจกนิเทฺทสวณฺณนา • Pañcakaniddesavaṇṇanā
