Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ౫. గహపతివగ్గో

    5. Gahapativaggo

    ౧. పఞ్చవేరభయసుత్తవణ్ణనా

    1. Pañcaverabhayasuttavaṇṇanā

    ౪౧. యతోతి యస్మిం కాలే. అయఞ్హి తో-సద్దో దా-సద్దో వియ ఇధ కాలవిసయో. తేనాహ ‘‘యదా’’తి. భయవేరచేతనాయోతి భాయితబ్బట్ఠేన భయం, వేరపసవనట్ఠేన వేరన్తి చ లద్ధనామా చేతనాయో. పాణాతిపాతాదయో హి యస్స పవత్తన్తి, యఞ్చ ఉద్దిస్స పవత్తియన్తి, ఉభయే సభయభేరవాతి తే ఏవ భాయితబ్బభయవేరజనకావాతి. సోతస్స అరియమగ్గస్స ఆదితో పట్ఠాయ పటిపత్తిఅధిగమో సోతాపత్తి , తదత్థాయ తత్థ పతిట్ఠితస్స చ అఙ్గాని సోతాపత్తియఙ్గాని, తదుభయం సన్ధాయాహ ‘‘దువిధం సోతాపత్తియా అఙ్గ’’న్తి, సోతాపత్తిఅత్థం అఙ్గన్తి అత్థో. యం పుబ్బభాగేతి యం సయం సోతాపత్తిమగ్గఫలపటిలాభతో పుబ్బభాగే తదత్థాయ సంవత్తతి. కిం పన తన్తి ఆహ ‘‘సప్పురిససంసేవో’’తిఆది. సప్పురిసానం బుద్ధాదీనం అరియఞాణసఞ్ఞాణజాతా పయిరుపాసనా, సద్ధమ్మస్సవనం చతుసచ్చధమ్మస్సవనం, యోనిసో ఉపాయేన అనిచ్చాదితో మనసి కరణం యోనిసో మనసికారో, ఉస్సుక్కాపేన్తేన ధమ్మస్స నిబ్బానస్స అనుధమ్మపటిపజ్జనం ధమ్మానుధమ్మపటిపత్తీతి ఏతాని సోతాపత్తియా అఙ్గాని. అట్ఠకథాయం పన సోతాపత్తిఅఙ్గన్తి పదం అపేక్ఖిత్వా ‘‘ఏవం ఆగత’’న్తి వుత్తం. ఠితస్స పుగ్గలస్స అఙ్గం. సోతాపన్నో అఙ్గీయతి ఞాయతి ఏతేనాతి సోతాపన్నస్స అఙ్గన్తిపి వుచ్చతి. ఇదం పచ్ఛా వుత్తం అఙ్గం. దోసేహి ఆరకాతి అరియోతి ఆహ ‘‘నిద్దోసో’’తి. కథం అవిజ్జా సఙ్ఖారానం పచ్చయోతిఆదినా కేనచిపి అనుపారమ్భియత్తా నిరుపారమ్భో. ఞాణం సన్ధాయ ‘‘నిద్దోసో’’తి వుత్తం, పటిచ్చసముప్పాదం సన్ధాయ ‘‘నిరుపారమ్భో’’తి వదన్తి. ఉభయమ్పి పన సన్ధాయ ఉభయం వుత్తన్తి అపరే. పటిచ్చసముప్పాదో ఏత్థ అధిప్పేతో. తథా హి వుత్తం ‘‘అపరాపరం ఉప్పన్నాయ విపస్సనాపఞ్ఞాయా’’తి. న హి మగ్గఞాణం విపస్సనాపఞ్ఞాతి. సమ్మా ఉపాయత్తా తస్స పటిచ్చసముప్పన్నే యాథావతో ఞాయతీతి ఞాయో, పటిచ్చసముప్పాదో. ఞాణం పన ఞాయతి సో ఏతేనాతి ఞాయో.

    41.Yatoti yasmiṃ kāle. Ayañhi to-saddo dā-saddo viya idha kālavisayo. Tenāha ‘‘yadā’’ti. Bhayaveracetanāyoti bhāyitabbaṭṭhena bhayaṃ, verapasavanaṭṭhena veranti ca laddhanāmā cetanāyo. Pāṇātipātādayo hi yassa pavattanti, yañca uddissa pavattiyanti, ubhaye sabhayabheravāti te eva bhāyitabbabhayaverajanakāvāti. Sotassa ariyamaggassa ādito paṭṭhāya paṭipattiadhigamo sotāpatti , tadatthāya tattha patiṭṭhitassa ca aṅgāni sotāpattiyaṅgāni, tadubhayaṃ sandhāyāha ‘‘duvidhaṃ sotāpattiyā aṅga’’nti, sotāpattiatthaṃ aṅganti attho. Yaṃ pubbabhāgeti yaṃ sayaṃ sotāpattimaggaphalapaṭilābhato pubbabhāge tadatthāya saṃvattati. Kiṃ pana tanti āha ‘‘sappurisasaṃsevo’’tiādi. Sappurisānaṃ buddhādīnaṃ ariyañāṇasaññāṇajātā payirupāsanā, saddhammassavanaṃ catusaccadhammassavanaṃ, yoniso upāyena aniccādito manasi karaṇaṃ yoniso manasikāro, ussukkāpentena dhammassa nibbānassa anudhammapaṭipajjanaṃ dhammānudhammapaṭipattīti etāni sotāpattiyā aṅgāni. Aṭṭhakathāyaṃ pana sotāpattiaṅganti padaṃ apekkhitvā ‘‘evaṃ āgata’’nti vuttaṃ. Ṭhitassa puggalassa aṅgaṃ. Sotāpanno aṅgīyati ñāyati etenāti sotāpannassa aṅgantipi vuccati. Idaṃ pacchā vuttaṃ aṅgaṃ. Dosehi ārakāti ariyoti āha ‘‘niddoso’’ti. Kathaṃ avijjā saṅkhārānaṃ paccayotiādinā kenacipi anupārambhiyattā nirupārambho. Ñāṇaṃ sandhāya ‘‘niddoso’’ti vuttaṃ, paṭiccasamuppādaṃ sandhāya ‘‘nirupārambho’’ti vadanti. Ubhayampi pana sandhāya ubhayaṃ vuttanti apare. Paṭiccasamuppādo ettha adhippeto. Tathā hi vuttaṃ ‘‘aparāparaṃ uppannāya vipassanāpaññāyā’’ti. Na hi maggañāṇaṃ vipassanāpaññāti. Sammā upāyattā tassa paṭiccasamuppanne yāthāvato ñāyatīti ñāyo, paṭiccasamuppādo. Ñāṇaṃ pana ñāyati so etenāti ñāyo.

    తత్థాతి నిరయే. మగ్గసోతన్తి మగ్గస్స సోతం. ఆపన్నోతి అధిగతో. అపాయేసు ఉప్పజ్జనసఙ్ఖాతో వినిపాతధమ్మో ఏతస్సాతి వినిపాతధమ్మో, న వినిపాతధమ్మో అవినిపాతధమ్మో. పరం అయనన్తి అతివియ సవిసయే అయితబ్బం బుజ్ఝితబ్బం. యేసఞ్హి ధాతూనం గతిఅత్థో, బుద్ధిపి తేసం అత్థో. తేనాహ ‘‘అవస్సం అభిసమ్బుజ్ఝనకో’’తి.

    Tatthāti niraye. Maggasotanti maggassa sotaṃ. Āpannoti adhigato. Apāyesu uppajjanasaṅkhāto vinipātadhammo etassāti vinipātadhammo, na vinipātadhammo avinipātadhammo. Paraṃ ayananti ativiya savisaye ayitabbaṃ bujjhitabbaṃ. Yesañhi dhātūnaṃ gatiattho, buddhipi tesaṃ attho. Tenāha ‘‘avassaṃ abhisambujjhanako’’ti.

    పాణాతిపాతకమ్మకారణాతి పాణాతిపాతసఙ్ఖాతస్స పాపకమ్మస్స కరణహేతు. వేరం వుచ్చతి విరోధో, తదేవ భాయితబ్బతో భయన్తి ఆహ ‘‘భయం వేరన్తి అత్థతో ఏక’’న్తి. ఇదం బాహిరం వేరం నామ తస్స వేరస్స మూలభూతతో వేరకారపుగ్గలతో బహిభావత్తా. తేనేవ హి తస్స వేరకారపుగ్గలస్స ఉప్పన్నం వేరం సన్ధాయ ‘‘ఇదం అజ్ఝత్తికవేరం నామా’’తి వుత్తం, తన్నిస్సితస్స వేరస్స మూలభూతా వేరకారపుగ్గలచేతనా ఉప్పజ్జతి పహరితుం అసమత్థస్సపీతి అధిప్పాయో. న హి నేరయికా నిరయపాలేసు పటిపహరితుం సక్కోన్తి. నిరయపాలస్స చేతనా ఉప్పజ్జతీతి ఏతేన ‘‘అత్థి నిరయే నిరయపాలా’’తి దస్సేతి. యం పనేతం బాహిరవేరన్తి యమిదం దిట్ఠధమ్మికం సమ్పరాయికఞ్చ బాహిరం వేరం. పుగ్గలవేరన్తి వుత్తం అత్తకిచ్చం సాధేతుం అసక్కోన్తో కేవలం పరపుగ్గలే ఉప్పన్నమత్తం వేరన్తి కత్వా. అత్థతో ఏకమేవ ‘‘చేతసిక’’న్తి విసేసేత్వా వుత్తత్తా. సేసపదేసూతి ‘‘అదిన్నాదానపచ్చయా’’తిఆదినా ఆగతేసు సేసకోట్ఠాసేసు. అత్థో భగ్గోతి అత్థో ధంసితో . అధిగతేనాతి మగ్గేన అధిగతేన. ‘‘అభిగతేనా’’తిపి పాఠో, అధివుత్తేనాతి అత్థో. తేనాహ ‘‘అచలప్పసాదేనా’’తి.

    Pāṇātipātakammakāraṇāti pāṇātipātasaṅkhātassa pāpakammassa karaṇahetu. Veraṃ vuccati virodho, tadeva bhāyitabbato bhayanti āha ‘‘bhayaṃ veranti atthato eka’’nti. Idaṃ bāhiraṃ veraṃ nāma tassa verassa mūlabhūtato verakārapuggalato bahibhāvattā. Teneva hi tassa verakārapuggalassa uppannaṃ veraṃ sandhāya ‘‘idaṃ ajjhattikaveraṃ nāmā’’ti vuttaṃ, tannissitassa verassa mūlabhūtā verakārapuggalacetanā uppajjati paharituṃ asamatthassapīti adhippāyo. Na hi nerayikā nirayapālesu paṭipaharituṃ sakkonti. Nirayapālassa cetanā uppajjatīti etena ‘‘atthi niraye nirayapālā’’ti dasseti. Yaṃ panetaṃ bāhiraveranti yamidaṃ diṭṭhadhammikaṃ samparāyikañca bāhiraṃ veraṃ. Puggalaveranti vuttaṃ attakiccaṃ sādhetuṃ asakkonto kevalaṃ parapuggale uppannamattaṃ veranti katvā. Atthato ekameva ‘‘cetasika’’nti visesetvā vuttattā. Sesapadesūti ‘‘adinnādānapaccayā’’tiādinā āgatesu sesakoṭṭhāsesu. Attho bhaggoti attho dhaṃsito . Adhigatenāti maggena adhigatena. ‘‘Abhigatenā’’tipi pāṭho, adhivuttenāti attho. Tenāha ‘‘acalappasādenā’’ti.

    పఞ్చవేరభయసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Pañcaverabhayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౧. పఞ్చవేరభయసుత్తం • 1. Pañcaverabhayasuttaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౧. పఞ్చవేరభయసుత్తవణ్ణనా • 1. Pañcaverabhayasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact