បញ្ចង្គិកសុត្ត

With Five Factors

“អរិយស្ស, ភិក្ខវេ, បញ្ចង្គិកស្ស សម្មាសមាធិស្ស ភាវនំ ទេសេស្សាមិ។ តំ សុណាថ, សាធុកំ មនសិ ករោថ, ភាសិស្សាមី”តិ។

“Bhikkhus, I will teach you how to develop noble right immersion with five factors. Listen and apply your mind well, I will speak.”

“ឯវំ, ភន្តេ”តិ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។ ភគវា ឯតទវោច:

“Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:

“កតមា ច, ភិក្ខវេ, អរិយស្ស បញ្ចង្គិកស្ស សម្មាសមាធិស្ស ភាវនា?

“And how do you develop noble right immersion with five factors?

ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ វិវិច្ចេវ កាមេហិ …បេ… បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ សោ ឥមមេវ កាយំ វិវេកជេន បីតិសុខេន អភិសន្ទេតិ បរិសន្ទេតិ បរិបូរេតិ បរិប្ផរតិ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ កាយស្ស វិវេកជេន បីតិសុខេន អប្ផុដំ ហោតិ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, ទក្ខោ ន្ហាបកោ វា ន្ហាបកន្តេវាសី វា កំសថាលេ ន្ហានីយចុណ្ណានិ អាកិរិត្វា ឧទកេន បរិប្ផោសកំ បរិប្ផោសកំ សន្នេយ្យ។ សាយំ ន្ហានីយបិណ្ឌិ ស្នេហានុគតា ស្នេហបរេតា សន្តរពាហិរា ផុដា ស្នេហេន, ន ច បគ្ឃរិនី។ ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឥមមេវ កាយំ វិវេកជេន បីតិសុខេន អភិសន្ទេតិ បរិសន្ទេតិ បរិបូរេតិ បរិប្ផរតិ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ កាយស្ស វិវេកជេន បីតិសុខេន អប្ផុដំ ហោតិ។ អរិយស្ស, ភិក្ខវេ, បញ្ចង្គិកស្ស សម្មាសមាធិស្ស អយំ បឋមា ភាវនា។

Firstly, a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna. It has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. They drench, steep, fill, and spread their body with rapture and bliss born of seclusion. There’s no part of the body that’s not spread with rapture and bliss born of seclusion. It’s like when a deft bathroom attendant or their apprentice pours bath powder into a bronze dish, sprinkling it little by little with water. They knead it until the ball of bath powder is soaked and saturated with moisture, spread through inside and out; yet no moisture oozes out. In the same way, a bhikkhu drenches, steeps, fills, and spreads their body with rapture and bliss born of seclusion. There’s no part of the body that’s not spread with rapture and bliss born of seclusion. This is the first way to develop noble right immersion with five factors.

បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ វិតក្កវិចារានំ វូបសមា …បេ… ទុតិយំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ សោ ឥមមេវ កាយំ សមាធិជេន បីតិសុខេន អភិសន្ទេតិ បរិសន្ទេតិ បរិបូរេតិ បរិប្ផរតិ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ កាយស្ស សមាធិជេន បីតិសុខេន អប្ផុដំ ហោតិ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, ឧទករហទោ គម្ភីរោ ឧព្ភិទោទកោ។ តស្ស នេវស្ស បុរត្ថិមាយ ទិសាយ ឧទកស្ស អាយមុខំ, ន បច្ឆិមាយ ទិសាយ ឧទកស្ស អាយមុខំ, ន ឧត្តរាយ ទិសាយ ឧទកស្ស អាយមុខំ, ន ទក្ខិណាយ ទិសាយ ឧទកស្ស អាយមុខំ, ទេវោ ច កាលេន កាលំ សម្មា ធារំ នានុប្បវេច្ឆេយ្យ។ អថ ខោ តម្ហាវ ឧទករហទា សីតា វារិធារា ឧព្ភិជ្ជិត្វា តមេវ ឧទករហទំ សីតេន វារិនា អភិសន្ទេយ្យ បរិសន្ទេយ្យ បរិបូរេយ្យ បរិប្ផរេយ្យ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ ឧទករហទស្ស សីតេន វារិនា អប្ផុដំ អស្ស។ ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឥមមេវ កាយំ សមាធិជេន បីតិសុខេន អភិសន្ទេតិ បរិសន្ទេតិ បរិបូរេតិ បរិប្ផរតិ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ កាយស្ស សមាធិជេន បីតិសុខេន អប្ផុដំ ហោតិ។ អរិយស្ស, ភិក្ខវេ, បញ្ចង្គិកស្ស សម្មាសមាធិស្ស អយំ ទុតិយា ភាវនា។

Furthermore, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, a bhikkhu enters and remains in the second jhāna. It has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. They drench, steep, fill, and spread their body with rapture and bliss born of immersion. There’s no part of the body that’s not spread with rapture and bliss born of immersion. It’s like a deep lake fed by spring water. There’s no inlet to the east, west, north, or south, and no rainfall to replenish it from time to time. But the stream of cool water welling up in the lake drenches, steeps, fills, and spreads throughout the lake. There’s no part of the lake that’s not spread through with cool water. In the same way, a bhikkhu drenches, steeps, fills, and spreads their body with rapture and bliss born of immersion. There’s no part of the body that’s not spread with rapture and bliss born of immersion. This is the second way to develop noble right immersion with five factors.

បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បីតិយា ច វិរាគា …បេ… តតិយំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ សោ ឥមមេវ កាយំ និប្បីតិកេន សុខេន អភិសន្ទេតិ បរិសន្ទេតិ បរិបូរេតិ បរិប្ផរតិ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ កាយស្ស និប្បីតិកេន សុខេន អប្ផុដំ ហោតិ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, ឧប្បលិនិយំ វា បទុមិនិយំ វា បុណ្ឌរីកិនិយំ វា អប្បេកច្ចានិ ឧប្បលានិ វា បទុមានិ វា បុណ្ឌរីកានិ វា ឧទកេ ជាតានិ ឧទកេ សំវឌ្ឍានិ ឧទកានុគ្គតានិ អន្តោ និមុគ្គបោសីនិ។ តានិ យាវ ចគ្គា យាវ ច មូលា សីតេន វារិនា អភិសន្នានិ បរិសន្នានិ បរិបូរានិ បរិប្ផុដានិ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតំ ឧប្បលានំ វា បទុមានំ វា បុណ្ឌរីកានំ វា សីតេន វារិនា អប្ផុដំ អស្ស។ ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឥមមេវ កាយំ និប្បីតិកេន សុខេន អភិសន្ទេតិ បរិសន្ទេតិ បរិបូរេតិ បរិប្ផរតិ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ កាយស្ស និប្បីតិកេន សុខេន អប្ផុដំ ហោតិ។ អរិយស្ស, ភិក្ខវេ, បញ្ចង្គិកស្ស សម្មាសមាធិស្ស អយំ តតិយា ភាវនា។

Furthermore, with the fading away of rapture, a bhikkhu enters and remains in the third jhāna. They meditate with equanimity, mindful and aware, personally experiencing the bliss of which the noble ones declare, ‘Equanimous and mindful, one meditates in bliss.’ They drench, steep, fill, and spread their body with bliss free of rapture. There’s no part of the body that’s not spread with bliss free of rapture. It’s like a pool with blue water lilies, or pink or white lotuses. Some of them sprout and grow in the water without rising above it, thriving underwater. From the tip to the root they’re drenched, steeped, filled, and soaked with cool water. There’s no part of them that’s not spread through with cool water. In the same way, a bhikkhu drenches, steeps, fills, and spreads their body with bliss free of rapture. There’s no part of the body that’s not spread with bliss free of rapture. This is the third way to develop noble right immersion with five factors.

បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ សុខស្ស ច បហានា …បេ… ចតុត្ថំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ សោ ឥមមេវ កាយំ បរិសុទ្ធេន ចេតសា បរិយោទាតេន ផរិត្វា និសិន្នោ ហោតិ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ កាយស្ស បរិសុទ្ធេន ចេតសា បរិយោទាតេន អប្ផុដំ ហោតិ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, បុរិសោ ឱទាតេន វត្ថេន សសីសំ បារុបិត្វា និសិន្នោ អស្ស; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ កាយស្ស ឱទាតេន វត្ថេន អប្ផុដំ អស្ស។ ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឥមមេវ កាយំ បរិសុទ្ធេន ចេតសា បរិយោទាតេន ផរិត្វា និសិន្នោ ហោតិ; នាស្ស កិញ្ចិ សព្ពាវតោ កាយស្ស បរិសុទ្ធេន ចេតសា បរិយោទាតេន អប្ផុដំ ហោតិ។ អរិយស្ស, ភិក្ខវេ, បញ្ចង្គិកស្ស សម្មាសមាធិស្ស អយំ ចតុត្ថា ភាវនា។

Furthermore, giving up pleasure and pain, and ending former happiness and sadness, a bhikkhu enters and remains in the fourth jhāna. It is without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness. They sit spreading their body through with pure bright mind. There’s no part of the body that’s not spread with pure bright mind. It’s like someone sitting wrapped from head to foot with white cloth. There’s no part of the body that’s not spread over with white cloth. In the same way, they sit spreading their body through with pure bright mind. There’s no part of the body that’s not spread with pure bright mind. This is the fourth way to develop noble right immersion with five factors.

បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ បច្ចវេក្ខណានិមិត្តំ សុគ្គហិតំ ហោតិ សុមនសិកតំ សូបធារិតំ សុប្បដិវិទ្ធំ បញ្ញាយ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, អញ្ញោវ អញ្ញំ បច្ចវេក្ខេយ្យ, ឋិតោ វា និសិន្នំ បច្ចវេក្ខេយ្យ, និសិន្នោ វា និបន្នំ បច្ចវេក្ខេយ្យ។ ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ បច្ចវេក្ខណានិមិត្តំ សុគ្គហិតំ ហោតិ សុមនសិកតំ សូបធារិតំ សុប្បដិវិទ្ធំ បញ្ញាយ។ អរិយស្ស, ភិក្ខវេ, បញ្ចង្គិកស្ស សម្មាសមាធិស្ស អយំ បញ្ចមា ភាវនា។

Furthermore, the meditation that is a foundation for reviewing is properly grasped, focused on, borne in mind, and comprehended with wisdom by a bhikkhu. It’s like when someone views someone else. Someone standing might view someone sitting, or someone sitting might view someone lying down. In the same way, the meditation that is a foundation for reviewing is properly grasped, focused on, borne in mind, and comprehended with wisdom by a bhikkhu. This is the fifth way to develop noble right immersion with five factors.

ឯវំ ភាវិតេ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អរិយេ បញ្ចង្គិកេ សម្មាសមាធិម្ហិ ឯវំ ពហុលីកតេ យស្ស យស្ស អភិញ្ញាសច្ឆិករណីយស្ស ធម្មស្ស ចិត្តំ អភិនិន្នាមេតិ អភិញ្ញាសច្ឆិកិរិយាយ, តត្រ តត្រេវ សក្ខិភព្ពតំ បាបុណាតិ សតិ សតិ អាយតនេ។

When the noble right immersion with five factors is cultivated in this way, a bhikkhu becomes capable of realizing anything that can be realized by insight to which they extend the mind, in each and every case.

សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, ឧទកមណិកោ អាធារេ ឋបិតោ បូរោ ឧទកស្ស សមតិត្តិកោ កាកបេយ្យោ។ តមេនំ ពលវា បុរិសោ យតោ យតោ អាវជ្ជេយ្យ, អាគច្ឆេយ្យ ឧទកន៑”តិ?

Suppose a water jar was placed on a stand, full to the brim so a crow could drink from it. If a strong man was to tip it any which way, would water pour out?”

“ឯវំ, ភន្តេ”។

“Yes, sir.”

“ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឯវំ ភាវិតេ អរិយេ បញ្ចង្គិកេ សម្មាសមាធិម្ហិ ឯវំ ពហុលីកតេ យស្ស យស្ស អភិញ្ញាសច្ឆិករណីយស្ស ធម្មស្ស ចិត្តំ អភិនិន្នាមេតិ អភិញ្ញាសច្ឆិកិរិយាយ, តត្រ តត្រេវ សក្ខិភព្ពតំ បាបុណាតិ សតិ សតិ អាយតនេ។

“In the same way, when noble right immersion with five factors is cultivated in this way, a bhikkhu becomes capable of realizing anything that can be realized by insight to which they extend the mind, in each and every case.

សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, សមេ ភូមិភាគេ បោក្ខរណី ចតុរំសា អាលិពទ្ធា បូរា ឧទកស្ស សមតិត្តិកា កាកបេយ្យា។ តមេនំ ពលវា បុរិសោ យតោ យតោ អាលិំ មុញ្ចេយ្យ, អាគច្ឆេយ្យ ឧទកន៑”តិ?

Suppose there was a square, walled lotus pond on level ground, full to the brim so a crow could drink from it. If a strong man was to open the wall on any side, would water pour out?”

“ឯវំ, ភន្តេ”។

“Yes, sir.”

“ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឯវំ ភាវិតេ អរិយេ បញ្ចង្គិកេ សម្មាសមាធិម្ហិ ឯវំ ពហុលីកតេ យស្ស យស្ស អភិញ្ញាសច្ឆិករណីយស្ស ធម្មស្ស …បេ… សតិ សតិ អាយតនេ។

សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, សុភូមិយំ ចតុមហាបថេ អាជញ្ញរថោ យុត្តោ អស្ស ឋិតោ ឱធស្តបតោទោ។ តមេនំ ទក្ខោ យោគ្គាចរិយោ អស្សទម្មសារថិ អភិរុហិត្វា វាមេន ហត្ថេន រស្មិយោ គហេត្វា ទក្ខិណេន ហត្ថេន បតោទំ គហេត្វា យេនិច្ឆកំ យទិច្ឆកំ សារេយ្យបិ បច្ចាសារេយ្យបិ។ ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឯវំ ភាវិតេ អរិយេ បញ្ចង្គិកេ សម្មាសមាធិម្ហិ ឯវំ ពហុលីកតេ យស្ស យស្ស អភិញ្ញាសច្ឆិករណីយស្ស ធម្មស្ស ចិត្តំ អភិនិន្នាមេតិ អភិញ្ញាសច្ឆិកិរិយាយ, តត្រ តត្រេវ សក្ខិភព្ពតំ បាបុណាតិ សតិ សតិ អាយតនេ។

Suppose a chariot stood harnessed to thoroughbreds at a level crossroads, with a goad ready. Then a deft horse trainer, a master charioteer, might mount the chariot, taking the reins in his right hand and goad in the left. He’d drive out and back wherever he wishes, whenever he wishes. In the same way, when noble right immersion with five factors is cultivated in this way, a bhikkhu becomes capable of realizing anything that can be realized by insight to which they extend the mind, in each and every case.

សោ សចេ អាកង្ខតិ: ‘អនេកវិហិតំ ឥទ្ធិវិធំ បច្ចនុភវេយ្យំ—ឯកោបិ ហុត្វា ពហុធា អស្សំ …បេ… យាវ ព្រហ្មលោកាបិ កាយេន វសំ វត្តេយ្យន៑ៜតិ, តត្រ តត្រេវ សក្ខិភព្ពតំ បាបុណាតិ សតិ សតិ អាយតនេ។

If you wish: ‘May I wield the many kinds of psychic power: multiplying myself and becoming one again … controlling the body as far as the Brahmā realm.’ You’re capable of realizing it, in each and every case.

សោ សចេ អាកង្ខតិ: ‘ទិព្ពាយ សោតធាតុយា វិសុទ្ធាយ អតិក្កន្តមានុសិកាយ ឧភោ សទ្ទេ សុណេយ្យំ—ទិព្ពេ ច មានុសេ ច យេ ទូរេ សន្តិកេ ចាៜតិ, តត្រ តត្រេវ សក្ខិភព្ពតំ បាបុណាតិ សតិ សតិ អាយតនេ។

If you wish: ‘With clairaudience that is purified and superhuman, may I hear both kinds of sounds, human and divine, whether near or far.’ You’re capable of realizing it, in each and every case.

សោ សចេ អាកង្ខតិ: ‘បរសត្តានំ បរបុគ្គលានំ ចេតសា ចេតោ បរិច្ច បជានេយ្យំ—សរាគំ វា ចិត្តំ សរាគំ ចិត្តន្តិ បជានេយ្យំ, វីតរាគំ វា ចិត្តំ វីតរាគំ ចិត្តន្តិ បជានេយ្យំ, សទោសំ វា ចិត្តំ … វីតទោសំ វា ចិត្តំ … សមោហំ វា ចិត្តំ … វីតមោហំ វា ចិត្តំ … សង្ខិត្តំ វា ចិត្តំ … វិក្ខិត្តំ វា ចិត្តំ … មហគ្គតំ វា ចិត្តំ … អមហគ្គតំ វា ចិត្តំ … សៅត្តរំ វា ចិត្តំ … អនុត្តរំ វា ចិត្តំ … សមាហិតំ វា ចិត្តំ … អសមាហិតំ វា ចិត្តំ … វិមុត្តំ វា ចិត្តំ … អវិមុត្តំ វា ចិត្តំ អវិមុត្តំ ចិត្តន្តិ បជានេយ្យន៑ៜតិ, តត្រ តត្រេវ សក្ខិភព្ពតំ បាបុណាតិ សតិ សតិ អាយតនេ។

If you wish: ‘May I understand the minds of other beings and individuals, having comprehended them with my mind. May I understand mind with greed as “mind with greed”, and mind without greed as “mind without greed”; mind with hate as “mind with hate”, and mind without hate as “mind without hate”; mind with delusion as “mind with delusion”, and mind without delusion as “mind without delusion”; constricted mind as “constricted mind”, and scattered mind as “scattered mind”; expansive mind as “expansive mind”, and unexpansive mind as “unexpansive mind”; mind that is not supreme as “mind that is not supreme”, and mind that is supreme as “mind that is supreme”; mind immersed in samādhi as “mind immersed in samādhi”, and mind not immersed in samādhi as “mind not immersed in samādhi”; freed mind as “freed mind”, and unfreed mind as “unfreed mind”.’ You’re capable of realizing it, in each and every case.

សោ សចេ អាកង្ខតិ: ‘អនេកវិហិតំ បុព្ពេនិវាសំ អនុស្សរេយ្យំ, សេយ្យថិទំ—ឯកម្បិ ជាតិំ, ទ្វេបិ ជាតិយោ …បេ… ឥតិ សាការំ សៅទ្ទេសំ អនេកវិហិតំ បុព្ពេនិវាសំ អនុស្សរេយ្យន៑ៜតិ, តត្រ តត្រេវ សក្ខិភព្ពតំ បាបុណាតិ សតិ សតិ អាយតនេ។

If you wish: ‘May I recollect many kinds of past lives, with features and details.’ You’re capable of realizing it, in each and every case.

សោ សចេ អាកង្ខតិ: ‘ទិព្ពេន ចក្ខុនា វិសុទ្ធេន អតិក្កន្តមានុសកេន …បេ… យថាកម្មូបគេ សត្តេ បជានេយ្យន៑ៜតិ, តត្រ តត្រេវ សក្ខិភព្ពតំ បាបុណាតិ សតិ សតិ អាយតនេ។

If you wish: ‘With clairvoyance that is purified and superhuman, may I see sentient beings passing away and being reborn according to their deeds.’ You’re capable of realizing it, in each and every case.

សោ សចេ អាកង្ខតិ: ‘អាសវានំ ខយា អនាសវំ ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា ឧបសម្បជ្ជ វិហរេយ្យន៑ៜតិ, តត្រ តត្រេវ សក្ខិភព្ពតំ បាបុណាតិ សតិ សតិ អាយតនេ”តិ។

If you wish: ‘May I realize the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life, and live having realized it with my own insight due to the ending of defilements.’ You’re capable of realizing it, in each and every case.”

អដ្ឋមំ។

Next: ចង្កមសុត្ត • Caṅkamasutta • Walking Meditation

The authoritative text of the Aṅguttara Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]

បញ្ចង្គិកសុត្ត

With Five Factors

YOU MAY ALSO LIKE: