| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
पञ्चकवारवण्णना
Pañcakavāravaṇṇanā
३२५. पञ्चकेसु आपुच्छित्वा चारस्स अभावोति पिण्डपातिकस्स ‘‘निमन्तितो सभत्तो’’ति इमस्स अङ्गस्स अभावा तेन सिक्खापदेन तस्स सब्बथा अनापत्तीति अधिप्पायो । सुसानं नेत्वा पुन आनीतकन्ति सुसाने पेतकिच्चं कत्वा निक्खन्तेहि न्हत्वा छड्डितानि निवत्थपारुतवत्थानि एवं वुच्चन्ति।
325. Pañcakesu āpucchitvā cārassa abhāvoti piṇḍapātikassa ‘‘nimantito sabhatto’’ti imassa aṅgassa abhāvā tena sikkhāpadena tassa sabbathā anāpattīti adhippāyo . Susānaṃ netvā puna ānītakanti susāne petakiccaṃ katvā nikkhantehi nhatvā chaḍḍitāni nivatthapārutavatthāni evaṃ vuccanti.
पाळियं पञ्चहाकारेहीति पञ्चहि अवहारङ्गेहि। वत्थुतो पन गरुकलहुकभेदेन पाराजिकथुल्लच्चयदुक्कटानि वुत्तानि। इत्थिपुरिससंयोगादिकं किलेससमुदाचारहेतुकं पटिभानचित्तकम्मं नाम। पञ्हासहस्सं पुच्छीति समथविपस्सनाकम्मट्ठानेसु पञ्हासहस्सं सम्मज्जित्वा ठितं दहरं पुच्छि। इतरोपि दहरो अत्तनो गतमग्गत्ता सब्बं विस्सज्जेसि, तेन थेरो पसीदि। वत्तं परिच्छिन्दीति वत्तं निट्ठापेसि। किं त्वं आवुसोतिआदिकं थेरो खीणासवो सम्मज्जनानिसंसं सब्बेसं पाकटं कातुं अवोचाति दट्ठब्बं।
Pāḷiyaṃ pañcahākārehīti pañcahi avahāraṅgehi. Vatthuto pana garukalahukabhedena pārājikathullaccayadukkaṭāni vuttāni. Itthipurisasaṃyogādikaṃ kilesasamudācārahetukaṃ paṭibhānacittakammaṃ nāma. Pañhāsahassaṃ pucchīti samathavipassanākammaṭṭhānesu pañhāsahassaṃ sammajjitvā ṭhitaṃ daharaṃ pucchi. Itaropi daharo attano gatamaggattā sabbaṃ vissajjesi, tena thero pasīdi. Vattaṃ paricchindīti vattaṃ niṭṭhāpesi. Kiṃ tvaṃ āvusotiādikaṃ thero khīṇāsavo sammajjanānisaṃsaṃ sabbesaṃ pākaṭaṃ kātuṃ avocāti daṭṭhabbaṃ.
‘‘जण्णुकेहि पतिट्ठाय पदचेतिय’’न्ति पाठसेसो। चोदनं कारेस्सामीति भगवता अत्तानं चोदापेस्सामि, अत्तानं निग्गण्हापेस्सामीति अत्थो।
‘‘Jaṇṇukehi patiṭṭhāya padacetiya’’nti pāṭhaseso. Codanaṃ kāressāmīti bhagavatā attānaṃ codāpessāmi, attānaṃ niggaṇhāpessāmīti attho.
एत्तकं गय्हूपगन्ति एत्तकं अधिकरणवूपसमत्थाय गहेतब्बवचनन्ति यथा सुत्वा विञ्ञातुं सक्कोति, एवं अनुग्गण्हन्तोति योजना। एत्थ च ‘‘अत्तनो भासपरियन्तं अनुग्गहेत्वा परस्स भासपरियन्तं अनुग्गहेत्वा’’ति एकं, ‘‘अधम्मेन करोती’’ति एकं, ‘‘अप्पटिञ्ञाया’’ति एकञ्च कत्वा पुरिमेहि द्वीहि पञ्चङ्गानि वेदितब्बानि। वत्थुन्ति मेथुनादिवीतिक्कमं। कथानुसन्धिविनिच्छयानुलोमसन्धिवसेन वत्थुं न जानातीति चोदकेन वा चुदितकेन वा वुत्तकथानुसन्धिना तेसं वचनपटिवचनानुरूपेन वदन्तो कथानुसन्धिना वत्थुं न जानाति नाम, तञ्च सुत्तविभङ्गे विनीतवत्थुसङ्खातेन विनिच्छयानुलोमेनेव वदन्तो विनिच्छयानुलोमसन्धिवसेन वत्थुं न जानाति नाम। ञत्तिकम्मं नाम होतीति ञत्तिकम्मं निट्ठितं नाम होतीति न जानातीति सम्बन्धो। ञत्तिया कम्मप्पत्तोति ञत्तिया निट्ठितायपि कम्मप्पत्तो एव होति। अनुस्सावनट्ठाने एव कम्मं निट्ठितं होतीति ञत्तिकम्मं निट्ठितं नाम होति, तं ञत्तिया कारणं न जानातीति अत्थो।
Ettakaṃ gayhūpaganti ettakaṃ adhikaraṇavūpasamatthāya gahetabbavacananti yathā sutvā viññātuṃ sakkoti, evaṃ anuggaṇhantoti yojanā. Ettha ca ‘‘attano bhāsapariyantaṃ anuggahetvā parassa bhāsapariyantaṃ anuggahetvā’’ti ekaṃ, ‘‘adhammena karotī’’ti ekaṃ, ‘‘appaṭiññāyā’’ti ekañca katvā purimehi dvīhi pañcaṅgāni veditabbāni. Vatthunti methunādivītikkamaṃ. Kathānusandhivinicchayānulomasandhivasena vatthuṃ na jānātīti codakena vā cuditakena vā vuttakathānusandhinā tesaṃ vacanapaṭivacanānurūpena vadanto kathānusandhinā vatthuṃ na jānāti nāma, tañca suttavibhaṅge vinītavatthusaṅkhātena vinicchayānulomeneva vadanto vinicchayānulomasandhivasena vatthuṃ na jānāti nāma. Ñattikammaṃ nāma hotīti ñattikammaṃ niṭṭhitaṃ nāma hotīti na jānātīti sambandho. Ñattiyā kammappattoti ñattiyā niṭṭhitāyapi kammappatto eva hoti. Anussāvanaṭṭhāne eva kammaṃ niṭṭhitaṃ hotīti ñattikammaṃ niṭṭhitaṃ nāma hoti, taṃ ñattiyā kāraṇaṃ na jānātīti attho.
पाळियं पञ्च विसुद्धियोति आपत्तितो विसुद्धिहेतुत्ता, विसुद्धेहि कत्तब्बतो च पातिमोक्खुद्देसा वुत्ता।
Pāḷiyaṃ pañca visuddhiyoti āpattito visuddhihetuttā, visuddhehi kattabbato ca pātimokkhuddesā vuttā.
पञ्चकवारवण्णना निट्ठिता।
Pañcakavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / ५. पञ्चकवारो • 5. Pañcakavāro
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / पञ्चकवारवण्णना • Pañcakavāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पञ्चकवारवण्णना • Pañcakavāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / पञ्चकवारवण्णना • Pañcakavāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / एकुत्तरिकनयो पञ्चकवारवण्णना • Ekuttarikanayo pañcakavāravaṇṇanā
