Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    పణ్డకవత్థుకథావణ్ణనా

    Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā

    ౧౦౯. పణ్డకవత్థుమ్హి ‘‘యో కాళపక్ఖే ఇత్థీ హోతి, జుణ్హపక్ఖే పురిసో, అయం పక్ఖపణ్డకో’’తి కేచి వదన్తి, అట్ఠకథాయం పన ‘‘కాళపక్ఖే పణ్డకో హోతి, జుణ్హపక్ఖే పనస్స పరిళాహో వూపసమ్మతీ’’తి అపణ్డకపక్ఖే పరిళాహవూపసమస్సేవ వుత్తత్తా పణ్డకపక్ఖే ఉస్సన్నపరిళాహతా పణ్డకభావాపత్తీతి విఞ్ఞాయతి, తస్మా ఇదమేవేత్థ సారతో పచ్చేతబ్బం. ఇత్థిభావో పుమ్భావో వా నత్థి ఏతస్సాతి అభావకో. తస్మిం యేవస్స పక్ఖే పబ్బజ్జా వారితాతి ఏత్థ ‘‘అపణ్డకపక్ఖే పబ్బాజేత్వా పణ్డకపక్ఖే నాసేతబ్బో’’తి తీసుపి గణ్ఠిపదేసు వుత్తం. కేచి పన ‘‘అపణ్డకపక్ఖే పబ్బజితో సచే కిలేసక్ఖయం పాపుణాతి, న నాసేతబ్బో’’తి వదన్తి, తం తేసం మతిమత్తం పణ్డకస్స కిలేసక్ఖయాసమ్భవతో ఖీణకిలేసస్స చ పణ్డకభావానుపపత్తితో. అహేతుకపటిసన్ధికథాయఞ్హి అవిసేసేన పణ్డకస్స అహేతుకపటిసన్ధితా వుత్తా. ఆసిత్తఉసూయపక్ఖపణ్డకానఞ్చ పటిసన్ధితో పట్ఠాయేవ పణ్డకసభావో, న పవత్తియంయేవాతి వదన్తి. తేనేవ అహేతుకపటిసన్ధినిద్దేసే జచ్చన్ధబధిరాదయో వియ పణ్డకో జాతిసద్దేన విసేసేత్వా న నిద్దిట్ఠో. ఇధాపి చతుత్థపారాజికసంవణ్ణనాయం (పారా॰ అట్ఠ॰ ౨.౨౩౩) ‘‘అభబ్బపుగ్గలే దస్సేన్తేన పణ్డకతిరచ్ఛానగతఉభతోబ్యఞ్జనకా తయో వత్థువిపన్నా అహేతుకపటిసన్ధికా, తేసం సగ్గో అవారితో, మగ్గో పన వారితో’’తి అవిసేసేన వుత్తం.

    109. Paṇḍakavatthumhi ‘‘yo kāḷapakkhe itthī hoti, juṇhapakkhe puriso, ayaṃ pakkhapaṇḍako’’ti keci vadanti, aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘kāḷapakkhe paṇḍako hoti, juṇhapakkhe panassa pariḷāho vūpasammatī’’ti apaṇḍakapakkhe pariḷāhavūpasamasseva vuttattā paṇḍakapakkhe ussannapariḷāhatā paṇḍakabhāvāpattīti viññāyati, tasmā idamevettha sārato paccetabbaṃ. Itthibhāvo pumbhāvo vā natthi etassāti abhāvako. Tasmiṃ yevassa pakkhe pabbajjā vāritāti ettha ‘‘apaṇḍakapakkhe pabbājetvā paṇḍakapakkhe nāsetabbo’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Keci pana ‘‘apaṇḍakapakkhe pabbajito sace kilesakkhayaṃ pāpuṇāti, na nāsetabbo’’ti vadanti, taṃ tesaṃ matimattaṃ paṇḍakassa kilesakkhayāsambhavato khīṇakilesassa ca paṇḍakabhāvānupapattito. Ahetukapaṭisandhikathāyañhi avisesena paṇḍakassa ahetukapaṭisandhitā vuttā. Āsittausūyapakkhapaṇḍakānañca paṭisandhito paṭṭhāyeva paṇḍakasabhāvo, na pavattiyaṃyevāti vadanti. Teneva ahetukapaṭisandhiniddese jaccandhabadhirādayo viya paṇḍako jātisaddena visesetvā na niddiṭṭho. Idhāpi catutthapārājikasaṃvaṇṇanāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.233) ‘‘abhabbapuggale dassentena paṇḍakatiracchānagataubhatobyañjanakā tayo vatthuvipannā ahetukapaṭisandhikā, tesaṃ saggo avārito, maggo pana vārito’’ti avisesena vuttaṃ.

    పణ్డకవత్థుకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౪౭. పణ్డకవత్థు • 47. Paṇḍakavatthu

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / పణ్డకవత్థుకథా • Paṇḍakavatthukathā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / పణ్డకవత్థుకథావణ్ణనా • Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / పణ్డకవత్థుకథావణ్ణనా • Paṇḍakavatthukathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౪౭. పణ్డకవత్థుకథా • 47. Paṇḍakavatthukathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact