| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ภิกฺขุนีวิภงฺค • Bhikkhunīvibhaṅga |
๕. ปญฺจมสิกฺขาปทํ
5. Pañcamasikkhāpadaṃ
๑๐๔๒. เตน สมเยน พุโทฺธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา ภิกฺขุนี สาวตฺถิยํ อญฺญตริสฺสา วิสิขาย ปิณฺฑาย จรมานา เยน อญฺญตรํ กุลํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺญเตฺต อาสเน นิสีทิฯ อถ โข เต มนุสฺสา ตํ ภิกฺขุนิํ โภเชตฺวา เอตทโวจุํ – ‘‘อญฺญาปิ, อเยฺย, ภิกฺขุนิโย อาคจฺฉนฺตู’’ติฯ อถ โข สา ภิกฺขุนี, ‘‘กถญฺหิ นาม 1 ภิกฺขุนิโย นาคเจฺฉยฺยุ’’นฺติ, ภิกฺขุนิโย อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ – ‘‘อมุกสฺมิํ, อเยฺย, โอกาเส วาฬา สุนขา จโณฺฑ พลิพโทฺท จิกฺขโลฺล โอกาโสฯ มา โข ตตฺถ อคมิตฺถา’’ติฯ อญฺญตราปิ ภิกฺขุนี ตสฺสา วิสิขาย ปิณฺฑาย จรมานา เยน ตํ กุลํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺญเตฺต อาสเน นิสีทิฯ อถ โข เต มนุสฺสา ตํ ภิกฺขุนิํ โภเชตฺวา เอตทโวจุํ – ‘‘กิสฺส, อเยฺย, ภิกฺขุนิโย น อาคจฺฉนฺตี’’ติ? อถ โข สา ภิกฺขุนี เตสํ มนุสฺสานํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุนี กุลํ มจฺฉรายิสฺสตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนี กุลํ มจฺฉรายตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุโทฺธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนี กุลํ มจฺฉรายิสฺสติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –
1042. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññatarā bhikkhunī sāvatthiyaṃ aññatarissā visikhāya piṇḍāya caramānā yena aññataraṃ kulaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho te manussā taṃ bhikkhuniṃ bhojetvā etadavocuṃ – ‘‘aññāpi, ayye, bhikkhuniyo āgacchantū’’ti. Atha kho sā bhikkhunī, ‘‘kathañhi nāma 2 bhikkhuniyo nāgaccheyyu’’nti, bhikkhuniyo upasaṅkamitvā etadavoca – ‘‘amukasmiṃ, ayye, okāse vāḷā sunakhā caṇḍo balibaddo cikkhallo okāso. Mā kho tattha agamitthā’’ti. Aññatarāpi bhikkhunī tassā visikhāya piṇḍāya caramānā yena taṃ kulaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho te manussā taṃ bhikkhuniṃ bhojetvā etadavocuṃ – ‘‘kissa, ayye, bhikkhuniyo na āgacchantī’’ti? Atha kho sā bhikkhunī tesaṃ manussānaṃ etamatthaṃ ārocesi. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhunī kulaṃ maccharāyissatī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhunī kulaṃ maccharāyatīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, bhikkhunī kulaṃ maccharāyissati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
๑๐๔๓. ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี กุลมจฺฉรินี อสฺส, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ
1043.‘‘Yā pana bhikkhunī kulamaccharinī assa, pācittiya’’nti.
๑๐๔๔. ยา ปนาติ ยา ยาทิสา…เป.… ภิกฺขุนีติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อเตฺถ อธิเปฺปตา ภิกฺขุนีติฯ
1044.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
กุลํ นาม จตฺตาริ กุลานิ – ขตฺติยกุลํ, พฺราหฺมณกุลํ, เวสฺสกุลํ, สุทฺทกุลํฯ
Kulaṃ nāma cattāri kulāni – khattiyakulaṃ, brāhmaṇakulaṃ, vessakulaṃ, suddakulaṃ.
มจฺฉรินี อสฺสาติ ‘‘กถํ ภิกฺขุนิโย นาคเจฺฉยฺยุ’’นฺติ ภิกฺขุนีนํ สนฺติเก กุลสฺส อวณฺณํ ภาสติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ กุลสฺส วา สนฺติเก ภิกฺขุนีนํ อวณฺณํ ภาสติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ
Maccharinī assāti ‘‘kathaṃ bhikkhuniyo nāgaccheyyu’’nti bhikkhunīnaṃ santike kulassa avaṇṇaṃ bhāsati, āpatti pācittiyassa. Kulassa vā santike bhikkhunīnaṃ avaṇṇaṃ bhāsati, āpatti pācittiyassa.
๑๐๔๕. อนาปตฺติ กุลํ น มจฺฉรายนฺตี สนฺตํเยว อาทีนวํ อาจิกฺขติ, อุมฺมตฺติกาย, อาทิกมฺมิกายาติฯ
1045. Anāpatti kulaṃ na maccharāyantī santaṃyeva ādīnavaṃ ācikkhati, ummattikāya, ādikammikāyāti.
ปญฺจมสิกฺขาปทํ นิฎฺฐิตํฯ
Pañcamasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ภิกฺขุนีวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๕. ปญฺจมสิกฺขาปทวณฺณนา • 5. Pañcamasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๑. ปฐมาทิสิกฺขาปทวณฺณนา • 1. Paṭhamādisikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๕. ปญฺจมสิกฺขาปทํ • 5. Pañcamasikkhāpadaṃ
