| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯಕಥಾ
Pañcavaggiyakathā
೧೦. ಪಣ್ಡಿತೋತಿ ಪಣ್ಡಿಚ್ಚೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ಬ್ಯತ್ತೋತಿ ವೇಯ್ಯತ್ತಿಯೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ಮೇಧಾವೀತಿ ಠಾನುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಜಾತಿಕೋತಿ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತತ್ತಾ ನಿಕ್ಕಿಲೇಸಜಾತಿಕೋ ವಿಸುದ್ಧಸತ್ತೋ। ಆಜಾನಿಸ್ಸತೀತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇಸ್ಸತಿ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿಸ್ಸತಿ। ಭಗವತೋಪಿ ಖೋ ಞಾಣಂ ಉದಪಾದೀತಿ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ‘‘ಇತೋ ಸತ್ತಮದಿವಸಮತ್ಥಕೇ ಕಾಲಂಕತ್ವಾ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ’’ತಿ। ಮಹಾಜಾನಿಯೋತಿ ಸತ್ತದಿವಸಬ್ಭನ್ತರೇ ಪತ್ತಬ್ಬಮಗ್ಗಫಲತೋ ಪರಿಹೀನತ್ತಾ ಮಹತೀ ಜಾನಿ ಅಸ್ಸಾತಿ ಮಹಾಜಾನಿಯೋ ಅಕ್ಖಣೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತ್ತಾ। ಅಭಿದೋಸಕಾಲಂಕತೋತಿ ಹಿಯ್ಯೋ ಕಾಲಂಕತೋ, ಸೋಪಿ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋತಿ ಅದ್ದಸ। ಬಹೂಕಾರಾತಿ ಬಹೂಪಕಾರಾ। ಪಧಾನಪಹಿತತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಹಿಂಸೂತಿ ಪಧಾನತ್ಥಾಯ ಪೇಸಿತತ್ತಭಾವಂ ಮುಖೋದಕದಾನಾದಿನಾ ಉಪಟ್ಠಹಿಂಸು।
10.Paṇḍitoti paṇḍiccena samannāgato. Byattoti veyyattiyena samannāgato. Medhāvīti ṭhānuppattiyā paññāya samannāgato. Apparajakkhajātikoti samāpattiyā vikkhambhitattā nikkilesajātiko visuddhasatto. Ājānissatīti sallakkhessati paṭivijjhissati. Bhagavatopi kho ñāṇaṃ udapādīti sabbaññutaññāṇaṃ uppajji ‘‘ito sattamadivasamatthake kālaṃkatvā ākiñcaññāyatane nibbatto’’ti. Mahājāniyoti sattadivasabbhantare pattabbamaggaphalato parihīnattā mahatī jāni assāti mahājāniyo akkhaṇe nibbattattā. Abhidosakālaṃkatoti hiyyo kālaṃkato, sopi nevasaññānāsaññāyatane nibbattoti addasa. Bahūkārāti bahūpakārā. Padhānapahitattaṃ upaṭṭhahiṃsūti padhānatthāya pesitattabhāvaṃ mukhodakadānādinā upaṭṭhahiṃsu.
೧೧. ಅನ್ತರಾ ಚ ಗಯಂ ಅನ್ತರಾ ಚ ಬೋಧಿನ್ತಿ ಉಪಕೋ ಬೋಧಿಮಣ್ಡಸ್ಸ ಚ ಗಯಾಯ ಚ ಅನ್ತರೇ ಭಗವನ್ತಂ ಅದ್ದಸ। ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನನ್ತಿ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನಂ।
11.Antarā ca gayaṃ antarā ca bodhinti upako bodhimaṇḍassa ca gayāya ca antare bhagavantaṃ addasa. Addhānamaggappaṭipannanti addhānamaggaṃ paṭipannaṃ.
ಸಬ್ಬಾಭಿಭೂತಿ ಸಬ್ಬಂ ತೇಭೂಮಕಧಮ್ಮಂ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ಠಿತೋ। ಸಬ್ಬವಿದೂತಿ ಸಬ್ಬಂ ಚತುಭೂಮಕಧಮ್ಮಂ ಅವೇದಿಂ ಅಞ್ಞಾಸಿಂ। ಸಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅನೂಪಲಿತ್ತೋತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ತೇಭೂಮಕಧಮ್ಮೇಸು ಕಿಲೇಸಲೇಪೇನ ಅಲಿತ್ತೋ। ಸಬ್ಬಞ್ಜಹೋತಿ ಸಬ್ಬಂ ತೇಭೂಮಕಧಮ್ಮಂ ಜಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋ। ತಣ್ಹಕ್ಖಯೇ ವಿಮುತ್ತೋತಿ ತಣ್ಹಕ್ಖಯೇ ನಿಬ್ಬಾನೇ ಆರಮ್ಮಣತೋ ವಿಮುತ್ತೋ। ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯಾತಿ ಸಬ್ಬಂ ಚತುಭೂಮಕಧಮ್ಮಂ ಅತ್ತನಾವ ಜಾನಿತ್ವಾ। ಕಮುದ್ದಿಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಕಂ ಅಞ್ಞಂ ‘‘ಅಯಂ ಮೇ ಆಚರಿಯೋ’’ತಿ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಂ।
Sabbābhibhūti sabbaṃ tebhūmakadhammaṃ abhibhavitvā ṭhito. Sabbavidūti sabbaṃ catubhūmakadhammaṃ avediṃ aññāsiṃ. Sabbesu dhammesu anūpalittoti sabbesu tebhūmakadhammesu kilesalepena alitto. Sabbañjahoti sabbaṃ tebhūmakadhammaṃ jahitvā ṭhito. Taṇhakkhaye vimuttoti taṇhakkhaye nibbāne ārammaṇato vimutto. Sayaṃ abhiññāyāti sabbaṃ catubhūmakadhammaṃ attanāva jānitvā. Kamuddiseyyanti kaṃ aññaṃ ‘‘ayaṃ me ācariyo’’ti uddiseyyaṃ.
ನ ಮೇ ಆಚರಿಯೋ ಅತ್ಥೀತಿ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮೇ ಮಯ್ಹಂ ಆಚರಿಯೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ನತ್ಥಿ ಮೇ ಪಟಿಪುಗ್ಗಲೋತಿ ಮಯ್ಹಂ ಪಟಿಭಾಗಪುಗ್ಗಲೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ಸೀತಿಭೂತೋತಿ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಗ್ಗಿನಿಬ್ಬಾಪನೇನ ಸೀತಿಭೂತೋ। ಕಿಲೇಸಾನಂಯೇವ ನಿಬ್ಬುತತ್ತಾ ನಿಬ್ಬುತೋ।
Na me ācariyo atthīti lokuttaradhamme mayhaṃ ācariyo nāma natthi. Natthi me paṭipuggaloti mayhaṃ paṭibhāgapuggalo nāma natthi. Sītibhūtoti sabbakilesagginibbāpanena sītibhūto. Kilesānaṃyeva nibbutattā nibbuto.
ಕಾಸೀನಂ ಪುರನ್ತಿ ಕಾಸಿರಟ್ಠೇ ನಗರಂ। ಆಹಞ್ಛಂ ಅಮತದುನ್ದುಭಿನ್ತಿ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪ್ಪಟಿಲಾಭಾಯ ಅಮತಭೇರಿಂ ಪಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಗಚ್ಛಾಮಿ।
Kāsīnaṃpuranti kāsiraṭṭhe nagaraṃ. Āhañchaṃ amatadundubhinti dhammacakkappaṭilābhāya amatabheriṃ paharissāmīti gacchāmi.
ಅರಹಸಿ ಅನನ್ತಜಿನೋತಿ ಅನನ್ತಜಿನೋ ಭವಿತುಂ ಯುತ್ತೋ। ಹುಪೇಯ್ಯಪಾವುಸೋತಿ ಆವುಸೋ ಏವಮ್ಪಿ ನಾಮ ಭವೇಯ್ಯ। ಸೀಸಂ ಓಕಮ್ಪೇತ್ವಾತಿ ಸೀಸಂ ಚಾಲೇತ್ವಾ।
Arahasi anantajinoti anantajino bhavituṃ yutto. Hupeyyapāvusoti āvuso evampi nāma bhaveyya. Sīsaṃ okampetvāti sīsaṃ cāletvā.
೧೨. ಸಣ್ಠಪೇಸುನ್ತಿ ಕತಿಕಂ ಅಕಂಸು। ಬಾಹುಲ್ಲಿಕೋತಿ ಚೀವರಬಾಹುಲ್ಲಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ। ಪಧಾನವಿಬ್ಭನ್ತೋತಿ ಪಧಾನತೋ ವಿಬ್ಭನ್ತೋ ಭಟ್ಠೋ ಪರಿಹೀನೋ। ಆವತ್ತೋ ಬಾಹುಲ್ಲಾಯಾತಿ ಚೀವರಾದಿಬಹುಲಭಾವತ್ಥಾಯ ಆವತ್ತೋ। ಓದಹಥ ಭಿಕ್ಖವೇ ಸೋತನ್ತಿ ಉಪನೇಥ ಭಿಕ್ಖವೇ ಸೋತಂ; ಸೋತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಧಮ್ಮಸವನತ್ಥಂ ಅಭಿಮುಖಂ ಕರೋಥಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಮತಮಧಿಗತನ್ತಿ ಅಮತಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಮಯಾ ಅಧಿಗತನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಇರಿಯಾಯಾತಿ ದುಕ್ಕರಇರಿಯಾಯ। ಪಟಿಪದಾಯಾತಿ ದುಕ್ಕರಪಟಿಪದಾಯ। ಅಭಿಜಾನಾಥ ಮೇ ನೋತಿ ಅಭಿಜಾನಾಥ ನು ಮೇ ಸಮನುಪಸ್ಸಥ। ಏವರೂಪಂ ಭಾಸಿತಮೇತನ್ತಿ ಏತಂ ಏವರೂಪಂ ವಾಕ್ಯಂ ಭಾಸಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಸಕ್ಖಿ ಖೋ ಭಗವಾ ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಞ್ಞಾಪೇತುನ್ತಿ ‘‘ಅಹಂ ಬುದ್ಧೋ’’ತಿ ಜಾನಾಪೇತುಂ ಅಸಕ್ಖಿ।
12.Saṇṭhapesunti katikaṃ akaṃsu. Bāhullikoti cīvarabāhullādīnaṃ atthāya paṭipanno. Padhānavibbhantoti padhānato vibbhanto bhaṭṭho parihīno. Āvatto bāhullāyāti cīvarādibahulabhāvatthāya āvatto. Odahatha bhikkhave sotanti upanetha bhikkhave sotaṃ; sotindriyaṃ dhammasavanatthaṃ abhimukhaṃ karothāti attho. Amatamadhigatanti amataṃ nibbānaṃ mayā adhigatanti dasseti. Iriyāyāti dukkarairiyāya. Paṭipadāyāti dukkarapaṭipadāya. Abhijānātha me noti abhijānātha nu me samanupassatha. Evarūpaṃ bhāsitametanti etaṃ evarūpaṃ vākyaṃ bhāsitanti attho. Asakkhi kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū saññāpetunti ‘‘ahaṃ buddho’’ti jānāpetuṃ asakkhi.
೧೩. ಚಕ್ಖುಕರಣೀತಿ ಪಞ್ಞಾಚಕ್ಖುಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ಇತೋ ಪರಂ ಸಬ್ಬಂ ಪದತ್ಥತೋ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಅಧಿಪ್ಪಾಯಾನುಸನ್ಧಿಯೋಜನಾದಿಭೇದತೋ ಪನ ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಇತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಹಿ ಅತಿವಿತ್ಥಾರಭೀರುಕಸ್ಸ ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಅನುರಕ್ಖನ್ತಾ ಸುತ್ತನ್ತಕಥಂ ಅವಣ್ಣಯಿತ್ವಾ ವಿನಯಕಥಂಯೇವ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮ।
13.Cakkhukaraṇīti paññācakkhuṃ sandhāyāha. Ito paraṃ sabbaṃ padatthato uttānameva. Adhippāyānusandhiyojanādibhedato pana papañcasūdaniyā majjhimaṭṭhakathāyaṃ vuttanayena veditabbaṃ. Ito paṭṭhāya hi ativitthārabhīrukassa mahājanassa cittaṃ anurakkhantā suttantakathaṃ avaṇṇayitvā vinayakathaṃyeva vaṇṇayissāma.
೧೮. ಸಾವ ತಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಅಹೋಸೀತಿ ಆಸಾಳ್ಹೀಪುಣ್ಣಮಾಯ ಅಟ್ಠಾರಸಹಿ ದೇವತಾಕೋಟೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಿತಸ್ಸ ‘‘ಏಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಭಗವತೋ ವಚನೇನ ಅಭಿನಿಪ್ಫನ್ನಾ ಸಾವ ತಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಏಹಿಭಿಕ್ಖೂಪಸಮ್ಪದಾ ಅಹೋಸಿ।
18.Sāva tassa āyasmato upasampadā ahosīti āsāḷhīpuṇṇamāya aṭṭhārasahi devatākoṭīhi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhitassa ‘‘ehi bhikkhū’’ti bhagavato vacanena abhinipphannā sāva tassa āyasmato ehibhikkhūpasampadā ahosi.
೧೯. ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಚ ವಪ್ಪಸ್ಸಾತಿ ಆದಿಮ್ಹಿ ವಪ್ಪತ್ಥೇರಸ್ಸ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ, ಭದ್ದಿಯತ್ಥೇರಸ್ಸ ದುತಿಯದಿವಸೇ, ಮಹಾನಾಮತ್ಥೇರಸ್ಸ ತತಿಯದಿವಸೇ, ಅಸ್ಸಜಿತ್ಥೇರಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಿಯನ್ತಿ। ಇಮೇಸಞ್ಚ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು ಉಪ್ಪನ್ನಮಲವಿಸೋಧನತ್ಥಂ ಭಗವಾ ಅನ್ತೋವಿಹಾರೇಯೇವ ಅಹೋಸಿ। ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಮಲೇ ಆಕಾಸೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಮಲಂ ವಿನೋದೇಸಿ। ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಪನ ಪಞ್ಚಮಿಯಂ ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಏಕತೋ ಸನ್ನಿಪಾತೇತ್ವಾ ಅನತ್ತಸುತ್ತೇನ ಓವದಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯೇ’’ತಿಆದಿ।
19.Atha kho āyasmato ca vappassāti ādimhi vappattherassa pāṭipadadivase dhammacakkhuṃ udapādi, bhaddiyattherassa dutiyadivase, mahānāmattherassa tatiyadivase, assajittherassa catutthiyanti. Imesañca pana bhikkhūnaṃ kammaṭṭhānesu uppannamalavisodhanatthaṃ bhagavā antovihāreyeva ahosi. Uppanne uppanne kammaṭṭhānamale ākāsena gantvā malaṃ vinodesi. Pakkhassa pana pañcamiyaṃ sabbe te ekato sannipātetvā anattasuttena ovadi. Tena vuttaṃ ‘‘atha kho bhagavā pañcavaggiye’’tiādi.
೨೪. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛ ಲೋಕೇ ಅರಹನ್ತೋ ಹೋನ್ತೀತಿ ಪಞ್ಚಮಿಯಾ ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಛ ಮನುಸ್ಸಾ ಅರಹನ್ತೋ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
24.Tenakho pana samayena cha loke arahanto hontīti pañcamiyā pakkhassa lokasmiṃ cha manussā arahanto hontīti attho.
ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pañcavaggiyakathā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೬. ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯಕಥಾ • 6. Pañcavaggiyakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pañcavaggiyakathāvaṇṇanā
ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪ್ಪವತ್ತನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • Dhammacakkappavattanasuttavaṇṇanā
ಅನತ್ತಲಕ್ಖಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • Anattalakkhaṇasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pañcavaggiyakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pañcavaggiyakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೬. ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯಕಥಾ • 6. Pañcavaggiyakathā
