| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๔. ปญฺจสีลสมาทานิยเตฺถรอปทานวณฺณนา
4. Pañcasīlasamādāniyattheraapadānavaṇṇanā
นคเร จนฺทวติยาติอาทิกํ อายสฺมโต ปญฺจสีลสมาทานิยเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต อโนมทสฺสิสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพโตฺต ปุริมภเว กตากุสลกมฺมานุรูเปน ทลิโทฺท หุตฺวา อปฺปนฺนปานโภชโน ปเรสํ ภติํ กตฺวา ชีวโนฺต สํสาเร อาทีนวํ ญตฺวา ปพฺพชิตุกาโมปิ ปพฺพชฺชํ อลภมาโน อโนมทสฺสิสฺส ภควโต สาวกสฺส นิสภเตฺถรสฺส สนฺติเก ปญฺจ สิกฺขาปทานิ สมาทิยิฯ ทีฆายุกกาเล อุปฺปนฺนตฺตา วสฺสสตสหสฺสานิ สีลํ ปริปาเลสิฯ เตน กเมฺมน โส เทวมนุเสฺสสุ สํสรโนฺต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เวสาลิยํ มหาโภคกุเล นิพฺพโตฺตฯ มาตาปิตโร สีลํ สมาทิยเนฺต ทิสฺวา อตฺตโน สีลํ สริตฺวา วิปสฺสนํ วเฑฺฒตฺวา อรหตฺตํ ปตฺวา ปพฺพชิฯ
Nagare candavatiyātiādikaṃ āyasmato pañcasīlasamādāniyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto anomadassissa bhagavato kāle ekasmiṃ kule nibbatto purimabhave katākusalakammānurūpena daliddo hutvā appannapānabhojano paresaṃ bhatiṃ katvā jīvanto saṃsāre ādīnavaṃ ñatvā pabbajitukāmopi pabbajjaṃ alabhamāno anomadassissa bhagavato sāvakassa nisabhattherassa santike pañca sikkhāpadāni samādiyi. Dīghāyukakāle uppannattā vassasatasahassāni sīlaṃ paripālesi. Tena kammena so devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde vesāliyaṃ mahābhogakule nibbatto. Mātāpitaro sīlaṃ samādiyante disvā attano sīlaṃ saritvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ patvā pabbaji.
๑๓๔. โส อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต อุทานวเสน ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต นคเร จนฺทวติยาติอาทิมาหฯ ภตโก อาสหํ ตทาติ ตทา มม ปุญฺญกรณกาเล อหํ ภตโก ภติยา กมฺมการโก อาสิํ อโหสิํฯ ปรกมฺมายเน ยุโตฺตติ ภติยา ปเรสํ กมฺมกรเณ อายุโตฺต โยชิโต โอกาสาภาเวน สํสารโต มุจฺจนตฺถาย อหํ ปพฺพชฺชํ น ลภามิฯ
134. So attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto udānavasena pubbacaritāpadānaṃ pakāsento nagare candavatiyātiādimāha. Bhatakoāsahaṃ tadāti tadā mama puññakaraṇakāle ahaṃ bhatako bhatiyā kammakārako āsiṃ ahosiṃ. Parakammāyane yuttoti bhatiyā paresaṃ kammakaraṇe āyutto yojito okāsābhāvena saṃsārato muccanatthāya ahaṃ pabbajjaṃ na labhāmi.
๑๓๕. มหนฺธการปิหิตาติ มหเนฺตหิ กิเลสนฺธกาเรหิ ปิหิตา สํวุตา ถกิตาฯ ติวิธคฺคีหิ ฑยฺหเรติ นรกคฺคิเปตคฺคิสํสารคฺคิสงฺขาเตหิ ตีหิ อคฺคีหิ ฑยฺหนฺติฯ อหํ ปน เกน อุปาเยน เกน การเณน วิสํยุโตฺต ภเวยฺยนฺติ อโตฺถฯ
135.Mahandhakārapihitāti mahantehi kilesandhakārehi pihitā saṃvutā thakitā. Tividhaggīhi ḍayhareti narakaggipetaggisaṃsāraggisaṅkhātehi tīhi aggīhi ḍayhanti. Ahaṃ pana kena upāyena kena kāraṇena visaṃyutto bhaveyyanti attho.
๑๓๖. เทยฺยธโมฺม อนฺนปานาทิทาตพฺพยุตฺตกํ วตฺถุ มยฺหํ นตฺถิ, ตสฺสาภาเวน อหํ วราโก ทุกฺขิโต ภตโก ภติยา ชีวนโก ยํนูนาหํ ปญฺจสีลํ รเกฺขยฺยํ ปริปูรยนฺติ ปญฺจสีลํ สมาทิยิตฺวา ปริปูเรโนฺต ยํนูน รเกฺขยฺยํ สาธุกํ ภทฺทกํ สุนฺทรํ กตฺวา ปริปาเลยฺยนฺติ อโตฺถฯ
136.Deyyadhammo annapānādidātabbayuttakaṃ vatthu mayhaṃ natthi, tassābhāvena ahaṃ varāko dukkhito bhatako bhatiyā jīvanako yaṃnūnāhaṃ pañcasīlaṃ rakkheyyaṃ paripūrayanti pañcasīlaṃ samādiyitvā paripūrento yaṃnūna rakkheyyaṃ sādhukaṃ bhaddakaṃ sundaraṃ katvā paripāleyyanti attho.
๑๔๘. สฺวาหํ ยสมนุภวินฺติ โส อหํ เทวมนุเสฺสสุ มหนฺตํ ยสํ อนุภวิํ เตสํ สีลานํ วาหสา อานุภาเวนาติ อโตฺถฯ กปฺปโกฎิมฺปิ เตสํ สีลานํ ผลํ กิเตฺตโนฺต เอกโกฎฺฐาสเมว กิตฺตเย ปากฎํ กเรยฺยนฺติ อโตฺถฯ เสสํ สุวิเญฺญยฺยเมวาติฯ
148.Svāhaṃ yasamanubhavinti so ahaṃ devamanussesu mahantaṃ yasaṃ anubhaviṃ tesaṃ sīlānaṃ vāhasā ānubhāvenāti attho. Kappakoṭimpi tesaṃ sīlānaṃ phalaṃ kittento ekakoṭṭhāsameva kittaye pākaṭaṃ kareyyanti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
ปญฺจสีลสมาทานิยเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Pañcasīlasamādāniyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๔. ปญฺจสีลสมาทานิยเตฺถรอปทานํ • 4. Pañcasīlasamādāniyattheraapadānaṃ
