| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
පණ්‌ඩකවත්‌ථුකථා
Paṇḍakavatthukathā
109. දහරෙ දහරෙති තරුණෙ තරුණෙ. මොළිගල්‌ලෙති ථූලසරීරෙ. හත්‌ථිභණ්‌ඩෙ අස්‌සභණ්‌ඩෙති හත්‌ථිගොපකෙ ච අස්‌සගොපකෙ ච.
109.Dahare dahareti taruṇe taruṇe. Moḷigalleti thūlasarīre. Hatthibhaṇḍe assabhaṇḍeti hatthigopake ca assagopake ca.
පණ්‌ඩකො භික්‌ඛවෙති එත්‌ථ ආසිත්‌තපණ්‌ඩකො උසූයපණ්‌ඩකො ඔපක්‌කමිකපණ්‌ඩකො පක්‌ඛපණ්‌ඩකො නපුංසකපණ්‌ඩකොති පඤ්‌ච පණ්‌ඩකා. තත්‌ථ යස්‌ස පරෙසං අඞ්‌ගජාතං මුඛෙන ගහෙත්‌වා අසුචිනා ආසිත්‌තස්‌ස පරිළාහො වූපසම්‌මති, අයං ආසිත්‌තපණ්‌ඩකො. යස්‌ස පරෙසං අජ්‌ඣාචාරං පස්‌සතො උසූයාය උප්‌පන්‌නාය පරිළාහො වූපසම්‌මති, අයං උසූයපණ්‌ඩකො. යස්‌ස උපක්‌කමෙන බීජානි අපනීතානි, අයං ඔපක්‌කමිකපණ්‌ඩකො. එකච්‌චො පන අකුසලවිපාකානුභාවෙන කාළපක්‌ඛෙ පණ්‌ඩකො හොති, ජුණ්‌හපක්‌ඛෙ පනස්‌ස පරිළාහො වූපසම්‌මති, අයං පක්‌ඛපණ්‌ඩකො. යො පන පටිසන්‌ධියංයෙව අභාවකො උප්‌පන්‌නො, අයං නපුංසකපණ්‌ඩකොති. තෙසු ආසිත්‌තපණ්‌ඩකස්‌ස ච උසූයපණ්‌ඩකස්‌ස ච පබ්‌බජ්‌ජා න වාරිතා, ඉතරෙසං තිණ්‌ණං වාරිතා. තෙසුපි පක්‌ඛපණ්‌ඩකස්‌ස යස්‌මිං පක්‌ඛෙ පණ්‌ඩකො හොති, තස්‌මිංයෙවස්‌ස පක්‌ඛෙ පබ්‌බජ්‌ජා වාරිතාති කුරුන්‌දියං වුත්‌තං. යස්‌ස චෙත්‌ථ පබ්‌බජ්‌ජා වාරිතා, තං සන්‌ධාය ඉදං වුත්‌තං – ‘‘අනුපසම්‌පන්‌නො න උපසම්‌පාදෙතබ්‌බො උපසම්‌පන්‌නො නාසෙතබ්‌බො’’ති. සොපි ලිඞ්‌ගනාසනෙනෙව නාසෙතබ්‌බො. ඉතො පරං ‘‘නාසෙතබ්‌බො’’ති වුත්‌තෙසුපි එසෙව නයො.
Paṇḍakobhikkhaveti ettha āsittapaṇḍako usūyapaṇḍako opakkamikapaṇḍako pakkhapaṇḍako napuṃsakapaṇḍakoti pañca paṇḍakā. Tattha yassa paresaṃ aṅgajātaṃ mukhena gahetvā asucinā āsittassa pariḷāho vūpasammati, ayaṃ āsittapaṇḍako. Yassa paresaṃ ajjhācāraṃ passato usūyāya uppannāya pariḷāho vūpasammati, ayaṃ usūyapaṇḍako. Yassa upakkamena bījāni apanītāni, ayaṃ opakkamikapaṇḍako. Ekacco pana akusalavipākānubhāvena kāḷapakkhe paṇḍako hoti, juṇhapakkhe panassa pariḷāho vūpasammati, ayaṃ pakkhapaṇḍako. Yo pana paṭisandhiyaṃyeva abhāvako uppanno, ayaṃ napuṃsakapaṇḍakoti. Tesu āsittapaṇḍakassa ca usūyapaṇḍakassa ca pabbajjā na vāritā, itaresaṃ tiṇṇaṃ vāritā. Tesupi pakkhapaṇḍakassa yasmiṃ pakkhe paṇḍako hoti, tasmiṃyevassa pakkhe pabbajjā vāritāti kurundiyaṃ vuttaṃ. Yassa cettha pabbajjā vāritā, taṃ sandhāya idaṃ vuttaṃ – ‘‘anupasampanno na upasampādetabbo upasampanno nāsetabbo’’ti. Sopi liṅganāsaneneva nāsetabbo. Ito paraṃ ‘‘nāsetabbo’’ti vuttesupi eseva nayo.
පණ්‌ඩවත්‌ථුකථා නිට්‌ඨිතා.
Paṇḍavatthukathā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 47. පණ්‌ඩකවත්‌ථු • 47. Paṇḍakavatthu
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / පණ්‌ඩකවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / පණ්‌ඩකවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / පණ්‌ඩකවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 47. පණ්‌ඩකවත්‌ථුකථා • 47. Paṇḍakavatthukathā
