| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi |
൧൦. ദസമവഗ്ഗോ
10. Dasamavaggo
(൯൭) ൩. പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ മഗ്ഗകഥാ
(97) 3. Pañcaviññāṇasamaṅgissa maggakathā
൫൭൬. പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാതി? ആമന്താ. നനു പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ ഉപ്പന്നവത്ഥുകാ ഉപ്പന്നാരമ്മണാതി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ ഉപ്പന്നവത്ഥുകാ ഉപ്പന്നാരമ്മണാ, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാ’’തി.
576. Pañcaviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanāti? Āmantā. Nanu pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇāti? Āmantā. Hañci pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañcaviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā’’ti.
നനു പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ പുരേജാതവത്ഥുകാ പുരേജാതാരമ്മണാ അജ്ഝത്തികവത്ഥുകാ ബാഹിരാരമ്മണാ അസമ്ഭിന്നവത്ഥുകാ അസമ്ഭിന്നാരമ്മണാ നാനാവത്ഥുകാ നാനാരമ്മണാ ന അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഗോചരവിസയം പച്ചനുഭോന്തി, ന അസമന്നാഹാരാ ഉപ്പജ്ജന്തി, ന അമനസികാരാ ഉപ്പജ്ജന്തി, ന അബ്ബോകിണ്ണാ ഉപ്പജ്ജന്തി, ന അപുബ്ബം അചരിമം ഉപ്പജ്ജന്തി, ന അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ സമനന്തരാ ഉപ്പജ്ജന്തി, നനു പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ അനാഭോഗാതി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി പഞ്ചവിഞ്ഞാണാ അനാഭോഗാ, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാ’’തി.
Nanu pañcaviññāṇā purejātavatthukā purejātārammaṇā ajjhattikavatthukā bāhirārammaṇā asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā nānāvatthukā nānārammaṇā na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti, na asamannāhārā uppajjanti, na amanasikārā uppajjanti, na abbokiṇṇā uppajjanti, na apubbaṃ acarimaṃ uppajjanti, na aññamaññassa samanantarā uppajjanti, nanu pañcaviññāṇā anābhogāti? Āmantā. Hañci pañcaviññāṇā anābhogā, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañcaviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā’’ti.
൫൭൭. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം സുഞ്ഞതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം സുഞ്ഞതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച സുഞ്ഞതഞ്ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണന്തി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച സുഞ്ഞതഞ്ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണന്തി? ആമന്താ. ‘‘ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച സുഞ്ഞതഞ്ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണ’’ന്തി – അത്ഥേവ സുത്തന്തോതി? നത്ഥി. ‘‘ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച രൂപേ ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണ’’ന്തി – അത്ഥേവ സുത്തന്തോതി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി ‘‘ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച രൂപേ ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണ’’ന്തി – അത്ഥേവ സുത്തന്തോ, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘ചക്ഖുഞ്ച പടിച്ച സുഞ്ഞതഞ്ച ഉപ്പജ്ജതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണ’’ന്തി.
577. Cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanāti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti? Āmantā. ‘‘Cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttantoti? Natthi. ‘‘Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttantoti? Āmantā. Hañci ‘‘cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttanto, no ca vata re vattabbe – ‘‘cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti.
൫൭൮. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം അതീതാനാഗതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഫസ്സം ആരബ്ഭ…പേ॰… വേദനം ആരബ്ഭ… സഞ്ഞം ആരബ്ഭ … ചേതനം ആരബ്ഭ… ചിത്തം ആരബ്ഭ… ചക്ഖും ആരബ്ഭ… കായം ആരബ്ഭ…പേ॰… സദ്ദം ആരബ്ഭ…പേ॰… ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰….
578. Cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanāti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanāti? Āmantā. Cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha…pe… vedanaṃ ārabbha… saññaṃ ārabbha … cetanaṃ ārabbha… cittaṃ ārabbha… cakkhuṃ ārabbha… kāyaṃ ārabbha…pe… saddaṃ ārabbha…pe… phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
മനോവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാ, മനോവിഞ്ഞാണം സുഞ്ഞതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാ, ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം സുഞ്ഞതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… മനോവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാ, മനോവിഞ്ഞാണം അതീതാനാഗതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാ, ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം അതീതാനാഗതം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… മനോവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാ, മനോവിഞ്ഞാണം ഫസ്സം ആരബ്ഭ… വേദനം ആരബ്ഭ…പേ॰… ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ആമന്താ. ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാ, ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഫസ്സം ആരബ്ഭ… വേദനം ആരബ്ഭ…പേ॰… ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ ഉപ്പജ്ജതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰….
Manoviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, manoviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manoviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, manoviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, cakkhuviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manoviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, manoviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha… vedanaṃ ārabbha…pe… phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatīti? Āmantā. Cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha… vedanaṃ ārabbha…pe… phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
൫൭൯. ന വത്തബ്ബം – ‘‘പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാ’’തി? ആമന്താ. നനു വുത്തം ഭഗവതാ – ‘‘ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ചക്ഖുനാ രൂപം ദിസ്വാ ന നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി നാനുബ്യഞ്ജനഗ്ഗാഹീ…പേ॰… സോതേന സദ്ദം സുത്വാ…പേ॰… ഘാനേന ഗന്ധം ഘായിത്വാ…പേ॰… ജിവ്ഹായ രസം സായിത്വാ…പേ॰… കായേന ഫോട്ഠബ്ബം ഫുസിത്വാ ന നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി നാനുബ്യഞ്ജനഗ്ഗാഹീ’’തി! 1 അത്ഥേവ സുത്തന്തോതി? ആമന്താ . തേന ഹി പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ അത്ഥി മഗ്ഗഭാവനാതി.
579. Na vattabbaṃ – ‘‘pañcaviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī…pe… sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī’’ti! 2 Attheva suttantoti? Āmantā . Tena hi pañcaviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanāti.
പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ മഗ്ഗകഥാ നിട്ഠിതാ.
Pañcaviññāṇasamaṅgissa maggakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൩. പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സ മഗ്ഗകഥാവണ്ണനാ • 3. Pañcaviññāṇasamaṅgissa maggakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൩. പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സമഗ്ഗകഥാവണ്ണനാ • 3. Pañcaviññāṇasamaṅgissamaggakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൩. പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിസ്സമഗ്ഗകഥാവണ്ണനാ • 3. Pañcaviññāṇasamaṅgissamaggakathāvaṇṇanā
