Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi

    6. පඤ්‌චවග්‌ගියකථා

    6. Pañcavaggiyakathā

    10. 1 අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘කස්‌ස නු ඛො අහං පඨමං ධම්‌මං දෙසෙය්‍යං? කො ඉමං ධම්‌මං ඛිප්‌පමෙව ආජානිස්‌සතී’’ති? අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො ආළාරො කාලාමො පණ්‌ඩිතො බ්‍යත්‌තො මෙධාවී දීඝරත්‌තං අප්‌පරජක්‌ඛජාතිකො; යංනූනාහං ආළාරස්‌ස කාලාමස්‌ස පඨමං ධම්‌මං දෙසෙය්‍යං, සො ඉමං ධම්‌මං ඛිප්‌පමෙව ආජානිස්‌සතී’’ති. අථ ඛො අන්‌තරහිතා දෙවතා භගවතො ආරොචෙසි – ‘‘සත්‌තාහකාලඞ්‌කතො, භන්‌තෙ, ආළාරො කාලාමො’’ති. භගවතොපි ඛො ඤාණං උදපාදි – ‘‘සත්‌තාහකාලඞ්‌කතො ආළාරො කාලාමො’’ති. අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘මහාජානියො ඛො ආළාරො කාලාමො; සචෙ හි සො ඉමං ධම්‌මං සුණෙය්‍ය, ඛිප්‌පමෙව ආජානෙය්‍යා’’ති. අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘කස්‌ස නු ඛො අහං පඨමං ධම්‌මං දෙසෙය්‍යං? කො ඉමං ධම්‌මං ඛිප්‌පමෙව ආජානිස්‌සතී’’ති? අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො උදකො 2 රාමපුත්‌තො පණ්‌ඩිතො බ්‍යත්‌තො මෙධාවී දීඝරත්‌තං අප්‌පරජක්‌ඛජාතිකො; යංනූනාහං උදකස්‌ස රාමපුත්‌තස්‌ස පඨමං ධම්‌මං දෙසෙය්‍යං, සො ඉමං ධම්‌මං ඛිප්‌පමෙව ආජානිස්‌සතී’’ති. අථ ඛො අන්‌තරහිතා දෙවතා භගවතො ආරොචෙසි – ‘‘අභිදොසකාලඞ්‌කතො, භන්‌තෙ, උදකො රාමපුත්‌තො’’ති. භගවතොපි ඛො ඤාණං උදපාදි – ‘‘අභිදොසකාලඞ්‌කතො උදකො රාමපුත්‌තො’’ති. අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘මහාජානියො ඛො උදකො රාමපුත්‌තො; සචෙ හි සො ඉමං ධම්‌මං සුණෙය්‍ය, ඛිප්‌පමෙව ආජානෙය්‍යා’’ති

    10.3 Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ? Ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti? Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘ayaṃ kho āḷāro kālāmo paṇḍito byatto medhāvī dīgharattaṃ apparajakkhajātiko; yaṃnūnāhaṃ āḷārassa kālāmassa paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ, so imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti. Atha kho antarahitā devatā bhagavato ārocesi – ‘‘sattāhakālaṅkato, bhante, āḷāro kālāmo’’ti. Bhagavatopi kho ñāṇaṃ udapādi – ‘‘sattāhakālaṅkato āḷāro kālāmo’’ti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘mahājāniyo kho āḷāro kālāmo; sace hi so imaṃ dhammaṃ suṇeyya, khippameva ājāneyyā’’ti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ? Ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti? Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘ayaṃ kho udako 4 rāmaputto paṇḍito byatto medhāvī dīgharattaṃ apparajakkhajātiko; yaṃnūnāhaṃ udakassa rāmaputtassa paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ, so imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti. Atha kho antarahitā devatā bhagavato ārocesi – ‘‘abhidosakālaṅkato, bhante, udako rāmaputto’’ti. Bhagavatopi kho ñāṇaṃ udapādi – ‘‘abhidosakālaṅkato udako rāmaputto’’ti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘mahājāniyo kho udako rāmaputto; sace hi so imaṃ dhammaṃ suṇeyya, khippameva ājāneyyā’’ti

    අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘කස්‌ස නු ඛො අහං පඨමං ධම්‌මං දෙසෙය්‍යං? කො ඉමං ධම්‌මං ඛිප්‌පමෙව ආජානිස්‌සතී’’ති? අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘බහුකාරා ඛො මෙ පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ, යෙ මං පධානපහිතත්‌තං උපට්‌ඨහිංසු; යංනූනාහං පඤ්‌චවග්‌ගියානං භික්‌ඛූනං පඨමං ධම්‌මං දෙසෙය්‍ය’’න්‌ති. අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘කහං නු ඛො එතරහි පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ විහරන්‌තී’’ති? අද්‌දසා ඛො භගවා දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන පඤ්‌චවග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ බාරාණසියං විහරන්‌තෙ ඉසිපතනෙ මිගදායෙ. අථ ඛො භගවා උරුවෙලායං යථාභිරන්‌තං විහරිත්‌වා යෙන බාරාණසී තෙන චාරිකං පක්‌කාමි.

    Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ? Ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti? Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘bahukārā kho me pañcavaggiyā bhikkhū, ye maṃ padhānapahitattaṃ upaṭṭhahiṃsu; yaṃnūnāhaṃ pañcavaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyya’’nti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kahaṃ nu kho etarahi pañcavaggiyā bhikkhū viharantī’’ti? Addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena pañcavaggiye bhikkhū bārāṇasiyaṃ viharante isipatane migadāye. Atha kho bhagavā uruvelāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkāmi.

    11. අද්‌දසා ඛො උපකො ආජීවකො භගවන්‌තං අන්‌තරා ච ගයං අන්‌තරා ච බොධිං අද්‌ධානමග්‌ගප්‌පටිපන්‌නං, දිස්‌වාන භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘විප්‌පසන්‌නානි ඛො තෙ, ආවුසො, ඉන්‌ද්‍රියානි, පරිසුද්‌ධො ඡවිවණ්‌ණො පරියොදාතො. කංසි ත්‌වං, ආවුසො, උද්‌දිස්‌ස පබ්‌බජිතො? කො වා තෙ සත්‌ථා? කස්‌ස වා ත්‌වං ධම්‌මං රොචෙසී’’ති? එවං වුත්‌තෙ භගවා උපකං ආජීවකං ගාථාහි අජ්‌ඣභාසි –

    11. Addasā kho upako ājīvako bhagavantaṃ antarā ca gayaṃ antarā ca bodhiṃ addhānamaggappaṭipannaṃ, disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘vippasannāni kho te, āvuso, indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Kaṃsi tvaṃ, āvuso, uddissa pabbajito? Ko vā te satthā? Kassa vā tvaṃ dhammaṃ rocesī’’ti? Evaṃ vutte bhagavā upakaṃ ājīvakaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –

    5 ‘‘සබ්‌බාභිභූ සබ්‌බවිදූහමස්‌මි,

    6 ‘‘Sabbābhibhū sabbavidūhamasmi,

    සබ්‌බෙසු ධම්‌මෙසු අනූපලිත්‌තො;

    Sabbesu dhammesu anūpalitto;

    සබ්‌බඤ්‌ජහො තණ්‌හාක්‌ඛයෙ විමුත්‌තො,

    Sabbañjaho taṇhākkhaye vimutto,

    සයං අභිඤ්‌ඤාය කමුද්‌දිසෙය්‍යං.

    Sayaṃ abhiññāya kamuddiseyyaṃ.

    7 ‘‘න මෙ ආචරියො අත්‌ථි, සදිසො මෙ න විජ්‌ජති;

    8 ‘‘Na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati;

    සදෙවකස්‌මිං ලොකස්‌මිං, නත්‌ථි මෙ පටිපුග්‌ගලො.

    Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo.

    9 ‘‘අහඤ්‌හි අරහා ලොකෙ, අහං සත්‌ථා අනුත්‌තරො;

    10 ‘‘Ahañhi arahā loke, ahaṃ satthā anuttaro;

    එකොම්‌හි සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො, සීතිභූතොස්‌මි නිබ්‌බුතො.

    Ekomhi sammāsambuddho, sītibhūtosmi nibbuto.

    11‘‘ධම්‌මචක්‌කං පවත්‌තෙතුං, ගච්‌ඡාමි කාසිනං පුරං;

    12‘‘Dhammacakkaṃ pavattetuṃ, gacchāmi kāsinaṃ puraṃ;

    අන්‌ධීභූතස්‌මිං ලොකස්‌මිං, ආහඤ්‌ඡං 13 අමතදුන්‌දුභි’’න්‌ති.

    Andhībhūtasmiṃ lokasmiṃ, āhañchaṃ 14 amatadundubhi’’nti.

    යථා ඛො ත්‌වං, ආවුසො, පටිජානාසි, අරහසි අනන්‌තජිනොති.

    Yathā kho tvaṃ, āvuso, paṭijānāsi, arahasi anantajinoti.

    15 ‘‘මාදිසා වෙ ජිනා හොන්‌ති, යෙ පත්‌තා ආසවක්‌ඛයං;

    16 ‘‘Mādisā ve jinā honti, ye pattā āsavakkhayaṃ;

    ජිතා මෙ පාපකා ධම්‌මා, තස්‌මාහමුපක 17 ජිනො’’ති.

    Jitā me pāpakā dhammā, tasmāhamupaka 18 jino’’ti.

    එවං වුත්‌තෙ උපකො ආජීවකො හුපෙය්‍යපාවුසොති 19 වත්‌වා සීසං ඔකම්‌පෙත්‌වා උම්‌මග්‌ගං ගහෙත්‌වා පක්‌කාමි.

    Evaṃ vutte upako ājīvako hupeyyapāvusoti 20 vatvā sīsaṃ okampetvā ummaggaṃ gahetvā pakkāmi.

    12. අථ ඛො භගවා අනුපුබ්‌බෙන චාරිකං චරමානො යෙන බාරාණසී ඉසිපතනං මිගදායො, යෙන පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ තෙනුපසඞ්‌කමි. අද්‌දසංසු ඛො පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ භගවන්‌තං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං; දිස්‌වාන අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං කතිකං 21 සණ්‌ඨපෙසුං – ‘‘අයං, ආවුසො, සමණො ගොතමො ආගච්‌ඡති, බාහුල්‌ලිකො පධානවිබ්‌භන්‌තො ආවත්‌තො බාහුල්‌ලාය. සො නෙව අභිවාදෙතබ්‌බො, න පච්‌චුට්‌ඨාතබ්‌බො, නාස්‌ස පත්‌තචීවරං පටිග්‌ගහෙතබ්‌බං; අපි ච ඛො ආසනං ඨපෙතබ්‌බං, සචෙ සො ආකඞ්‌ඛිස්‌සති නිසීදිස්‌සතී’’ති. යථා යථා ඛො භගවා පඤ්‌චවග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ උපසඞ්‌කමති, තථා තථා 22 පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ නාසක්‌ඛිංසු සකාය කතිකාය සණ්‌ඨාතුං . අසණ්‌ඨහන්‌තා භගවන්‌තං පච්‌චුග්‌ගන්‌ත්‌වා එකො භගවතො පත්‌තචීවරං පටිග්‌ගහෙසි, එකො ආසනං පඤ්‌ඤපෙසි, එකො පාදොදකං, එකො පාදපීඨං, එකො පාදකඨලිකං උපනික්‌ඛිපි. නිසීදි භගවා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ; නිසජ්‌ජ ඛො භගවා පාදෙ පක්‌ඛාලෙසි. අපිස්‌සු 23 භගවන්‌තං නාමෙන ච ආවුසොවාදෙන ච සමුදාචරන්‌ති. එවං වුත්‌තෙ භගවා පඤ්‌චවග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ එතදවොච – ‘‘මා, භික්‌ඛවෙ, තථාගතං නාමෙන ච ආවුසොවාදෙන ච සමුදාචරථ 24. අරහං, භික්‌ඛවෙ, තථාගතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො, ඔදහථ, භික්‌ඛවෙ, සොතං, අමතමධිගතං, අහමනුසාසාමි, අහං ධම්‌මං දෙසෙමි. යථානුසිට්‌ඨං තථා පටිපජ්‌ජමානා 25 නචිරස්‌සෙව – යස්‌සත්‌ථාය කුලපුත්‌තා සම්‌මදෙව අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජන්‌ති තදනුත්‌තරං – බ්‍රහ්‌මචරියපරියොසානං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සථා’’ති. එවං වුත්‌තෙ පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘තායපි ඛො ත්‌වං, ආවුසො ගොතම, ඉරියාය 26, තාය පටිපදාය, තාය දුක්‌කරකාරිකාය නෙවජ්‌ඣගා උත්‌තරි මනුස්‌සධම්‌මා 27 අලමරියඤාණදස්‌සනවිසෙසං, කිං පන ත්‌වං එතරහි, බාහුල්‌ලිකො පධානවිබ්‌භන්‌තො ආවත්‌තො බාහුල්‌ලාය, අධිගමිස්‌සසි උත්‌තරි මනුස්‌සධම්‌මා අලමරියඤාණදස්‌සනවිසෙස’’න්‌ති? එවං වුත්‌තෙ භගවා පඤ්‌චවග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ එතදවොච – ‘‘න, භික්‌ඛවෙ, තථාගතො බාහුල්‌ලිකො, න පධානවිබ්‌භන්‌තො, න ආවත්‌තො බාහුල්‌ලාය; අරහං, භික්‌ඛවෙ, තථාගතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො. ඔදහථ, භික්‌ඛවෙ, සොතං, අමතමධිගතං, අහමනුසාසාමි , අහං ධම්‌මං දෙසෙමි. යථානුසිට්‌ඨං තථා පටිපජ්‌ජමානා නචිරස්‌සෙව – යස්‌සත්‌ථාය කුලපුත්‌තා සම්‌මදෙව අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජන්‌ති තදනුත්‌තරං – බ්‍රහ්‌මචරියපරියොසානං දිට්‌ඨෙවධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සථා’’ති. දුතියම්‌පි ඛො පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ භගවන්‌තං එතදවොචුං…පෙ.…. දුතියම්‌පි ඛො භගවා පඤ්‌චවග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ එතදවොච…පෙ.…. තතියම්‌පි ඛො පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘තායපි ඛො ත්‌වං, ආවුසො ගොතම, ඉරියාය, තාය පටිපදාය, තාය දුක්‌කරකාරිකාය නෙවජ්‌ඣගා උත්‌තරි මනුස්‌සධම්‌මා අලමරියඤාණදස්‌සනවිසෙසං, කිං පන ත්‌වං එතරහි, බාහුල්‌ලිකො පධානවිබ්‌භන්‌තො ආවත්‌තො බාහුල්‌ලාය, අධිගමිස්‌සසි උත්‌තරි මනුස්‌සධම්‌මා අලමරියඤාණදස්‌සනවිසෙස’’න්‌ති? එවං වුත්‌තෙ භගවා පඤ්‌චවග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ එතදවොච – ‘‘අභිජානාථ මෙ නො තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, ඉතො පුබ්‌බෙ එවරූපං පභාවිතමෙත’’න්‌ති 28? ‘‘නොහෙතං, භන්‌තෙ’’. අරහං, භික්‌ඛවෙ, තථාගතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො, ඔදහථ, භික්‌ඛවෙ, සොතං, අමතමධිගතං, අහමනුසාසාමි, අහං ධම්‌මං දෙසෙමි. යථානුසිට්‌ඨං තථා පටිපජ්‌ජමානා නචිරස්‌සෙව – යස්‌සත්‌ථාය කුලපුත්‌තා සම්‌මදෙව අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජන්‌ති තදනුත්‌තරංබ්‍රහ්‌මචරියපරියොසානං දිට්‌ඨෙවධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සථාති. අසක්‌ඛි ඛො භගවා පඤ්‌චවග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ සඤ්‌ඤාපෙතුං. අථ ඛො පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ භගවන්‌තං සුස්‌සූසිංසු, සොතං ඔදහිංසු, අඤ්‌ඤා චිත්‌තං උපට්‌ඨාපෙසුං.

    12. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī isipatanaṃ migadāyo, yena pañcavaggiyā bhikkhū tenupasaṅkami. Addasaṃsu kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvāna aññamaññaṃ katikaṃ 29 saṇṭhapesuṃ – ‘‘ayaṃ, āvuso, samaṇo gotamo āgacchati, bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya. So neva abhivādetabbo, na paccuṭṭhātabbo, nāssa pattacīvaraṃ paṭiggahetabbaṃ; api ca kho āsanaṃ ṭhapetabbaṃ, sace so ākaṅkhissati nisīdissatī’’ti. Yathā yathā kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū upasaṅkamati, tathā tathā 30 pañcavaggiyā bhikkhū nāsakkhiṃsu sakāya katikāya saṇṭhātuṃ . Asaṇṭhahantā bhagavantaṃ paccuggantvā eko bhagavato pattacīvaraṃ paṭiggahesi, eko āsanaṃ paññapesi, eko pādodakaṃ, eko pādapīṭhaṃ, eko pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi. Nisīdi bhagavā paññatte āsane; nisajja kho bhagavā pāde pakkhālesi. Apissu 31 bhagavantaṃ nāmena ca āvusovādena ca samudācaranti. Evaṃ vutte bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca – ‘‘mā, bhikkhave, tathāgataṃ nāmena ca āvusovādena ca samudācaratha 32. Arahaṃ, bhikkhave, tathāgato sammāsambuddho, odahatha, bhikkhave, sotaṃ, amatamadhigataṃ, ahamanusāsāmi, ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānā 33 nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’’ti. Evaṃ vutte pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘tāyapi kho tvaṃ, āvuso gotama, iriyāya 34, tāya paṭipadāya, tāya dukkarakārikāya nevajjhagā uttari manussadhammā 35 alamariyañāṇadassanavisesaṃ, kiṃ pana tvaṃ etarahi, bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya, adhigamissasi uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesa’’nti? Evaṃ vutte bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca – ‘‘na, bhikkhave, tathāgato bāhulliko, na padhānavibbhanto, na āvatto bāhullāya; arahaṃ, bhikkhave, tathāgato sammāsambuddho. Odahatha, bhikkhave, sotaṃ, amatamadhigataṃ, ahamanusāsāmi , ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānā nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhevadhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’’ti. Dutiyampi kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ…pe…. Dutiyampi kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca…pe…. Tatiyampi kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘tāyapi kho tvaṃ, āvuso gotama, iriyāya, tāya paṭipadāya, tāya dukkarakārikāya nevajjhagā uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ, kiṃ pana tvaṃ etarahi, bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya, adhigamissasi uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesa’’nti? Evaṃ vutte bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca – ‘‘abhijānātha me no tumhe, bhikkhave, ito pubbe evarūpaṃ pabhāvitameta’’nti 36? ‘‘Nohetaṃ, bhante’’. Arahaṃ, bhikkhave, tathāgato sammāsambuddho, odahatha, bhikkhave, sotaṃ, amatamadhigataṃ, ahamanusāsāmi, ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānā nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃbrahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhevadhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathāti. Asakkhi kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū saññāpetuṃ. Atha kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ sussūsiṃsu, sotaṃ odahiṃsu, aññā cittaṃ upaṭṭhāpesuṃ.

    13. අථ ඛො භගවා පඤ්‌චවග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි –

    13. Atha kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū āmantesi –

    ‘‘37 ද්‌වෙමෙ, භික්‌ඛවෙ , අන්‌තා පබ්‌බජිතෙන න සෙවිතබ්‌බා. කතමෙ ද්‌වෙ 38? යො චායං කාමෙසු කාමසුඛල්‌ලිකානුයොගො හීනො ගම්‌මො පොථුජ්‌ජනිකො අනරියො අනත්‌ථසංහිතො, යො චායං අත්‌තකිලමථානුයොගො දුක්‌ඛො අනරියො අනත්‌ථසංහිතො. එතෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, උභො අන්‌තෙ අනුපගම්‌ම, මජ්‌ඣිමා පටිපදා තථාගතෙන අභිසම්‌බුද්‌ධා, චක්‌ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්‌ඤාය සම්‌බොධාය නිබ්‌බානාය සංවත්‌තති. කතමා ච සා, භික්‌ඛවෙ, මජ්‌ඣිමා පටිපදා තථාගතෙන අභිසම්‌බුද්‌ධා, චක්‌ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්‌ඤාය සම්‌බොධාය නිබ්‌බානාය සංවත්‌තති? අයමෙව අරියො අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගො, සෙය්‍යථිදං – සම්‌මාදිට්‌ඨි, සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො, සම්‌මාවාචා, සම්‌මාකම්‌මන්‌තො, සම්‌මාආජීවො, සම්‌මාවායාමො, සම්‌මාසති, සම්‌මාසමාධි. අයං ඛො සා, භික්‌ඛවෙ, මජ්‌ඣිමා පටිපදා තථාගතෙන අභිසම්‌බුද්‌ධා, චක්‌ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්‌ඤාය සම්‌බොධාය නිබ්‌බානාය සංවත්‌තති.

    ‘‘39 Dveme, bhikkhave , antā pabbajitena na sevitabbā. Katame dve 40? Yo cāyaṃ kāmesu kāmasukhallikānuyogo hīno gammo pothujjaniko anariyo anatthasaṃhito, yo cāyaṃ attakilamathānuyogo dukkho anariyo anatthasaṃhito. Ete kho, bhikkhave, ubho ante anupagamma, majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Katamā ca sā, bhikkhave, majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi. Ayaṃ kho sā, bhikkhave, majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.

    14. ‘‘ඉදං ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, දුක්‌ඛං අරියසච්‌චං. ජාතිපි දුක්‌ඛා, ජරාපි දුක්‌ඛා, බ්‍යාධිපි දුක්‌ඛො, මරණම්‌පි දුක්‌ඛං, අප්‌පියෙහි සම්‌පයොගො දුක්‌ඛො, පියෙහි විප්‌පයොගො දුක්‌ඛො, යම්‌පිච්‌ඡං න ලභති තම්‌පි දුක්‌ඛං. සංඛිත්‌තෙන, පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා 41 දුක්‌ඛා. ‘‘ඉදං ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, දුක්‌ඛසමුදයං 42 අරියසච්‌චං – යායං තණ්‌හා පොනොබ්‌භවිකා 43 නන්‌දීරාගසහගතා 44 තත්‍රතත්‍රාභිනන්‌දිනී, සෙය්‍යථිදං – කාමතණ්‌හා, භවතණ්‌හා, විභවතණ්‌හා.

    14. ‘‘Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhaṃ ariyasaccaṃ. Jātipi dukkhā, jarāpi dukkhā, byādhipi dukkho, maraṇampi dukkhaṃ, appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo dukkho, yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ. Saṃkhittena, pañcupādānakkhandhā 45 dukkhā. ‘‘Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhasamudayaṃ 46 ariyasaccaṃ – yāyaṃ taṇhā ponobbhavikā 47 nandīrāgasahagatā 48 tatratatrābhinandinī, seyyathidaṃ – kāmataṇhā, bhavataṇhā, vibhavataṇhā.

    ‘‘ඉදං ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, දුක්‌ඛනිරොධං අරියසච්‌චං – යො තස්‌සා යෙව තණ්‌හාය අසෙසවිරාගනිරොධො, චාගො, පටිනිස්‌සග්‌ගො, මුත්‌ති, අනාලයො. ‘‘ඉදං ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා අරියසච්‌චං – අයමෙව අරියො අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගො, සෙය්‍යථිදං – සම්‌මාදිට්‌ඨි, සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො, සම්‌මාවාචා, සම්‌මාකම්‌මන්‌තො, සම්‌මාආජීවො, සම්‌මාවායාමො, සම්‌මාසති, සම්‌මාසමාධි.

    ‘‘Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ – yo tassā yeva taṇhāya asesavirāganirodho, cāgo, paṭinissaggo, mutti, anālayo. ‘‘Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ – ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi.

    15. ‘‘ඉදං දුක්‌ඛං අරියසච්‌චන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි , ආලොකො උදපාදි. තං ඛො පනිදං දුක්‌ඛං අරියසච්‌චං පරිඤ්‌ඤෙය්‍යන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි. තං ඛො පනිදං දුක්‌ඛං අරියසච්‌චං පරිඤ්‌ඤාතන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි.

    15. ‘‘Idaṃ dukkhaṃ ariyasaccanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi , āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyyanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññātanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.

    ‘‘ඉදං දුක්‌ඛසමුදයං අරියසච්‌චන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි. තං ඛො පනිදං දුක්‌ඛසමුදයං අරියසච්‌චං පහාතබ්‌බන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි. තං ඛො පනිදං දුක්‌ඛසමුදයං අරියසච්‌චං පහීනන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි.

    ‘‘Idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahātabbanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahīnanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.

    ‘‘ඉදං දුක්‌ඛනිරොධං අරියසච්‌චන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි. තං ඛො පනිදං දුක්‌ඛනිරොධං අරියසච්‌චං සච්‌ඡිකාතබ්‌බන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි. තං ඛො පනිදං දුක්‌ඛනිරොධං අරියසච්‌චං සච්‌ඡිකතන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි.

    ‘‘Idaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ sacchikātabbanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ sacchikatanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.

    ‘‘ඉදං දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා අරියසච්‌චන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි. තං ඛො පනිදං දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා අරියසච්‌චං භාවෙතබ්‌බන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි. තං ඛො පනිදං දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා අරියසච්‌චං භාවිතන්‌ති මෙ, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බෙ අනනුස්‌සුතෙසු ධම්‌මෙසු චක්‌ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්‌ඤා උදපාදි, විජ්‌ජා උදපාදි, ආලොකො උදපාදි.

    ‘‘Idaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ bhāvetabbanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ bhāvitanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.

    16. ‘‘යාවකීවඤ්‌ච මෙ, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙසු චතූසු අරියසච්‌චෙසු එවං තිපරිවට්‌ටං ද්‌වාදසාකාරං යථාභූතං ඤාණදස්‌සනං න සුවිසුද්‌ධං අහොසි, නෙව තාවාහං, භික්‌ඛවෙ, සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්‌මකෙ සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය අනුත්‌තරං සම්‌මාසම්‌බොධිං අභිසම්‌බුද්‌ධොති පච්‌චඤ්‌ඤාසිං. යතො ච ඛො මෙ, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙසු චතූසු අරියසච්‌චෙසු එවං තිපරිවට්‌ටං ද්‌වාදසාකාරං යථාභූතං ඤාණදස්‌සනං සුවිසුද්‌ධං අහොසි, අථාහං, භික්‌ඛවෙ, සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්‌මකෙ සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය අනුත්‌තරං සම්‌මාසම්‌බොධිං අභිසම්‌බුද්‌ධොති 49 පච්‌චඤ්‌ඤාසිං. ඤාණඤ්‌ච පන මෙ දස්‌සනං උදපාදි – අකුප්‌පා මෙ විමුත්‌ති, අයමන්‌තිමා ජාති, නත්‌ථි දානි පුනබ්‌භවො’’ති. ඉදමවොච භගවා අත්‌තමනා පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දුන්‌ති 50.

    16. ‘‘Yāvakīvañca me, bhikkhave, imesu catūsu ariyasaccesu evaṃ tiparivaṭṭaṃ dvādasākāraṃ yathābhūtaṃ ñāṇadassanaṃ na suvisuddhaṃ ahosi, neva tāvāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paccaññāsiṃ. Yato ca kho me, bhikkhave, imesu catūsu ariyasaccesu evaṃ tiparivaṭṭaṃ dvādasākāraṃ yathābhūtaṃ ñāṇadassanaṃ suvisuddhaṃ ahosi, athāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti 51 paccaññāsiṃ. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – akuppā me vimutti, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti. Idamavoca bhagavā attamanā pañcavaggiyā bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti 52.

    ඉමස්‌මිඤ්‌ච පන වෙය්‍යාකරණස්‌මිං භඤ්‌ඤමානෙ ආයස්‌මතො කොණ්‌ඩඤ්‌ඤස්‌ස විරජං වීතමලං ධම්‌මචක්‌ඛුං උදපාදි – ‘‘යං කිඤ්‌චි සමුදයධම්‌මං සබ්‌බං තං නිරොධධම්‌ම’’න්‌ති.

    Imasmiñca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne āyasmato koṇḍaññassa virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.

    17. පවත්‌තිතෙ ච පන භගවතා ධම්‌මචක්‌කෙ, භුම්‌මා දෙවා සද්‌දමනුස්‌සාවෙසුං – ‘‘එතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනෙ මිගදායෙ අනුත්‌තරං ධම්‌මචක්‌කං පවත්‌තිතං, අප්‌පටිවත්‌තියං සමණෙන වා බ්‍රාහ්‌මණෙන වා දෙවෙන වා මාරෙන වා බ්‍රහ්‌මුනා වා කෙනචි වා ලොකස්‌මි’’න්‌ති. භුම්‌මානං දෙවානං සද්‌දං සුත්‌වා චාතුමහාරාජිකා දෙවා සද්‌දමනුස්‌සාවෙසුං…පෙ.… චාතුමහාරාජිකානං දෙවානං සද්‌දං සුත්‌වා තාවතිංසා දෙවා…පෙ.… යාමා දෙවා…පෙ.… තුසිතා දෙවා…පෙ.… නිම්‌මානරතී දෙවා…පෙ.… පරනිම්‌මිතවසවත්‌තී දෙවා…පෙ.… බ්‍රහ්‌මකායිකා දෙවා සද්‌දමනුස්‌සාවෙසුං – ‘‘එතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනෙ මිගදායෙ අනුත්‌තරං ධම්‌මචක්‌කං පවත්‌තිතං අප්‌පටිවත්‌තියං සමණෙන වා බ්‍රාහ්‌මණෙන වා දෙවෙන වා මාරෙන වා බ්‍රහ්‌මුනා වා කෙනචි වා ලොකස්‌මි’’න්‌ති. ඉතිහ, තෙන ඛණෙන, තෙන ලයෙන 53 තෙන මුහුත්‌තෙන යාව බ්‍රහ්‌මලොකා සද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගච්‌ඡි. අයඤ්‌ච දසසහස්‌සිලොකධාතු සංකම්‌පි සම්‌පකම්‌පි සම්‌පවෙධි ; අප්‌පමාණො ච උළාරො ඔභාසො ලොකෙ පාතුරහොසි, අතික්‌කම්‌ම දෙවානං දෙවානුභාවං. අථ ඛො භගවා ඉමං උදානං උදානෙසි – ‘‘අඤ්‌ඤාසි වත, භො කොණ්‌ඩඤ්‌ඤො, අඤ්‌ඤාසි වත භො කොණ්‌ඩඤ්‌ඤො’’ති. ඉති හිදං ආයස්‌මතො කොණ්‌ඩඤ්‌ඤස්‌ස ‘අඤ්‌ඤාසිකොණ්‌ඩඤ්‌ඤො’ ත්‌වෙව නාමං අහොසි.

    17. Pavattite ca pana bhagavatā dhammacakke, bhummā devā saddamanussāvesuṃ – ‘‘etaṃ bhagavatā bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ, appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmi’’nti. Bhummānaṃ devānaṃ saddaṃ sutvā cātumahārājikā devā saddamanussāvesuṃ…pe… cātumahārājikānaṃ devānaṃ saddaṃ sutvā tāvatiṃsā devā…pe… yāmā devā…pe… tusitā devā…pe… nimmānaratī devā…pe… paranimmitavasavattī devā…pe… brahmakāyikā devā saddamanussāvesuṃ – ‘‘etaṃ bhagavatā bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmi’’nti. Itiha, tena khaṇena, tena layena 54 tena muhuttena yāva brahmalokā saddo abbhuggacchi. Ayañca dasasahassilokadhātu saṃkampi sampakampi sampavedhi ; appamāṇo ca uḷāro obhāso loke pāturahosi, atikkamma devānaṃ devānubhāvaṃ. Atha kho bhagavā imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘aññāsi vata, bho koṇḍañño, aññāsi vata bho koṇḍañño’’ti. Iti hidaṃ āyasmato koṇḍaññassa ‘aññāsikoṇḍañño’ tveva nāmaṃ ahosi.

    18. අථ ඛො ආයස්‌මා අඤ්‌ඤාසිකොණ්‌ඩඤ්‌ඤො දිට්‌ඨධම්‌මො පත්‌තධම්‌මො විදිතධම්‌මො පරියොගාළ්‌හධම්‌මො තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡො විගතකථංකථො වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තො අපරප්‌පච්‌චයො සත්‌ථුසාසනෙ භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ලභෙය්‍යාහං, භන්‌තෙ, භගවතො සන්‌තිකෙ පබ්‌බජ්‌ජං, ලභෙය්‍යං උපසම්‌පද’’න්‌ති. ‘‘එහි භික්‌ඛූ’’ති භගවා අවොච – ‘‘ස්‌වාක්‌ඛාතො ධම්‌මො, චර බ්‍රහ්‌මචරියං සම්‌මා දුක්‌ඛස්‌ස අන්‌තකිරියායා’’ති. සාව තස්‌ස ආයස්‌මතො උපසම්‌පදා අහොසි.

    18. Atha kho āyasmā aññāsikoṇḍañño diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. ‘‘Ehi bhikkhū’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, cara brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tassa āyasmato upasampadā ahosi.

    19. අථ ඛො භගවා තදවසෙසෙ භික්‌ඛූ ධම්‌මියා කථාය ඔවදි අනුසාසි. අථ ඛො ආයස්‌මතො ච වප්‌පස්‌ස ආයස්‌මතො ච භද්‌දියස්‌ස භගවතා ධම්‌මියා කථාය ඔවදියමානානං අනුසාසියමානානං විරජං වීතමලං ධම්‌මචක්‌ඛුං උදපාදි – යං කිඤ්‌චි සමුදයධම්‌මං, සබ්‌බං තං නිරොධධම්‌මන්‌ති.

    19. Atha kho bhagavā tadavasese bhikkhū dhammiyā kathāya ovadi anusāsi. Atha kho āyasmato ca vappassa āyasmato ca bhaddiyassa bhagavatā dhammiyā kathāya ovadiyamānānaṃ anusāsiyamānānaṃ virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti.

    තෙ දිට්‌ඨධම්‌මා පත්‌තධම්‌මා විදිතධම්‌මා පරියොගාළ්‌හධම්‌මා තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡා විගතකථංකථා වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තා අපරප්‌පච්‌චයා සත්‌ථුසාසනෙ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘ලභෙය්‍යාම මයං, භන්‌තෙ, භගවතො සන්‌තිකෙ පබ්‌බජ්‌ජං, ලභෙය්‍යාම උපසම්‌පද’’න්‌ති. ‘‘එථ භික්‌ඛවො’’ති භගවා අවොච – ‘‘ස්‌වාක්‌ඛාතො ධම්‌මො, චරථ බ්‍රහ්‌මචරියං සම්‌මා දුක්‌ඛස්‌ස අන්‌තකිරියායා’’ති. සාව තෙසං ආයස්‌මන්‌තානං උපසම්‌පදා අහොසි.

    Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’’nti. ‘‘Etha bhikkhavo’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, caratha brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosi.

    අථ ඛො භගවා තදවසෙසෙ භික්‌ඛූ නීහාරභත්‌තො ධම්‌මියා කථාය ඔවදි අනුසාසි. යං තයො භික්‌ඛූ පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා ආහරන්‌ති, තෙන ඡබ්‌බග්‌ගො යාපෙති. අථ ඛො ආයස්‌මතො ච මහානාමස්‌ස ආයස්‌මතො ච අස්‌සජිස්‌ස භගවතා ධම්‌මියා කථාය ඔවදියමානානං අනුසාසියමානානං විරජං වීතමලං ධම්‌මචක්‌ඛුං උදපාදි – යං කිඤ්‌චි සමුදයධම්‌මං, සබ්‌බං තං නිරොධධම්‌මන්‌ති . තෙ දිට්‌ඨධම්‌මා පත්‌තධම්‌මා විදිතධම්‌මා පරියොගාළ්‌හධම්‌මා තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡා විගතකථංකථා වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තා අපරප්‌පච්‌චයා සත්‌ථුසාසනෙ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘ලභෙය්‍යාම මයං, භන්‌තෙ, භගවතො සන්‌තිකෙ පබ්‌බජ්‌ජං, ලභෙය්‍යාම උපසම්‌පද’’න්‌ති. ‘‘එථ භික්‌ඛවො’’ති භගවා අවොච – ‘‘ස්‌වාක්‌ඛාතො ධම්‌මො, චරථ බ්‍රහ්‌මචරියං සම්‌මා දුක්‌ඛස්‌ස අන්‌තකිරියායා’’ති. සාව තෙසං ආයස්‌මන්‌තානං උපසම්‌පදා අහොසි.

    Atha kho bhagavā tadavasese bhikkhū nīhārabhatto dhammiyā kathāya ovadi anusāsi. Yaṃ tayo bhikkhū piṇḍāya caritvā āharanti, tena chabbaggo yāpeti. Atha kho āyasmato ca mahānāmassa āyasmato ca assajissa bhagavatā dhammiyā kathāya ovadiyamānānaṃ anusāsiyamānānaṃ virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti . Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’’nti. ‘‘Etha bhikkhavo’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, caratha brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosi.

    20. අථ ඛො භගවා පඤ්‌චවග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි –

    20. Atha kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū āmantesi –

    55 ‘‘රූපං, භික්‌ඛවෙ, අනත්‌තා. රූපඤ්‌ච හිදං, භික්‌ඛවෙ, අත්‌තා අභවිස්‌ස, නයිදං රූපං ආබාධාය සංවත්‌තෙය්‍ය, ලබ්‌භෙථ ච රූපෙ – ‘එවං මෙ රූපං හොතු, එවං මෙ රූපං මා අහොසී’ති. යස්‌මා ච ඛො, භික්‌ඛවෙ, රූපං අනත්‌තා, තස්‌මා රූපං ආබාධාය සංවත්‌තති, න ච ලබ්‌භති රූපෙ – ‘එවං මෙ රූපං හොතු, එවං මෙ රූපං මා අහොසී’ති. වෙදනා, අනත්‌තා. වෙදනා ච හිදං, භික්‌ඛවෙ, අත්‌තා අභවිස්‌ස, නයිදං වෙදනා ආබාධාය සංවත්‌තෙය්‍ය, ලබ්‌භෙථ ච වෙදනාය – ‘එවං මෙ වෙදනා හොතු, එවං මෙ වෙදනා මා අහොසී’ති. යස්‌මා ච ඛො, භික්‌ඛවෙ, වෙදනා අනත්‌තා, තස්‌මා වෙදනා ආබාධාය සංවත්‌තති, න ච ලබ්‌භති වෙදනාය – ‘එවං මෙ වෙදනා හොතු, එවං මෙ වෙදනා මා අහොසී’ති. සඤ්‌ඤා, අනත්‌තා. සඤ්‌ඤා ච හිදං, භික්‌ඛවෙ, අත්‌තා අභවිස්‌ස, නයිදං සඤ්‌ඤා ආබාධාය සංවත්‌තෙය්‍ය, ලබ්‌භෙථ ච සඤ්‌ඤාය – ‘එවං මෙ සඤ්‌ඤා හොතු, එවං මෙ සඤ්‌ඤා මා අහොසී’ති. යස්‌මා ච ඛො, භික්‌ඛවෙ, සඤ්‌ඤා අනත්‌තා, තස්‌මා සඤ්‌ඤා ආබාධාය සංවත්‌තති, න ච ලබ්‌භති සඤ්‌ඤාය – ‘එවං මෙ සඤ්‌ඤා හොතු, එවං මෙ සඤ්‌ඤා මා අහොසී’ති. සඞ්‌ඛාරා, අනත්‌තා. සඞ්‌ඛාරා ච හිදං, භික්‌ඛවෙ, අත්‌තා අභවිස්‌සංසු, නයිදං 56 සඞ්‌ඛාරා ආබාධාය සංවත්‌තෙය්‍යුං, ලබ්‌භෙථ ච සඞ්‌ඛාරෙසු – ‘එවං මෙ සඞ්‌ඛාරා හොන්‌තු, එවං මෙ සඞ්‌ඛාරා මා අහෙසු’න්‌ති. යස්‌මා ච ඛො, භික්‌ඛවෙ, සඞ්‌ඛාරා අනත්‌තා, තස්‌මා සඞ්‌ඛාරා ආබාධාය සංවත්‌තන්‌ති, න ච ලබ්‌භති සඞ්‌ඛාරෙසු – ‘එවං මෙ සඞ්‌ඛාරා හොන්‌තු, එවං මෙ සඞ්‌ඛාරා මා අහෙසු’න්‌ති. විඤ්‌ඤාණං, අනත්‌තා. විඤ්‌ඤාණඤ්‌ච හිදං , භික්‌ඛවෙ, අත්‌තා අභවිස්‌ස, නයිදං විඤ්‌ඤාණං ආබාධාය සංවත්‌තෙය්‍ය , ලබ්‌භෙථ ච විඤ්‌ඤාණෙ – ‘එවං මෙ විඤ්‌ඤාණං හොතු, එවං මෙ විඤ්‌ඤාණං මා අහොසී’ති. යස්‌මා ච ඛො, භික්‌ඛවෙ, විඤ්‌ඤාණං අනත්‌තා, තස්‌මා විඤ්‌ඤාණං ආබාධාය සංවත්‌තති, න ච ලබ්‌භති විඤ්‌ඤාණෙ – ‘එවං මෙ විඤ්‌ඤාණං හොතු, එවං මෙ විඤ්‌ඤාණං මා අහොසී’ති.

    57 ‘‘Rūpaṃ, bhikkhave, anattā. Rūpañca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissa, nayidaṃ rūpaṃ ābādhāya saṃvatteyya, labbhetha ca rūpe – ‘evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī’ti. Yasmā ca kho, bhikkhave, rūpaṃ anattā, tasmā rūpaṃ ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati rūpe – ‘evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī’ti. Vedanā, anattā. Vedanā ca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissa, nayidaṃ vedanā ābādhāya saṃvatteyya, labbhetha ca vedanāya – ‘evaṃ me vedanā hotu, evaṃ me vedanā mā ahosī’ti. Yasmā ca kho, bhikkhave, vedanā anattā, tasmā vedanā ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati vedanāya – ‘evaṃ me vedanā hotu, evaṃ me vedanā mā ahosī’ti. Saññā, anattā. Saññā ca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissa, nayidaṃ saññā ābādhāya saṃvatteyya, labbhetha ca saññāya – ‘evaṃ me saññā hotu, evaṃ me saññā mā ahosī’ti. Yasmā ca kho, bhikkhave, saññā anattā, tasmā saññā ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati saññāya – ‘evaṃ me saññā hotu, evaṃ me saññā mā ahosī’ti. Saṅkhārā, anattā. Saṅkhārā ca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissaṃsu, nayidaṃ 58 saṅkhārā ābādhāya saṃvatteyyuṃ, labbhetha ca saṅkhāresu – ‘evaṃ me saṅkhārā hontu, evaṃ me saṅkhārā mā ahesu’nti. Yasmā ca kho, bhikkhave, saṅkhārā anattā, tasmā saṅkhārā ābādhāya saṃvattanti, na ca labbhati saṅkhāresu – ‘evaṃ me saṅkhārā hontu, evaṃ me saṅkhārā mā ahesu’nti. Viññāṇaṃ, anattā. Viññāṇañca hidaṃ , bhikkhave, attā abhavissa, nayidaṃ viññāṇaṃ ābādhāya saṃvatteyya , labbhetha ca viññāṇe – ‘evaṃ me viññāṇaṃ hotu, evaṃ me viññāṇaṃ mā ahosī’ti. Yasmā ca kho, bhikkhave, viññāṇaṃ anattā, tasmā viññāṇaṃ ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati viññāṇe – ‘evaṃ me viññāṇaṃ hotu, evaṃ me viññāṇaṃ mā ahosī’ti.

    21. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, රූපං නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වාති? අනිච්‌චං, භන්‌තෙ . යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වාති? දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ. යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තාති? නො හෙතං, භන්‌තෙ. වෙදනා නිච්‌චා වා අනිච්‌චා වාති? අනිච්‌චා, භන්‌තෙ. යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වාති? දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ. යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තාති? නො හෙතං, භන්‌තෙ. සඤ්‌ඤා නිච්‌චා වා අනිච්‌චා වාති? අනිච්‌චා, භන්‌තෙ. යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වාති? දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ. යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තාති? නො හෙතං, භන්‌තෙ. සඞ්‌ඛාරා නිච්‌චා වා අනිච්‌චා වාති? අනිච්‌චා, භන්‌තෙ. යං පනානිච්‌චං, දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වාති? දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ. යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තාති? නො හෙතං, භන්‌තෙ. විඤ්‌ඤාණං නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වාති? අනිච්‌චං, භන්‌තෙ. යං පනානිච්‌චං, දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වාති? දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ. යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තාති? නො හෙතං, භන්‌තෙ.

    21. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti? Aniccaṃ, bhante . Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante. Vedanā niccā vā aniccā vāti? Aniccā, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante. Saññā niccā vā aniccā vāti? Aniccā, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante. Saṅkhārā niccā vā aniccā vāti? Aniccā, bhante. Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante. Viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti? Aniccaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante.

    22. ‘‘තස්‌මාතිහ , භික්‌ඛවෙ, යං කිඤ්‌චි රූපං අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ 59 සන්‌තිකෙ වා, සබ්‌බං රූපං – නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තාති – එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දට්‌ඨබ්‌බං. යා කාචි වෙදනා අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නා අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකා වා සුඛුමා වා හීනා වා පණීතා වා යා දූරෙ සන්‌තිකෙ වා, සබ්‌බා වෙදනා – නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තාති – එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දට්‌ඨබ්‌බං. යා කාචි සඤ්‌ඤා අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නා අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකා වා සුඛුමා වා හීනා වා පණීතා වා යා දූරෙ සන්‌තිකෙ වා, සබ්‌බා සඤ්‌ඤා – නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තාති – එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දට්‌ඨබ්‌බං. යෙ කෙචි සඞ්‌ඛාරා අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නා අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකා වා සුඛුමා වා හීනා වා පණීතා වා යෙ දූරෙ සන්‌තිකෙ වා, සබ්‌බෙ සඞ්‌ඛාරා – නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තාති – එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දට්‌ඨබ්‌බං. යං කිඤ්‌චි විඤ්‌ඤාණං අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්‌තිකෙ වා, සබ්‌බං විඤ්‌ඤාණං – නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තාති – එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දට්‌ඨබ්‌බං.

    22. ‘‘Tasmātiha , bhikkhave, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre 60 santike vā, sabbaṃ rūpaṃ – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yā kāci vedanā atītānāgatapaccuppannā ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikā vā sukhumā vā hīnā vā paṇītā vā yā dūre santike vā, sabbā vedanā – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yā kāci saññā atītānāgatapaccuppannā ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikā vā sukhumā vā hīnā vā paṇītā vā yā dūre santike vā, sabbā saññā – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Ye keci saṅkhārā atītānāgatapaccuppannā ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikā vā sukhumā vā hīnā vā paṇītā vā ye dūre santike vā, sabbe saṅkhārā – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ.

    23. ‘‘එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො රූපස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති, වෙදනායපි නිබ්‌බින්‌දති, සඤ්‌ඤායපි නිබ්‌බින්‌දති, සඞ්‌ඛාරෙසුපි නිබ්‌බින්‌දති, විඤ්‌ඤාණස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති; නිබ්‌බින්‌දං විරජ්‌ජති; විරාගා විමුච්‌චති; විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති, ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාතී’’ති.

    23. ‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako rūpasmimpi nibbindati, vedanāyapi nibbindati, saññāyapi nibbindati, saṅkhāresupi nibbindati, viññāṇasmimpi nibbindati; nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti, ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti.

    24. ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනා පඤ්‌චවග්‌ගියා භික්‌ඛූ භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දුන්‌ති 61. ඉමස්‌මිඤ්‌ච පන වෙය්‍යාකරණස්‌මිං භඤ්‌ඤමානෙ පඤ්‌චවග්‌ගියානං භික්‌ඛූනං අනුපාදාය ආසවෙහි චිත්‌තානි විමුච්‌චිංසු. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡ ලොකෙ අරහන්‌තො හොන්‌ති.

    24. Idamavoca bhagavā. Attamanā pañcavaggiyā bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti 62. Imasmiñca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne pañcavaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsu. Tena kho pana samayena cha loke arahanto honti.

    පඤ්‌චවග්‌ගියකථා නිට්‌ඨිතා.

    Pañcavaggiyakathā niṭṭhitā.

    පඨමභාණවාරො.

    Paṭhamabhāṇavāro.







    Footnotes:
    1. ම. නි. 1.284 ආදයො; ම. නි. 2.339 ආදයො
    2. උද්‌දකො (සී. ස්‍යා.)
    3. ma. ni. 1.284 ādayo; ma. ni. 2.339 ādayo
    4. uddako (sī. syā.)
    5. ධ. ප. 353; කථා. 405
    6. dha. pa. 353; kathā. 405
    7. මි. ප. 4.5.11 මිලින්‌දපඤ්‌හෙපි; කථා. 405
    8. mi. pa. 4.5.11 milindapañhepi; kathā. 405
    9. කථා. 405 කථාවත්‌ථුපාළියම්‌පි
    10. kathā. 405 kathāvatthupāḷiyampi
    11. කථා. 405 කථාවත්‌ථුපාළියම්‌පි
    12. kathā. 405 kathāvatthupāḷiyampi
    13. ආහඤ්‌ඤිං (ක.)
    14. āhaññiṃ (ka.)
    15. කථා. 405 කථාවත්‌ථුපාළියම්‌පි
    16. kathā. 405 kathāvatthupāḷiyampi
    17. තස්‌මාහමුපකා (සී.)
    18. tasmāhamupakā (sī.)
    19. හුවෙය්‍යපාවුසො (සී.) හුවෙය්‍යාවුසො (ස්‍යා.)
    20. huveyyapāvuso (sī.) huveyyāvuso (syā.)
    21. ඉදං පදං කෙසුචි නත්‌ථි
    22. තථා තථා තෙ (සී. ස්‍යා.)
    23. අපි ච ඛො (පාසරාසිසුත්‌ථ)
    24. සමුදාචරිත්‌ථ (සී. ස්‍යා.)
    25. යථානුසිට්‌ඨං පටිපජ්‌ජමානා (ස්‍යා.)
    26. චරියාය (ස්‍යා.)
    27. උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මං (ස්‍යා. ක.)
    28. භාසිතමෙතන්‌ති (සී. ස්‍යා. ක.) ටීකායො ඔලොකෙතබ්‌බා
    29. idaṃ padaṃ kesuci natthi
    30. tathā tathā te (sī. syā.)
    31. api ca kho (pāsarāsisuttha)
    32. samudācarittha (sī. syā.)
    33. yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamānā (syā.)
    34. cariyāya (syā.)
    35. uttarimanussadhammaṃ (syā. ka.)
    36. bhāsitametanti (sī. syā. ka.) ṭīkāyo oloketabbā
    37. සං. නි. 5.1081 ආදයො
    38. ඉදං පදද්‌වයං සී. ස්‍යා. පොත්‌ථකෙසු නත්‌ථි
    39. saṃ. ni. 5.1081 ādayo
    40. idaṃ padadvayaṃ sī. syā. potthakesu natthi
    41. පඤ්‌චුපාදානඛන්‌ධාපි (ක)
    42. එත්‌ථ ‘‘ඉදං දුක්‌ඛං අරියසච්‌චන්‌ති ආදීසු දුක්‌ඛසමුදයො දුක්‌ඛනිරොධොති වත්‌තබ්‌බෙ දුක්‌ඛසමුදයං දුක්‌ඛනිරොධන්‌ති ලිඞ්‌ගවිපල්‌ලාසො තතො’’ති පටිසම්‌භිදාමග්‌ගට්‌ඨකථායං වුත්‌තං. විසුද්‌ධිමග්‌ගටීකායං පන උප්‌පාදො භයන්‌තිපාඨවණ්‌ණනායං ‘‘සතිපි ද්‌වින්‌නං පදානං සමානාධිකරණභාවෙ ලිඞ්‌ගභෙදො ගහිතො, යථා දුක්‌ඛසමුදයො අරියසච්‌ච’’න්‌ති වුත්‌තං. තෙසු දුක්‌ඛසමුදයො අරියසච්‌ච’’න්‌ති සකලිඞ්‌ගිකපාඨො ‘‘දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා අරියසච්‌ච’’න්‌ති පාළියා සමෙති.
    43. පොනොභවිකා (ක.)
    44. නන්‌දිරාගසහගතා (සී. ස්‍යා.)
    45. pañcupādānakhandhāpi (ka)
    46. ettha ‘‘idaṃ dukkhaṃ ariyasaccanti ādīsu dukkhasamudayo dukkhanirodhoti vattabbe dukkhasamudayaṃ dukkhanirodhanti liṅgavipallāso tato’’ti paṭisambhidāmaggaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. visuddhimaggaṭīkāyaṃ pana uppādo bhayantipāṭhavaṇṇanāyaṃ ‘‘satipi dvinnaṃ padānaṃ samānādhikaraṇabhāve liṅgabhedo gahito, yathā dukkhasamudayo ariyasacca’’nti vuttaṃ. tesu dukkhasamudayo ariyasacca’’nti sakaliṅgikapāṭho ‘‘dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasacca’’nti pāḷiyā sameti.
    47. ponobhavikā (ka.)
    48. nandirāgasahagatā (sī. syā.)
    49. අභිසම්‌බුද්‌ධො (සී. ස්‍යා.)
    50. ඉදමවොච…පෙ.… අභිනන්‌දුන්‌තිවාක්‍යං සී. ස්‍යා. පොත්‌ථකෙසු නත්‌ථි
    51. abhisambuddho (sī. syā.)
    52. idamavoca…pe… abhinanduntivākyaṃ sī. syā. potthakesu natthi
    53. තෙන ලයෙනාති පදද්‌වයං සී. ස්‍යා. පොත්‌ථකෙසු නත්‌ථි
    54. tena layenāti padadvayaṃ sī. syā. potthakesu natthi
    55. සං. නි. 3.59 ආදයො
    56. නයිමෙ (ක.)
    57. saṃ. ni. 3.59 ādayo
    58. nayime (ka.)
    59. යං දූරෙ වා (ස්‍යා.)
    60. yaṃ dūre vā (syā.)
    61. අභිනන්‌දුං (ස්‍යා.)
    62. abhinanduṃ (syā.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / පඤ්‌චවග්‌ගියකථා • Pañcavaggiyakathā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / පඤ්‌චවග්‌ගියකථාවණ්‌ණනා • Pañcavaggiyakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / පඤ්‌චවග්‌ගියකථාවණ්‌ණනා • Pañcavaggiyakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 6. පඤ්‌චවග්‌ගියකථා • 6. Pañcavaggiyakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact