| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
5. பஞ்சமனயோ அஸங்க³ஹிதேனஅஸங்க³ஹிதபத³வண்ணனா
5. Pañcamanayo asaṅgahitenaasaṅgahitapadavaṇṇanā
193. வுத்தனயேனாதி யஸ்மா ஸங்க³ஹப்பவத்திவிஸேஸவிரஹிதோ அஸங்க³ஹிதத⁴ம்மவிஸேஸனிஸ்ஸிதோ பஞ்சமனயோ, தஸ்மா யோ எத்த² கேனசி அஸங்க³ஹிதேன த⁴ம்மவிஸேஸேன புன அஸங்க³ஹிதோ த⁴ம்மவிஸேஸோ அஸங்க³ஹிதேன அஸங்க³ஹிதோ அஸங்க³ஹிததாய புச்சி²தப்³போ³ விஸ்ஸஜ்ஜிதப்³போ³ ச. தமேவ தாவ யதா²னித்³தா⁴ரிதங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ரூபக்க²ந்தே⁴ன யே த⁴ம்மா க²ந்த⁴…பே॰… அஸங்க³ஹிதா, தேஹி த⁴ம்மேஹி யே த⁴ம்மா க²ந்த⁴…பே॰… அஸங்க³ஹிதாதி ஆஹா’’தி சதுத்த²னயே வுத்தனயானுஸாரேன. யதா²னித்³தா⁴ரிதத⁴ம்மத³ஸ்ஸனந்தி பாளியங் நித்³தா⁴ரிதப்பகாரத⁴ம்மத³ஸ்ஸனங். ஸஹ ஸுகு²மரூபேனாதி ஸஸுகு²மரூபங், தேன ஸுகு²மரூபேன ஸத்³தி⁴ங் க³ஹிதங் விஞ்ஞாணங், தேன ஸஹிதத⁴ம்மஸமுதா³யா ஸஸுகு²ம…பே॰… தா³யா. கே பன தேதி ஆஹ ‘‘து³க்க²ஸச்சா’’திஆதி³. கேஸஞ்சீதி நிப்³பா³னசக்கா²யதனாதீ³னங். தீஹிபி ஸங்க³ஹேஹி. பரிபுண்ணஸங்க³ஹேஹி தீஹிபி ஸங்க³ஹேஹி அஸங்கா³ஹகா பரிபுண்ணஸங்க³ஹாஸங்கா³ஹகா. அப்³யாகதத⁴ம்மஸதி³ஸா நேவத³ஸ்ஸனேனநபா⁴வனாயபஹாதப்³ப³னேவஸெக்கா²னாஸெக்கா²த³யோ. இதரேதி ரூபக்க²ந்தா⁴த³யோ. தப்³பி³பரியாயேனாதி வுத்தவிபரியாயேன, தீஹிபி ஸங்க³ஹேஹி அஸங்க³ஹேதப்³ப³ஸ்ஸ அத்தி²தாய பரிபுண்ணஸங்க³ஹாஸங்கா³ஹகத்தாதி அத்தோ².
193. Vuttanayenāti yasmā saṅgahappavattivisesavirahito asaṅgahitadhammavisesanissito pañcamanayo, tasmā yo ettha kenaci asaṅgahitena dhammavisesena puna asaṅgahito dhammaviseso asaṅgahitena asaṅgahito asaṅgahitatāya pucchitabbo vissajjitabbo ca. Tameva tāva yathāniddhāritaṃ dassento ‘‘rūpakkhandhena ye dhammā khandha…pe… asaṅgahitā, tehi dhammehi ye dhammā khandha…pe… asaṅgahitāti āhā’’ti catutthanaye vuttanayānusārena. Yathāniddhāritadhammadassananti pāḷiyaṃ niddhāritappakāradhammadassanaṃ. Saha sukhumarūpenāti sasukhumarūpaṃ, tena sukhumarūpena saddhiṃ gahitaṃ viññāṇaṃ, tena sahitadhammasamudāyā sasukhuma…pe… dāyā. Ke pana teti āha ‘‘dukkhasaccā’’tiādi. Kesañcīti nibbānacakkhāyatanādīnaṃ. Tīhipi saṅgahehi. Paripuṇṇasaṅgahehi tīhipi saṅgahehi asaṅgāhakā paripuṇṇasaṅgahāsaṅgāhakā. Abyākatadhammasadisā nevadassanenanabhāvanāyapahātabbanevasekkhānāsekkhādayo. Itareti rūpakkhandhādayo. Tabbipariyāyenāti vuttavipariyāyena, tīhipi saṅgahehi asaṅgahetabbassa atthitāya paripuṇṇasaṅgahāsaṅgāhakattāti attho.
அஸங்கா³ஹகேஸு நிப்³பா³னங் அந்தோக³த⁴ங், தஸ்மா தங் அனித³ஸ்ஸனஅப்படிகே⁴ஹி அஸங்க³ஹேதப்³ப³ங் ந ஹோதீதி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘ந ச ததே³வ தஸ்ஸ அஸங்கா³ஹக’’ந்தி. ‘‘வேத³னாக்க²ந்தே⁴ன யே த⁴ம்மா’’திஆத³யோ நவ பஞ்ஹா து³தியபஞ்ஹாத³யோ, தே பட²மபஞ்ஹேன ஸத்³தி⁴ங் த³ஸ, நாமரூபபஞ்ஹாத³யோ பன சதுவீஸதீதி ஆஹ ‘‘ஸப்³பே³பி சதுத்திங்ஸ ஹொந்தீ’’தி. ரூபக்க²ந்தா⁴தி³விஸேஸகபத³ந்தி ‘‘ரூபக்க²ந்தே⁴னா’’திஆதி³னா அஸங்கா³ஹகத்தேன விஸேஸகங் ரூபக்க²ந்தா⁴தி³பத³ங். புச்சா²யாதி ச புச்ச²னத்த²ந்தி அத்தோ². ‘‘ரூபக்க²ந்தே⁴னா’’திஆதி³ ஸப்³ப³ம்பி வா விஞ்ஞாபேதுங் இச்சி²தபா⁴வேன வசனங் பஞ்ஹபா⁴வதோ புச்சா². தேனாஹ அட்ட²கதா²யங் ‘‘பஞ்ஹா பனெத்த²…பே॰… சதுத்திங்ஸ ஹொந்தீ’’தி. தே ஹி லக்க²ணதோ த³ஸ்ஸிதாதி தே நித்³தா⁴ரிதத⁴ம்மா தேனேவ அஸங்க³ஹிதாஸங்க³ஹிததாய நித்³தா⁴ரணஸங்கா²தேன லக்க²ணேன த³ஸ்ஸிதா.
Asaṅgāhakesu nibbānaṃ antogadhaṃ, tasmā taṃ anidassanaappaṭighehi asaṅgahetabbaṃ na hotīti attho. Tenāha ‘‘na ca tadeva tassa asaṅgāhaka’’nti. ‘‘Vedanākkhandhena ye dhammā’’tiādayo nava pañhā dutiyapañhādayo, te paṭhamapañhena saddhiṃ dasa, nāmarūpapañhādayo pana catuvīsatīti āha ‘‘sabbepi catuttiṃsa hontī’’ti. Rūpakkhandhādivisesakapadanti ‘‘rūpakkhandhenā’’tiādinā asaṅgāhakattena visesakaṃ rūpakkhandhādipadaṃ. Pucchāyāti ca pucchanatthanti attho. ‘‘Rūpakkhandhenā’’tiādi sabbampi vā viññāpetuṃ icchitabhāvena vacanaṃ pañhabhāvato pucchā. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘pañhā panettha…pe… catuttiṃsa hontī’’ti. Te hi lakkhaṇato dassitāti te niddhāritadhammā teneva asaṅgahitāsaṅgahitatāya niddhāraṇasaṅkhātena lakkhaṇena dassitā.
ததே³வாதி ஏவ-ஸத்³தே³னாதி ‘‘ததே³வா’’தி எத்த² ஏவ-ஸத்³தே³ன. ‘‘யங் புச்சா²ய உத்³த⁴டங் பத³ங், தங் க²ந்தா⁴தீ³ஹி அஸங்க³ஹித’’ந்தி எத்த² ‘‘க²ந்தா⁴தீ³ஹேவா’’தி அவதா⁴ரணங் நிப்பயோஜனங் பகாரந்தரஸ்ஸ அபா⁴வதோ. ‘‘தீஹி அஸங்க³ஹோ’’தி ஹி வுத்தங். ததா² ‘‘அஸங்க³ஹிதமேவா’’தி ஸங்க³ஹிததானிவத்தனஸ்ஸ அனதி⁴ப்பேதத்தா. ததே³வாதி பன இச்சி²தங் உத்³த⁴டஸ்ஸேவ அஸங்க³ஹிதேனஅஸங்க³ஹிதபா⁴வஸ்ஸ அவதா⁴ரேதப்³ப³த்தாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ந கதா³சீ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² அஞ்ஞஸ்ஸாதி அனுத்³த⁴டஸ்ஸ. அனியததங் த³ஸ்ஸேதீதி இத³ங் அவதா⁴ரணப²லத³ஸ்ஸனங். நியமதோதி ஸக்கா வசனஸேஸோ யோஜேதுந்தி இத³ம்பி ஏவ-காரேன ஸித்³த⁴மேவத்த²ங் பாகடதரங் காதுங் வுத்தங். யதோ ஹி ஏவ-காரோ, ததோ அஞ்ஞத்த² நியமோதி. ஏவங்பகாரமேவாதி புச்சா²ய உத்³த⁴டப்பகாரமேவ, யங் பகாரங் புச்சா²ய உத்³த⁴டங், தங்பகாரமேவாதி அத்தோ². தஸ்ஸாதி அஸங்க³ஹிதஸ்ஸ. அஞ்ஞஸ்ஸாதி புச்சா²ய அனுத்³த⁴டப்பகாரஸ்ஸ. ஏதேன யோ புச்சா²ய உத்³த⁴டோ தீஹிபி ஸங்க³ஹேஹி அஸங்க³ஹிதோ, தஸ்ஸேவ இத⁴ புச்சி²தப்³ப³விஸ்ஸஜ்ஜிதப்³ப³பா⁴வோ, ந அஞ்ஞஸ்ஸாதி த³ஸ்ஸேதி. தேனாஹ ‘‘புச்சா²ய உத்³த⁴டஞ்ஹீ’’திஆதி³. ஆயதனதா⁴துஸங்க³ஹவஸேன செத்த² ரூபக்க²ந்தா⁴தீ³னங் அஞ்ஞஸஹிததா, விஞ்ஞாணக்க²ந்தா⁴தீ³னங் அஸஹிததா ச வேதி³தப்³பா³.
Tadevāti eva-saddenāti ‘‘tadevā’’ti ettha eva-saddena. ‘‘Yaṃ pucchāya uddhaṭaṃ padaṃ, taṃ khandhādīhi asaṅgahita’’nti ettha ‘‘khandhādīhevā’’ti avadhāraṇaṃ nippayojanaṃ pakārantarassa abhāvato. ‘‘Tīhi asaṅgaho’’ti hi vuttaṃ. Tathā ‘‘asaṅgahitamevā’’ti saṅgahitatānivattanassa anadhippetattā. Tadevāti pana icchitaṃ uddhaṭasseva asaṅgahitenaasaṅgahitabhāvassa avadhāretabbattāti dassento ‘‘na kadācī’’tiādimāha. Tattha aññassāti anuddhaṭassa. Aniyatataṃ dassetīti idaṃ avadhāraṇaphaladassanaṃ. Niyamatoti sakkā vacanaseso yojetunti idampi eva-kārena siddhamevatthaṃ pākaṭataraṃ kātuṃ vuttaṃ. Yato hi eva-kāro, tato aññattha niyamoti. Evaṃpakāramevāti pucchāya uddhaṭappakārameva, yaṃ pakāraṃ pucchāya uddhaṭaṃ, taṃpakāramevāti attho. Tassāti asaṅgahitassa. Aññassāti pucchāya anuddhaṭappakārassa. Etena yo pucchāya uddhaṭo tīhipi saṅgahehi asaṅgahito, tasseva idha pucchitabbavissajjitabbabhāvo, na aññassāti dasseti. Tenāha ‘‘pucchāya uddhaṭañhī’’tiādi. Āyatanadhātusaṅgahavasena cettha rūpakkhandhādīnaṃ aññasahitatā, viññāṇakkhandhādīnaṃ asahitatā ca veditabbā.
அவஸேஸா வேத³னாத³யோ தயோ க²ந்தா⁴ நிப்³பா³னஞ்ச ஸகலேன ரூபக்க²ந்தே⁴ன தேஸங் ஸங்க³ஹோ நத்தீ²தி ‘‘ஸங்க³ஹிதா’’தி ந ஸக்கா வத்துங், ஏகதே³ஸேன பன ஸங்க³ஹோ அத்தீ²தி ‘‘அஸங்க³ஹிதா ந ஹொந்தீதி ஏவங் த³ட்ட²ப்³ப³’’ந்தி ஆஹ. ‘‘ரூபத⁴ம்மாவா’’தி நியமனங் புச்சா²ய உத்³த⁴டபா⁴வாபெக்க²ந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘புச்சா²ய…பே॰… அதி⁴ப்பாயோ’’தி ஆஹ. தேன வுத்தங் ‘‘அனுத்³த⁴டா வேத³னாத³யோபி ஹி அஸங்க³ஹிதா ஏவா’’தி. எத்தா²தி ஏதஸ்மிங் பஞ்சமனயனித்³தே³ஸே. பட²மே நயேதி பட²மே அத்த²விகப்பே. ததா² து³தியேதி எத்தா²பி. ரூபவிஞ்ஞாணேஹீதி அஸுகு²மரூபத⁴ம்மேஹி விஞ்ஞாணேன சாதி அயமெத்த² அதி⁴ப்பாயோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஓளாரிக…பே॰… அத்தோ²’’தி ஆஹ. கத²ங் பன ரூபத⁴ம்மாதி வுத்தே ஓளாரிகரூபஸ்ஸேவ க³ஹணந்தி ஆஹ ‘‘ரூபேகதே³ஸோ ஹி எத்த² ரூபக்³க³ஹணேன க³ஹிதோ’’தி.
Avasesā vedanādayo tayo khandhā nibbānañca sakalena rūpakkhandhena tesaṃ saṅgaho natthīti ‘‘saṅgahitā’’ti na sakkā vattuṃ, ekadesena pana saṅgaho atthīti ‘‘asaṅgahitā na hontīti evaṃ daṭṭhabba’’nti āha. ‘‘Rūpadhammāvā’’ti niyamanaṃ pucchāya uddhaṭabhāvāpekkhanti dassento ‘‘pucchāya…pe… adhippāyo’’ti āha. Tena vuttaṃ ‘‘anuddhaṭā vedanādayopi hi asaṅgahitā evā’’ti. Etthāti etasmiṃ pañcamanayaniddese. Paṭhame nayeti paṭhame atthavikappe. Tathā dutiyeti etthāpi. Rūpaviññāṇehīti asukhumarūpadhammehi viññāṇena cāti ayamettha adhippāyoti dassento ‘‘oḷārika…pe… attho’’ti āha. Kathaṃ pana rūpadhammāti vutte oḷārikarūpasseva gahaṇanti āha ‘‘rūpekadeso hi ettha rūpaggahaṇena gahito’’ti.
196. அஸங்கா³ஹகந்தி ‘‘சக்கா²யதனேன…பே॰… அஸங்க³ஹிதா’’தி ஏவங் அஸங்கா³ஹகபா⁴வேன வுத்தங் புச்சி²தப்³ப³விஸ்ஸஜ்ஜேதப்³ப³பா⁴வேன வுத்தம்பி காமங் வேத³னாதீ³ஹேவ சதூஹி அஸங்க³ஹிதங், தங் பன ந சக்கா²யதனமேவாதி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘சக்கா²யதனேன பனா’’திஆதி³ வுத்தங். யேஹி த⁴ம்மேஹீதி க²ந்தா⁴தீ³ஸு யேஹி. ஸப்³ப³ங் த⁴ம்மஜாதங் தேவ ரூபாதி³கே த⁴ம்மே உதா³னேதி பாளியங். கஸ்மா பனேதங் உதா³னேதீதி ஆஹ ‘‘ஸதி³ஸவிஸ்ஸஜ்ஜனா’’திஆதி³. பட²மேன உதா³னேன. த்³வேதி ‘‘பா³ஹிரா உபாதா³ த்³வே’’தி எத்த² வுத்தங் த்³வே-ஸத்³த³ங் ஸந்தா⁴யாஹ. தஸ்ஸ அஸங்க³ஹிதஸ்ஸ. யதா²த³ஸ்ஸிதஸ்ஸாதி ‘‘ரூப’’ந்திஆதி³னா த³ஸ்ஸிதப்பகாரஸ்ஸ. த⁴ம்மன்வயஞாணுப்பாத³னங் நயதா³னங். ‘‘ரூபங் த⁴ம்மாயதன’’ந்திஆதீ³னங் பதா³னங் வஸேன த்³வேவீஸபதி³கோ ஏஸ நயோ.
196. Asaṅgāhakanti ‘‘cakkhāyatanena…pe… asaṅgahitā’’ti evaṃ asaṅgāhakabhāvena vuttaṃ pucchitabbavissajjetabbabhāvena vuttampi kāmaṃ vedanādīheva catūhi asaṅgahitaṃ, taṃ pana na cakkhāyatanamevāti dassetuṃ ‘‘cakkhāyatanena panā’’tiādi vuttaṃ. Yehi dhammehīti khandhādīsu yehi. Sabbaṃ dhammajātaṃ teva rūpādike dhamme udāneti pāḷiyaṃ. Kasmā panetaṃ udānetīti āha ‘‘sadisavissajjanā’’tiādi. Paṭhamena udānena. Dveti ‘‘bāhirā upādā dve’’ti ettha vuttaṃ dve-saddaṃ sandhāyāha. Tassa asaṅgahitassa. Yathādassitassāti ‘‘rūpa’’ntiādinā dassitappakārassa. Dhammanvayañāṇuppādanaṃ nayadānaṃ. ‘‘Rūpaṃ dhammāyatana’’ntiādīnaṃ padānaṃ vasena dvevīsapadiko esa nayo.
பஞ்சமனயஅஸங்க³ஹிதேனஅஸங்க³ஹிதபத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Pañcamanayaasaṅgahitenaasaṅgahitapadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / தா⁴துகதா²பாளி • Dhātukathāpāḷi / 5. அஸங்க³ஹிதேனஅஸங்க³ஹிதபத³னித்³தே³ஸோ • 5. Asaṅgahitenaasaṅgahitapadaniddeso
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 5. பஞ்சமனயோ அஸங்க³ஹிதேனஅஸங்க³ஹிதபத³வண்ணனா • 5. Pañcamanayo asaṅgahitenaasaṅgahitapadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 5. பஞ்சமனயோ அஸங்க³ஹிதேனஅஸங்க³ஹிதபத³வண்ணனா • 5. Pañcamanayo asaṅgahitenaasaṅgahitapadavaṇṇanā
