| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi |
೧೦. ದಸಮವಗ್ಗೋ
10. Dasamavaggo
(೯೮) ೪. ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಕುಸಲಾಪಿ ಅಕುಸಲಾಪೀತಿಕಥಾ
(98) 4. Pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpītikathā
೫೮೦. ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಕುಸಲಾಪಿ ಅಕುಸಲಾಪೀತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ನನು ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥುಕಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಹಞ್ಚಿ ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥುಕಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ, ನೋ ಚ ವತ ರೇ ವತ್ತಬ್ಬೇ – ‘‘ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಕುಸಲಾಪಿ ಅಕುಸಲಾಪೀ’’ತಿ। ನನು ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಪುರೇಜಾತವತ್ಥುಕಾ ಪುರೇಜಾತಾರಮ್ಮಣಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕವತ್ಥುಕಾ ಬಾಹಿರಾರಮ್ಮಣಾ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನವತ್ಥುಕಾ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ ನಾನಾವತ್ಥುಕಾ ನಾನಾರಮ್ಮಣಾ ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತಿ, ನ ಅಸಮನ್ನಾಹಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ನ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ನ ಅಬ್ಬೋಕಿಣ್ಣಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ನ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ನನು ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಅನಾಭೋಗಾತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಹಞ್ಚಿ ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಅನಾಭೋಗಾ, ನೋ ಚ ವತ ರೇ ವತ್ತಬ್ಬೇ – ‘‘ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಕುಸಲಾಪಿ ಅಕುಸಲಾಪೀ’’ತಿ।
580. Pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpīti? Āmantā. Nanu pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇāti? Āmantā. Hañci pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpī’’ti. Nanu pañcaviññāṇā purejātavatthukā purejātārammaṇā ajjhattikavatthukā bāhirārammaṇā asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā nānāvatthukā nānārammaṇā na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti, na asamannāhārā uppajjanti, na amanasikārā uppajjanti, na abbokiṇṇā uppajjanti, na apubbaṃ acarimaṃ uppajjanti, na aññamaññassa samanantarā uppajjanti, nanu pañcaviññāṇā anābhogāti? Āmantā. Hañci pañcaviññāṇā anābhogā, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpī’’ti.
೫೮೧. ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲನ್ತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಞ್ಞತಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಞ್ಞತಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ। ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ – ಅತ್ಥೇವ ಸುತ್ತನ್ತೋತಿ? ನತ್ಥಿ। ‘‘ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ರೂಪೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ – ಅತ್ಥೇವ ಸುತ್ತನ್ತೋತಿ? ಆಮನ್ತಾ । ಹಞ್ಚಿ ‘‘ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ರೂಪೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ – ಅತ್ಥೇವ ಸುತ್ತನ್ತೋ, ನೋ ಚ ವತ ರೇ ವತ್ತಬ್ಬೇ – ‘‘ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ।
581. Cakkhuviññāṇaṃ kusalanti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe. Cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti? Āmantā. Cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttantoti? Natthi. ‘‘Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttantoti? Āmantā . Hañci ‘‘cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttanto, no ca vata re vattabbe – ‘‘cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti.
೫೮೨. ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಮ್ಪೀತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತೀತಾನಾಗತಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰…। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಮ್ಪೀತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಫಸ್ಸಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಚಿತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ… ಚಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಕಾಯಂ ಆರಬ್ಭ… ಸದ್ದಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰…।
582. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe…. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha…pe… cittaṃ ārabbha… cakkhuṃ ārabbha…pe… kāyaṃ ārabbha… saddaṃ ārabbha…pe… phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಮ್ಪಿ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಞ್ಞತಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಮ್ಪಿ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಞ್ಞತಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಮ್ಪಿ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತೀತಾನಾಗತಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಮ್ಪಿ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತೀತಾನಾಗತಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಮ್ಪಿ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಫಸ್ಸಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಚಿತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಕಾಯಂ ಆರಬ್ಭ … ಸದ್ದಂ ಆರಬ್ಭ …ಪೇ॰… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಮ್ಪಿ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಫಸ್ಸಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰…।
Manoviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, manoviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manoviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, manoviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, cakkhuviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manoviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, manoviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha…pe… cittaṃ ārabbha…pe… kāyaṃ ārabbha … saddaṃ ārabbha …pe… phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha…pe… phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
೫೮೩. ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಕುಸಲಾಪಿ ಅಕುಸಲಾಪೀ’’ತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ನನು ವುತ್ತಂ ಭಗವತಾ – ‘‘ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ನ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ನ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತೀ’’ತಿ! ಅತ್ಥೇವ ಸುತ್ತನ್ತೋತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ತೇನ ಹಿ ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಕುಸಲಾಪಿ ಅಕುಸಲಾಪೀತಿ।
583. Na vattabbaṃ – ‘‘pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti…pe… na nimittaggāhī hoti…pe… sotena saddaṃ sutvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā nimittaggāhī hoti…pe… na nimittaggāhī hotī’’ti! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpīti.
ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಕುಸಲಾಪಿ ಅಕುಸಲಾಪೀತಿಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpītikathā niṭṭhitā.
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ೪. ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾ ಕುಸಲಾಪೀತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 4. Pañcaviññāṇā kusalāpītikathāvaṇṇanā
