| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
പണ്ഡകവത്ഥുകഥാ
Paṇḍakavatthukathā
൧൦൯. ദഹരേ ദഹരേതി തരുണേ തരുണേ. മോളിഗല്ലേതി ഥൂലസരീരേ. ഹത്ഥിഭണ്ഡേ അസ്സഭണ്ഡേതി ഹത്ഥിഗോപകേ ച അസ്സഗോപകേ ച.
109.Dahare dahareti taruṇe taruṇe. Moḷigalleti thūlasarīre. Hatthibhaṇḍe assabhaṇḍeti hatthigopake ca assagopake ca.
പണ്ഡകോ ഭിക്ഖവേതി ഏത്ഥ ആസിത്തപണ്ഡകോ ഉസൂയപണ്ഡകോ ഓപക്കമികപണ്ഡകോ പക്ഖപണ്ഡകോ നപുംസകപണ്ഡകോതി പഞ്ച പണ്ഡകാ. തത്ഥ യസ്സ പരേസം അങ്ഗജാതം മുഖേന ഗഹേത്വാ അസുചിനാ ആസിത്തസ്സ പരിളാഹോ വൂപസമ്മതി, അയം ആസിത്തപണ്ഡകോ. യസ്സ പരേസം അജ്ഝാചാരം പസ്സതോ ഉസൂയായ ഉപ്പന്നായ പരിളാഹോ വൂപസമ്മതി, അയം ഉസൂയപണ്ഡകോ. യസ്സ ഉപക്കമേന ബീജാനി അപനീതാനി, അയം ഓപക്കമികപണ്ഡകോ. ഏകച്ചോ പന അകുസലവിപാകാനുഭാവേന കാളപക്ഖേ പണ്ഡകോ ഹോതി, ജുണ്ഹപക്ഖേ പനസ്സ പരിളാഹോ വൂപസമ്മതി, അയം പക്ഖപണ്ഡകോ. യോ പന പടിസന്ധിയംയേവ അഭാവകോ ഉപ്പന്നോ, അയം നപുംസകപണ്ഡകോതി. തേസു ആസിത്തപണ്ഡകസ്സ ച ഉസൂയപണ്ഡകസ്സ ച പബ്ബജ്ജാ ന വാരിതാ, ഇതരേസം തിണ്ണം വാരിതാ. തേസുപി പക്ഖപണ്ഡകസ്സ യസ്മിം പക്ഖേ പണ്ഡകോ ഹോതി, തസ്മിംയേവസ്സ പക്ഖേ പബ്ബജ്ജാ വാരിതാതി കുരുന്ദിയം വുത്തം. യസ്സ ചേത്ഥ പബ്ബജ്ജാ വാരിതാ, തം സന്ധായ ഇദം വുത്തം – ‘‘അനുപസമ്പന്നോ ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബോ ഉപസമ്പന്നോ നാസേതബ്ബോ’’തി. സോപി ലിങ്ഗനാസനേനേവ നാസേതബ്ബോ. ഇതോ പരം ‘‘നാസേതബ്ബോ’’തി വുത്തേസുപി ഏസേവ നയോ.
Paṇḍakobhikkhaveti ettha āsittapaṇḍako usūyapaṇḍako opakkamikapaṇḍako pakkhapaṇḍako napuṃsakapaṇḍakoti pañca paṇḍakā. Tattha yassa paresaṃ aṅgajātaṃ mukhena gahetvā asucinā āsittassa pariḷāho vūpasammati, ayaṃ āsittapaṇḍako. Yassa paresaṃ ajjhācāraṃ passato usūyāya uppannāya pariḷāho vūpasammati, ayaṃ usūyapaṇḍako. Yassa upakkamena bījāni apanītāni, ayaṃ opakkamikapaṇḍako. Ekacco pana akusalavipākānubhāvena kāḷapakkhe paṇḍako hoti, juṇhapakkhe panassa pariḷāho vūpasammati, ayaṃ pakkhapaṇḍako. Yo pana paṭisandhiyaṃyeva abhāvako uppanno, ayaṃ napuṃsakapaṇḍakoti. Tesu āsittapaṇḍakassa ca usūyapaṇḍakassa ca pabbajjā na vāritā, itaresaṃ tiṇṇaṃ vāritā. Tesupi pakkhapaṇḍakassa yasmiṃ pakkhe paṇḍako hoti, tasmiṃyevassa pakkhe pabbajjā vāritāti kurundiyaṃ vuttaṃ. Yassa cettha pabbajjā vāritā, taṃ sandhāya idaṃ vuttaṃ – ‘‘anupasampanno na upasampādetabbo upasampanno nāsetabbo’’ti. Sopi liṅganāsaneneva nāsetabbo. Ito paraṃ ‘‘nāsetabbo’’ti vuttesupi eseva nayo.
പണ്ഡവത്ഥുകഥാ നിട്ഠിതാ.
Paṇḍavatthukathā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൪൭. പണ്ഡകവത്ഥു • 47. Paṇḍakavatthu
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / പണ്ഡകവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / പണ്ഡകവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / പണ്ഡകവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൪൭. പണ്ഡകവത്ഥുകഥാ • 47. Paṇḍakavatthukathā
