Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
పఞ్చవత్థుయాచనకథావణ్ణనా
Pañcavatthuyācanakathāvaṇṇanā
౩౪౩. తికభోజనన్తి తీహి భుఞ్జితబ్బభోజనం, తిణ్ణం ఏకతో పటిగ్గహేత్వా భుఞ్జితుం పఞ్ఞపేస్సామీతి అత్థో. కోకాలికోతిఆదీని చతున్నం దేవదత్తపక్ఖియానం గణపామోక్ఖానం నామాని. ఆయుకప్పన్తి ఏకం మహాకప్పం అసీతిభాగం కత్వా తతో ఏకభాగమత్తం కాలం అన్తరకప్పసఞ్ఞితం కాలం.
343.Tikabhojananti tīhi bhuñjitabbabhojanaṃ, tiṇṇaṃ ekato paṭiggahetvā bhuñjituṃ paññapessāmīti attho. Kokālikotiādīni catunnaṃ devadattapakkhiyānaṃ gaṇapāmokkhānaṃ nāmāni. Āyukappanti ekaṃ mahākappaṃ asītibhāgaṃ katvā tato ekabhāgamattaṃ kālaṃ antarakappasaññitaṃ kālaṃ.
ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఏతదవోచాతి (ఉదా॰ అట్ఠ॰ ౪౮) దేవదత్తో సబ్బం సఙ్ఘభేదస్స పుబ్బభాగం నిప్ఫాదేత్వా ‘‘ఏకంసేనేవ అజ్జ ఆవేణికం ఉపోసథం సఙ్ఘకమ్మఞ్చ కరిస్సామీ’’తి చిన్తేత్వా ఏతం ‘‘అజ్జతగ్గే’’తిఆదివచనం అవోచ. తత్థ అఞ్ఞత్రేవ భగవతాతి వినా ఏవ భగవన్తం, తం సత్థారం అకత్వాతి అత్థో. అఞ్ఞత్ర భిక్ఖుసఙ్ఘా ఉపోసథం కరిస్సామి సఙ్ఘకమ్మాని చాతి భగవతో ఓవాదకారకం భిక్ఖుసఙ్ఘం వినా మం అనువత్తన్తేహి భిక్ఖూహి సద్ధిం ఆవేణికం ఉపోసథం సఙ్ఘకమ్మాని చ కరిస్సామి. అజ్జతగ్గే, భన్తే, దేవదత్తో సఙ్ఘం భిన్దిస్సతీతి భేదకారకానం సబ్బేసం దేవదత్తేన సజ్జితత్తా ‘‘ఏకంసేనేవ దేవదత్తో అజ్జ సఙ్ఘం భిన్దిస్సతీ’’తి మఞ్ఞమానో ఏవమాహ. భిన్దిస్సతీతి ద్విధా కరిస్సతి.
Āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocāti (udā. aṭṭha. 48) devadatto sabbaṃ saṅghabhedassa pubbabhāgaṃ nipphādetvā ‘‘ekaṃseneva ajja āveṇikaṃ uposathaṃ saṅghakammañca karissāmī’’ti cintetvā etaṃ ‘‘ajjatagge’’tiādivacanaṃ avoca. Tattha aññatreva bhagavatāti vinā eva bhagavantaṃ, taṃ satthāraṃ akatvāti attho. Aññatra bhikkhusaṅghā uposathaṃ karissāmi saṅghakammāni cāti bhagavato ovādakārakaṃ bhikkhusaṅghaṃ vinā maṃ anuvattantehi bhikkhūhi saddhiṃ āveṇikaṃ uposathaṃ saṅghakammāni ca karissāmi. Ajjatagge, bhante, devadatto saṅghaṃ bhindissatīti bhedakārakānaṃ sabbesaṃ devadattena sajjitattā ‘‘ekaṃseneva devadatto ajja saṅghaṃ bhindissatī’’ti maññamāno evamāha. Bhindissatīti dvidhā karissati.
ఏతమత్థం విదిత్వాతి ఏతం అవీచిమహానిరయుప్పత్తిసంవత్తనియం కప్పట్ఠియం అతేకిచ్ఛం దేవదత్తేన నిబ్బత్తియమానం సఙ్ఘభేదకమ్మం సబ్బాకారతో విదిత్వా. ఇమం ఉదానన్తి కుసలాకుసలేసు యథాక్కమం సప్పురిసాసప్పురిసానం సుకరా పటిపత్తి, న పన నేసం అకుసలకుసలేసూతి ఇదమత్థవిభావనం ఉదానం ఉదానేసి.
Etamatthaṃviditvāti etaṃ avīcimahānirayuppattisaṃvattaniyaṃ kappaṭṭhiyaṃ atekicchaṃ devadattena nibbattiyamānaṃ saṅghabhedakammaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti kusalākusalesu yathākkamaṃ sappurisāsappurisānaṃ sukarā paṭipatti, na pana nesaṃ akusalakusalesūti idamatthavibhāvanaṃ udānaṃ udānesi.
తత్థ సుకరం సాధునా సాధూతి అత్తనో పరేసఞ్చ హితం సాధేతీతి సాధు, సమ్మాపటిపన్నో. తేన సాధునా సారిపుత్తాదినా సావకేన పచ్చేకసమ్బుద్ధేన సమ్మాసమ్బుద్ధేన అఞ్ఞేన వా లోకియసాధునా సాధు సున్దరం భద్దకం అత్తనో పరేసఞ్చ హితసుఖావహం సుకరం సుఖేన కాతుం సక్కా. సాధు పాపేన దుక్కరన్తి తదేవ పన వుత్తలక్ఖణం సాధు పాపేన దేవదత్తాదినా పాపపుగ్గలేన దుక్కరం కాతుం న సక్కా, న సో తం కాతుం సక్కోతీతి అత్థో. పాపం పాపేన సుకరన్తి పాపం అసున్దరం అత్తనో పరేసఞ్చ అనత్థావహం పాపేన యథావుత్తపాపపుగ్గలేన సుకరం సుఖేన కాతుం సక్కుణేయ్యం. పాపమరియేహి దుక్కరన్తి అరియేహి పన బుద్ధాదీహి తం పాపం దుక్కరం దురభిసమ్భవం. సేతుఘాతోయేవ హి తేసం తత్థాతి దీపేతి.
Tattha sukaraṃ sādhunā sādhūti attano paresañca hitaṃ sādhetīti sādhu, sammāpaṭipanno. Tena sādhunā sāriputtādinā sāvakena paccekasambuddhena sammāsambuddhena aññena vā lokiyasādhunā sādhu sundaraṃ bhaddakaṃ attano paresañca hitasukhāvahaṃ sukaraṃ sukhena kātuṃ sakkā. Sādhu pāpena dukkaranti tadeva pana vuttalakkhaṇaṃ sādhu pāpena devadattādinā pāpapuggalena dukkaraṃ kātuṃ na sakkā, na so taṃ kātuṃ sakkotīti attho. Pāpaṃ pāpena sukaranti pāpaṃ asundaraṃ attano paresañca anatthāvahaṃ pāpena yathāvuttapāpapuggalena sukaraṃ sukhena kātuṃ sakkuṇeyyaṃ. Pāpamariyehi dukkaranti ariyehi pana buddhādīhi taṃ pāpaṃ dukkaraṃ durabhisambhavaṃ. Setughātoyeva hi tesaṃ tatthāti dīpeti.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / చూళవగ్గపాళి • Cūḷavaggapāḷi / పఞ్చవత్థుయాచనకథా • Pañcavatthuyācanakathā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / పకాసనీయకమ్మాదికథా • Pakāsanīyakammādikathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ఛసక్యపబ్బజ్జాకథావణ్ణనా • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ఛసక్యపబ్బజ్జాకథాదివణ్ణనా • Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / పకాసనీయకమ్మాదికథా • Pakāsanīyakammādikathā