| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
पञ्चवीसतिअवहारकथावण्णना
Pañcavīsatiavahārakathāvaṇṇanā
पञ्चवीसति अवहारा नाम वचनभेदेनेव भिन्ना, अत्थतो पन अभिन्ना। आकुला दुविञ्ञेय्यविनिच्छयाति आचरियानं मुखे सन्तिके सब्बाकारेन अग्गहितविनिच्छयानं दुविञ्ञेय्या। दुकतिकपट्ठानपाळि (पट्ठा॰ ५.१.१ आदयो, दुकतिकपट्ठानपाळि) विय आकुला दुविञ्ञेय्यविनिच्छया, केवलं तं आचरिया पुब्बापरविरोधमकत्वा सङ्गीतितो पट्ठाय आगतनयमविनासेत्वा वण्णयन्तीति ‘‘पट्ठानपाळिमिवाति अपरे वदन्ती’’ति च वुत्ता। पोराणाति सङ्गीतिआचरिया। अयमेत्थ सामीचि एव, सचे न देति, आपत्ति नत्थि, पाराजिकभया पन यथा सिक्खाकामो देति, एवं दातब्बमेव। यानि पनेत्थ वत्थूनि, तानि सीहळदीपे आचरियेहि सङ्घादीनमनुमतिया अट्ठकथासु पक्खित्तानि, ‘‘अनागते ब्रह्मचारीनं हितत्थाय पोत्थकारुळ्हकालतो पच्छापी’’ति वुत्तं। आणत्तिकं आणत्तिक्खणेपि गण्हाति, कालन्तरेनापि अत्थसाधको, कालन्तरं सन्धायाति इदमेतेसं नानत्तं। भट्ठेति अपगते। अन्तरसमुद्दे अतुरुमुहुदे। फरति साधेति। नवधोतोति नवकतो। पासाणसक्खरन्ति पासाणञ्च सक्खरञ्च।
Pañcavīsati avahārā nāma vacanabhedeneva bhinnā, atthato pana abhinnā. Ākulā duviññeyyavinicchayāti ācariyānaṃ mukhe santike sabbākārena aggahitavinicchayānaṃ duviññeyyā. Dukatikapaṭṭhānapāḷi (paṭṭhā. 5.1.1 ādayo, dukatikapaṭṭhānapāḷi) viya ākulā duviññeyyavinicchayā, kevalaṃ taṃ ācariyā pubbāparavirodhamakatvā saṅgītito paṭṭhāya āgatanayamavināsetvā vaṇṇayantīti ‘‘paṭṭhānapāḷimivāti apare vadantī’’ti ca vuttā. Porāṇāti saṅgītiācariyā. Ayamettha sāmīci eva, sace na deti, āpatti natthi, pārājikabhayā pana yathā sikkhākāmo deti, evaṃ dātabbameva. Yāni panettha vatthūni, tāni sīhaḷadīpe ācariyehi saṅghādīnamanumatiyā aṭṭhakathāsu pakkhittāni, ‘‘anāgate brahmacārīnaṃ hitatthāya potthakāruḷhakālato pacchāpī’’ti vuttaṃ. Āṇattikaṃ āṇattikkhaṇepi gaṇhāti, kālantarenāpi atthasādhako, kālantaraṃ sandhāyāti idametesaṃ nānattaṃ. Bhaṭṭheti apagate. Antarasamudde aturumuhude. Pharati sādheti. Navadhototi navakato. Pāsāṇasakkharanti pāsāṇañca sakkharañca.
