| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi |
൧൦. ദസമവഗ്ഗോ
10. Dasamavaggo
(൯൮) ൪. പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ കുസലാപി അകുസലാപീതികഥാ
(98) 4. Pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpītikathā
൫൮൦. പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ കുസലാപി അകുസലാപീതി? ആമന്താ. നനു പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ ഉപ്പന്നവത്ഥുകാ ഉപ്പന്നാരമ്മണാതി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ ഉപ്പന്നവത്ഥുകാ ഉപ്പന്നാരമ്മണാ, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ കുസലാപി അകുസലാപീ’’തി. നനു പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ പുരേജാതവത്ഥുകാ പുരേജാതാരമ്മണാ അജ്ഝത്തികവത്ഥുകാ ബാഹിരാരമ്മണാ അസമ്ഭിന്നവത്ഥുകാ അസമ്ഭിന്നാരമ്മണാ നാനാവത്ഥുകാ നാനാരമ്മണാ ന അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഗോചരവിസയം പച്ചനുഭോന്തി, ന അസമന്നാഹാരാ ഉപ്പജ്ജന്തി, ന അമനസികാരാ ഉപ്പജ്ജന്തി, ന അബ്ബോകിണ്ണാ ഉപ്പജ്ജന്തി, ന അപുബ്ബം അചരിമം ഉപ്പജ്ജന്തി, ന അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ സമനന്തരാ ഉപ്പജ്ജന്തി, നനു പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ അനാഭോഗാതി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ അനാഭോഗാ, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ കുസലാപി അകുസലാപീ’’തി.
580. Pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpīti? Āmantā. Nanu pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇāti? Āmantā. Hañci pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpī’’ti. Nanu pañcaviññāṇā purejātavatthukā purejātārammaṇā ajjhattikavatthukā bāhirārammaṇā asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā nānāvatthukā nānārammaṇā na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti, na asamannāhārā uppajjanti, na amanasikārā uppajjanti, na abbokiṇṇā uppajjanti, na apubbaṃ acarimaṃ uppajjanti, na aññamaññassa samanantarā uppajjanti, nanu pañcaviññāṇā anābhogāti? Āmantā. Hañci pañcaviññāṇā anābhogā, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpī’’ti.
൫൮൧. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം കുസലന്തി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം സുഞ്ഞതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം സുഞ്ഞതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച സുഞ്ഞതഞ്ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണന്തി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ. ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച സുഞ്ഞതഞ്ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണന്തി? ആമന്താ. ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച സുഞ്ഞതഞ്ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണ’’ന്തി – അത്ഥേവ സുത്തന്തോതി? നത്ഥി. ‘‘ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച രൂപേ ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണ’’ന്തി – അത്ഥേവ സുത്തന്തോതി? ആമന്താ . ഹഞ്ചി ‘‘ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച രൂപേ ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണ’’ന്തി – അത്ഥേവ സുത്തന്തോ, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച സുഞ്ഞതഞ്ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണ’’ന്തി.
581. Cakkhuviññāṇaṃ kusalanti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe. Cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti? Āmantā. Cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttantoti? Natthi. ‘‘Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttantoti? Āmantā . Hañci ‘‘cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttanto, no ca vata re vattabbe – ‘‘cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti.
൫൮൨. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം കുസലമ്പി അകുസലമ്പീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം അതീതാനാഗതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰…. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം കുസലമ്പി അകുസലമ്പീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഫസ്സം ആരബ്ഭ…പേ॰… ചിത്തം ആരബ്ഭ… ചക്ഖും ആരബ്ഭ…പേ॰… കായം ആരബ്ഭ… സദ്ദം ആരബ്ഭ…പേ॰… ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰….
582. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe…. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha…pe… cittaṃ ārabbha… cakkhuṃ ārabbha…pe… kāyaṃ ārabbha… saddaṃ ārabbha…pe… phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
മനോവിഞ്ഞാണം കുസലമ്പി അകുസലമ്പി, മനോവിഞ്ഞാണം സുഞ്ഞതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം കുസലമ്പി അകുസലമ്പി, ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം സുഞ്ഞതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… മനോവിഞ്ഞാണം കുസലമ്പി അകുസലമ്പി, മനോവിഞ്ഞാണം അതീതാനാഗതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം കുസലമ്പി അകുസലമ്പി, ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം അതീതാനാഗതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… മനോവിഞ്ഞാണം കുസലമ്പി അകുസലമ്പി, മനോവിഞ്ഞാണം ഫസ്സം ആരബ്ഭ…പേ॰… ചിത്തം ആരബ്ഭ…പേ॰… കായം ആരബ്ഭ … സദ്ദം ആരബ്ഭ …പേ॰… ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം കുസലമ്പി അകുസലമ്പി, ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഫസ്സം ആരബ്ഭ…പേ॰… ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰….
Manoviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, manoviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manoviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, manoviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, cakkhuviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manoviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, manoviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha…pe… cittaṃ ārabbha…pe… kāyaṃ ārabbha … saddaṃ ārabbha …pe… phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampi, cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha…pe… phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
൫൮൩. ന വത്തബ്ബം – ‘‘പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ കുസലാപി അകുസലാപീ’’തി? ആമന്താ. നനു വുത്തം ഭഗവതാ – ‘‘ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ചക്ഖുനാ രൂപം ദിസ്വാ നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി…പേ॰… ന നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി…പേ॰… സോതേന സദ്ദം സുത്വാ…പേ॰… കായേന ഫോട്ഠബ്ബം ഫുസിത്വാ നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി…പേ॰… ന നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതീ’’തി! അത്ഥേവ സുത്തന്തോതി? ആമന്താ. തേന ഹി പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ കുസലാപി അകുസലാപീതി.
583. Na vattabbaṃ – ‘‘pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti…pe… na nimittaggāhī hoti…pe… sotena saddaṃ sutvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā nimittaggāhī hoti…pe… na nimittaggāhī hotī’’ti! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpīti.
പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ കുസലാപി അകുസലാപീതികഥാ നിട്ഠിതാ.
Pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpītikathā niṭṭhitā.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൪. പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ കുസലാപീതികഥാവണ്ണനാ • 4. Pañcaviññāṇā kusalāpītikathāvaṇṇanā
