| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi |
ಪಞ್ಚವತ್ಥುಯಾಚನಕಥಾ
Pañcavatthuyācanakathā
೩೪೩. 1 ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ದೇವದತ್ತೋ ಪರಿಹೀನಲಾಭಸಕ್ಕಾರೋ ಸಪರಿಸೋ ಕುಲೇಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಕುಲೇಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ! ಕಸ್ಸ ಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಮನಾಪಂ, ಕಸ್ಸ ಸಾದುಂ ನ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ದೇವದತ್ತೋ ಸಪರಿಸೋ ಕುಲೇಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ! ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ದೇವದತ್ತ, ಸಪರಿಸೋ ಕುಲೇಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಭಗವಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕುಲೇಸು ತಿಕಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಪೇಸ್ಸಾಮಿ ತಯೋ ಅತ್ಥವಸೇ ಪಟಿಚ್ಚ – ದುಮ್ಮಙ್ಕೂನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನ ನಿಗ್ಗಹಾಯ ; ಪೇಸಲಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಾಯ, ಮಾ ಪಾಪಿಚ್ಛಾ ಪಕ್ಖಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯುನ್ತಿ; ಕುಲಾನುದ್ದಯಾಯ 2 ಚ। ಗಣಭೋಜನೇ ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ।
343.3 Tena kho pana samayena devadatto parihīnalābhasakkāro sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjati. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjissanti! Kassa sampannaṃ na manāpaṃ, kassa sāduṃ na ruccatī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – kathañhi nāma devadatto sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjissatī’’ti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, devadatta, sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjasī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘tena hi, bhikkhave, bhikkhūnaṃ kulesu tikabhojanaṃ paññapessāmi tayo atthavase paṭicca – dummaṅkūnaṃ puggalāna niggahāya ; pesalānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihārāya, mā pāpicchā pakkhaṃ nissāya saṅghaṃ bhindeyyunti; kulānuddayāya 4 ca. Gaṇabhojane yathādhammo kāretabbo’’ti.
5 ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಯೇನ ಕೋಕಾಲಿಕೋ ಕಟಮೋದಕತಿಸ್ಸಕೋ 6 ಖಣ್ಡದೇವಿಯಾ ಪುತ್ತೋ ಸಮುದ್ದದತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಕೋಕಾಲಿಕಂ ಕಟಮೋದಕತಿಸ್ಸಕಂ ಖಣ್ಡದೇವಿಯಾ ಪುತ್ತಂ ಸಮುದ್ದದತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏಥ, ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭೇದಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಚಕ್ಕಭೇದ’’ನ್ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಕೋಕಾಲಿಕೋ ದೇವದತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಮಣೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಗೋತಮೋ ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ ಮಹಾನುಭಾವೋ। ಕಥಂ ಮಯಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭೇದಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಚಕ್ಕಭೇದ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏಥ, ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಯಾಚಿಸ್ಸಾಮ – ‘ಭಗವಾ, ಭನ್ತೇ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಸ್ಸ ಸನ್ತುಟ್ಠಸ್ಸ ಸಲ್ಲೇಖಸ್ಸ ಧುತಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಸ್ಸ ಅಪಚಯಸ್ಸ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ಇಮಾನಿ, ಭನ್ತೇ, ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಸಲ್ಲೇಖಾಯ ಧುತತಾಯ ಪಾಸಾದಿಕತಾಯ ಅಪಚಯಾಯ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಯಾವಜೀವಂ ಆರಞ್ಞಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಾಮನ್ತಂ ಓಸರೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ನಿಮನ್ತನಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಹಪತಿಚೀವರಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಛನ್ನಂ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ನ ಖಾದೇಯ್ಯುಂ; ಯೋ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಖಾದೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ನಾನುಜಾನಿಸ್ಸತಿ। ತೇ ಮಯಂ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವತ್ಥೂಹಿ ಜನಂ ಸಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಸಕ್ಕಾ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವತ್ಥೂಹಿ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ಕಾತುಂ ಚಕ್ಕಭೇದೋ। ಲೂಖಪ್ಪಸನ್ನಾ ಹಿ, ಆವುಸೋ, ಮನುಸ್ಸಾ’’ತಿ।
7 Atha kho devadatto yena kokāliko kaṭamodakatissako 8 khaṇḍadeviyā putto samuddadatto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā kokālikaṃ kaṭamodakatissakaṃ khaṇḍadeviyā puttaṃ samuddadattaṃ etadavoca – ‘‘etha, mayaṃ, āvuso, samaṇassa gotamassa saṅghabhedaṃ karissāma cakkabheda’’nti. Evaṃ vutte kokāliko devadattaṃ etadavoca – ‘‘samaṇo kho, āvuso, gotamo mahiddhiko mahānubhāvo. Kathaṃ mayaṃ samaṇassa gotamassa saṅghabhedaṃ karissāma cakkabheda’’nti? ‘‘Etha, mayaṃ, āvuso, samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā pañca vatthūni yācissāma – ‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa santuṭṭhassa sallekhassa dhutassa pāsādikassa apacayassa vīriyārambhassa vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya santuṭṭhiyā sallekhāya dhutatāya pāsādikatāya apacayāya vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ piṇḍapātikā assu; yo nimantanaṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ paṃsukūlikā assu; yo gahapaticīvaraṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ rukkhamūlikā assu; yo channaṃ upagaccheyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ; yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’ti. Imāni pañca vatthūni samaṇo gotamo nānujānissati. Te mayaṃ imehi pañcahi vatthūhi janaṃ saññāpessāmā’’ti. ‘‘Sakkā kho, āvuso, imehi pañcahi vatthūhi samaṇassa gotamassa saṅghabhedo kātuṃ cakkabhedo. Lūkhappasannā hi, āvuso, manussā’’ti.
ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಸಪರಿಸೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಭಗವಾ, ಭನ್ತೇ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಸ್ಸ ಸನ್ತುಟ್ಠಸ್ಸ ಸಲ್ಲೇಖಸ್ಸ ಧುತಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಸ್ಸ ಅಪಚಯಸ್ಸ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ಇಮಾನಿ, ಭನ್ತೇ, ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಸಲ್ಲೇಖಾಯ ಧುತತಾಯ ಪಾಸಾದಿಕತಾಯ ಅಪಚಯಾಯ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಯಾವಜೀವಂ ಆರಞ್ಞಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಾಮನ್ತಂ ಓಸರೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ನಿಮನ್ತನಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಹಪತಿಚೀವರಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಛನ್ನಂ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ। ಯಾವಜೀವಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ನ ಖಾದೇಯ್ಯುಂ; ಯೋ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಖಾದೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಲಂ, ದೇವದತ್ತ। ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ, ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಹೋತು; ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ, ಗಾಮನ್ತೇ ವಿಹರತು। ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ, ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕೋ ಹೋತು; ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ, ನಿಮನ್ತನಂ ಸಾದಿಯತು। ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ, ಪಂಸುಕೂಲಿಕೋ ಹೋತು; ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ, ಗಹಪತಿಚೀವರಂ ಸಾದಿಯತು। ಅಟ್ಠಮಾಸೇ ಖೋ ಮಯಾ, ದೇವದತ್ತ, ರುಕ್ಖಮೂಲಸೇನಾಸನಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ; ತಿಕೋಟಿಪರಿಸುದ್ಧಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ – ಅದಿಟ್ಠಂ, ಅಸ್ಸುತಂ, ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ – ನ ಭಗವಾ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಅನುಜಾನಾತೀತಿ – ಹಟ್ಠೋ ಉದಗ್ಗೋ ಸಪರಿಸೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
Atha kho devadatto sapariso yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho devadatto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa santuṭṭhassa sallekhassa dhutassa pāsādikassa apacayassa vīriyārambhassa vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya santuṭṭhiyā sallekhāya dhutatāya pāsādikatāya apacayāya vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ piṇḍapātikā assu; yo nimantanaṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ paṃsukūlikā assu; yo gahapaticīvaraṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ rukkhamūlikā assu; yo channaṃ upagaccheyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ; yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’’ti. ‘‘Alaṃ, devadatta. Yo icchati, āraññiko hotu; yo icchati, gāmante viharatu. Yo icchati, piṇḍapātiko hotu; yo icchati, nimantanaṃ sādiyatu. Yo icchati, paṃsukūliko hotu; yo icchati, gahapaticīvaraṃ sādiyatu. Aṭṭhamāse kho mayā, devadatta, rukkhamūlasenāsanaṃ anuññātaṃ; tikoṭiparisuddhaṃ macchamaṃsaṃ – adiṭṭhaṃ, assutaṃ, aparisaṅkita’’nti. Atha kho devadatto – na bhagavā imāni pañca vatthūni anujānātīti – haṭṭho udaggo sapariso uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಸಪರಿಸೋ ರಾಜಗಹಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ವತ್ಥೂಹಿ ಜನಂ ಸಞ್ಞಾಪೇಸಿ – ‘‘ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಯಾಚಿಮ್ಹಾ – ‘ಭಗವಾ, ಭನ್ತೇ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಸ್ಸ…ಪೇ॰… ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ಇಮಾನಿ, ಭನ್ತೇ, ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ…ಪೇ॰… ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಯಾವಜೀವಂ ಆರಞ್ಞಿಕಾ ಅಸ್ಸು; ಯೋ ಗಾಮನ್ತಂ ಓಸರೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಯಾವಜೀವಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ನ ಖಾದೇಯ್ಯುಂ; ಯೋ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಖಾದೇಯ್ಯ, ವಜ್ಜಂ ನಂ ಫುಸೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಿ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ನಾನುಜಾನಾತಿ। ತೇ ಮಯಂ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವತ್ಥೂಹಿ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ತಾಮಾ’’ತಿ।
Atha kho devadatto sapariso rājagahaṃ pavisitvā pañcahi vatthūhi janaṃ saññāpesi – ‘‘mayaṃ, āvuso, samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā pañca vatthūni yācimhā – ‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa…pe… vīriyārambhassa vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya…pe… vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya, vajjaṃ naṃ phuseyya…pe… yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ; yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’ti. Imāni pañca vatthūni samaṇo gotamo nānujānāti. Te mayaṃ imehi pañcahi vatthūhi samādāya vattāmā’’ti.
ತತ್ಥ ಯೇ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ಅಪ್ಪಸನ್ನಾ ದುಬ್ಬುದ್ಧಿನೋ, ತೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಇಮೇ ಖೋ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಧುತಾ ಸಲ್ಲೇಖವುತ್ತಿನೋ। ಸಮಣೋ ಪನ ಗೋತಮೋ ಬಾಹುಲ್ಲಿಕೋ ಬಾಹುಲ್ಲಾಯ ಚೇತೇತೀ’’ತಿ। ಯೇ ಪನ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಸದ್ಧಾ ಪಸನ್ನಾ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಬುದ್ಧಿಮನ್ತೋ, ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ದೇವದತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿಸ್ಸತಿ ಚಕ್ಕಭೇದಾಯಾ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ದೇವದತ್ತೋ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿಸ್ಸತಿ ಚಕ್ಕಭೇದಾಯಾ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ದೇವದತ್ತ, ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಸಿ ಚಕ್ಕಭೇದಾಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಭಗವಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಲಂ, ದೇವದತ್ತ। ಮಾ ತೇ ರುಚ್ಚಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ। ಗರುಕೋ ಖೋ, ದೇವದತ್ತ, ಸಙ್ಘಭೇದೋ। ಯೋ ಖೋ, ದೇವದತ್ತ, ಸಮಗ್ಗಂ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದತಿ, ಕಪ್ಪಟ್ಠಿಕಂ 9 ಕಿಬ್ಬಿಸಂ ಪಸವತಿ, ಕಪ್ಪಂ ನಿರಯಮ್ಹಿ ಪಚ್ಚತಿ। ಯೋ ಚ ಖೋ, ದೇವದತ್ತ, ಭಿನ್ನಂ ಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಂ ಕರೋತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಂ ಪುಞ್ಞಂ ಪಸವತಿ, ಕಪ್ಪಂ ಸಗ್ಗಮ್ಹಿ ಮೋದತಿ। ಅಲಂ, ದೇವದತ್ತ। ಮಾ ತೇ ರುಚ್ಚಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ। ಗರುಕೋ ಖೋ, ದೇವದತ್ತ, ಸಙ್ಘಭೇದೋ’’ತಿ।
Tattha ye te manussā assaddhā appasannā dubbuddhino, te evamāhaṃsu – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā dhutā sallekhavuttino. Samaṇo pana gotamo bāhulliko bāhullāya cetetī’’ti. Ye pana te manussā saddhā pasannā paṇḍitā byattā buddhimanto, te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma devadatto bhagavato saṅghabhedāya parakkamissati cakkabhedāyā’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma devadatto saṅghabhedāya parakkamissati cakkabhedāyā’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, devadatta, saṅghabhedāya parakkamasi cakkabhedāyā’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. ‘‘Alaṃ, devadatta. Mā te rucci saṅghabhedo. Garuko kho, devadatta, saṅghabhedo. Yo kho, devadatta, samaggaṃ saṅghaṃ bhindati, kappaṭṭhikaṃ 10 kibbisaṃ pasavati, kappaṃ nirayamhi paccati. Yo ca kho, devadatta, bhinnaṃ saṅghaṃ samaggaṃ karoti, brahmaṃ puññaṃ pasavati, kappaṃ saggamhi modati. Alaṃ, devadatta. Mā te rucci saṅghabhedo. Garuko kho, devadatta, saṅghabhedo’’ti.
11 ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ರಾಜಗಹಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ರಾಜಗಹೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇದಾನಾಹಂ , ಆವುಸೋ ಆನನ್ದ, ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಭಗವತಾ, ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಾ, ಉಪೋಸಥಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
12 Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. Addasā kho devadatto āyasmantaṃ ānandaṃ rājagahe piṇḍāya carantaṃ. Disvāna yenāyasmā ānando tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘ajjataggedānāhaṃ , āvuso ānanda, aññatreva bhagavatā, aññatreva bhikkhusaṅghā, uposathaṃ karissāmi saṅghakammaṃ karissāmī’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ರಾಜಗಹೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪ್ಪಟಿಕ್ಕನ್ತೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಧಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ರಾಜಗಹಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿಂ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ದೇವದತ್ತೋ ರಾಜಗಹೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇದಾನಾಹಂ, ಆವುಸೋ ಆನನ್ದ, ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಭಗವತಾ, ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಾ, ಉಪೋಸಥಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ, ಭನ್ತೇ, ದೇವದತ್ತೋ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತಾಯಂ ವೇಲಾಯಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –
Atha kho āyasmā ānando rājagahe piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idhāhaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Addasā kho maṃ, bhante, devadatto rājagahe piṇḍāya carantaṃ. Disvāna yenāhaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā maṃ etadavoca – ‘ajjataggedānāhaṃ, āvuso ānanda, aññatreva bhagavatā, aññatreva bhikkhusaṅghā, uposathaṃ karissāmi saṅghakammaṃ karissāmī’ti. Ajjatagge, bhante, devadatto saṅghaṃ bhindissatī’’ti. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
ಪಾಪಂ ಪಾಪೇನ ಸುಕರಂ, ಪಾಪಮರಿಯೇಹಿ ದುಕ್ಕರ’’ನ್ತಿ॥
Pāpaṃ pāpena sukaraṃ, pāpamariyehi dukkara’’nti.
ದುತಿಯಭಾಣವಾರೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।
Dutiyabhāṇavāro niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ಪಕಾಸನೀಯಕಮ್ಮಾದಿಕಥಾ • Pakāsanīyakammādikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಪಞ್ಚವತ್ಥುಯಾಚನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pañcavatthuyācanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ಪಕಾಸನೀಯಕಮ್ಮಾದಿಕಥಾ • Pakāsanīyakammādikathā
