Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi |
៥១៨. បណ្ឌរនាគរាជជាតកំ (៨)
518. Paṇḍaranāgarājajātakaṃ (8)
២៥៨.
258.
ភយំ តមន្វេតិ សយំ អពោធំ, នាគំ យថា បណ្ឌរកំ សុបណ្ណោ 5។
Bhayaṃ tamanveti sayaṃ abodhaṃ, nāgaṃ yathā paṇḍarakaṃ supaṇṇo 6.
២៥៩.
259.
យោ គុយ្ហមន្តំ បរិរក្ខនេយ្យំ, មោហា នរោ សំសតិ ហាសមានោ 7;
Yo guyhamantaṃ parirakkhaneyyaṃ, mohā naro saṃsati hāsamāno 8;
តំ ភិន្នមន្តំ ភយមន្វេតិ ខិប្បំ, នាគំ យថា បណ្ឌរកំ សុបណ្ណោ។
Taṃ bhinnamantaṃ bhayamanveti khippaṃ, nāgaṃ yathā paṇḍarakaṃ supaṇṇo.
២៦០.
260.
នានុមិត្តោ គរុំ អត្ថំ, គុយ្ហំ វេទិតុមរហតិ;
Nānumitto garuṃ atthaṃ, guyhaṃ veditumarahati;
សុមិត្តោ ច អសម្ពុទ្ធំ, សម្ពុទ្ធំ វា អនត្ថ វា។
Sumitto ca asambuddhaṃ, sambuddhaṃ vā anattha vā.
២៦១.
261.
វិស្សាសមាបជ្ជិមហំ អចេលំ 9, សមណោ អយំ សម្មតោ ភាវិតត្តោ;
Vissāsamāpajjimahaṃ acelaṃ 10, samaṇo ayaṃ sammato bhāvitatto;
២៦២.
262.
តប្បក្ខតោ ហិ ភយមាគតំ មមំ, អតីតមត្ថោ កបណំ រុទាមិ។
Tappakkhato hi bhayamāgataṃ mamaṃ, atītamattho kapaṇaṃ rudāmi.
២៦៣.
263.
យោ វេ នរោ សុហទំ មញ្ញមានោ, គុយ្ហមត្ថំ សំសតិ ទុក្កុលីនេ;
Yo ve naro suhadaṃ maññamāno, guyhamatthaṃ saṃsati dukkulīne;
២៦៤.
264.
តិរោក្ខវាចោ អសតំ បវិដ្ឋោ, យោ សង្គតីសុ មុទីរេតិ វាក្យំ;
Tirokkhavāco asataṃ paviṭṭho, yo saṅgatīsu mudīreti vākyaṃ;
អាសីវិសោ ទុម្មុខោត្យាហុ តំ នរំ, អារា អារា 23 សំយមេ តាទិសម្ហា។
Āsīviso dummukhotyāhu taṃ naraṃ, ārā ārā 24 saṃyame tādisamhā.
២៦៥.
265.
អន្នំ បានំ កាសិក 25 ចន្ទនញ្ច, មនាបិត្ថិយោ មាលមុច្ឆាទនញ្ច;
Annaṃ pānaṃ kāsika 26 candanañca, manāpitthiyo mālamucchādanañca;
ឱហាយ គច្ឆាមសេ សព្ពកាមេ, សុបណ្ណ បាណូបគតាវ ត្យម្ហា។
Ohāya gacchāmase sabbakāme, supaṇṇa pāṇūpagatāva tyamhā.
២៦៦.
266.
កោ នីធ តិណ្ណំ គរហំ ឧបេតិ, អស្មិំធ លោកេ បាណភូ នាគរាជ;
Ko nīdha tiṇṇaṃ garahaṃ upeti, asmiṃdha loke pāṇabhū nāgarāja;
សមណោ សុបណ្ណោ អថ វា ត្វមេវ, កិំ ការណា បណ្ឌរកគ្គហីតោ។
Samaṇo supaṇṇo atha vā tvameva, kiṃ kāraṇā paṇḍarakaggahīto.
២៦៧.
267.
សមណោតិ មេ សម្មតត្តោ អហោសិ, បិយោ ច មេ មនសា ភាវិតត្តោ;
Samaṇoti me sammatatto ahosi, piyo ca me manasā bhāvitatto;
តស្សាហមក្ខិំ វិវរិំ គុយ្ហមត្ថំ, អតីតមត្ថោ កបណំ រុទាមិ។
Tassāhamakkhiṃ vivariṃ guyhamatthaṃ, atītamattho kapaṇaṃ rudāmi.
២៦៨.
268.
ន ចត្ថិ សត្តោ អមរោ បថព្យា, បញ្ញាវិធា នត្ថិ ន និន្ទិតព្ពា;
Na catthi satto amaro pathabyā, paññāvidhā natthi na ninditabbā;
សច្ចេន ធម្មេន ធិតិយា 27 ទមេន, អលព្ភមព្យាហរតី នរោ ឥធ។
Saccena dhammena dhitiyā 28 damena, alabbhamabyāharatī naro idha.
២៦៩.
269.
មាតាបិតា បរមា ពន្ធវានំ, នាស្ស តតិយោ អនុកម្បកត្ថិ;
Mātāpitā paramā bandhavānaṃ, nāssa tatiyo anukampakatthi;
តេសម្បិ គុយ្ហំ បរមំ ន សំសេ, មន្តស្ស ភេទំ បរិសង្កមានោ។
Tesampi guyhaṃ paramaṃ na saṃse, mantassa bhedaṃ parisaṅkamāno.
២៧០.
270.
មាតាបិតា ភគិនី ភាតរោ ច, សហាយា វា យស្ស ហោន្តិ សបក្ខា;
Mātāpitā bhaginī bhātaro ca, sahāyā vā yassa honti sapakkhā;
តេសម្បិ គុយ្ហំ បរមំ ន សំសេ, មន្តស្ស ភេទំ បរិសង្កមានោ។
Tesampi guyhaṃ paramaṃ na saṃse, mantassa bhedaṃ parisaṅkamāno.
២៧១.
271.
ភរិយា ចេ បុរិសំ វជ្ជា, កោមារី បិយភាណិនី;
Bhariyā ce purisaṃ vajjā, komārī piyabhāṇinī;
បុត្តរូបយសូបេតា , ញាតិសង្ឃបុរក្ខតា, តស្សាបិ គុយ្ហំ បរមំ ន សំសេ;
Puttarūpayasūpetā , ñātisaṅghapurakkhatā, tassāpi guyhaṃ paramaṃ na saṃse;
មន្តស្ស ភេទំ បរិសង្កមានោ។
Mantassa bhedaṃ parisaṅkamāno.
២៧២.
272.
ន គុយ្ហមត្ថំ 29 វិវរេយ្យ, រក្ខេយ្យ នំ យថា និធិំ;
Na guyhamatthaṃ 30 vivareyya, rakkheyya naṃ yathā nidhiṃ;
ន ហិ បាតុកតោ សាធុ, គុយ្ហោ អត្ថោ បជានតា។
Na hi pātukato sādhu, guyho attho pajānatā.
២៧៣.
273.
ថិយា គុយ្ហំ ន សំសេយ្យ, អមិត្តស្ស ច បណ្ឌិតោ;
Thiyā guyhaṃ na saṃseyya, amittassa ca paṇḍito;
យោ ចាមិសេន សំហីរោ, ហទយត្ថេនោ ច យោ នរោ។
Yo cāmisena saṃhīro, hadayattheno ca yo naro.
២៧៤.
274.
គុយ្ហមត្ថំ អសម្ពុទ្ធំ, សម្ពោធយតិ យោ នរោ;
Guyhamatthaṃ asambuddhaṃ, sambodhayati yo naro;
មន្តភេទភយា តស្ស, ទាសភូតោ តិតិក្ខតិ។
Mantabhedabhayā tassa, dāsabhūto titikkhati.
២៧៥.
275.
យាវន្តោ បុរិសស្សត្ថំ, គុយ្ហំ ជានន្តិ មន្តិនំ;
Yāvanto purisassatthaṃ, guyhaṃ jānanti mantinaṃ;
តាវន្តោ តស្ស ឧព្ពេគា, តស្មា គុយ្ហំ ន វិស្សជេ។
Tāvanto tassa ubbegā, tasmā guyhaṃ na vissaje.
២៧៦.
276.
វិវិច្ច ភាសេយ្យ ទិវា រហស្សំ, រត្តិំ គិរំ នាតិវេលំ បមុញ្ចេ;
Vivicca bhāseyya divā rahassaṃ, rattiṃ giraṃ nātivelaṃ pamuñce;
ឧបស្សុតិកា ហិ សុណន្តិ មន្តំ, តស្មា មន្តោ ខិប្បមុបេតិ ភេទំ។
Upassutikā hi suṇanti mantaṃ, tasmā manto khippamupeti bhedaṃ.
២៧៧.
277.
សមន្តខាតាបរិខាឧបេតំ, ឯវម្បិ មេ តេ ឥធ គុយ្ហមន្តា។
Samantakhātāparikhāupetaṃ, evampi me te idha guyhamantā.
២៧៨.
278.
យេ គុយ្ហមន្តា អវិកិណ្ណវាចា, ទឡ្ហា សទត្ថេសុ នរា ទុជិវ្ហ 35;
Ye guyhamantā avikiṇṇavācā, daḷhā sadatthesu narā dujivha 36;
អារា អមិត្តា ព្យវជន្តិ តេហិ, អាសីវិសា វា រិវ សត្តុសង្ឃា 37។
Ārā amittā byavajanti tehi, āsīvisā vā riva sattusaṅghā 38.
២៧៩.
279.
ហិត្វា ឃរំ បព្ពជិតោ អចេលោ, នគ្គោ មុណ្ឌោ ចរតិ ឃាសហេតុ;
Hitvā gharaṃ pabbajito acelo, naggo muṇḍo carati ghāsahetu;
២៨០.
280.
កថំករោ ហោតិ សុបណ្ណរាជ, កិំសីលោ កេន វតេន វត្តំ;
Kathaṃkaro hoti supaṇṇarāja, kiṃsīlo kena vatena vattaṃ;
សមណោ ចរំ ហិត្វា មមាយិតានិ, កថំករោ សគ្គមុបេតិ ឋានំ។
Samaṇo caraṃ hitvā mamāyitāni, kathaṃkaro saggamupeti ṭhānaṃ.
២៨១.
281.
ហិរិយា តិតិក្ខាយ ទមេនុបេតោ 43, អក្កោធនោ បេសុណិយំ បហាយ;
Hiriyā titikkhāya damenupeto 44, akkodhano pesuṇiyaṃ pahāya;
សមណោ ចរំ ហិត្វា មមាយិតានិ, ឯវំករោ សគ្គមុបេតិ ឋានំ។
Samaṇo caraṃ hitvā mamāyitāni, evaṃkaro saggamupeti ṭhānaṃ.
២៨២.
282.
ឯវម្បិ មេ ត្វំ បាតុរហុ ទិជិន្ទ, មាតាវ បុត្តំ អនុកម្បមានោ។
Evampi me tvaṃ pāturahu dijinda, mātāva puttaṃ anukampamāno.
២៨៣.
283.
ហន្ទជ្ជ ត្វំ មុញ្ច 49 វធា ទុជិវ្ហ, តយោ ហិ បុត្តា ន ហិ អញ្ញោ អត្ថិ;
Handajja tvaṃ muñca 50 vadhā dujivha, tayo hi puttā na hi añño atthi;
អន្តេវាសី ទិន្នកោ អត្រជោ ច, រជ្ជស្សុ 51 បុត្តញ្ញតរោ មេ អហោសិ។
Antevāsī dinnako atrajo ca, rajjassu 52 puttaññataro me ahosi.
២៨៤.
284.
ឥច្ចេវ វាក្យំ វិសជ្ជី សុបណ្ណោ, ភុម្យំ បតិដ្ឋាយ ទិជោ ទុជិវ្ហំ;
Icceva vākyaṃ visajjī supaṇṇo, bhumyaṃ patiṭṭhāya dijo dujivhaṃ;
មុត្តជ្ជ ត្វំ សព្ពភយាតិវត្តោ, ថលូទកេ ហោហិ មយាភិគុត្តោ។
Muttajja tvaṃ sabbabhayātivatto, thalūdake hohi mayābhigutto.
២៨៥.
285.
អាតង្កិនំ យថា កុសលោ ភិសក្កោ, បិបាសិតានំ រហទោវ សីតោ;
Ātaṅkinaṃ yathā kusalo bhisakko, pipāsitānaṃ rahadova sīto;
វេស្មំ យថា ហិមសីតដ្ដិតានំ 53, ឯវម្បិ តេ សរណមហំ ភវាមិ។
Vesmaṃ yathā himasītaṭṭitānaṃ 54, evampi te saraṇamahaṃ bhavāmi.
២៨៦.
286.
សន្ធិំ កត្វា អមិត្តេន, អណ្ឌជេន ជលាពុជ;
Sandhiṃ katvā amittena, aṇḍajena jalābuja;
វិវរិយ ទាឋំ សេសិ, កុតោ តំ ភយមាគតំ។
Vivariya dāṭhaṃ sesi, kuto taṃ bhayamāgataṃ.
២៨៧.
287.
សង្កេថេវ អមិត្តស្មិំ, មិត្តស្មិម្បិ ន វិស្សសេ;
Saṅketheva amittasmiṃ, mittasmimpi na vissase;
អភយា ភយមុប្បន្នំ, អបិ មូលានិ កន្តតិ។
Abhayā bhayamuppannaṃ, api mūlāni kantati.
២៨៨.
288.
កថំ នុ វិស្សសេ ត្យម្ហិ, យេនាសិ កលហោ កតោ;
Kathaṃ nu vissase tyamhi, yenāsi kalaho kato;
២៨៩.
289.
តថា តថា វិញ្ញូ បរក្កមេយ្យ, យថា យថា ភាវំ បរោ ន ជញ្ញា។
Tathā tathā viññū parakkameyya, yathā yathā bhāvaṃ paro na jaññā.
២៩០.
290.
ឧបាគមុំ ករម្បិយំ 67 អចេលំ, មិស្សីភូតា អស្សវាហាវ នាគា។
Upāgamuṃ karampiyaṃ 68 acelaṃ, missībhūtā assavāhāva nāgā.
២៩១.
291.
តតោ ហវេ បណ្ឌរកោ អចេលំ, សយមេវុបាគម្ម ឥទំ អវោច;
Tato have paṇḍarako acelaṃ, sayamevupāgamma idaṃ avoca;
មុត្តជ្ជហំ សព្ពភយាតិវត្តោ, ន ហិ 69 នូន តុយ្ហំ មនសោ បិយម្ហា។
Muttajjahaṃ sabbabhayātivatto, na hi 70 nūna tuyhaṃ manaso piyamhā.
២៩២.
292.
បិយោ ហិ មេ អាសិ សុបណ្ណរាជា, អសំសយំ បណ្ឌរកេន សច្ចំ;
Piyo hi me āsi supaṇṇarājā, asaṃsayaṃ paṇḍarakena saccaṃ;
សោ រាគរត្តោវ អកាសិមេតំ, បាបកម្មំ 71 សម្បជានោ ន មោហា។
So rāgarattova akāsimetaṃ, pāpakammaṃ 72 sampajāno na mohā.
២៩៣.
293.
ន មេ បិយំ អប្បិយំ វាបិ ហោតិ, សម្បស្សតោ លោកមិមំ បរញ្ច;
Na me piyaṃ appiyaṃ vāpi hoti, sampassato lokamimaṃ parañca;
សុសញ្ញតានញ្ហិ វិយញ្ជនេន, អសញ្ញតោ លោកមិមំ ចរាសិ។
Susaññatānañhi viyañjanena, asaññato lokamimaṃ carāsi.
២៩៤.
294.
អរិយាវកាសោសិ អនរិយោវាសិ 73, អសញ្ញតោ សញ្ញតសន្និកាសោ;
Ariyāvakāsosi anariyovāsi 74, asaññato saññatasannikāso;
កណ្ហាភិជាតិកោសិ អនរិយរូបោ, បាបំ ពហុំ ទុច្ចរិតំ អចារិ។
Kaṇhābhijātikosi anariyarūpo, pāpaṃ bahuṃ duccaritaṃ acāri.
២៩៥.
295.
ឯតេន សច្ចវជ្ជេន, មុទ្ធា តេ ផលតុ សត្តធា។
Etena saccavajjena, muddhā te phalatu sattadhā.
២៩៦.
296.
តស្មា ហិ មិត្តានំ ន ទុព្ភិតព្ពំ, មិត្តទុព្ភា 77 បាបិយោ នត្ថិ អញ្ញោ;
Tasmā hi mittānaṃ na dubbhitabbaṃ, mittadubbhā 78 pāpiyo natthi añño;
អាសិត្តសត្តោ និហតោ បថព្យា, ឥន្ទស្ស វាក្យេន ហិ សំវរោ ហតោតិ។
Āsittasatto nihato pathabyā, indassa vākyena hi saṃvaro hatoti.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ខុទ្ទកនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā / [៥១៨] ៨. បណ្ឌរនាគរាជជាតកវណ្ណនា • [518] 8. Paṇḍaranāgarājajātakavaṇṇanā