| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပုဂ္ဂလပညတ္တိပာဠိ • Puggalapaññattipāḷi |
၅. ပဉ္စကပုဂ္ဂလပညတ္တိ
5. Pañcakapuggalapaññatti
၁၉၁. တတ္ရ ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော အာရဘတိ စ ဝိပ္ပဋိသာရီ စ ဟောတိ, တဉ္စ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, ယတ္ထသ္သ တေ ဥပ္ပန္နာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ , သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘‘အာယသ္မတော ခော အာရမ္ဘဇာ 1 အာသဝာ သံဝိဇ္ဇန္တိ, ဝိပ္ပဋိသာရဇာ အာသဝာ ပဝဍ္ဎန္တိ။ သာဓု ဝတာယသ္မာ အာရမ္ဘဇေ အာသဝေ ပဟာယ ဝိပ္ပဋိသာရဇေ အာသဝေ ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ စိတ္တံ ပညဉ္စ ဘာဝေတု။ ဧဝမာယသ္မာ အမုနာ ပဉ္စမေန ပုဂ္ဂလေန သမသမော ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
191. Tatra yvāyaṃ puggalo ārabhati ca vippaṭisārī ca hoti, tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti , so evamassa vacanīyo – ‘‘āyasmato kho ārambhajā 2 āsavā saṃvijjanti, vippaṭisārajā āsavā pavaḍḍhanti. Sādhu vatāyasmā ārambhaje āsave pahāya vippaṭisāraje āsave paṭivinodetvā cittaṃ paññañca bhāvetu. Evamāyasmā amunā pañcamena puggalena samasamo bhavissatī’’ti.
တတ္ရ ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော အာရဘတိ န ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟောတိ, တဉ္စ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, ယတ္ထသ္သ တေ ဥပ္ပန္နာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ, သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘‘အာယသ္မတော ခော အာရမ္ဘဇာ အာသဝာ သံဝိဇ္ဇန္တိ, ဝိပ္ပဋိသာရဇာ အာသဝာ နပ္ပဝဍ္ဎန္တိ။ သာဓု ဝတာယသ္မာ အာရမ္ဘဇေ အာသဝေ ပဟာယ စိတ္တံ ပညဉ္စ ဘာဝေတု။ ဧဝမာယသ္မာ အမုနာ ပဉ္စမေန ပုဂ္ဂလေန သမသမော ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
Tatra yvāyaṃ puggalo ārabhati na vippaṭisārī hoti, tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti, so evamassa vacanīyo – ‘‘āyasmato kho ārambhajā āsavā saṃvijjanti, vippaṭisārajā āsavā nappavaḍḍhanti. Sādhu vatāyasmā ārambhaje āsave pahāya cittaṃ paññañca bhāvetu. Evamāyasmā amunā pañcamena puggalena samasamo bhavissatī’’ti.
တတ္ရ ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော န အာရဘတိ ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟောတိ, တဉ္စ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, ယတ္ထသ္သ တေ ဥပ္ပန္နာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ, သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘‘အာယသ္မတော ခော အာရမ္ဘဇာ အာသဝာ န သံဝိဇ္ဇန္တိ, ဝိပ္ပဋိသာရဇာ အာသဝာ ပဝဍ္ဎန္တိ။ သာဓု ဝတာယသ္မာ ဝိပ္ပဋိသာရဇေ အာသဝေ ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ စိတ္တံ ပညဉ္စ ဘာဝေတု။ ဧဝမာယသ္မာ အမုနာ ပဉ္စမေန ပုဂ္ဂလေန သမသမော ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
Tatra yvāyaṃ puggalo na ārabhati vippaṭisārī hoti, tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti, so evamassa vacanīyo – ‘‘āyasmato kho ārambhajā āsavā na saṃvijjanti, vippaṭisārajā āsavā pavaḍḍhanti. Sādhu vatāyasmā vippaṭisāraje āsave paṭivinodetvā cittaṃ paññañca bhāvetu. Evamāyasmā amunā pañcamena puggalena samasamo bhavissatī’’ti.
တတ္ရ ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော န အာရဘတိ န ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟောတိ, တဉ္စ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, ယတ္ထသ္သ တေ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ, သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘‘အာယသ္မတော ခော အာရမ္ဘဇာ အာသဝာ န သံဝိဇ္ဇန္တိ, ဝိပ္ပဋိသာရဇာ အာသဝာ နပ္ပဝဍ္ဎန္တိ။ သာဓု ဝတာယသ္မာ စိတ္တံ ပညဉ္စ ဘာဝေတု။ ဧဝမာယသ္မာ အမုနာ ပဉ္စမေန ပုဂ္ဂလေန သမသမော ဘဝိသ္သတီ’’တိ။ ဣမေ စတ္တာရော ပုဂ္ဂလာ အမုနာ ပဉ္စမေန ပုဂ္ဂလေန ဧဝံ ဩဝဒိယမာနာ ဧဝံ အနုသာသိယမာနာ အနုပုဗ္ဗေန အာသဝာနံ ခယံ ပာပုဏန္တိ။
Tatra yvāyaṃ puggalo na ārabhati na vippaṭisārī hoti, tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, yatthassa te pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti, so evamassa vacanīyo – ‘‘āyasmato kho ārambhajā āsavā na saṃvijjanti, vippaṭisārajā āsavā nappavaḍḍhanti. Sādhu vatāyasmā cittaṃ paññañca bhāvetu. Evamāyasmā amunā pañcamena puggalena samasamo bhavissatī’’ti. Ime cattāro puggalā amunā pañcamena puggalena evaṃ ovadiyamānā evaṃ anusāsiyamānā anupubbena āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇanti.
၁၉၂. ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော ဒတ္ဝာ အဝဇာနာတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဒေတိ စီဝရပိဏ္ဍပာတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ, တသ္သ ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘အဟံ ဒမ္မိ, အယံ 3 ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတီ’’တိ, တမေနံ ဒတ္ဝာ အဝဇာနာတိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော ဒတ္ဝာ အဝဇာနာတိ။
192. Kathañca puggalo datvā avajānāti? Idhekacco puggalo yassa puggalassa deti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ, tassa evaṃ hoti – ‘‘ahaṃ dammi, ayaṃ 4 paṭiggaṇhātī’’ti, tamenaṃ datvā avajānāti. Evaṃ puggalo datvā avajānāti.
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော သံဝာသေန အဝဇာနာတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေန ပုဂ္ဂလေန သဒ္ဓိံ သံဝသတိ ဒ္ဝေ ဝာ တီဏိ ဝာ ဝသ္သာနိ, တမေနံ သံဝာသေန အဝဇာနာတိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော သံဝာသေန အဝဇာနာတိ။
Kathañca puggalo saṃvāsena avajānāti? Idhekacco puggalo yena puggalena saddhiṃ saṃvasati dve vā tīṇi vā vassāni, tamenaṃ saṃvāsena avajānāti. Evaṃ puggalo saṃvāsena avajānāti.
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော အာဓေယ္ယမုခော ဟောတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ပရသ္သ ဝဏ္ဏေ ဝာ အဝဏ္ဏေ ဝာ ဘာသိယမာနေ ခိပ္ပညေဝ အဓိမုစ္စိတာ ဟောတိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော အာဓေယ္ယမုခော ဟောတိ ။
Kathañca puggalo ādheyyamukho hoti? Idhekacco puggalo parassa vaṇṇe vā avaṇṇe vā bhāsiyamāne khippaññeva adhimuccitā hoti. Evaṃ puggalo ādheyyamukho hoti .
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော လောလော ဟောတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဣတ္တရသဒ္ဓော ဟောတိ ဣတ္တရဘတ္တီ ဣတ္တရပေမော ဣတ္တရပ္ပသာဒော။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော လောလော ဟောတိ။
Kathañca puggalo lolo hoti? Idhekacco puggalo ittarasaddho hoti ittarabhattī ittarapemo ittarappasādo. Evaṃ puggalo lolo hoti.
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော မန္ဒော မောမူဟော ဟောတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ကုသလာကုသလေ ဓမ္မေ န ဇာနာတိ, သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇေ ဓမ္မေ န ဇာနာတိ, ဟီနပ္ပဏီတေ ဓမ္မေ န ဇာနာတိ, ကဏ္ဟသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂေ ဓမ္မေ န ဇာနာတိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော မန္ဒော မောမူဟော ဟောတိ။
Kathañca puggalo mando momūho hoti? Idhekacco puggalo kusalākusale dhamme na jānāti, sāvajjānavajje dhamme na jānāti, hīnappaṇīte dhamme na jānāti, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme na jānāti. Evaṃ puggalo mando momūho hoti.
၁၉၃. တတ္ထ ကတမေ ပဉ္စ ယောဓာဇီဝူပမာ ပုဂ္ဂလာ? ပဉ္စ ယောဓာဇီဝာ – ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော ရဇဂ္ဂညေဝ ဒိသ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ 5 န သက္ကောတိ သင္ဂာမံ ဩတရိတုံ။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော ဟောတိ။ အယံ ပဌမော ယောဓာဇီဝော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။
193. Tattha katame pañca yodhājīvūpamā puggalā? Pañca yodhājīvā – idhekacco yodhājīvo rajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati na santhambhati 6 na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ. Evarūpopi idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ paṭhamo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
ပုန စပရံ ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, အပိ စ ခော ဓဇဂ္ဂညေဝ ဒိသ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ သင္ဂာမံ ဩတရိတုံ။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော ဟောတိ။ အယံ ဒုတိယော ယောဓာဇီဝော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။
Puna caparaṃ idhekacco yodhājīvo sahati rajaggaṃ, api ca kho dhajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ. Evarūpopi idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ dutiyo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
ပုန စပရံ ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ, အပိ စ ခော ဥသ္သာရဏညေဝ 7 သုတ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ သင္ဂာမံ ဩတရိတုံ။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော ဟောတိ။ အယံ တတိယော ယောဓာဇီဝော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။
Puna caparaṃ idhekacco yodhājīvo sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ, api ca kho ussāraṇaññeva 8 sutvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ. Evarūpopi idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ tatiyo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
ပုန စပရံ ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ သဟတိ ဥသ္သာရဏံ, အပိ စ ခော သမ္ပဟာရေ ဟညတိ ဗ္ယာပဇ္ဇတိ။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော ဟောတိ။ အယံ စတုတ္ထော ယောဓာဇီဝော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။
Puna caparaṃ idhekacco yodhājīvo sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ sahati ussāraṇaṃ, api ca kho sampahāre haññati byāpajjati. Evarūpopi idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ catuttho yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
ပုန စပရံ ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ သဟတိ ဥသ္သာရဏံ သဟတိ သမ္ပဟာရံ။ သော တံ သင္ဂာမံ အဘိဝိဇိနိတ္ဝာ ဝိဇိတသင္ဂာမော တမေဝ သင္ဂာမသီသံ အဇ္ဈာဝသတိ။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ယောဓာဇီဝော ဟောတိ။ အယံ ပဉ္စမော ယောဓာဇီဝော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။ ဣမေ ပဉ္စ ယောဓာဇီဝာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။
Puna caparaṃ idhekacco yodhājīvo sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ sahati ussāraṇaṃ sahati sampahāraṃ. So taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati. Evarūpopi idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ pañcamo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ. Ime pañca yodhājīvā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
၁၉၄. ဧဝမေဝံ ပဉ္စိမေ ယောဓာဇီဝူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ ဘိက္ခူသု။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု ရဇဂ္ဂညေဝ ဒိသ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ 9, သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတ္ဝာ 10 သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ကိမသ္သ ရဇဂ္ဂသ္မိံ? ဣဓ ဘိက္ခု သုဏာတိ – ‘‘အသုကသ္မိံ နာမ ဂာမေ ဝာ နိဂမေ ဝာ ဣတ္ထီ ဝာ ကုမာရီ ဝာ အဘိရူပာ ဒသ္သနီယာ ပာသာဒိကာ ပရမာယ ဝဏ္ဏပောက္ခရတာယ သမန္နာဂတာ’’တိ။ သော တံ သုတ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ, သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတ္ဝာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ဣဒမသ္သ ရဇဂ္ဂသ္မိံ။
194. Evamevaṃ pañcime yodhājīvūpamā puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsu. Katame pañca? Idhekacco bhikkhu rajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ 11, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā 12 sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Kimassa rajaggasmiṃ? Idha bhikkhu suṇāti – ‘‘asukasmiṃ nāma gāme vā nigame vā itthī vā kumārī vā abhirūpā dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā’’ti. So taṃ sutvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Idamassa rajaggasmiṃ.
သေယ္ယထာပိ သော ယောဓာဇီဝော ရဇဂ္ဂညေဝ ဒိသ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ သင္ဂာမံ ဩတရိတုံ, တထူပမော အယံ ပုဂ္ဂလော။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ ပဌမော ယောဓာဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။
Seyyathāpi so yodhājīvo rajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ, tathūpamo ayaṃ puggalo. Evarūpopi idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ paṭhamo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
၁၉၅. ပုန စပရံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, အပိ စ ခော ဓဇဂ္ဂညေဝ ဒိသ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ, သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတ္ဝာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ကိမသ္သ ဓဇဂ္ဂသ္မိံ? ဣဓ ဘိက္ခု န ဟေဝ ခော သုဏာတိ – ‘‘အသုကသ္မိံ နာမ ဂာမေ ဝာ နိဂမေ ဝာ ဣတ္ထီ ဝာ ကုမာရီ ဝာ အဘိရူပာ ဒသ္သနီယာ ပာသာဒိကာ ပရမာယ ဝဏ္ဏပောက္ခရတာယ သမန္နာဂတာ’’တိ, အပိ စ ခော သာမံ 13 ပသ္သတိ ဣတ္ထိံ ဝာ ကုမာရိံ ဝာ အဘိရူပံ ဒသ္သနီယံ ပာသာဒိကံ ပရမာယ ဝဏ္ဏပောက္ခရတာယ သမန္နာဂတံ။ သော တံ ဒိသ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ, သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတ္ဝာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ဣဒမသ္သ ဓဇဂ္ဂသ္မိံ။
195. Puna caparaṃ idhekacco bhikkhu sahati rajaggaṃ, api ca kho dhajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Kimassa dhajaggasmiṃ? Idha bhikkhu na heva kho suṇāti – ‘‘asukasmiṃ nāma gāme vā nigame vā itthī vā kumārī vā abhirūpā dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā’’ti, api ca kho sāmaṃ 14 passati itthiṃ vā kumāriṃ vā abhirūpaṃ dassanīyaṃ pāsādikaṃ paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgataṃ. So taṃ disvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Idamassa dhajaggasmiṃ.
သေယ္ယထာပိ သော ယောဓာဇီဝော သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, အပိ စ ခော ဓဇဂ္ဂညေဝ ဒိသ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ သင္ဂာမံ ဩတရိတုံ, တထူပမော အယံ ပုဂ္ဂလော။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ ဒုတိယော ယောဓာဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။
Seyyathāpi so yodhājīvo sahati rajaggaṃ, api ca kho dhajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ, tathūpamo ayaṃ puggalo. Evarūpopi idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ dutiyo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
၁၉၆. ပုန စပရံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ, အပိ စ ခော ဥသ္သာရဏညေဝ သုတ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ, သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတ္ဝာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ကိမသ္သ ဥသ္သာရဏာယ? ဣဓ ဘိက္ခုံ အရညဂတံ ဝာ ရုက္ခမူလဂတံ ဝာ သုညာဂာရဂတံ ဝာ မာတုဂာမော ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဦဟသတိ 15 ဥလ္လပတိ ဥဇ္ဇဂ္ဃတိ ဥပ္ပဏ္ဍေတိ။ သော မာတုဂာမေန ဦဟသိယမာနော ဥလ္လပိယမာနော ဥဇ္ဇဂ္ဃိယမာနော ဥပ္ပဏ္ဍိယမာနော သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ, သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတ္ဝာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ဣဒမသ္သ ဥသ္သာရဏာယ။
196. Puna caparaṃ idhekacco bhikkhu sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ, api ca kho ussāraṇaññeva sutvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Kimassa ussāraṇāya? Idha bhikkhuṃ araññagataṃ vā rukkhamūlagataṃ vā suññāgāragataṃ vā mātugāmo upasaṅkamitvā ūhasati 16 ullapati ujjagghati uppaṇḍeti. So mātugāmena ūhasiyamāno ullapiyamāno ujjagghiyamāno uppaṇḍiyamāno saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Idamassa ussāraṇāya.
သေယ္ယထာပိ သော ယောဓာဇီဝော သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ, အပိ စ ခော ဥသ္သာရဏညေဝ သုတ္ဝာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ သင္ဂာမံ ဩတရိတုံ, တထူပမော အယံ ပုဂ္ဂလော။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ တတိယော ယောဓာဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။
Seyyathāpi so yodhājīvo sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ, api ca kho ussāraṇaññeva sutvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ, tathūpamo ayaṃ puggalo. Evarūpopi idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ tatiyo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
၁၉၇. ပုန စပရံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ သဟတိ ဥသ္သာရဏံ, အပိ စ ခော သမ္ပဟာရေ ဟညတိ ဗ္ယာပဇ္ဇတိ။ ကိမသ္သ သမ္ပဟာရသ္မိံ? ဣဓ ဘိက္ခုံ အရညဂတံ ဝာ ရုက္ခမူလဂတံ ဝာ သုညာဂာရဂတံ ဝာ မာတုဂာမော ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အဘိနိသီဒတိ အဘိနိပဇ္ဇတိ အဇ္ဈောတ္ထရတိ။ သော မာတုဂာမေန အဘိနိသီဒိယမာနော အဘိနိပဇ္ဇိယမာနော အဇ္ဈောတ္ထရိယမာနော သိက္ခံ အပ္ပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလ္ယံ အနာဝိကတ္ဝာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ။ ဣဒမသ္သ သမ္ပဟာရသ္မိံ။
197. Puna caparaṃ idhekacco bhikkhu sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ sahati ussāraṇaṃ, api ca kho sampahāre haññati byāpajjati. Kimassa sampahārasmiṃ? Idha bhikkhuṃ araññagataṃ vā rukkhamūlagataṃ vā suññāgāragataṃ vā mātugāmo upasaṅkamitvā abhinisīdati abhinipajjati ajjhottharati. So mātugāmena abhinisīdiyamāno abhinipajjiyamāno ajjhotthariyamāno sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā methunaṃ dhammaṃ paṭisevati. Idamassa sampahārasmiṃ.
သေယ္ယထာပိ သော ယောဓာဇီဝော သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ သဟတိ ဥသ္သာရဏံ, အပိ စ ခော သမ္ပဟာရေ ဟညတိ ဗ္ယာပဇ္ဇတိ, တထူပမော အယံ ပုဂ္ဂလော။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ စတုတ္ထော ယောဓာဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။
Seyyathāpi so yodhājīvo sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ sahati ussāraṇaṃ, api ca kho sampahāre haññati byāpajjati, tathūpamo ayaṃ puggalo. Evarūpopi idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ catuttho yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
၁၉၈. ပုန စပရံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ သဟတိ ဥသ္သာရဏံ သဟတိ သမ္ပဟာရံ။ သော တံ သင္ဂာမံ အဘိဝိဇိနိတ္ဝာ ဝိဇိတသင္ဂာမော တမေဝ သင္ဂာမသီသံ အဇ္ဈာဝသတိ။ ကိမသ္သ သင္ဂာမဝိဇယသ္မိံ? ဣဓ ဘိက္ခုံ အရညဂတံ ဝာ ရုက္ခမူလဂတံ ဝာ သုညာဂာရဂတံ ဝာ မာတုဂာမော ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အဘိနိသီဒတိ အဘိနိပဇ္ဇတိ အဇ္ဈောတ္ထရတိ။ သော မာတုဂာမေန အဘိနိသီဒိယမာနော အဘိနိပဇ္ဇိယမာနော အဇ္ဈောတ္ထရိယမာနော ဝိနိဝေဌေတ္ဝာ ဝိနိမောစေတ္ဝာ ယေန ကာမံ ပက္ကမတိ။
198. Puna caparaṃ idhekacco bhikkhu sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ sahati ussāraṇaṃ sahati sampahāraṃ. So taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati. Kimassa saṅgāmavijayasmiṃ? Idha bhikkhuṃ araññagataṃ vā rukkhamūlagataṃ vā suññāgāragataṃ vā mātugāmo upasaṅkamitvā abhinisīdati abhinipajjati ajjhottharati. So mātugāmena abhinisīdiyamāno abhinipajjiyamāno ajjhotthariyamāno viniveṭhetvā vinimocetvā yena kāmaṃ pakkamati.
သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ သော အရညဂတော ဝာ ရုက္ခမူလဂတော ဝာ သုညာဂာရဂတော ဝာ နိသီဒတိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။ သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ, အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ဗ္ယာပာဒပဒောသံ ပဟာယ အဗ္ယာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ, သဗ္ဗပာဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဗ္ယာပာဒပဒောသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ထိနမိဒ္ဓံ ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓော ဝိဟရတိ အာလောကသညီ သတော သမ္ပဇာနော, ထိနမိဒ္ဓာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော, ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။
So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti; byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati, sabbapāṇabhūtahitānukampī byāpādapadosā cittaṃ parisodheti; thinamiddhaṃ pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti; uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto, uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti; vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.
သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ ဒုတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; vitakkavicārānaṃ vūpasamā dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒာတေ အနင္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝာနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ‘‘ဣဒံ ဒုက္ခ’’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘ဣမေ အာသဝာ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ အာသဝသမုဒယော’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ , ‘‘အယံ အာသဝနိရောဓော’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ အာသဝနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။
So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ime āsavā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti , ‘‘ayaṃ āsavanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti.
တသ္သ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပသ္သတော ကာမာသဝာပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝာသဝာပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝာပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’’တိ ပဇာနာတိ။ ဣဒမသ္သ သင္ဂာမဝိဇယသ္မိံ။ သေယ္ယထာပိ သော ယောဓာဇီဝော သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ သဟတိ ဥသ္သာရဏံ သဟတိ သမ္ပဟာရံ, သော တံ သင္ဂာမံ အဘိဝိဇိနိတ္ဝာ ဝိဇိတသင္ဂာမော တမေဝ သင္ဂာမသီသံ အဇ္ဈာဝသတိ, တထူပမော အယံ ပုဂ္ဂလော။ ဧဝရူပောပိ ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ ပဉ္စမော ယောဓာဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။ ဣမေ ပဉ္စ ယောဓာဇီဝူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ ဘိက္ခူသု။
Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti pajānāti. Idamassa saṅgāmavijayasmiṃ. Seyyathāpi so yodhājīvo sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ sahati ussāraṇaṃ sahati sampahāraṃ, so taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati, tathūpamo ayaṃ puggalo. Evarūpopi idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ pañcamo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu. Ime pañca yodhājīvūpamā puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsu.
၁၉၉. တတ္ထ ကတမေ ပဉ္စ ပိဏ္ဍပာတိကာ? မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ ပိဏ္ဍပာတိကော ဟောတိ, ပာပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော ပိဏ္ဍပာတိကော ဟောတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တဝိက္ခေပာ ပိဏ္ဍပာတိကော ဟောတိ, ‘‘ဝဏ္ဏိတံ ဗုဒ္ဓေဟိ ဗုဒ္ဓသာဝကေဟီ’’တိ ပိဏ္ဍပာတိကော ဟောတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆတံယေဝ 17 နိသ္သာယ သန္တုဋ္ဌိံယေဝ နိသ္သာယ သလ္လေခံယေဝ နိသ္သာယ ဣဒမတ္ထိတံယေဝ 18 နိသ္သာယ ပိဏ္ဍပာတိကော ဟောတိ။ တတ္ရ ယ္ဝာယံ ပိဏ္ဍပာတိကော အပ္ပိစ္ဆတံယေဝ နိသ္သာယ သန္တုဋ္ဌိံယေဝ နိသ္သာယ သလ္လေခံယေဝ နိသ္သာယ ဣဒမတ္ထိတံယေဝ နိသ္သာယ ပိဏ္ဍပာတိကော, အယံ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ပိဏ္ဍပာတိကာနံ အဂ္ဂော စ သေဋ္ဌော စ ပာမောက္ခော 19 စ ဥတ္တမော စ ပဝရော စ။
199. Tattha katame pañca piṇḍapātikā? Mandattā momūhattā piṇḍapātiko hoti, pāpiccho icchāpakato piṇḍapātiko hoti, ummādā cittavikkhepā piṇḍapātiko hoti, ‘‘vaṇṇitaṃ buddhehi buddhasāvakehī’’ti piṇḍapātiko hoti, api ca appicchataṃyeva 20 nissāya santuṭṭhiṃyeva nissāya sallekhaṃyeva nissāya idamatthitaṃyeva 21 nissāya piṇḍapātiko hoti. Tatra yvāyaṃ piṇḍapātiko appicchataṃyeva nissāya santuṭṭhiṃyeva nissāya sallekhaṃyeva nissāya idamatthitaṃyeva nissāya piṇḍapātiko, ayaṃ imesaṃ pañcannaṃ piṇḍapātikānaṃ aggo ca seṭṭho ca pāmokkho 22 ca uttamo ca pavaro ca.
သေယ္ယထာပိ နာမ ဂဝာ ခီရံ, ခီရမ္ဟာ ဒဓိ, ဒဓိမ္ဟာ နဝနီတံ 23, နဝနီတမ္ဟာ သပ္ပိ, သပ္ပိမ္ဟာ သပ္ပိမဏ္ဍော, သပ္ပိမဏ္ဍံ တတ္ထ အဂ္ဂမက္ခာယတိ; ဧဝမေဝံ ယ္ဝာယံ ပိဏ္ဍပာတိကော အပ္ပိစ္ဆတံယေဝ နိသ္သာယ သန္တုဋ္ဌိံယေဝ နိသ္သာယ သလ္လေခံယေဝ နိသ္သာယ ဣဒမတ္ထိတံယေဝ နိသ္သာယ ပိဏ္ဍပာတိကော ဟောတိ, အယံ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ပိဏ္ဍပာတိကာနံ အဂ္ဂော စ သေဋ္ဌော စ ပာမောက္ခော စ ဥတ္တမော စ ပဝရော စ။ ဣမေ ပဉ္စ ပိဏ္ဍပာတိကာ။
Seyyathāpi nāma gavā khīraṃ, khīramhā dadhi, dadhimhā navanītaṃ 24, navanītamhā sappi, sappimhā sappimaṇḍo, sappimaṇḍaṃ tattha aggamakkhāyati; evamevaṃ yvāyaṃ piṇḍapātiko appicchataṃyeva nissāya santuṭṭhiṃyeva nissāya sallekhaṃyeva nissāya idamatthitaṃyeva nissāya piṇḍapātiko hoti, ayaṃ imesaṃ pañcannaṃ piṇḍapātikānaṃ aggo ca seṭṭho ca pāmokkho ca uttamo ca pavaro ca. Ime pañca piṇḍapātikā.
၂၀၀. တတ္ထ ကတမေ ပဉ္စ ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ဧကာသနိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ပံသုကူလိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ တေစီဝရိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ အာရညိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ရုက္ခမူလိကာ ။ပေ.။ ပဉ္စ အဗ္ဘောကာသိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ နေသဇ္ဇိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ယထာသန္ထတိကာ။ပေ.။။
200. Tattha katame pañca khalupacchābhattikā…pe… pañca ekāsanikā…pe… pañca paṃsukūlikā…pe… pañca tecīvarikā…pe… pañca āraññikā…pe… pañca rukkhamūlikā …pe… pañca abbhokāsikā…pe… pañca nesajjikā…pe… pañca yathāsanthatikā…pe….
၂၀၁. တတ္ထ ကတမေ ပဉ္စ သောသာနိကာ? မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ သောသာနိကော ဟောတိ, ပာပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော သောသာနိကော ဟောတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တဝိက္ခေပာ သောသာနိကော ဟောတိ, ‘‘ဝဏ္ဏိတံ ဗုဒ္ဓေဟိ ဗုဒ္ဓသာဝကေဟီ’’တိ သောသာနိကော ဟောတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆတံယေဝ နိသ္သာယ သန္တုဋ္ဌိံယေဝ နိသ္သာယ သလ္လေခံယေဝ နိသ္သာယ ဣဒမတ္ထိတံယေဝ နိသ္သာယ သောသာနိကော ဟောတိ။ တတ္ရ ယ္ဝာယံ သောသာနိကော အပ္ပိစ္ဆတံယေဝ နိသ္သာယ သန္တုဋ္ဌိံယေဝ နိသ္သာယ သလ္လေခံယေဝ နိသ္သာယ ဣဒမတ္ထိတံယေဝ နိသ္သာယ သောသာနိကော, အယံ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ သောသာနိကာနံ အဂ္ဂော စ သေဋ္ဌော စ ပာမောက္ခော စ ဥတ္တမော စ ပဝရော စ။
201. Tattha katame pañca sosānikā? Mandattā momūhattā sosāniko hoti, pāpiccho icchāpakato sosāniko hoti, ummādā cittavikkhepā sosāniko hoti, ‘‘vaṇṇitaṃ buddhehi buddhasāvakehī’’ti sosāniko hoti, api ca appicchataṃyeva nissāya santuṭṭhiṃyeva nissāya sallekhaṃyeva nissāya idamatthitaṃyeva nissāya sosāniko hoti. Tatra yvāyaṃ sosāniko appicchataṃyeva nissāya santuṭṭhiṃyeva nissāya sallekhaṃyeva nissāya idamatthitaṃyeva nissāya sosāniko, ayaṃ imesaṃ pañcannaṃ sosānikānaṃ aggo ca seṭṭho ca pāmokkho ca uttamo ca pavaro ca.
သေယ္ယထာပိ နာမ ဂဝာ ခီရံ, ခီရမ္ဟာ ဒဓိ, ဒဓိမ္ဟာ နဝနီတံ, နဝနီတမ္ဟာ သပ္ပိ, သပ္ပိမ္ဟာ သပ္ပိမဏ္ဍော, သပ္ပိမဏ္ဍံ တတ္ထ အဂ္ဂမက္ခာယတိ; ဧဝမေဝံ ယ္ဝာယံ သောသာနိကော အပ္ပိစ္ဆတံယေဝ နိသ္သာယ သန္တုဋ္ဌိံယေဝ နိသ္သာယ သလ္လေခံယေဝ နိသ္သာယ ဣဒမတ္ထိတံယေဝ နိသ္သာယ သောသာနိကော ဟောတိ, အယံ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ သောသာနိကာနံ အဂ္ဂော စ သေဋ္ဌော စ ပာမောက္ခော စ ဥတ္တမော စ ပဝရော စ။ ဣမေ ပဉ္စ သောသာနိကာ။
Seyyathāpi nāma gavā khīraṃ, khīramhā dadhi, dadhimhā navanītaṃ, navanītamhā sappi, sappimhā sappimaṇḍo, sappimaṇḍaṃ tattha aggamakkhāyati; evamevaṃ yvāyaṃ sosāniko appicchataṃyeva nissāya santuṭṭhiṃyeva nissāya sallekhaṃyeva nissāya idamatthitaṃyeva nissāya sosāniko hoti, ayaṃ imesaṃ pañcannaṃ sosānikānaṃ aggo ca seṭṭho ca pāmokkho ca uttamo ca pavaro ca. Ime pañca sosānikā.
ပဉ္စကနိဒ္ဒေသော။
Pañcakaniddeso.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ၅. ပဉ္စကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 5. Pañcakaniddesavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၅. ပဉ္စကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 5. Pañcakaniddesavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၅. ပဉ္စကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 5. Pañcakaniddesavaṇṇanā
