Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi |
੬. ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਕਥਾ
6. Pañcavaggiyakathā
੧੦. 1 ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਂ? ਕੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਜਾਤਿਕੋ; ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਆਲ਼ਾਰਸ੍ਸ ਕਾਲਾਮਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਂ, ਸੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਦੇવਤਾ ਭਗવਤੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ’’ਤਿ। ਭਗવਤੋਪਿ ਖੋ ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਙ੍ਕਤੋ ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਮਹਾਜਾਨਿਯੋ ਖੋ ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ; ਸਚੇ ਹਿ ਸੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯ, ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਂ? ਕੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਉਦਕੋ 2 ਰਾਮਪੁਤ੍ਤੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਜਾਤਿਕੋ; ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਉਦਕਸ੍ਸ ਰਾਮਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਂ, ਸੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਦੇવਤਾ ਭਗવਤੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਅਭਿਦੋਸਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਦਕੋ ਰਾਮਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਭਗવਤੋਪਿ ਖੋ ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਅਭਿਦੋਸਕਾਲਙ੍ਕਤੋ ਉਦਕੋ ਰਾਮਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਮਹਾਜਾਨਿਯੋ ਖੋ ਉਦਕੋ ਰਾਮਪੁਤ੍ਤੋ; ਸਚੇ ਹਿ ਸੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯ, ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ
10.3 Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ? Ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti? Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘ayaṃ kho āḷāro kālāmo paṇḍito byatto medhāvī dīgharattaṃ apparajakkhajātiko; yaṃnūnāhaṃ āḷārassa kālāmassa paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ, so imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti. Atha kho antarahitā devatā bhagavato ārocesi – ‘‘sattāhakālaṅkato, bhante, āḷāro kālāmo’’ti. Bhagavatopi kho ñāṇaṃ udapādi – ‘‘sattāhakālaṅkato āḷāro kālāmo’’ti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘mahājāniyo kho āḷāro kālāmo; sace hi so imaṃ dhammaṃ suṇeyya, khippameva ājāneyyā’’ti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ? Ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti? Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘ayaṃ kho udako 4 rāmaputto paṇḍito byatto medhāvī dīgharattaṃ apparajakkhajātiko; yaṃnūnāhaṃ udakassa rāmaputtassa paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ, so imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti. Atha kho antarahitā devatā bhagavato ārocesi – ‘‘abhidosakālaṅkato, bhante, udako rāmaputto’’ti. Bhagavatopi kho ñāṇaṃ udapādi – ‘‘abhidosakālaṅkato udako rāmaputto’’ti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘mahājāniyo kho udako rāmaputto; sace hi so imaṃ dhammaṃ suṇeyya, khippameva ājāneyyā’’ti
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਂ? ਕੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਬਹੁਕਾਰਾ ਖੋ ਮੇ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਯੇ ਮਂ ਪਧਾਨਪਹਿਤਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ; ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਹਂ ਨੁ ਖੋ ਏਤਰਹਿ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ વਿਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਭਗવਾ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ વਿਹਰਨ੍ਤੇ ਇਸਿਪਤਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਉਰੁવੇਲਾਯਂ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਬਾਰਾਣਸੀ ਤੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ? Ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’’ti? Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘bahukārā kho me pañcavaggiyā bhikkhū, ye maṃ padhānapahitattaṃ upaṭṭhahiṃsu; yaṃnūnāhaṃ pañcavaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyya’’nti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘kahaṃ nu kho etarahi pañcavaggiyā bhikkhū viharantī’’ti? Addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena pañcavaggiye bhikkhū bārāṇasiyaṃ viharante isipatane migadāye. Atha kho bhagavā uruvelāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkāmi.
੧੧. ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਉਪਕੋ ਆਜੀવਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਗਯਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਬੋਧਿਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ, ਦਿਸ੍વਾਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ਖੋ ਤੇ, ਆવੁਸੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਛવਿવਣ੍ਣੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ। ਕਂਸਿ ਤ੍વਂ, ਆવੁਸੋ, ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ? ਕੋ વਾ ਤੇ ਸਤ੍ਥਾ? ਕਸ੍ਸ વਾ ਤ੍વਂ ਧਮ੍ਮਂ ਰੋਚੇਸੀ’’ਤਿ? ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਭਗવਾ ਉਪਕਂ ਆਜੀવਕਂ ਗਾਥਾਹਿ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ –
11. Addasā kho upako ājīvako bhagavantaṃ antarā ca gayaṃ antarā ca bodhiṃ addhānamaggappaṭipannaṃ, disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘vippasannāni kho te, āvuso, indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Kaṃsi tvaṃ, āvuso, uddissa pabbajito? Ko vā te satthā? Kassa vā tvaṃ dhammaṃ rocesī’’ti? Evaṃ vutte bhagavā upakaṃ ājīvakaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ।
Sabbesu dhammesu anūpalitto;
ਸਬ੍ਬਞ੍ਜਹੋ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੇ વਿਮੁਤ੍ਤੋ,
Sabbañjaho taṇhākkhaye vimutto,
ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਕਮੁਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਂ॥
Sayaṃ abhiññāya kamuddiseyyaṃ.
ਸਦੇવਕਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ॥
Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo.
ਏਕੋਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸੀਤਿਭੂਤੋਸ੍ਮਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ॥
Ekomhi sammāsambuddho, sītibhūtosmi nibbuto.
ਅਨ੍ਧੀਭੂਤਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਆਹਞ੍ਛਂ 13 ਅਮਤਦੁਨ੍ਦੁਭਿ’’ਨ੍ਤਿ॥
Andhībhūtasmiṃ lokasmiṃ, āhañchaṃ 14 amatadundubhi’’nti.
ਯਥਾ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆવੁਸੋ, ਪਟਿਜਾਨਾਸਿ, ਅਰਹਸਿ ਅਨਨ੍ਤਜਿਨੋਤਿ।
Yathā kho tvaṃ, āvuso, paṭijānāsi, arahasi anantajinoti.
ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਉਪਕੋ ਆਜੀવਕੋ ਹੁਪੇਯ੍ਯਪਾવੁਸੋਤਿ 19 વਤ੍વਾ ਸੀਸਂ ਓਕਮ੍ਪੇਤ੍વਾ ਉਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
Evaṃ vutte upako ājīvako hupeyyapāvusoti 20 vatvā sīsaṃ okampetvā ummaggaṃ gahetvā pakkāmi.
੧੨. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਯੇਨ ਬਾਰਾਣਸੀ ਇਸਿਪਤਨਂ ਮਿਗਦਾਯੋ, ਯੇਨ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ ਖੋ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ; ਦਿਸ੍વਾਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਕਤਿਕਂ 21 ਸਣ੍ਠਪੇਸੁਂ – ‘‘ਅਯਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕੋ ਪਧਾਨવਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ ਆવਤ੍ਤੋ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ। ਸੋ ਨੇવ ਅਭਿવਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋ, ਨਾਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ; ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਆਸਨਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਸਚੇ ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ 22 ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ ਸਕਾਯ ਕਤਿਕਾਯ ਸਣ੍ਠਾਤੁਂ । ਅਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਏਕੋ ਭਗવਤੋ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਏਕੋ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ, ਏਕੋ ਪਾਦੋਦਕਂ, ਏਕੋ ਪਾਦਪੀਠਂ, ਏਕੋ ਪਾਦਕਠਲਿਕਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਪਿ। ਨਿਸੀਦਿ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ; ਨਿਸਜ੍ਜ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸਿ। ਅਪਿਸ੍ਸੁ 23 ਭਗવਨ੍ਤਂ ਨਾਮੇਨ ਚ ਆવੁਸੋવਾਦੇਨ ਚ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਮਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤਂ ਨਾਮੇਨ ਚ ਆવੁਸੋવਾਦੇਨ ਚ ਸਮੁਦਾਚਰਥ 24। ਅਰਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਓਦਹਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੋਤਂ, ਅਮਤਮਧਿਗਤਂ, ਅਹਮਨੁਸਾਸਾਮਿ, ਅਹਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਮਿ। ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ 25 ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ – ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ ਤਦਨੁਤ੍ਤਰਂ – ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਤਾਯਪਿ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆવੁਸੋ ਗੋਤਮ, ਇਰਿਯਾਯ 26, ਤਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ, ਤਾਯ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾਯ ਨੇવਜ੍ਝਗਾ ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ 27 ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਤ੍વਂ ਏਤਰਹਿ, ਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕੋ ਪਧਾਨવਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ ਆવਤ੍ਤੋ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ, ਅਧਿਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸ’’ਨ੍ਤਿ? ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕੋ, ਨ ਪਧਾਨવਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ, ਨ ਆવਤ੍ਤੋ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ; ਅਰਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ। ਓਦਹਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੋਤਂ, ਅਮਤਮਧਿਗਤਂ, ਅਹਮਨੁਸਾਸਾਮਿ , ਅਹਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਮਿ। ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ – ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ ਤਦਨੁਤ੍ਤਰਂ – ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠੇવਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ…ਪੇ॰…। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚ…ਪੇ॰…। ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਤਾਯਪਿ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆવੁਸੋ ਗੋਤਮ, ਇਰਿਯਾਯ, ਤਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ, ਤਾਯ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾਯ ਨੇવਜ੍ਝਗਾ ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਤ੍વਂ ਏਤਰਹਿ, ਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕੋ ਪਧਾਨવਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ ਆવਤ੍ਤੋ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ, ਅਧਿਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸ’’ਨ੍ਤਿ? ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਜਾਨਾਥ ਮੇ ਨੋ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਏવਰੂਪਂ ਪਭਾવਿਤਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ 28? ‘‘ਨੋਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ਅਰਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਓਦਹਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੋਤਂ, ਅਮਤਮਧਿਗਤਂ, ਅਹਮਨੁਸਾਸਾਮਿ, ਅਹਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਮਿ। ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ – ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ ਤਦਨੁਤ੍ਤਰਂਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠੇવਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਿਸ੍ਸਥਾਤਿ। ਅਸਕ੍ਖਿ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸੁਸ੍ਸੂਸਿਂਸੁ, ਸੋਤਂ ਓਦਹਿਂਸੁ, ਅਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ।
12. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī isipatanaṃ migadāyo, yena pañcavaggiyā bhikkhū tenupasaṅkami. Addasaṃsu kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvāna aññamaññaṃ katikaṃ 29 saṇṭhapesuṃ – ‘‘ayaṃ, āvuso, samaṇo gotamo āgacchati, bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya. So neva abhivādetabbo, na paccuṭṭhātabbo, nāssa pattacīvaraṃ paṭiggahetabbaṃ; api ca kho āsanaṃ ṭhapetabbaṃ, sace so ākaṅkhissati nisīdissatī’’ti. Yathā yathā kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū upasaṅkamati, tathā tathā 30 pañcavaggiyā bhikkhū nāsakkhiṃsu sakāya katikāya saṇṭhātuṃ . Asaṇṭhahantā bhagavantaṃ paccuggantvā eko bhagavato pattacīvaraṃ paṭiggahesi, eko āsanaṃ paññapesi, eko pādodakaṃ, eko pādapīṭhaṃ, eko pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi. Nisīdi bhagavā paññatte āsane; nisajja kho bhagavā pāde pakkhālesi. Apissu 31 bhagavantaṃ nāmena ca āvusovādena ca samudācaranti. Evaṃ vutte bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca – ‘‘mā, bhikkhave, tathāgataṃ nāmena ca āvusovādena ca samudācaratha 32. Arahaṃ, bhikkhave, tathāgato sammāsambuddho, odahatha, bhikkhave, sotaṃ, amatamadhigataṃ, ahamanusāsāmi, ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānā 33 nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’’ti. Evaṃ vutte pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘tāyapi kho tvaṃ, āvuso gotama, iriyāya 34, tāya paṭipadāya, tāya dukkarakārikāya nevajjhagā uttari manussadhammā 35 alamariyañāṇadassanavisesaṃ, kiṃ pana tvaṃ etarahi, bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya, adhigamissasi uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesa’’nti? Evaṃ vutte bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca – ‘‘na, bhikkhave, tathāgato bāhulliko, na padhānavibbhanto, na āvatto bāhullāya; arahaṃ, bhikkhave, tathāgato sammāsambuddho. Odahatha, bhikkhave, sotaṃ, amatamadhigataṃ, ahamanusāsāmi , ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānā nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhevadhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’’ti. Dutiyampi kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ…pe…. Dutiyampi kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca…pe…. Tatiyampi kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘tāyapi kho tvaṃ, āvuso gotama, iriyāya, tāya paṭipadāya, tāya dukkarakārikāya nevajjhagā uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ, kiṃ pana tvaṃ etarahi, bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya, adhigamissasi uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesa’’nti? Evaṃ vutte bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca – ‘‘abhijānātha me no tumhe, bhikkhave, ito pubbe evarūpaṃ pabhāvitameta’’nti 36? ‘‘Nohetaṃ, bhante’’. Arahaṃ, bhikkhave, tathāgato sammāsambuddho, odahatha, bhikkhave, sotaṃ, amatamadhigataṃ, ahamanusāsāmi, ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānā nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃbrahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhevadhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathāti. Asakkhi kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū saññāpetuṃ. Atha kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ sussūsiṃsu, sotaṃ odahiṃsu, aññā cittaṃ upaṭṭhāpesuṃ.
੧੩. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ –
13. Atha kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū āmantesi –
‘‘37 ਦ੍વੇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ , ਅਨ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਨ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ। ਕਤਮੇ ਦ੍વੇ 38? ਯੋ ਚਾਯਂ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗੋ ਹੀਨੋ ਗਮ੍ਮੋ ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕੋ ਅਨਰਿਯੋ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤੋ, ਯੋ ਚਾਯਂ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗੋ ਦੁਕ੍ਖੋ ਅਨਰਿਯੋ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤੋ। ਏਤੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ, ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਚਕ੍ਖੁਕਰਣੀ ਞਾਣਕਰਣੀ ਉਪਸਮਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਬੋਧਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਕਤਮਾ ਚ ਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਚਕ੍ਖੁਕਰਣੀ ਞਾਣਕਰਣੀ ਉਪਸਮਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਬੋਧਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ? ਅਯਮੇવ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਸਮ੍ਮਾવਾਚਾ, ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવੋ, ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ। ਅਯਂ ਖੋ ਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਚਕ੍ਖੁਕਰਣੀ ਞਾਣਕਰਣੀ ਉਪਸਮਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਬੋਧਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ।
‘‘39 Dveme, bhikkhave , antā pabbajitena na sevitabbā. Katame dve 40? Yo cāyaṃ kāmesu kāmasukhallikānuyogo hīno gammo pothujjaniko anariyo anatthasaṃhito, yo cāyaṃ attakilamathānuyogo dukkho anariyo anatthasaṃhito. Ete kho, bhikkhave, ubho ante anupagamma, majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Katamā ca sā, bhikkhave, majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi. Ayaṃ kho sā, bhikkhave, majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
੧੪. ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ। ਜਾਤਿਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਜਰਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਬ੍ਯਾਧਿਪਿ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਪ੍ਪਿਯੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਪਿਯੇਹਿ વਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਯਮ੍ਪਿਚ੍ਛਂ ਨ ਲਭਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ। ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ, ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ 41 ਦੁਕ੍ਖਾ। ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਂ 42 ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ – ਯਾਯਂ ਤਣ੍ਹਾ ਪੋਨੋਬ੍ਭવਿਕਾ 43 ਨਨ੍ਦੀਰਾਗਸਹਗਤਾ 44 ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰਾਭਿਨਨ੍ਦਿਨੀ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ, ਭવਤਣ੍ਹਾ, વਿਭવਤਣ੍ਹਾ।
14. ‘‘Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhaṃ ariyasaccaṃ. Jātipi dukkhā, jarāpi dukkhā, byādhipi dukkho, maraṇampi dukkhaṃ, appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo dukkho, yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ. Saṃkhittena, pañcupādānakkhandhā 45 dukkhā. ‘‘Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhasamudayaṃ 46 ariyasaccaṃ – yāyaṃ taṇhā ponobbhavikā 47 nandīrāgasahagatā 48 tatratatrābhinandinī, seyyathidaṃ – kāmataṇhā, bhavataṇhā, vibhavataṇhā.
‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ – ਯੋ ਤਸ੍ਸਾ ਯੇવ ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਸੇਸવਿਰਾਗਨਿਰੋਧੋ, ਚਾਗੋ, ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਮੁਤ੍ਤਿ, ਅਨਾਲਯੋ। ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ – ਅਯਮੇવ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਸਮ੍ਮਾવਾਚਾ, ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવੋ, ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ।
‘‘Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ – yo tassā yeva taṇhāya asesavirāganirodho, cāgo, paṭinissaggo, mutti, anālayo. ‘‘Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ – ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi.
੧੫. ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ , ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ।
15. ‘‘Idaṃ dukkhaṃ ariyasaccanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi , āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyyanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññātanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਪਹਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਪਹੀਨਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ।
‘‘Idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahātabbanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahīnanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ।
‘‘Idaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ sacchikātabbanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ sacchikatanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਭਾવੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਭਾવਿਤਨ੍ਤਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ।
‘‘Idaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ bhāvetabbanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ bhāvitanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
੧੬. ‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਏવਂ ਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ ਦ੍વਾਦਸਾਕਾਰਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਨ ਸੁવਿਸੁਦ੍ਧਂ ਅਹੋਸਿ, ਨੇવ ਤਾવਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਪਚ੍ਚਞ੍ਞਾਸਿਂ। ਯਤੋ ਚ ਖੋ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਏવਂ ਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ ਦ੍વਾਦਸਾਕਾਰਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਸੁવਿਸੁਦ੍ਧਂ ਅਹੋਸਿ, ਅਥਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ 49 ਪਚ੍ਚਞ੍ਞਾਸਿਂ। ਞਾਣਞ੍ਚ ਪਨ ਮੇ ਦਸ੍ਸਨਂ ਉਦਪਾਦਿ – ਅਕੁਪ੍ਪਾ ਮੇ વਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਅਯਮਨ੍ਤਿਮਾ ਜਾਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ’’ਤਿ। ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ 50।
16. ‘‘Yāvakīvañca me, bhikkhave, imesu catūsu ariyasaccesu evaṃ tiparivaṭṭaṃ dvādasākāraṃ yathābhūtaṃ ñāṇadassanaṃ na suvisuddhaṃ ahosi, neva tāvāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paccaññāsiṃ. Yato ca kho me, bhikkhave, imesu catūsu ariyasaccesu evaṃ tiparivaṭṭaṃ dvādasākāraṃ yathābhūtaṃ ñāṇadassanaṃ suvisuddhaṃ ahosi, athāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti 51 paccaññāsiṃ. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – akuppā me vimutti, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti. Idamavoca bhagavā attamanā pañcavaggiyā bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti 52.
ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸ੍ਮਿਂ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਸ੍ਸ વਿਰਜਂ વੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ।
Imasmiñca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne āyasmato koṇḍaññassa virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.
੧੭. ਪવਤ੍ਤਿਤੇ ਚ ਪਨ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ, ਭੁਮ੍ਮਾ ਦੇવਾ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾવੇਸੁਂ – ‘‘ਏਤਂ ਭਗવਤਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਇਸਿਪਤਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤਿਤਂ, ਅਪ੍ਪਟਿવਤ੍ਤਿਯਂ ਸਮਣੇਨ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ વਾ ਦੇવੇਨ વਾ ਮਾਰੇਨ વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ વਾ ਕੇਨਚਿ વਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ। ਭੁਮ੍ਮਾਨਂ ਦੇવਾਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾ ਦੇવਾ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾવੇਸੁਂ…ਪੇ॰… ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨਂ ਦੇવਾਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਤਾવਤਿਂਸਾ ਦੇવਾ…ਪੇ॰… ਯਾਮਾ ਦੇવਾ…ਪੇ॰… ਤੁਸਿਤਾ ਦੇવਾ…ਪੇ॰… ਨਿਮ੍ਮਾਨਰਤੀ ਦੇવਾ…ਪੇ॰… ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤવਸવਤ੍ਤੀ ਦੇવਾ…ਪੇ॰… ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ ਦੇવਾ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾવੇਸੁਂ – ‘‘ਏਤਂ ਭਗવਤਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਇਸਿਪਤਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤਿਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿવਤ੍ਤਿਯਂ ਸਮਣੇਨ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ વਾ ਦੇવੇਨ વਾ ਮਾਰੇਨ વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ વਾ ਕੇਨਚਿ વਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਿਹ, ਤੇਨ ਖਣੇਨ, ਤੇਨ ਲਯੇਨ 53 ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨ ਯਾવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਿ। ਅਯਞ੍ਚ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁ ਸਂਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪવੇਧਿ ; ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ ਚ ਉਲ਼ਾਰੋ ਓਭਾਸੋ ਲੋਕੇ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਦੇવਾਨਂ ਦੇવਾਨੁਭਾવਂ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘‘ਅਞ੍ਞਾਸਿ વਤ, ਭੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ, ਅਞ੍ਞਾਸਿ વਤ ਭੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ’’ਤਿ। ਇਤਿ ਹਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਸ੍ਸ ‘ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ’ ਤ੍વੇવ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ।
17. Pavattite ca pana bhagavatā dhammacakke, bhummā devā saddamanussāvesuṃ – ‘‘etaṃ bhagavatā bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ, appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmi’’nti. Bhummānaṃ devānaṃ saddaṃ sutvā cātumahārājikā devā saddamanussāvesuṃ…pe… cātumahārājikānaṃ devānaṃ saddaṃ sutvā tāvatiṃsā devā…pe… yāmā devā…pe… tusitā devā…pe… nimmānaratī devā…pe… paranimmitavasavattī devā…pe… brahmakāyikā devā saddamanussāvesuṃ – ‘‘etaṃ bhagavatā bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmi’’nti. Itiha, tena khaṇena, tena layena 54 tena muhuttena yāva brahmalokā saddo abbhuggacchi. Ayañca dasasahassilokadhātu saṃkampi sampakampi sampavedhi ; appamāṇo ca uḷāro obhāso loke pāturahosi, atikkamma devānaṃ devānubhāvaṃ. Atha kho bhagavā imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘aññāsi vata, bho koṇḍañño, aññāsi vata bho koṇḍañño’’ti. Iti hidaṃ āyasmato koṇḍaññassa ‘aññāsikoṇḍañño’ tveva nāmaṃ ahosi.
੧੮. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੋ ਪਤ੍ਤਧਮ੍ਮੋ વਿਦਿਤਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਯੋਗਾਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋ ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ વਿਗਤਕਥਂਕਥੋ વੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਲਭੇਯ੍ਯਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਲਭੇਯ੍ਯਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਭਗવਾ ਅવੋਚ – ‘‘ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਚਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ। ਸਾવ ਤਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਅਹੋਸਿ।
18. Atha kho āyasmā aññāsikoṇḍañño diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. ‘‘Ehi bhikkhū’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, cara brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tassa āyasmato upasampadā ahosi.
੧੯. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਤਦવਸੇਸੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਓવਦਿ ਅਨੁਸਾਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਚ વਪ੍ਪਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਚ ਭਦ੍ਦਿਯਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਓવਦਿਯਮਾਨਾਨਂ ਅਨੁਸਾਸਿਯਮਾਨਾਨਂ વਿਰਜਂ વੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ – ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ।
19. Atha kho bhagavā tadavasese bhikkhū dhammiyā kathāya ovadi anusāsi. Atha kho āyasmato ca vappassa āyasmato ca bhaddiyassa bhagavatā dhammiyā kathāya ovadiyamānānaṃ anusāsiyamānānaṃ virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti.
ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ ਪਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ વਿਦਿਤਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਯੋਗਾਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮਾ ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ વਿਗਤਕਥਂਕਥਾ વੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਲਭੇਯ੍ਯਾਮ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਲਭੇਯ੍ਯਾਮ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ ਭਗવਾ ਅવੋਚ – ‘‘ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਚਰਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ। ਸਾવ ਤੇਸਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਅਹੋਸਿ।
Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’’nti. ‘‘Etha bhikkhavo’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, caratha brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosi.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਤਦવਸੇਸੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨੀਹਾਰਭਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਓવਦਿ ਅਨੁਸਾਸਿ। ਯਂ ਤਯੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗੋ ਯਾਪੇਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਚ ਮਹਾਨਾਮਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਚ ਅਸ੍ਸਜਿਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਓવਦਿਯਮਾਨਾਨਂ ਅਨੁਸਾਸਿਯਮਾਨਾਨਂ વਿਰਜਂ વੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ – ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ । ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ ਪਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ વਿਦਿਤਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਯੋਗਾਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮਾ ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ વਿਗਤਕਥਂਕਥਾ વੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਲਭੇਯ੍ਯਾਮ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਲਭੇਯ੍ਯਾਮ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ ਭਗવਾ ਅવੋਚ – ‘‘ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਚਰਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ। ਸਾવ ਤੇਸਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਅਹੋਸਿ।
Atha kho bhagavā tadavasese bhikkhū nīhārabhatto dhammiyā kathāya ovadi anusāsi. Yaṃ tayo bhikkhū piṇḍāya caritvā āharanti, tena chabbaggo yāpeti. Atha kho āyasmato ca mahānāmassa āyasmato ca assajissa bhagavatā dhammiyā kathāya ovadiyamānānaṃ anusāsiyamānānaṃ virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti . Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’’nti. ‘‘Etha bhikkhavo’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, caratha brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosi.
੨੦. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ –
20. Atha kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū āmantesi –
55 ‘‘ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨਤ੍ਤਾ। ਰੂਪਞ੍ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭવਿਸ੍ਸ, ਨਯਿਦਂ ਰੂਪਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ ਰੂਪੇ – ‘ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰੂਪਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਰੂਪਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ ਰੂਪੇ – ‘ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ। વੇਦਨਾ, ਅਨਤ੍ਤਾ। વੇਦਨਾ ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭવਿਸ੍ਸ, ਨਯਿਦਂ વੇਦਨਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ વੇਦਨਾਯ – ‘ਏવਂ ਮੇ વੇਦਨਾ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ વੇਦਨਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੇਦਨਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ વੇਦਨਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ વੇਦਨਾਯ – ‘ਏવਂ ਮੇ વੇਦਨਾ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ વੇਦਨਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ। ਸਞ੍ਞਾ, ਅਨਤ੍ਤਾ। ਸਞ੍ਞਾ ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭવਿਸ੍ਸ, ਨਯਿਦਂ ਸਞ੍ਞਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ ਸਞ੍ਞਾਯ – ‘ਏવਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਞ੍ਞਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਞ੍ਞਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ – ‘ਏવਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ। ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਅਨਤ੍ਤਾ। ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭવਿਸ੍ਸਂਸੁ, ਨਯਿਦਂ 56 ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤੇਯ੍ਯੁਂ, ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ – ‘ਏવਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਾ ਅਹੇਸੁ’ਨ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ – ‘ਏવਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਾ ਅਹੇਸੁ’ਨ੍ਤਿ। વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਨਤ੍ਤਾ। વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਹਿਦਂ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭવਿਸ੍ਸ, ਨਯਿਦਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ , ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ વਿਞ੍ਞਾਣੇ – ‘ਏવਂ ਮੇ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ વਿਞ੍ਞਾਣੇ – ‘ਏવਂ ਮੇ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ।
57 ‘‘Rūpaṃ, bhikkhave, anattā. Rūpañca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissa, nayidaṃ rūpaṃ ābādhāya saṃvatteyya, labbhetha ca rūpe – ‘evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī’ti. Yasmā ca kho, bhikkhave, rūpaṃ anattā, tasmā rūpaṃ ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati rūpe – ‘evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī’ti. Vedanā, anattā. Vedanā ca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissa, nayidaṃ vedanā ābādhāya saṃvatteyya, labbhetha ca vedanāya – ‘evaṃ me vedanā hotu, evaṃ me vedanā mā ahosī’ti. Yasmā ca kho, bhikkhave, vedanā anattā, tasmā vedanā ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati vedanāya – ‘evaṃ me vedanā hotu, evaṃ me vedanā mā ahosī’ti. Saññā, anattā. Saññā ca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissa, nayidaṃ saññā ābādhāya saṃvatteyya, labbhetha ca saññāya – ‘evaṃ me saññā hotu, evaṃ me saññā mā ahosī’ti. Yasmā ca kho, bhikkhave, saññā anattā, tasmā saññā ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati saññāya – ‘evaṃ me saññā hotu, evaṃ me saññā mā ahosī’ti. Saṅkhārā, anattā. Saṅkhārā ca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissaṃsu, nayidaṃ 58 saṅkhārā ābādhāya saṃvatteyyuṃ, labbhetha ca saṅkhāresu – ‘evaṃ me saṅkhārā hontu, evaṃ me saṅkhārā mā ahesu’nti. Yasmā ca kho, bhikkhave, saṅkhārā anattā, tasmā saṅkhārā ābādhāya saṃvattanti, na ca labbhati saṅkhāresu – ‘evaṃ me saṅkhārā hontu, evaṃ me saṅkhārā mā ahesu’nti. Viññāṇaṃ, anattā. Viññāṇañca hidaṃ , bhikkhave, attā abhavissa, nayidaṃ viññāṇaṃ ābādhāya saṃvatteyya , labbhetha ca viññāṇe – ‘evaṃ me viññāṇaṃ hotu, evaṃ me viññāṇaṃ mā ahosī’ti. Yasmā ca kho, bhikkhave, viññāṇaṃ anattā, tasmā viññāṇaṃ ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati viññāṇe – ‘evaṃ me viññāṇaṃ hotu, evaṃ me viññāṇaṃ mā ahosī’ti.
੨੧. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾਤਿ? ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ । ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾਤਿ? ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ? ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। વੇਦਨਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾਤਿ? ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾਤਿ? ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ? ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਸਞ੍ਞਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾਤਿ? ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾਤਿ? ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ? ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾਤਿ? ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾਤਿ? ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ? ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾਤਿ? ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾਤਿ? ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ? ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ।
21. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti? Aniccaṃ, bhante . Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante. Vedanā niccā vā aniccā vāti? Aniccā, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante. Saññā niccā vā aniccā vāti? Aniccā, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante. Saṅkhārā niccā vā aniccā vāti? Aniccā, bhante. Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante. Viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti? Aniccaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti? Dukkhaṃ, bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti? No hetaṃ, bhante.
੨੨. ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ વਾ ਸੁਖੁਮਂ વਾ ਹੀਨਂ વਾ ਪਣੀਤਂ વਾ ਯਂ ਦੂਰੇ 59 ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਂ – ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾਤਿ – ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਾ ਕਾਚਿ વੇਦਨਾ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ વਾ ਸੁਖੁਮਾ વਾ ਹੀਨਾ વਾ ਪਣੀਤਾ વਾ ਯਾ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬਾ વੇਦਨਾ – ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾਤਿ – ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਾ ਕਾਚਿ ਸਞ੍ਞਾ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ વਾ ਸੁਖੁਮਾ વਾ ਹੀਨਾ વਾ ਪਣੀਤਾ વਾ ਯਾ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬਾ ਸਞ੍ਞਾ – ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾਤਿ – ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯੇ ਕੇਚਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ વਾ ਸੁਖੁਮਾ વਾ ਹੀਨਾ વਾ ਪਣੀਤਾ વਾ ਯੇ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ – ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾਤਿ – ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ વਾ ਸੁਖੁਮਂ વਾ ਹੀਨਂ વਾ ਪਣੀਤਂ વਾ ਯਂ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ – ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾਤਿ – ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
22. ‘‘Tasmātiha , bhikkhave, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre 60 santike vā, sabbaṃ rūpaṃ – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yā kāci vedanā atītānāgatapaccuppannā ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikā vā sukhumā vā hīnā vā paṇītā vā yā dūre santike vā, sabbā vedanā – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yā kāci saññā atītānāgatapaccuppannā ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikā vā sukhumā vā hīnā vā paṇītā vā yā dūre santike vā, sabbā saññā – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Ye keci saṅkhārā atītānāgatapaccuppannā ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikā vā sukhumā vā hīnā vā paṇītā vā ye dūre santike vā, sabbe saṅkhārā – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ – netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ.
੨੩. ‘‘ਏવਂ ਪਸ੍ਸਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੁਤવਾ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਰੂਪਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, વੇਦਨਾਯਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, ਸਞ੍ਞਾਯਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ; ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਂ વਿਰਜ੍ਜਤਿ; વਿਰਾਗਾ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ; વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ, ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ।
23. ‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako rūpasmimpi nibbindati, vedanāyapi nibbindati, saññāyapi nibbindati, saṅkhāresupi nibbindati, viññāṇasmimpi nibbindati; nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti, ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti.
੨੪. ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ 61। ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸ੍ਮਿਂ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸવੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ વਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਛ ਲੋਕੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ।
24. Idamavoca bhagavā. Attamanā pañcavaggiyā bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti 62. Imasmiñca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne pañcavaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsu. Tena kho pana samayena cha loke arahanto honti.
ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pañcavaggiyakathā niṭṭhitā.
ਪਠਮਭਾਣવਾਰੋ।
Paṭhamabhāṇavāro.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਕਥਾ • Pañcavaggiyakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pañcavaggiyakathāvaṇṇanā
ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪવਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • Dhammacakkappavattanasuttavaṇṇanā
ਅਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • Anattalakkhaṇasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pañcavaggiyakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pañcavaggiyakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੬. ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਿਯਕਥਾ • 6. Pañcavaggiyakathā