Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဇာတကပာဠိ • Jātakapāḷi |
၅၁၈. ပဏ္ဍရနာဂရာဇဇာတကံ (၈)
518. Paṇḍaranāgarājajātakaṃ (8)
၂၅၈.
258.
ဘယံ တမန္ဝေတိ သယံ အဗောဓံ၊ နာဂံ ယထာ ပဏ္ဍရကံ သုပဏ္ဏော 5။
Bhayaṃ tamanveti sayaṃ abodhaṃ, nāgaṃ yathā paṇḍarakaṃ supaṇṇo 6.
၂၅၉.
259.
ယော ဂုယ္ဟမန္တံ ပရိရက္ခနေယ္ယံ၊ မောဟာ နရော သံသတိ ဟာသမာနော 7။
Yo guyhamantaṃ parirakkhaneyyaṃ, mohā naro saṃsati hāsamāno 8;
တံ ဘိန္နမန္တံ ဘယမန္ဝေတိ ခိပ္ပံ၊ နာဂံ ယထာ ပဏ္ဍရကံ သုပဏ္ဏော။
Taṃ bhinnamantaṃ bhayamanveti khippaṃ, nāgaṃ yathā paṇḍarakaṃ supaṇṇo.
၂၆၀.
260.
နာနုမိတ္တော ဂရုံ အတ္ထံ၊ ဂုယ္ဟံ ဝေဒိတုမရဟတိ။
Nānumitto garuṃ atthaṃ, guyhaṃ veditumarahati;
သုမိတ္တော စ အသမ္ဗုဒ္ဓံ၊ သမ္ဗုဒ္ဓံ ဝာ အနတ္ထ ဝာ။
Sumitto ca asambuddhaṃ, sambuddhaṃ vā anattha vā.
၂၆၁.
261.
ဝိသ္သာသမာပဇ္ဇိမဟံ အစေလံ 9၊ သမဏော အယံ သမ္မတော ဘာဝိတတ္တော။
Vissāsamāpajjimahaṃ acelaṃ 10, samaṇo ayaṃ sammato bhāvitatto;
၂၆၂.
262.
တပ္ပက္ခတော ဟိ ဘယမာဂတံ မမံ၊ အတီတမတ္ထော ကပဏံ ရုဒာမိ။
Tappakkhato hi bhayamāgataṃ mamaṃ, atītamattho kapaṇaṃ rudāmi.
၂၆၃.
263.
ယော ဝေ နရော သုဟဒံ မညမာနော၊ ဂုယ္ဟမတ္ထံ သံသတိ ဒုက္ကုလီနေ။
Yo ve naro suhadaṃ maññamāno, guyhamatthaṃ saṃsati dukkulīne;
၂၆၄.
264.
တိရောက္ခဝာစော အသတံ ပဝိဋ္ဌော၊ ယော သင္ဂတီသု မုဒီရေတိ ဝာက္ယံ။
Tirokkhavāco asataṃ paviṭṭho, yo saṅgatīsu mudīreti vākyaṃ;
အာသီဝိသော ဒုမ္မုခောတ္ယာဟု တံ နရံ၊ အာရာ အာရာ 23 သံယမေ တာဒိသမ္ဟာ။
Āsīviso dummukhotyāhu taṃ naraṃ, ārā ārā 24 saṃyame tādisamhā.
၂၆၅.
265.
အန္နံ ပာနံ ကာသိက 25 စန္ဒနဉ္စ၊ မနာပိတ္ထိယော မာလမုစ္ဆာဒနဉ္စ။
Annaṃ pānaṃ kāsika 26 candanañca, manāpitthiyo mālamucchādanañca;
ဩဟာယ ဂစ္ဆာမသေ သဗ္ဗကာမေ၊ သုပဏ္ဏ ပာဏူပဂတာဝ တ္ယမ္ဟာ။
Ohāya gacchāmase sabbakāme, supaṇṇa pāṇūpagatāva tyamhā.
၂၆၆.
266.
ကော နီဓ တိဏ္ဏံ ဂရဟံ ဥပေတိ၊ အသ္မိံဓ လောကေ ပာဏဘူ နာဂရာဇ။
Ko nīdha tiṇṇaṃ garahaṃ upeti, asmiṃdha loke pāṇabhū nāgarāja;
သမဏော သုပဏ္ဏော အထ ဝာ တ္ဝမေဝ၊ ကိံ ကာရဏာ ပဏ္ဍရကဂ္ဂဟီတော။
Samaṇo supaṇṇo atha vā tvameva, kiṃ kāraṇā paṇḍarakaggahīto.
၂၆၇.
267.
သမဏောတိ မေ သမ္မတတ္တော အဟောသိ၊ ပိယော စ မေ မနသာ ဘာဝိတတ္တော။
Samaṇoti me sammatatto ahosi, piyo ca me manasā bhāvitatto;
တသ္သာဟမက္ခိံ ဝိဝရိံ ဂုယ္ဟမတ္ထံ၊ အတီတမတ္ထော ကပဏံ ရုဒာမိ။
Tassāhamakkhiṃ vivariṃ guyhamatthaṃ, atītamattho kapaṇaṃ rudāmi.
၂၆၈.
268.
န စတ္ထိ သတ္တော အမရော ပထဗ္ယာ၊ ပညာဝိဓာ နတ္ထိ န နိန္ဒိတဗ္ဗာ။
Na catthi satto amaro pathabyā, paññāvidhā natthi na ninditabbā;
သစ္စေန ဓမ္မေန ဓိတိယာ 27 ဒမေန, အလဗ္ဘမဗ္ယာဟရတီ နရော ဣဓ။
Saccena dhammena dhitiyā 28 damena, alabbhamabyāharatī naro idha.
၂၆၉.
269.
မာတာပိတာ ပရမာ ဗန္ဓဝာနံ၊ နာသ္သ တတိယော အနုကမ္ပကတ္ထိ။
Mātāpitā paramā bandhavānaṃ, nāssa tatiyo anukampakatthi;
တေသမ္ပိ ဂုယ္ဟံ ပရမံ န သံသေ၊ မန္တသ္သ ဘေဒံ ပရိသင္ကမာနော။
Tesampi guyhaṃ paramaṃ na saṃse, mantassa bhedaṃ parisaṅkamāno.
၂၇၀.
270.
မာတာပိတာ ဘဂိနီ ဘာတရော စ၊ သဟာယာ ဝာ ယသ္သ ဟောန္တိ သပက္ခာ။
Mātāpitā bhaginī bhātaro ca, sahāyā vā yassa honti sapakkhā;
တေသမ္ပိ ဂုယ္ဟံ ပရမံ န သံသေ၊ မန္တသ္သ ဘေဒံ ပရိသင္ကမာနော။
Tesampi guyhaṃ paramaṃ na saṃse, mantassa bhedaṃ parisaṅkamāno.
၂၇၁.
271.
ဘရိယာ စေ ပုရိသံ ဝဇ္ဇာ၊ ကောမာရီ ပိယဘာဏိနီ။
Bhariyā ce purisaṃ vajjā, komārī piyabhāṇinī;
ပုတ္တရူပယသူပေတာ ၊ ဉာတိသင္ဃပုရက္ခတာ၊ တသ္သာပိ ဂုယ္ဟံ ပရမံ န သံသေ။
Puttarūpayasūpetā , ñātisaṅghapurakkhatā, tassāpi guyhaṃ paramaṃ na saṃse;
မန္တသ္သ ဘေဒံ ပရိသင္ကမာနော။
Mantassa bhedaṃ parisaṅkamāno.
၂၇၂.
272.
န ဂုယ္ဟမတ္ထံ 29 ဝိဝရေယ္ယ၊ ရက္ခေယ္ယ နံ ယထာ နိဓိံ။
Na guyhamatthaṃ 30 vivareyya, rakkheyya naṃ yathā nidhiṃ;
န ဟိ ပာတုကတော သာဓု၊ ဂုယ္ဟော အတ္ထော ပဇာနတာ။
Na hi pātukato sādhu, guyho attho pajānatā.
၂၇၃.
273.
ထိယာ ဂုယ္ဟံ န သံသေယ္ယ၊ အမိတ္တသ္သ စ ပဏ္ဍိတော။
Thiyā guyhaṃ na saṃseyya, amittassa ca paṇḍito;
ယော စာမိသေန သံဟီရော၊ ဟဒယတ္ထေနော စ ယော နရော။
Yo cāmisena saṃhīro, hadayattheno ca yo naro.
၂၇၄.
274.
ဂုယ္ဟမတ္ထံ အသမ္ဗုဒ္ဓံ၊ သမ္ဗောဓယတိ ယော နရော။
Guyhamatthaṃ asambuddhaṃ, sambodhayati yo naro;
မန္တဘေဒဘယာ တသ္သ၊ ဒာသဘူတော တိတိက္ခတိ။
Mantabhedabhayā tassa, dāsabhūto titikkhati.
၂၇၅.
275.
ယာဝန္တော ပုရိသသ္သတ္ထံ၊ ဂုယ္ဟံ ဇာနန္တိ မန္တိနံ။
Yāvanto purisassatthaṃ, guyhaṃ jānanti mantinaṃ;
တာဝန္တော တသ္သ ဥဗ္ဗေဂာ၊ တသ္မာ ဂုယ္ဟံ န ဝိသ္သဇေ။
Tāvanto tassa ubbegā, tasmā guyhaṃ na vissaje.
၂၇၆.
276.
ဝိဝိစ္စ ဘာသေယ္ယ ဒိဝာ ရဟသ္သံ၊ ရတ္တိံ ဂိရံ နာတိဝေလံ ပမုဉ္စေ။
Vivicca bhāseyya divā rahassaṃ, rattiṃ giraṃ nātivelaṃ pamuñce;
ဥပသ္သုတိကာ ဟိ သုဏန္တိ မန္တံ၊ တသ္မာ မန္တော ခိပ္ပမုပေတိ ဘေဒံ။
Upassutikā hi suṇanti mantaṃ, tasmā manto khippamupeti bhedaṃ.
၂၇၇.
277.
သမန္တခာတာပရိခာဥပေတံ၊ ဧဝမ္ပိ မေ တေ ဣဓ ဂုယ္ဟမန္တာ။
Samantakhātāparikhāupetaṃ, evampi me te idha guyhamantā.
၂၇၈.
278.
ယေ ဂုယ္ဟမန္တာ အဝိကိဏ္ဏဝာစာ၊ ဒဠ္ဟာ သဒတ္ထေသု နရာ ဒုဇိဝ္ဟ 35။
Ye guyhamantā avikiṇṇavācā, daḷhā sadatthesu narā dujivha 36;
အာရာ အမိတ္တာ ဗ္ယဝဇန္တိ တေဟိ၊ အာသီဝိသာ ဝာ ရိဝ သတ္တုသင္ဃာ 37။
Ārā amittā byavajanti tehi, āsīvisā vā riva sattusaṅghā 38.
၂၇၉.
279.
ဟိတ္ဝာ ဃရံ ပဗ္ဗဇိတော အစေလော၊ နဂ္ဂော မုဏ္ဍော စရတိ ဃာသဟေတု။
Hitvā gharaṃ pabbajito acelo, naggo muṇḍo carati ghāsahetu;
၂၈၀.
280.
ကထံကရော ဟောတိ သုပဏ္ဏရာဇ၊ ကိံသီလော ကေန ဝတေန ဝတ္တံ။
Kathaṃkaro hoti supaṇṇarāja, kiṃsīlo kena vatena vattaṃ;
သမဏော စရံ ဟိတ္ဝာ မမာယိတာနိ၊ ကထံကရော သဂ္ဂမုပေတိ ဌာနံ။
Samaṇo caraṃ hitvā mamāyitāni, kathaṃkaro saggamupeti ṭhānaṃ.
၂၈၁.
281.
ဟိရိယာ တိတိက္ခာယ ဒမေနုပေတော 43၊ အက္ကောဓနော ပေသုဏိယံ ပဟာယ။
Hiriyā titikkhāya damenupeto 44, akkodhano pesuṇiyaṃ pahāya;
သမဏော စရံ ဟိတ္ဝာ မမာယိတာနိ၊ ဧဝံကရော သဂ္ဂမုပေတိ ဌာနံ။
Samaṇo caraṃ hitvā mamāyitāni, evaṃkaro saggamupeti ṭhānaṃ.
၂၈၂.
282.
ဧဝမ္ပိ မေ တ္ဝံ ပာတုရဟု ဒိဇိန္ဒ၊ မာတာဝ ပုတ္တံ အနုကမ္ပမာနော။
Evampi me tvaṃ pāturahu dijinda, mātāva puttaṃ anukampamāno.
၂၈၃.
283.
ဟန္ဒဇ္ဇ တ္ဝံ မုဉ္စ 49 ဝဓာ ဒုဇိဝ္ဟ၊ တယော ဟိ ပုတ္တာ န ဟိ အညော အတ္ထိ။
Handajja tvaṃ muñca 50 vadhā dujivha, tayo hi puttā na hi añño atthi;
အန္တေဝာသီ ဒိန္နကော အတ္ရဇော စ၊ ရဇ္ဇသ္သု 51 ပုတ္တညတရော မေ အဟောသိ။
Antevāsī dinnako atrajo ca, rajjassu 52 puttaññataro me ahosi.
၂၈၄.
284.
ဣစ္စေဝ ဝာက္ယံ ဝိသဇ္ဇီ သုပဏ္ဏော၊ ဘုမ္ယံ ပတိဋ္ဌာယ ဒိဇော ဒုဇိဝ္ဟံ။
Icceva vākyaṃ visajjī supaṇṇo, bhumyaṃ patiṭṭhāya dijo dujivhaṃ;
မုတ္တဇ္ဇ တ္ဝံ သဗ္ဗဘယာတိဝတ္တော၊ ထလူဒကေ ဟောဟိ မယာဘိဂုတ္တော။
Muttajja tvaṃ sabbabhayātivatto, thalūdake hohi mayābhigutto.
၂၈၅.
285.
အာတင္ကိနံ ယထာ ကုသလော ဘိသက္ကော၊ ပိပာသိတာနံ ရဟဒောဝ သီတော။
Ātaṅkinaṃ yathā kusalo bhisakko, pipāsitānaṃ rahadova sīto;
ဝေသ္မံ ယထာ ဟိမသီတဋ္ဋိတာနံ 53၊ ဧဝမ္ပိ တေ သရဏမဟံ ဘဝာမိ။
Vesmaṃ yathā himasītaṭṭitānaṃ 54, evampi te saraṇamahaṃ bhavāmi.
၂၈၆.
286.
သန္ဓိံ ကတ္ဝာ အမိတ္တေန၊ အဏ္ဍဇေန ဇလာဗုဇ။
Sandhiṃ katvā amittena, aṇḍajena jalābuja;
ဝိဝရိယ ဒာဌံ သေသိ၊ ကုတော တံ ဘယမာဂတံ။
Vivariya dāṭhaṃ sesi, kuto taṃ bhayamāgataṃ.
၂၈၇.
287.
သင္ကေထေဝ အမိတ္တသ္မိံ၊ မိတ္တသ္မိမ္ပိ န ဝိသ္သသေ။
Saṅketheva amittasmiṃ, mittasmimpi na vissase;
အဘယာ ဘယမုပ္ပန္နံ၊ အပိ မူလာနိ ကန္တတိ။
Abhayā bhayamuppannaṃ, api mūlāni kantati.
၂၈၈.
288.
ကထံ နု ဝိသ္သသေ တ္ယမ္ဟိ၊ ယေနာသိ ကလဟော ကတော။
Kathaṃ nu vissase tyamhi, yenāsi kalaho kato;
၂၈၉.
289.
တထာ တထာ ဝိညူ ပရက္ကမေယ္ယ၊ ယထာ ယထာ ဘာဝံ ပရော န ဇညာ။
Tathā tathā viññū parakkameyya, yathā yathā bhāvaṃ paro na jaññā.
၂၉၀.
290.
ဥပာဂမုံ ကရမ္ပိယံ 67 အစေလံ၊ မိသ္သီဘူတာ အသ္သဝာဟာဝ နာဂာ။
Upāgamuṃ karampiyaṃ 68 acelaṃ, missībhūtā assavāhāva nāgā.
၂၉၁.
291.
တတော ဟဝေ ပဏ္ဍရကော အစေလံ၊ သယမေဝုပာဂမ္မ ဣဒံ အဝောစ။
Tato have paṇḍarako acelaṃ, sayamevupāgamma idaṃ avoca;
မုတ္တဇ္ဇဟံ သဗ္ဗဘယာတိဝတ္တော၊ န ဟိ 69 နူန တုယ္ဟံ မနသော ပိယမ္ဟာ။
Muttajjahaṃ sabbabhayātivatto, na hi 70 nūna tuyhaṃ manaso piyamhā.
၂၉၂.
292.
ပိယော ဟိ မေ အာသိ သုပဏ္ဏရာဇာ၊ အသံသယံ ပဏ္ဍရကေန သစ္စံ။
Piyo hi me āsi supaṇṇarājā, asaṃsayaṃ paṇḍarakena saccaṃ;
သော ရာဂရတ္တောဝ အကာသိမေတံ၊ ပာပကမ္မံ 71 သမ္ပဇာနော န မောဟာ။
So rāgarattova akāsimetaṃ, pāpakammaṃ 72 sampajāno na mohā.
၂၉၃.
293.
န မေ ပိယံ အပ္ပိယံ ဝာပိ ဟောတိ၊ သမ္ပသ္သတော လောကမိမံ ပရဉ္စ။
Na me piyaṃ appiyaṃ vāpi hoti, sampassato lokamimaṃ parañca;
သုသညတာနဉ္ဟိ ဝိယဉ္ဇနေန၊ အသညတော လောကမိမံ စရာသိ။
Susaññatānañhi viyañjanena, asaññato lokamimaṃ carāsi.
၂၉၄.
294.
အရိယာဝကာသောသိ အနရိယောဝာသိ 73၊ အသညတော သညတသန္နိကာသော။
Ariyāvakāsosi anariyovāsi 74, asaññato saññatasannikāso;
ကဏ္ဟာဘိဇာတိကောသိ အနရိယရူပော၊ ပာပံ ဗဟုံ ဒုစ္စရိတံ အစာရိ။
Kaṇhābhijātikosi anariyarūpo, pāpaṃ bahuṃ duccaritaṃ acāri.
၂၉၅.
295.
ဧတေန သစ္စဝဇ္ဇေန၊ မုဒ္ဓာ တေ ဖလတု သတ္တဓာ။
Etena saccavajjena, muddhā te phalatu sattadhā.
၂၉၆.
296.
တသ္မာ ဟိ မိတ္တာနံ န ဒုဗ္ဘိတဗ္ဗံ၊ မိတ္တဒုဗ္ဘာ 77 ပာပိယော နတ္ထိ အညော။
Tasmā hi mittānaṃ na dubbhitabbaṃ, mittadubbhā 78 pāpiyo natthi añño;
အာသိတ္တသတ္တော နိဟတော ပထဗ္ယာ၊ ဣန္ဒသ္သ ဝာက္ယေန ဟိ သံဝရော ဟတောတိ။
Āsittasatto nihato pathabyā, indassa vākyena hi saṃvaro hatoti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဇာတက-အဋ္ဌကထာ • Jātaka-aṭṭhakathā / [၅၁၈] ၈. ပဏ္ဍရနာဂရာဇဇာတကဝဏ္ဏနာ • [518] 8. Paṇḍaranāgarājajātakavaṇṇanā