Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
මජ්ඣිම නිකාය 102
The Middle-Length Suttas Collection 102
පඤ්චත්තයසුත්ත
The Five and Three
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ. තත්ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “භික්ඛවෝ”ති.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“භදන්තේ”ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“සන්ති, භික්ඛවේ, ඒකේ සමණබ්රාහ්මණා අපරන්තකප්පිකා අපරන්තානුදිට්ඨිනෝ අපරන්තං ආරබ්භ අනේකවිහිතානි අධිවුත්තිපදානි අභිවදන්ති. ‘සඤ්ඤී අත්තා හෝති අරෝගෝ පරං මරණා(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති; ‘අසඤ්ඤී අත්තා හෝති අරෝගෝ පරං මරණා(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති; ‘නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤී අත්තා හෝති අරෝගෝ පරං මරණා(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති; සතෝ වා පන සත්තස්ස උච්ඡේදං විනාසං විභවං පඤ්ඤපේන්ති, දිට්ඨධම්මනිබ්බානං වා පනේකේ අභිවදන්ති. ඉති සන්තං වා අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, සතෝ වා පන සත්තස්ස උච්ඡේදං විනාසං විභවං පඤ්ඤපේන්ති, දිට්ඨධම්මනිබ්බානං වා පනේකේ අභිවදන්ති. ඉති ඉමානි පඤ්ච හුත්වා තීණි හෝන්ති, තීණි හුත්වා පඤ්ච හෝන්ති—අයමුද්දේසෝ පඤ්චත්තයස්ස.
“Bhikkhus, there are some ascetics and brahmins who theorize about the future, and assert various hypotheses concerning the future. Some propose this: ‘The self is percipient and is well after death.’ Some propose this: ‘The self is non-percipient and is well after death.’ Some propose this: ‘The self is neither percipient nor non-percipient and is well after death.’ But some assert the annihilation, eradication, and obliteration of an existing being, while others propose Nibbana in the present life. Thus they assert an existent self that is well after death; or they assert the annihilation of an existing being; or they propose Nibbana in the present life. In this way five become three, and three become five. This is the passage for recitation of the five and three.
තත්ර, භික්ඛවේ, යේ තේ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, අරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිඤ්ච අරූපිඤ්ච වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, නේවරූපිං නාරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, ඒකත්තසඤ්ඤිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, නානත්තසඤ්ඤිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, පරිත්තසඤ්ඤිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, අප්පමාණසඤ්ඤිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, ඒතං වා පනේකේසං උපාතිවත්තතං විඤ්ඤාණකසිණමේකේ අභිවදන්ති අප්පමාණං ආනේඤ්ජං.
Now, the ascetics and brahmins who assert a self that is percipient and well after death describe it as having form, or being formless, or both having form and being formless, or neither having form nor being formless. Or they describe it as of unified perception, or of diverse perception, or of limited perception, or of limitless perception. Or some among those who go beyond this propose universal consciousness, limitless and imperturbable.
තයිදං, භික්ඛවේ, තථාගතෝ අභිජානාති. යේ ඛෝ තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, අරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිඤ්ච අරූපිඤ්ච වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, නේවරූපිං නාරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, ඒකත්තසඤ්ඤිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, නානත්තසඤ්ඤිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, පරිත්තසඤ්ඤිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, අප්පමාණසඤ්ඤිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, යා වා පනේතාසං සඤ්ඤානං පරිසුද්ධා පරමා අග්ගා අනුත්තරියා අක්ඛායති—යදි රූපසඤ්ඤානං යදි අරූපසඤ්ඤානං යදි ඒකත්තසඤ්ඤානං යදි නානත්තසඤ්ඤානං. ‘නත්ථි කිඤ්චී(අ)ති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනමේකේ අභිවදන්ති අප්පමාණං ආනේඤ්ජං. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
The Realized One understands this as follows. There are ascetics and brahmins who assert a self that is percipient and well after death, describing it as having form, or being formless, or both having form and being formless, or neither having form nor being formless. Or they describe it as of unified perception, or of diverse perception, or of limited perception, or of limitless perception. Or some, aware that ‘there is nothing at all’, propose the dimension of nothingness, limitless and imperturbable. They declare that this is the purest, highest, best, and supreme of all those perceptions, whether of form or of formlessness or of unity or of diversity. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding thus and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
තත්ර, භික්ඛවේ, යේ තේ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, අරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිඤ්ච අරූපිඤ්ච වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, නේවරූපිං නාරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා.
Now, the ascetics and brahmins who assert a self that is non-percipient and well after death describe it as having form, or being formless, or both having form and being formless, or neither having form nor being formless.
තත්ර, භික්ඛවේ, යේ තේ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා තේසමේතේ පටික්කෝසන්ති. තං කිස්ස හේතු? සඤ්ඤා රෝගෝ සඤ්ඤා ගණ්ඩෝ සඤ්ඤා සල්ලං, ඒතං සන්තං ඒතං පණීතං යදිදං: ‘අසඤ්ඤන්(අ)ති.
So they reject those who assert a self that is percipient and well after death. Why is that? Because they believe that perception is a disease, a boil, a dart, and that the state of non-perception is peaceful and sublime.
තයිදං, භික්ඛවේ, තථාගතෝ අභිජානාති යේ ඛෝ තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, අරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිඤ්ච අරූපිඤ්ච වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, නේවරූපිං නාරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා. යෝ හි කෝචි, භික්ඛවේ, සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා ඒවං වදේය්ය: ‘අහමඤ්ඤත්ර රූපා, අඤ්ඤත්ර වේදනාය, අඤ්ඤත්ර සඤ්ඤාය, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඛාරේහි, විඤ්ඤාණස්ස ආගතිං වා ගතිං වා චුතිං වා උපපත්තිං වා වුද්ධිං වා විරූළ්හිං වා වේපුල්ලං වා පඤ්ඤපේස්සාමී(අ)ති—නේතං ඨානං විජ්ජති. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
The Realized One understands this as follows. There are ascetics and brahmins who assert a self that is non-percipient and well after death, describing it as having form, or being formless, or both having form and being formless, or neither having form nor being formless. But if any ascetic or brahmin should say this: ‘Apart from form, feeling, perception, and choices, I will describe the coming and going of consciousness, its passing away and reappearing, its growth, increase, and maturity.’ That is not possible. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding this and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
තත්ර, භික්ඛවේ, යේ තේ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, අරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිඤ්ච අරූපිඤ්ච වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, නේවරූපිං නාරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා.
Now, the ascetics and brahmins who assert a self that is neither percipient nor non-percipient and well after death describe it as having form, or being formless, or both having form and being formless, or neither having form nor being formless.
තත්ර, භික්ඛවේ, යේ තේ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා තේසමේතේ පටික්කෝසන්ති, යේපි තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා තේසමේතේ පටික්කෝසන්ති. තං කිස්ස හේතු? සඤ්ඤා රෝගෝ සඤ්ඤා ගණ්ඩෝ සඤ්ඤා සල්ලං, අසඤ්ඤා සම්මෝහෝ, ඒතං සන්තං ඒතං පණීතං යදිදං: ‘නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤන්(අ)ති.
So they reject those who assert a self that is percipient and well after death, as well as those who assert a self that is non-percipient and sound after death. Why is that? Because they believe that perception is a disease, a boil, a dart, and that the state of neither perception nor non-perception is peaceful and sublime.
තයිදං, භික්ඛවේ, තථාගතෝ අභිජානාති. යේ ඛෝ තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, අරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, රූපිඤ්ච අරූපිඤ්ච වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා, නේවරූපිං නාරූපිං වා තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා. යේ හි කේචි, භික්ඛවේ, සමණා වා බ්රාහ්මණා වා දිට්ඨසුතමුතවිඤ්ඤාතබ්බසඞ්ඛාරමත්තේන ඒතස්ස ආයතනස්ස උපසම්පදං පඤ්ඤපේන්ති, බ්යසනඤ්හේතං, භික්ඛවේ, අක්ඛායති ඒතස්ස ආයතනස්ස උපසම්පදාය. න හේතං, භික්ඛවේ, ආයතනං සඞ්ඛාරසමාපත්තිපත්තබ්බමක්ඛායති; සඞ්ඛාරාවසේසසමාපත්තිපත්තබ්බමේතං, භික්ඛවේ, ආයතනමක්ඛායති. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
The Realized One understands this as follows. There are ascetics and brahmins who assert a self that is neither percipient nor non-percipient and well after death, describing it as having form, or being formless, or both having form and being formless, or neither having form nor being formless. Some ascetics or brahmins assert the embracing of that dimension merely through the conditioned phenomena of what is seen, heard, thought, and known. But that is said to be a disastrous approach. For that dimension is said to be not attainable by means of conditioned phenomena, but only with a residue of conditioned phenomena. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding this and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
තත්ර, භික්ඛවේ, යේ තේ සමණබ්රාහ්මණා සතෝ සත්තස්ස උච්ඡේදං විනාසං විභවං පඤ්ඤපේන්ති, තත්ර, භික්ඛවේ, යේ තේ සමණබ්රාහ්මණා සඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා තේසමේතේ පටික්කෝසන්ති, යේපි තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා අසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා තේසමේතේ පටික්කෝසන්ති, යේපි තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා නේවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤිං අත්තානං පඤ්ඤපේන්ති අරෝගං පරං මරණා තේසමේතේ පටික්කෝසන්ති. තං කිස්ස හේතු? සබ්බේපිමේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා උද්ධං සරං ආසත්තිංයේව අභිවදන්ති: ‘ඉති පේච්ච භවිස්සාම, ඉති පේච්ච භවිස්සාමා(අ)ති.
Now, the ascetics and brahmins who assert the annihilation, eradication, and obliteration of an existing being reject those who assert a self that is well after death, whether percipient or non-percipient or neither percipient non-percipient. Why is that? Because all of those ascetics and brahmins only assert their attachment to heading upstream: ‘After death we shall be like this! After death we shall be like that!’
සේය්යථාපි නාම වාණිජස්ස වාණිජ්ජාය ගච්ඡතෝ ඒවං හෝති: ‘ඉතෝ මේ ඉදං භවිස්සති, ඉමිනා ඉදං ලච්ඡාමී(අ)ති; ඒවමේවිමේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා වාණිජූපමා මඤ්ඤේ පටිභන්ති: ‘ඉති පේච්ච භවිස්සාම, ඉති පේච්ච භවිස්සාමා(අ)ති. තයිදං, භික්ඛවේ, තථාගතෝ අභිජානාති. යේ ඛෝ තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සතෝ සත්තස්ස උච්ඡේදං විනාසං විභවං පඤ්ඤපේන්ති තේ සක්කායභයා සක්කායපරිජේගුච්ඡා සක්කායඤ්ඤේව අනුපරිධාවන්ති අනුපරිවත්තන්ති. සේය්යථාපි නාම සා ගද්දුලබද්ධෝ දළ්හේ ථම්භේ වා ඛිලේ වා උපනිබද්ධෝ, තමේව ථම්භං වා ඛිලං වා අනුපරිධාවති අනුපරිවත්තති; ඒවමේවිමේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා සක්කායභයා සක්කායපරිජේගුච්ඡා සක්කායඤ්ඤේව අනුපරිධාවන්ති අනුපරිවත්තන්ති. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
Suppose a trader was going to market, thinking: ‘With this, that shall be mine! This way, I shall get that!’ In the same way, those ascetics and brahmins seem to be like traders when they say: ‘After death we shall be like this! After death we shall be like that!’ The Realized One understands this as follows. The ascetics and brahmins who assert the annihilation, eradication, and obliteration of an existing being; from fear and disgust with identity, they just keep running and circling around identity. Suppose a dog on a leash was tethered to a strong post or pillar. It would just keeping running and circling around that post or pillar. In the same way, those ascetics and brahmins, from fear and disgust with identity, just keep running and circling around identity. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding this and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
යේ හි කේචි, භික්ඛවේ, සමණා වා බ්රාහ්මණා වා අපරන්තකප්පිකා අපරන්තානුදිට්ඨිනෝ අපරන්තං ආරබ්භ අනේකවිහිතානි අධිවුත්තිපදානි අභිවදන්ති, සබ්බේ තේ ඉමානේව පඤ්චායතනානි අභිවදන්ති ඒතේසං වා අඤ්ඤතරං.
Whatever ascetics and brahmins theorize about the future, and propose various hypotheses concerning the future, all of them propose one or other of these five theses.
සන්ති, භික්ඛවේ, ඒකේ සමණබ්රාහ්මණා පුබ්බන්තකප්පිකා පුබ්බන්තානුදිට්ඨිනෝ පුබ්බන්තං ආරබ්භ අනේකවිහිතානි අධිවුත්තිපදානි අභිවදන්ති. ‘සස්සතෝ අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘අසස්සතෝ අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘සස්සතෝ ච අසස්සතෝ ච අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘නේවසස්සතෝ නාසස්සතෝ අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘අන්තවා අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘අනන්තවා අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘අන්තවා ච අනන්තවා ච අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘නේවන්තවා නානන්තවා අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘ඒකත්තසඤ්ඤී අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘නානත්තසඤ්ඤී අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘පරිත්තසඤ්ඤී අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘අප්පමාණසඤ්ඤී අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘ඒකන්තසුඛී අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘ඒකන්තදුක්ඛී අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘සුඛදුක්ඛී අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති, ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති—ඉත්ථේකේ අභිවදන්ති.
There are some ascetics and brahmins who theorize about the past, and propose various hypotheses concerning the past. They propose the following, each insisting that theirs is the only truth and that everything else is wrong. ‘The self and the cosmos are eternal.’ ‘The self and the cosmos are not eternal.’ ‘The self and the cosmos are both eternal and not eternal.’ ‘The self and the cosmos are neither eternal nor not eternal.’ ‘The self and the cosmos are finite.’ ‘The self and the cosmos are infinite.’ ‘The self and the cosmos are both finite and infinite.’ ‘The self and the cosmos are neither finite nor infinite.’ ‘The self and the cosmos are unified in perception.’ ‘The self and the cosmos are diverse in perception.’ ‘The self and the cosmos have limited perception.’ ‘The self and the cosmos have limitless perception.’ ‘The self and the cosmos experience nothing but happiness.’ ‘The self and the cosmos experience nothing but suffering.’ ‘The self and the cosmos experience both happiness and suffering.’ ‘The self and the cosmos experience neither happiness nor suffering.’
තත්ර, භික්ඛවේ, යේ තේ සමණබ්රාහ්මණා ඒවංවාදිනෝ ඒවංදිට්ඨිනෝ: ‘සස්සතෝ අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති, තේසං වත අඤ්ඤත්රේව සද්ධාය අඤ්ඤත්ර රුචියා අඤ්ඤත්ර අනුස්සවා අඤ්ඤත්ර ආකාරපරිවිතක්කා අඤ්ඤත්ර දිට්ඨිනිජ්ඣානක්ඛන්තියා පච්චත්තංයේව ඤාණං භවිස්සති පරිසුද්ධං පරියෝදාතන්ති—නේතං ඨානං විජ්ජති. පච්චත්තං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, ඤාණේ අසති පරිසුද්ධේ පරියෝදාතේ යදපි තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා තත්ථ ඤාණභාගමත්තමේව පරියෝදපේන්ති තදපි තේසං භවතං සමණබ්රාහ්මණානං උපාදානමක්ඛායති. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
Now, consider the ascetics and brahmins whose view is as follows. ‘The self and the cosmos are eternal. This is the only truth, other ideas are silly.’ It’s simply not possible for them to have purified and clear personal knowledge of this, apart from faith, preference, oral tradition, reasoned contemplation, or acceptance of a view after consideration. And in the absence of such knowledge, even the partial knowledge that they are clear about is said to be grasping on their part. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding this and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
තත්ර, භික්ඛවේ, යේ තේ සමණබ්රාහ්මණා ඒවංවාදිනෝ ඒවංදිට්ඨිනෝ: ‘අසස්සතෝ අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති …පේ… සස්සතෝ ච අසස්සතෝ ච අත්තා ච ලෝකෝ ච … නේවසස්සතෝ නාසස්සතෝ අත්තා ච ලෝකෝ ච … අන්තවා අත්තා ච ලෝකෝ ච … අනන්තවා අත්තා ච ලෝකෝ ච … අන්තවා ච අනන්තවා ච අත්තා ච ලෝකෝ ච … නේවන්තවා නානන්තවා අත්තා ච ලෝකෝ ච … ඒකත්තසඤ්ඤී අත්තා ච ලෝකෝ ච … නානත්තසඤ්ඤී අත්තා ච ලෝකෝ ච … පරිත්තසඤ්ඤී අත්තා ච ලෝකෝ ච … අප්පමාණසඤ්ඤී අත්තා ච ලෝකෝ ච … ඒකන්තසුඛී අත්තා ච ලෝකෝ ච … ඒකන්තදුක්ඛී අත්තා ච ලෝකෝ ච … සුඛදුක්ඛී අත්තා ච ලෝකෝ ච … අදුක්ඛමසුඛී අත්තා ච ලෝකෝ ච, ඉදමේව සච්චං මෝඝමඤ්ඤන්ති, තේසං වත අඤ්ඤත්රේව සද්ධාය අඤ්ඤත්ර රුචියා අඤ්ඤත්ර අනුස්සවා අඤ්ඤත්ර ආකාරපරිවිතක්කා අඤ්ඤත්ර දිට්ඨිනිජ්ඣානක්ඛන්තියා පච්චත්තංයේව ඤාණං භවිස්සති පරිසුද්ධං පරියෝදාතන්ති—නේතං ඨානං විජ්ජති. පච්චත්තං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, ඤාණේ අසති පරිසුද්ධේ පරියෝදාතේ යදපි තේ භෝන්තෝ සමණබ්රාහ්මණා තත්ථ ඤාණභාගමත්තමේව පරියෝදපේන්ති තදපි තේසං භවතං සමණබ්රාහ්මණානං උපාදානමක්ඛායති. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
Now, consider the ascetics and brahmins whose view is as follows. The self and the cosmos are not eternal, or both eternal and not eternal, or neither eternal nor not-eternal, or finite, or infinite, or both finite and infinite, or neither finite nor infinite, or of unified perception, or of diverse perception, or of limited perception, or of limitless perception, or experience nothing but happiness, or experience nothing but suffering, or experience both happiness and suffering, or experience neither happiness nor suffering. It’s simply not possible for them to have purified and clear personal knowledge of this, apart from faith, preference, oral tradition, reasoned contemplation, or acceptance of a view after consideration. And in the absence of such knowledge, even the partial knowledge that they are clear about is said to be grasping on their part. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding this and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
ඉධ, භික්ඛවේ, ඒකච්චෝ සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා පුබ්බන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, අපරන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, සබ්බසෝ කාමසංයෝජනානං අනධිට්ඨානා, පවිවේකං පීතිං උපසම්පජ්ජ විහරති: ‘ඒතං සන්තං ඒතං පණීතං යදිදං පවිවේකං පීතිං උපසම්පජ්ජ විහරාමී(අ)ති. තස්ස සා පවිවේකා පීති නිරුජ්ඣති. පවිවේකාය පීතියා නිරෝධා උප්පජ්ජති දෝමනස්සං, දෝමනස්සස්ස නිරෝධා උප්පජ්ජති පවිවේකා පීති.
Now, some ascetics and brahmins, letting go of theories about the past and the future, shedding the fetters of sensuality, enter and remain in the rapture of seclusion: ‘This is peaceful, this is sublime, that is, entering and remaining in the rapture of seclusion.’ But that rapture of seclusion of theirs ceases. When the rapture of seclusion ceases, sadness arises; and when sadness ceases, the rapture of seclusion arises.
සේය්යථාපි, භික්ඛවේ, යං ඡායා ජහති තං ආතපෝ ඵරති, යං ආතපෝ ජහති තං ඡායා ඵරති; ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, පවිවේකාය පීතියා නිරෝධා උප්පජ්ජති දෝමනස්සං, දෝමනස්සස්ස නිරෝධා උප්පජ්ජති පවිවේකා පීති. තයිදං, භික්ඛවේ, තථාගතෝ අභිජානාති. අයං ඛෝ භවං සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා පුබ්බන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, අපරන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, සබ්බසෝ කාමසංයෝජනානං අනධිට්ඨානා, පවිවේකං පීතිං උපසම්පජ්ජ විහරති: ‘ඒතං සන්තං ඒතං පණීතං යදිදං පවිවේකං පීතිං උපසම්පජ්ජ විහරාමී(අ)ති. තස්ස සා පවිවේකා පීති නිරුජ්ඣති. පවිවේකාය පීතියා නිරෝධා උප්පජ්ජති දෝමනස්සං, දෝමනස්සස්ස නිරෝධා උප්පජ්ජති පවිවේකා පීති. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
It’s like how the sunlight fills the space when the shadow leaves, or the shadow fills the space when the sunshine leaves. In the same way, when the rapture of seclusion ceases, sadness arises; and when sadness ceases, the rapture of seclusion arises. The Realized One understands this as follows. This good ascetic or brahmin, letting go of theories about the past and the future, shedding the fetters of sensuality, enters and remains in the rapture of seclusion: ‘This is peaceful, this is sublime, that is, entering and remaining in the rapture of seclusion.’ But that rapture of seclusion of theirs ceases. When the rapture of seclusion ceases, sadness arises; and when sadness ceases, the rapture of seclusion arises. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding this and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
ඉධ පන, භික්ඛවේ, ඒකච්චෝ සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා පුබ්බන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, අපරන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, සබ්බසෝ කාමසංයෝජනානං අනධිට්ඨානා, පවිවේකාය පීතියා සමතික්කමා නිරාමිසං සුඛං උපසම්පජ්ජ විහරති: ‘ඒතං සන්තං ඒතං පණීතං යදිදං නිරාමිසං සුඛං උපසම්පජ්ජ විහරාමී(අ)ති. තස්ස තං නිරාමිසං සුඛං නිරුජ්ඣති. නිරාමිසස්ස සුඛස්ස නිරෝධා උප්පජ්ජති පවිවේකා පීති, පවිවේකාය පීතියා නිරෝධා උප්පජ්ජති නිරාමිසං සුඛං.
Now, some ascetics and brahmins, letting go of theories about the past and the future, shedding the fetters of sensuality, going beyond the rapture of seclusion, enter and remain in pleasure not of the flesh. ‘This is peaceful, this is sublime, that is, entering and remaining in pleasure not of the flesh.’ But that pleasure not of the flesh of theirs ceases. When pleasure not of the flesh ceases, the rapture of seclusion arises; and when the rapture of seclusion ceases, pleasure not of the flesh arises.
සේය්යථාපි, භික්ඛවේ, යං ඡායා ජහති තං ආතපෝ ඵරති, යං ආතපෝ ජහති තං ඡායා ඵරති; ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, නිරාමිසස්ස සුඛස්ස නිරෝධා උප්පජ්ජති පවිවේකා පීති, පවිවේකාය පීතියා නිරෝධා උප්පජ්ජති නිරාමිසං සුඛං. තයිදං, භික්ඛවේ, තථාගතෝ අභිජානාති. අයං ඛෝ භවං සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා පුබ්බන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, අපරන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, සබ්බසෝ කාමසංයෝජනානං අනධිට්ඨානා, පවිවේකාය පීතියා සමතික්කමා, නිරාමිසං සුඛං උපසම්පජ්ජ විහරති: ‘ඒතං සන්තං ඒතං පණීතං යදිදං නිරාමිසං සුඛං උපසම්පජ්ජ විහරාමී(අ)ති. තස්ස තං නිරාමිසං සුඛං නිරුජ්ඣති. නිරාමිසස්ස සුඛස්ස නිරෝධා උප්පජ්ජති පවිවේකා පීති, පවිවේකාය පීතියා නිරෝධා උප්පජ්ජති නිරාමිසං සුඛං. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
It’s like how the sunlight fills the space when the shadow leaves, or the shadow fills the space when the sunshine leaves. … The Realized One understands this as follows. This good ascetic or brahmin, letting go of theories about the past and the future, shedding the fetters of sensuality, going beyond the rapture of seclusion, enters and remains in pleasure not of the flesh. ‘This is peaceful, this is sublime, that is, entering and remaining in pleasure not of the flesh.’ But that pleasure not of the flesh of theirs ceases. When pleasure not of the flesh ceases, the rapture of seclusion arises; and when the rapture of seclusion ceases, pleasure not of the flesh arises. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding this and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
ඉධ පන, භික්ඛවේ, ඒකච්චෝ සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා පුබ්බන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, අපරන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, සබ්බසෝ කාමසංයෝජනානං අනධිට්ඨානා, පවිවේකාය පීතියා සමතික්කමා, නිරාමිසස්ස සුඛස්ස සමතික්කමා, අදුක්ඛමසුඛං වේදනං උපසම්පජ්ජ විහරති: ‘ඒතං සන්තං ඒතං පණීතං යදිදං අදුක්ඛමසුඛං වේදනං උපසම්පජ්ජ විහරාමී(අ)ති. තස්ස සා අදුක්ඛමසුඛා වේදනා නිරුජ්ඣති. අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය නිරෝධා උප්පජ්ජති නිරාමිසං සුඛං, නිරාමිසස්ස සුඛස්ස නිරෝධා උප්පජ්ජති අදුක්ඛමසුඛා වේදනා.
Now, some ascetics and brahmins, letting go of theories about the past and the future, shedding the fetters of sensuality, going beyond the rapture of seclusion and pleasure not of the flesh, enter and remain in neutral feeling. ‘This is peaceful, this is sublime, that is, entering and remaining in neutral feeling.’ Then that neutral feeling ceases. When neutral feeling ceases, pleasure not of the flesh arises; and when pleasure not of the flesh ceases, neutral feelings arises.
සේය්යථාපි, භික්ඛවේ, යං ඡායා ජහති තං ආතපෝ ඵරති, යං ආතපෝ ජහති තං ඡායා ඵරති; ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය නිරෝධා උප්පජ්ජති නිරාමිසං සුඛං, නිරාමිසස්ස සුඛස්ස නිරෝධා උප්පජ්ජති අදුක්ඛමසුඛා වේදනා. තයිදං, භික්ඛවේ, තථාගතෝ අභිජානාති. අයං ඛෝ භවං සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා පුබ්බන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, අපරන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, සබ්බසෝ කාමසංයෝජනානං අනධිට්ඨානා, පවිවේකාය පීතියා සමතික්කමා, නිරාමිසස්ස සුඛස්ස සමතික්කමා, අදුක්ඛමසුඛං වේදනං උපසම්පජ්ජ විහරති: ‘ඒතං සන්තං ඒතං පණීතං යදිදං අදුක්ඛමසුඛං වේදනං උපසම්පජ්ජ විහරාමී(අ)ති. තස්ස සා අදුක්ඛමසුඛා වේදනා නිරුජ්ඣති. අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය නිරෝධා උප්පජ්ජති නිරාමිසං සුඛං, නිරාමිසස්ස සුඛස්ස නිරෝධා උප්පජ්ජති අදුක්ඛමසුඛා වේදනා. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
It’s like how the sunlight fills the space when the shadow leaves, or the shadow fills the space when the sunshine leaves. … The Realized One understands this as follows. This good ascetic or brahmin, letting go of theories about the past and the future, shedding the fetters of sensuality, going beyond the rapture of seclusion and pleasure not of the flesh, enters and remains in neutral feeling. ‘This is peaceful, this is sublime, that is, entering and remaining in neutral feeling.’ Then that neutral feeling ceases. When neutral feeling ceases, pleasure not of the flesh arises; and when pleasure not of the flesh ceases, neutral feelings arises. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding this and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
ඉධ පන, භික්ඛවේ, ඒකච්චෝ සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා පුබ්බන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, අපරන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, සබ්බසෝ කාමසංයෝජනානං අනධිට්ඨානා, පවිවේකාය පීතියා සමතික්කමා, නිරාමිසස්ස සුඛස්ස සමතික්කමා, අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය සමතික්කමා: ‘සන්තෝහමස්මි, නිබ්බුතෝහමස්මි, අනුපාදානෝහමස්මී(අ)ති සමනුපස්සති.
Now, some ascetics and brahmins, letting go of theories about the past and the future, shedding the fetters of sensuality, go beyond the rapture of seclusion, pleasure not of the flesh, and neutral feeling. They regard themselves like this: ‘I am at peace; I am extinguished; I am free of grasping.’
තයිදං, භික්ඛවේ, තථාගතෝ අභිජානාති. අයං ඛෝ භවං සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා පුබ්බන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, අපරන්තානුදිට්ඨීනඤ්ච පටිනිස්සග්ගා, සබ්බසෝ කාමසංයෝජනානං අනධිට්ඨානා, පවිවේකාය පීතියා සමතික්කමා, නිරාමිසස්ස සුඛස්ස සමතික්කමා, අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය සමතික්කමා: ‘සන්තෝහමස්මි, නිබ්බුතෝහමස්මි, අනුපාදානෝහමස්මී(අ)ති සමනුපස්සති; අද්ධා අයමායස්මා නිබ්බානසප්පායංයේව පටිපදං අභිවදති. අථ ච පනායං භවං සමණෝ වා බ්රාහ්මණෝ වා පුබ්බන්තානුදිට්ඨිං වා උපාදියමානෝ උපාදියති, අපරන්තානුදිට්ඨිං වා උපාදියමානෝ උපාදියති, කාමසංයෝජනං වා උපාදියමානෝ උපාදියති, පවිවේකං වා පීතිං උපාදියමානෝ උපාදියති, නිරාමිසං වා සුඛං උපාදියමානෝ උපාදියති, අදුක්ඛමසුඛං වා වේදනං උපාදියමානෝ උපාදියති. යඤ්ච ඛෝ අයමායස්මා: ‘සන්තෝහමස්මි, නිබ්බුතෝහමස්මි, අනුපාදානෝහමස්මී(අ)ති සමනුපස්සති තදපි ඉමස්ස භෝතෝ සමණස්ස බ්රාහ්මණස්ස උපාදානමක්ඛායති. ‘තයිදං සඞ්ඛතං ඕළාරිකං අත්ථි ඛෝ පන සඞ්ඛාරානං නිරෝධෝ අත්ථේතන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා තස්ස නිස්සරණදස්සාවී තථාගතෝ තදුපාතිවත්තෝ.
The Realized One understands this as follows. This good ascetic or brahmin, letting go of theories about the past and the future, shedding the fetters of sensuality, goes beyond the rapture of seclusion, pleasure not of the flesh, and neutral feeling. They regard themselves like this: ‘I am at peace; I am extinguished; I am free of grasping.’ Clearly this venerable speaks of a practice that’s conducive to Nibbana. Nevertheless, they still grasp at theories about the past or the future, or the fetters of sensuality, or the rapture of seclusion, or pleasure not of the flesh, or neutral feeling. And when they regard themselves like this: ‘I am at peace; I am extinguished; I am free of grasping,’ that’s also said to be grasping on their part. ‘All that is conditioned and coarse. But there is the cessation of conditions—that is real.’ Understanding this and seeing the escape from it, the Realized One has gone beyond all that.
ඉදං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, තථාගතේන අනුත්තරං සන්තිවරපදං අභිසම්බුද්ධං යදිදං—ඡන්නං ඵස්සායතනානං සමුදයඤ්ච අත්ථඞ්ගමඤ්ච අස්සාදඤ්ච ආදීනවඤ්ච නිස්සරණඤ්ච යථාභූතං විදිත්වා අනුපාදාවිමෝක්ඛෝ”ති.
But the Realized One has awakened to the supreme state of sublime peace, that is, liberation by not grasping after truly understanding the six fields of contact’s origin, ending, gratification, drawback, and escape.”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනා තේ භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති.
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
පඤ්චත්තයසුත්තං නිට්ඨිතං දුතියං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]