Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    8. පඤ්‌චඞ්‌ගිකසුත්‌තං

    8. Pañcaṅgikasuttaṃ

    28. ‘‘අරියස්‌ස , භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චඞ්‌ගිකස්‌ස සම්‌මාසමාධිස්‌ස භාවනං දෙසෙස්‌සාමි. තං සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ; භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච –

    28. ‘‘Ariyassa , bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa bhāvanaṃ desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘කතමා ච, භික්‌ඛවෙ, අරියස්‌ස පඤ්‌චඞ්‌ගිකස්‌ස සම්‌මාසමාධිස්‌ස භාවනා? ඉධ, භික්‌ඛවෙ , භික්‌ඛු විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො ඉමමෙව කායං විවෙකජෙන පීතිසුඛෙන අභිසන්‌දෙති පරිසන්‌දෙති පරිපූරෙති පරිප්‌ඵරති; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො කායස්‌ස විවෙකජෙන පීතිසුඛෙන අප්‌ඵුටං හොති. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, දක්‌ඛො න්‌හාපකො 1 වා න්‌හාපකන්‌තෙවාසී වා කංසථාලෙ න්‌හානීයචුණ්‌ණානි 2 ආකිරිත්‌වා උදකෙන පරිප්‌ඵොසකං පරිප්‌ඵොසකං සන්‌නෙය්‍ය. සායං න්‌හානීයපිණ්‌ඩි 3 ස්‌නෙහානුගතා ස්‌නෙහපරෙතා සන්‌තරබාහිරා ඵුටා ස්‌නෙහෙන, න ච පග්‌ඝරිනී. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ඉමමෙව කායං විවෙකජෙන පීතිසුඛෙන අභිසන්‌දෙති පරිසන්‌දෙති පරිපූරෙති පරිප්‌ඵරති; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො කායස්‌ස විවෙකජෙන පීතිසුඛෙන අප්‌ඵුටං හොති. අරියස්‌ස, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චඞ්‌ගිකස්‌ස සම්‌මාසමාධිස්‌ස අයං පඨමා භාවනා.

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, ariyassa pañcaṅgikassa sammāsamādhissa bhāvanā? Idha, bhikkhave , bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ vivekajena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa vivekajena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, dakkho nhāpako 4 vā nhāpakantevāsī vā kaṃsathāle nhānīyacuṇṇāni 5 ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ sanneyya. Sāyaṃ nhānīyapiṇḍi 6 snehānugatā snehaparetā santarabāhirā phuṭā snehena, na ca paggharinī. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ vivekajena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa vivekajena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ paṭhamā bhāvanā.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා…පෙ.… දුතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො ඉමමෙව කායං සමාධිජෙන පීතිසුඛෙන අභිසන්‌දෙති පරිසන්‌දෙති පරිපූරෙති පරිප්‌ඵරති; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො කායස්‌ස සමාධිජෙන පීතිසුඛෙන අප්‌ඵුටං හොති. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, උදකරහදො ගම්‌භීරො උබ්‌භිදොදකො 7. තස්‌ස නෙවස්‌ස පුරත්‌ථිමාය දිසාය උදකස්‌ස ආයමුඛං, න පච්‌ඡිමාය දිසාය උදකස්‌ස ආයමුඛං, න උත්‌තරාය දිසාය උදකස්‌ස ආයමුඛං, න දක්‌ඛිණාය දිසාය උදකස්‌ස ආයමුඛං, දෙවො ච කාලෙන කාලං සම්‌මා ධාරං නානුප්‌පවෙච්‌ඡෙය්‍ය 8. අථ ඛො තම්‌හාව උදකරහදා සීතා වාරිධාරා උබ්‌භිජ්‌ජිත්‌වා තමෙව උදකරහදං සීතෙන වාරිනා අභිසන්‌දෙය්‍ය පරිසන්‌දෙය්‍ය පරිපූරෙය්‍ය පරිප්‌ඵරෙය්‍ය; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො උදකරහදස්‌ස සීතෙන වාරිනා අප්‌ඵුටං අස්‌ස. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ඉමමෙව කායං සමාධිජෙන පීතිසුඛෙන අභිසන්‌දෙති පරිසන්‌දෙති පරිපූරෙති පරිප්‌ඵරති; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො කායස්‌ස සමාධිජෙන පීතිසුඛෙන අප්‌ඵුටං හොති. අරියස්‌ස, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චඞ්‌ගිකස්‌ස සම්‌මාසමාධිස්‌ස අයං දුතියා භාවනා.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ samādhijena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa samādhijena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, udakarahado gambhīro ubbhidodako 9. Tassa nevassa puratthimāya disāya udakassa āyamukhaṃ, na pacchimāya disāya udakassa āyamukhaṃ, na uttarāya disāya udakassa āyamukhaṃ, na dakkhiṇāya disāya udakassa āyamukhaṃ, devo ca kālena kālaṃ sammā dhāraṃ nānuppaveccheyya 10. Atha kho tamhāva udakarahadā sītā vāridhārā ubbhijjitvā tameva udakarahadaṃ sītena vārinā abhisandeyya parisandeyya paripūreyya paripphareyya; nāssa kiñci sabbāvato udakarahadassa sītena vārinā apphuṭaṃ assa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ samādhijena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa samādhijena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ dutiyā bhāvanā.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු පීතියා ච විරාගා…පෙ.… තතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො ඉමමෙව කායං නිප්‌පීතිකෙන සුඛෙන අභිසන්‌දෙති පරිසන්‌දෙති පරිපූරෙති පරිප්‌ඵරති; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො කායස්‌ස නිප්‌පීතිකෙන සුඛෙන අප්‌ඵුටං හොති. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, උප්‌පලිනියං වා පදුමිනියං වා පුණ්‌ඩරීකිනියං වා අප්‌පෙකච්‌චානි උප්‌පලානි වා පදුමානි වා පුණ්‌ඩරීකානි වා උදකෙ ජාතානි උදකෙ සංවඩ්‌ඪානි උදකානුග්‌ගතානි අන්‌තො නිමුග්‌ගපොසීනි. තානි යාව චග්‌ගා යාව ච මූලා සීතෙන වාරිනා අභිසන්‌නානි පරිසන්‌නානි පරිපූරානි පරිප්‌ඵුටානි; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතං උප්‌පලානං වා පදුමානං වා පුණ්‌ඩරීකානං වා සීතෙන වාරිනා අප්‌ඵුටං අස්‌ස. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ඉමමෙව කායං නිප්‌පීතිකෙන සුඛෙන අභිසන්‌දෙති පරිසන්‌දෙති පරිපූරෙති පරිප්‌ඵරති; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො කායස්‌ස නිප්‌පීතිකෙන සුඛෙන අප්‌ඵුටං හොති. අරියස්‌ස, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චඞ්‌ගිකස්‌ස සම්‌මාසමාධිස්‌ස අයං තතියා භාවනා.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ nippītikena sukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa nippītikena sukhena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, uppaliniyaṃ vā paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakānuggatāni anto nimuggaposīni. Tāni yāva caggā yāva ca mūlā sītena vārinā abhisannāni parisannāni paripūrāni paripphuṭāni; nāssa kiñci sabbāvataṃ uppalānaṃ vā padumānaṃ vā puṇḍarīkānaṃ vā sītena vārinā apphuṭaṃ assa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ nippītikena sukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa nippītikena sukhena apphuṭaṃ hoti. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ tatiyā bhāvanā.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සුඛස්‌ස ච පහානා …පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො ඉමමෙව කායං පරිසුද්‌ධෙන චෙතසා පරියොදාතෙන ඵරිත්‌වා නිසින්‌නො හොති; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො කායස්‌ස පරිසුද්‌ධෙන චෙතසා පරියොදාතෙන අප්‌ඵුටං හොති. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, පුරිසො ඔදාතෙන වත්‌ථෙන සසීසං පාරුපිත්‌වා නිසින්‌නො අස්‌ස; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො කායස්‌ස ඔදාතෙන වත්‌ථෙන අප්‌ඵුටං අස්‌ස. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ඉමමෙව කායං පරිසුද්‌ධෙන චෙතසා පරියොදාතෙන ඵරිත්‌වා නිසින්‌නො හොති; නාස්‌ස කිඤ්‌චි සබ්‌බාවතො කායස්‌ස පරිසුද්‌ධෙන චෙතසා පරියොදාතෙන අප්‌ඵුටං හොති. අරියස්‌ස, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චඞ්‌ගිකස්‌ස සම්‌මාසමාධිස්‌ස අයං චතුත්‌ථා භාවනා.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā …pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, puriso odātena vatthena sasīsaṃ pārupitvā nisinno assa; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa odātena vatthena apphuṭaṃ assa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ catutthā bhāvanā.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො පච්‌චවෙක්‌ඛණානිමිත්‌තං සුග්‌ගහිතං හොති සුමනසිකතං සූපධාරිතං සුප්‌පටිවිද්‌ධං පඤ්‌ඤාය. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, අඤ්‌ඤොව අඤ්‌ඤං 11 පච්‌චවෙක්‌ඛෙය්‍ය, ඨිතො වා නිසින්‌නං පච්‌චවෙක්‌ඛෙය්‍ය, නිසින්‌නො වා නිපන්‌නං පච්‌චවෙක්‌ඛෙය්‍ය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො පච්‌චවෙක්‌ඛණානිමිත්‌තං සුග්‌ගහිතං හොති සුමනසිකතං සූපධාරිතං සුප්‌පටිවිද්‌ධං පඤ්‌ඤාය. අරියස්‌ස, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චඞ්‌ගිකස්‌ස සම්‌මාසමාධිස්‌ස අයං පඤ්‌චමා 12 භාවනා. එවං භාවිතෙ ඛො , භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු 13 අරියෙ පඤ්‌චඞ්‌ගිකෙ සම්‌මාසමාධිම්‌හි එවං බහුලීකතෙ යස්‌ස යස්‌ස අභිඤ්‌ඤාසච්‌ඡිකරණීයස්‌ස ධම්‌මස්‌ස චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙති අභිඤ්‌ඤාසච්‌ඡිකිරියාය, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno paccavekkhaṇānimittaṃ suggahitaṃ hoti sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ suppaṭividdhaṃ paññāya. Seyyathāpi, bhikkhave, aññova aññaṃ 14 paccavekkheyya, ṭhito vā nisinnaṃ paccavekkheyya, nisinno vā nipannaṃ paccavekkheyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno paccavekkhaṇānimittaṃ suggahitaṃ hoti sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ suppaṭividdhaṃ paññāya. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ pañcamā 15 bhāvanā. Evaṃ bhāvite kho , bhikkhave, bhikkhu 16 ariye pañcaṅgike sammāsamādhimhi evaṃ bahulīkate yassa yassa abhiññāsacchikaraṇīyassa dhammassa cittaṃ abhininnāmeti abhiññāsacchikiriyāya, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, උදකමණිකො ආධාරෙ ඨපිතො පූරො උදකස්‌ස සමතිත්‌තිකො කාකපෙය්‍යො . තමෙනං බලවා පුරිසො යතො යතො ආවජ්‌ජෙය්‍ය 17, ආගච්‌ඡෙය්‍ය උදක’’න්‌ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ . ‘‘එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු එවං භාවිතෙ අරියෙ පඤ්‌චඞ්‌ගිකෙ සම්‌මාසමාධිම්‌හි එවං බහුලීකතෙ යස්‌ස යස්‌ස අභිඤ්‌ඤාසච්‌ඡිකරණීයස්‌ස ධම්‌මස්‌ස චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙති අභිඤ්‌ඤාසච්‌ඡිකිරියාය, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, udakamaṇiko ādhāre ṭhapito pūro udakassa samatittiko kākapeyyo . Tamenaṃ balavā puriso yato yato āvajjeyya 18, āgaccheyya udaka’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ . ‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ bhāvite ariye pañcaṅgike sammāsamādhimhi evaṃ bahulīkate yassa yassa abhiññāsacchikaraṇīyassa dhammassa cittaṃ abhininnāmeti abhiññāsacchikiriyāya, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, සමෙ භූමිභාගෙ පොක්‌ඛරණී චතුරංසා ආලිබද්‌ධා පූරා උදකස්‌ස සමතිත්‌තිකා කාකපෙය්‍යා. තමෙනං බලවා පුරිසො යතො යතො ආලිං මුඤ්‌චෙය්‍ය, ආගච්‌ඡෙය්‍ය උදක’’න්‌ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’. ‘‘එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු එවං භාවිතෙ අරියෙ පඤ්‌චඞ්‌ගිකෙ සම්‌මාසමාධිම්‌හි එවං බහුලීකතෙ යස්‌ස යස්‌ස අභිඤ්‌ඤාසච්‌ඡිකරණීයස්‌ස ධම්‌මස්‌ස…පෙ.… සති සති ආයතනෙ.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, same bhūmibhāge pokkharaṇī caturaṃsā ālibaddhā pūrā udakassa samatittikā kākapeyyā. Tamenaṃ balavā puriso yato yato āliṃ muñceyya, āgaccheyya udaka’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ bhāvite ariye pañcaṅgike sammāsamādhimhi evaṃ bahulīkate yassa yassa abhiññāsacchikaraṇīyassa dhammassa…pe… sati sati āyatane.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, සුභූමියං චතුමහාපථෙ 19 ආජඤ්‌ඤරථො යුත්‌තො අස්‌ස ඨිතො ඔධස්‌තපතොදො . තමෙනං දක්‌ඛො යොග්‌ගාචරියො අස්‌සදම්‌මසාරථි අභිරුහිත්‌වා වාමෙන හත්‌ථෙන රස්‌මියො ගහෙත්‌වා දක්‌ඛිණෙන හත්‌ථෙන පතොදං ගහෙත්‌වා යෙනිච්‌ඡකං යදිච්‌ඡකං සාරෙය්‍යපි පච්‌චාසාරෙය්‍යපි. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු එවං භාවිතෙ අරියෙ පඤ්‌චඞ්‌ගිකෙ සම්‌මාසමාධිම්‌හි එවං බහුලීකතෙ යස්‌ස යස්‌ස අභිඤ්‌ඤාසච්‌ඡිකරණීයස්‌ස ධම්‌මස්‌ස චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙති අභිඤ්‌ඤාසච්‌ඡිකිරියාය, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, subhūmiyaṃ catumahāpathe 20 ājaññaratho yutto assa ṭhito odhastapatodo . Tamenaṃ dakkho yoggācariyo assadammasārathi abhiruhitvā vāmena hatthena rasmiyo gahetvā dakkhiṇena hatthena patodaṃ gahetvā yenicchakaṃ yadicchakaṃ sāreyyapi paccāsāreyyapi. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ bhāvite ariye pañcaṅgike sammāsamādhimhi evaṃ bahulīkate yassa yassa abhiññāsacchikaraṇīyassa dhammassa cittaṃ abhininnāmeti abhiññāsacchikiriyāya, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘සො සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘අනෙකවිහිතං ඉද්‌ධිවිධං පච්‌චනුභවෙය්‍යං – එකොපි හුත්‌වා බහුධා අස්‌සං…පෙ.… යාව බ්‍රහ්‌මලොකාපි කායෙන වසං වත්‌තෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhaveyyaṃ – ekopi hutvā bahudhā assaṃ…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘සො සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘දිබ්‌බාය සොතධාතුයා විසුද්‌ධාය අතික්‌කන්‌තමානුසිකාය උභො සද්‌දෙ සුණෙය්‍යං – දිබ්‌බෙ ච මානුසෙ ච යෙ දූරෙ සන්‌තිකෙ චා’ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇeyyaṃ – dibbe ca mānuse ca ye dūre santike cā’ti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘සො සචෙ අකඞ්‌ඛති – ‘පරසත්‌තානං පරපුග්‌ගලානං චෙතසා චෙතො පරිච්‌ච පජානෙය්‍යං – සරාගං වා චිත්‌තං සරාගං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, වීතරාගං වා චිත්‌තං වීතරාගං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, සදොසං වා චිත්‌තං… වීතදොසං වා චිත්‌තං… සමොහං වා චිත්‌තං… වීතමොහං වා චිත්‌තං… සංඛිත්‌තං වා චිත්‌තං… වික්‌ඛිත්‌තං වා චිත්‌තං… මහග්‌ගතං වා චිත්‌තං… අමහග්‌ගතං වා චිත්‌තං… සඋත්‌තරං වා චිත්‌තං… අනුත්‌තරං වා චිත්‌තං… සමාහිතං වා චිත්‌තං… අසමාහිතං වා චිත්‌තං… විමුත්‌තං වා චිත්‌තං… අවිමුත්‌තං වා චිත්‌තං අවිමුත්‌තං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.

    ‘‘So sace akaṅkhati – ‘parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajāneyyaṃ – sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajāneyyaṃ, vītarāgaṃ vā cittaṃ vītarāgaṃ cittanti pajāneyyaṃ, sadosaṃ vā cittaṃ… vītadosaṃ vā cittaṃ… samohaṃ vā cittaṃ… vītamohaṃ vā cittaṃ… saṃkhittaṃ vā cittaṃ… vikkhittaṃ vā cittaṃ… mahaggataṃ vā cittaṃ… amahaggataṃ vā cittaṃ… sauttaraṃ vā cittaṃ… anuttaraṃ vā cittaṃ… samāhitaṃ vā cittaṃ… asamāhitaṃ vā cittaṃ… vimuttaṃ vā cittaṃ… avimuttaṃ vā cittaṃ avimuttaṃ cittanti pajāneyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘සො සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරෙය්‍යං, සෙය්‍යථිදං – එකම්‌පි ජාතිං, ද්‌වෙපි ජාතියො…පෙ.… ඉති සාකාරං සඋද්‌දෙසං අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyyaṃ, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ, dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘සො සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන…පෙ.… යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena…pe… yathākammūpage satte pajāneyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘සො සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ’’ති. අට්‌ඨමං.

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane’’ti. Aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. නහාපකො (සී. පී.)
    2. නහානීයචුණ්‌ණානි (සී. පී.)
    3. සාස්‌ස නහානීයපිණ්‌ඩී (සී. ස්‍යා. කං.)
    4. nahāpako (sī. pī.)
    5. nahānīyacuṇṇāni (sī. pī.)
    6. sāssa nahānīyapiṇḍī (sī. syā. kaṃ.)
    7. උබ්‌භිතොදකො (ස්‍යා. කං. ක.)
    8. දෙවො ච න කාලෙන… අනුපවෙච්‌ඡෙය්‍ය (දී. නි. 1.227 ආදයො; ම. නි. 2.251 ආදයො
    9. ubbhitodako (syā. kaṃ. ka.)
    10. devo ca na kālena… anupaveccheyya (dī. ni. 1.227 ādayo; ma. ni. 2.251 ādayo
    11. අඤ්‌ඤො වා අඤ්‌ඤං වා (සී.), අඤ්‌ඤො වා අඤ්‌ඤං (ස්‍යා. කං.), අඤ්‌ඤො අඤ්‌ඤං (?)
    12. පඤ්‌චමී (සී.)
    13. එවං භාවිතෙ ඛො භික්‌ඛවෙ (සී.)
    14. añño vā aññaṃ vā (sī.), añño vā aññaṃ (syā. kaṃ.), añño aññaṃ (?)
    15. pañcamī (sī.)
    16. evaṃ bhāvite kho bhikkhave (sī.)
    17. ආවට්‌ටෙය්‍ය (ස්‍යා. කං.)
    18. āvaṭṭeyya (syā. kaṃ.)
    19. චාතුම්‌මහාපථෙ (සී. පී.), චතුම්‌මහාපථෙ (ස්‍යා. කං.)
    20. cātummahāpathe (sī. pī.), catummahāpathe (syā. kaṃ.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 8. පඤ්‌චඞ්‌ගිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Pañcaṅgikasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 8-9. පඤ්‌චඞ්‌ගිකසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 8-9. Pañcaṅgikasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact