Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ජාතකපාළි • Jātakapāḷi |
518. පණ්ඩරනාගරාජජාතකං (8)
518. Paṇḍaranāgarājajātakaṃ (8)
258.
258.
භයං තමන්වෙති සයං අබොධං, නාගං යථා පණ්ඩරකං සුපණ්ණො 5.
Bhayaṃ tamanveti sayaṃ abodhaṃ, nāgaṃ yathā paṇḍarakaṃ supaṇṇo 6.
259.
259.
යො ගුය්හමන්තං පරිරක්ඛනෙය්යං, මොහා නරො සංසති හාසමානො 7;
Yo guyhamantaṃ parirakkhaneyyaṃ, mohā naro saṃsati hāsamāno 8;
තං භින්නමන්තං භයමන්වෙති ඛිප්පං, නාගං යථා පණ්ඩරකං සුපණ්ණො.
Taṃ bhinnamantaṃ bhayamanveti khippaṃ, nāgaṃ yathā paṇḍarakaṃ supaṇṇo.
260.
260.
නානුමිත්තො ගරුං අත්ථං, ගුය්හං වෙදිතුමරහති;
Nānumitto garuṃ atthaṃ, guyhaṃ veditumarahati;
සුමිත්තො ච අසම්බුද්ධං, සම්බුද්ධං වා අනත්ථ වා.
Sumitto ca asambuddhaṃ, sambuddhaṃ vā anattha vā.
261.
261.
විස්සාසමාපජ්ජිමහං අචෙලං 9, සමණො අයං සම්මතො භාවිතත්තො;
Vissāsamāpajjimahaṃ acelaṃ 10, samaṇo ayaṃ sammato bhāvitatto;
262.
262.
තප්පක්ඛතො හි භයමාගතං මමං, අතීතමත්ථො කපණං රුදාමි.
Tappakkhato hi bhayamāgataṃ mamaṃ, atītamattho kapaṇaṃ rudāmi.
263.
263.
යො වෙ නරො සුහදං මඤ්ඤමානො, ගුය්හමත්ථං සංසති දුක්කුලීනෙ;
Yo ve naro suhadaṃ maññamāno, guyhamatthaṃ saṃsati dukkulīne;
264.
264.
තිරොක්ඛවාචො අසතං පවිට්ඨො, යො සඞ්ගතීසු මුදීරෙති වාක්යං;
Tirokkhavāco asataṃ paviṭṭho, yo saṅgatīsu mudīreti vākyaṃ;
ආසීවිසො දුම්මුඛොත්යාහු තං නරං, ආරා ආරා 23 සංයමෙ තාදිසම්හා.
Āsīviso dummukhotyāhu taṃ naraṃ, ārā ārā 24 saṃyame tādisamhā.
265.
265.
අන්නං පානං කාසික 25 චන්දනඤ්ච, මනාපිත්ථියො මාලමුච්ඡාදනඤ්ච;
Annaṃ pānaṃ kāsika 26 candanañca, manāpitthiyo mālamucchādanañca;
ඔහාය ගච්ඡාමසෙ සබ්බකාමෙ, සුපණ්ණ පාණූපගතාව ත්යම්හා.
Ohāya gacchāmase sabbakāme, supaṇṇa pāṇūpagatāva tyamhā.
266.
266.
කො නීධ තිණ්ණං ගරහං උපෙති, අස්මිංධ ලොකෙ පාණභූ නාගරාජ;
Ko nīdha tiṇṇaṃ garahaṃ upeti, asmiṃdha loke pāṇabhū nāgarāja;
සමණො සුපණ්ණො අථ වා ත්වමෙව, කිං කාරණා පණ්ඩරකග්ගහීතො.
Samaṇo supaṇṇo atha vā tvameva, kiṃ kāraṇā paṇḍarakaggahīto.
267.
267.
සමණොති මෙ සම්මතත්තො අහොසි, පියො ච මෙ මනසා භාවිතත්තො;
Samaṇoti me sammatatto ahosi, piyo ca me manasā bhāvitatto;
තස්සාහමක්ඛිං විවරිං ගුය්හමත්ථං, අතීතමත්ථො කපණං රුදාමි.
Tassāhamakkhiṃ vivariṃ guyhamatthaṃ, atītamattho kapaṇaṃ rudāmi.
268.
268.
න චත්ථි සත්තො අමරො පථබ්යා, පඤ්ඤාවිධා නත්ථි න නින්දිතබ්බා;
Na catthi satto amaro pathabyā, paññāvidhā natthi na ninditabbā;
සච්චෙන ධම්මෙන ධිතියා 27 දමෙන, අලබ්භමබ්යාහරතී නරො ඉධ.
Saccena dhammena dhitiyā 28 damena, alabbhamabyāharatī naro idha.
269.
269.
මාතාපිතා පරමා බන්ධවානං, නාස්ස තතියො අනුකම්පකත්ථි;
Mātāpitā paramā bandhavānaṃ, nāssa tatiyo anukampakatthi;
තෙසම්පි ගුය්හං පරමං න සංසෙ, මන්තස්ස භෙදං පරිසඞ්කමානො.
Tesampi guyhaṃ paramaṃ na saṃse, mantassa bhedaṃ parisaṅkamāno.
270.
270.
මාතාපිතා භගිනී භාතරො ච, සහායා වා යස්ස හොන්ති සපක්ඛා;
Mātāpitā bhaginī bhātaro ca, sahāyā vā yassa honti sapakkhā;
තෙසම්පි ගුය්හං පරමං න සංසෙ, මන්තස්ස භෙදං පරිසඞ්කමානො.
Tesampi guyhaṃ paramaṃ na saṃse, mantassa bhedaṃ parisaṅkamāno.
271.
271.
භරියා චෙ පුරිසං වජ්ජා, කොමාරී පියභාණිනී;
Bhariyā ce purisaṃ vajjā, komārī piyabhāṇinī;
පුත්තරූපයසූපෙතා , ඤාතිසඞ්ඝපුරක්ඛතා, තස්සාපි ගුය්හං පරමං න සංසෙ;
Puttarūpayasūpetā , ñātisaṅghapurakkhatā, tassāpi guyhaṃ paramaṃ na saṃse;
මන්තස්ස භෙදං පරිසඞ්කමානො.
Mantassa bhedaṃ parisaṅkamāno.
272.
272.
න ගුය්හමත්ථං 29 විවරෙය්ය, රක්ඛෙය්ය නං යථා නිධිං;
Na guyhamatthaṃ 30 vivareyya, rakkheyya naṃ yathā nidhiṃ;
න හි පාතුකතො සාධු, ගුය්හො අත්ථො පජානතා.
Na hi pātukato sādhu, guyho attho pajānatā.
273.
273.
ථියා ගුය්හං න සංසෙය්ය, අමිත්තස්ස ච පණ්ඩිතො;
Thiyā guyhaṃ na saṃseyya, amittassa ca paṇḍito;
යො චාමිසෙන සංහීරො, හදයත්ථෙනො ච යො නරො.
Yo cāmisena saṃhīro, hadayattheno ca yo naro.
274.
274.
ගුය්හමත්ථං අසම්බුද්ධං, සම්බොධයති යො නරො;
Guyhamatthaṃ asambuddhaṃ, sambodhayati yo naro;
මන්තභෙදභයා තස්ස, දාසභූතො තිතික්ඛති.
Mantabhedabhayā tassa, dāsabhūto titikkhati.
275.
275.
යාවන්තො පුරිසස්සත්ථං, ගුය්හං ජානන්ති මන්තිනං;
Yāvanto purisassatthaṃ, guyhaṃ jānanti mantinaṃ;
තාවන්තො තස්ස උබ්බෙගා, තස්මා ගුය්හං න විස්සජෙ.
Tāvanto tassa ubbegā, tasmā guyhaṃ na vissaje.
276.
276.
විවිච්ච භාසෙය්ය දිවා රහස්සං, රත්තිං ගිරං නාතිවෙලං පමුඤ්චෙ;
Vivicca bhāseyya divā rahassaṃ, rattiṃ giraṃ nātivelaṃ pamuñce;
උපස්සුතිකා හි සුණන්ති මන්තං, තස්මා මන්තො ඛිප්පමුපෙති භෙදං.
Upassutikā hi suṇanti mantaṃ, tasmā manto khippamupeti bhedaṃ.
277.
277.
සමන්තඛාතාපරිඛාඋපෙතං, එවම්පි මෙ තෙ ඉධ ගුය්හමන්තා.
Samantakhātāparikhāupetaṃ, evampi me te idha guyhamantā.
278.
278.
යෙ ගුය්හමන්තා අවිකිණ්ණවාචා, දළ්හා සදත්ථෙසු නරා දුජිව්හ 35;
Ye guyhamantā avikiṇṇavācā, daḷhā sadatthesu narā dujivha 36;
ආරා අමිත්තා බ්යවජන්ති තෙහි, ආසීවිසා වා රිව සත්තුසඞ්ඝා 37.
Ārā amittā byavajanti tehi, āsīvisā vā riva sattusaṅghā 38.
279.
279.
හිත්වා ඝරං පබ්බජිතො අචෙලො, නග්ගො මුණ්ඩො චරති ඝාසහෙතු;
Hitvā gharaṃ pabbajito acelo, naggo muṇḍo carati ghāsahetu;
280.
280.
කථංකරො හොති සුපණ්ණරාජ, කිංසීලො කෙන වතෙන වත්තං;
Kathaṃkaro hoti supaṇṇarāja, kiṃsīlo kena vatena vattaṃ;
සමණො චරං හිත්වා මමායිතානි, කථංකරො සග්ගමුපෙති ඨානං.
Samaṇo caraṃ hitvā mamāyitāni, kathaṃkaro saggamupeti ṭhānaṃ.
281.
281.
හිරියා තිතික්ඛාය දමෙනුපෙතො 43, අක්කොධනො පෙසුණියං පහාය;
Hiriyā titikkhāya damenupeto 44, akkodhano pesuṇiyaṃ pahāya;
සමණො චරං හිත්වා මමායිතානි, එවංකරො සග්ගමුපෙති ඨානං.
Samaṇo caraṃ hitvā mamāyitāni, evaṃkaro saggamupeti ṭhānaṃ.
282.
282.
එවම්පි මෙ ත්වං පාතුරහු දිජින්ද, මාතාව පුත්තං අනුකම්පමානො.
Evampi me tvaṃ pāturahu dijinda, mātāva puttaṃ anukampamāno.
283.
283.
හන්දජ්ජ ත්වං මුඤ්ච 49 වධා දුජිව්හ, තයො හි පුත්තා න හි අඤ්ඤො අත්ථි;
Handajja tvaṃ muñca 50 vadhā dujivha, tayo hi puttā na hi añño atthi;
අන්තෙවාසී දින්නකො අත්රජො ච, රජ්ජස්සු 51 පුත්තඤ්ඤතරො මෙ අහොසි.
Antevāsī dinnako atrajo ca, rajjassu 52 puttaññataro me ahosi.
284.
284.
ඉච්චෙව වාක්යං විසජ්ජී සුපණ්ණො, භුම්යං පතිට්ඨාය දිජො දුජිව්හං;
Icceva vākyaṃ visajjī supaṇṇo, bhumyaṃ patiṭṭhāya dijo dujivhaṃ;
මුත්තජ්ජ ත්වං සබ්බභයාතිවත්තො, ථලූදකෙ හොහි මයාභිගුත්තො.
Muttajja tvaṃ sabbabhayātivatto, thalūdake hohi mayābhigutto.
285.
285.
ආතඞ්කිනං යථා කුසලො භිසක්කො, පිපාසිතානං රහදොව සීතො;
Ātaṅkinaṃ yathā kusalo bhisakko, pipāsitānaṃ rahadova sīto;
වෙස්මං යථා හිමසීතට්ටිතානං 53, එවම්පි තෙ සරණමහං භවාමි.
Vesmaṃ yathā himasītaṭṭitānaṃ 54, evampi te saraṇamahaṃ bhavāmi.
286.
286.
සන්ධිං කත්වා අමිත්තෙන, අණ්ඩජෙන ජලාබුජ;
Sandhiṃ katvā amittena, aṇḍajena jalābuja;
විවරිය දාඨං සෙසි, කුතො තං භයමාගතං.
Vivariya dāṭhaṃ sesi, kuto taṃ bhayamāgataṃ.
287.
287.
සඞ්කෙථෙව අමිත්තස්මිං, මිත්තස්මිම්පි න විස්සසෙ;
Saṅketheva amittasmiṃ, mittasmimpi na vissase;
අභයා භයමුප්පන්නං, අපි මූලානි කන්තති.
Abhayā bhayamuppannaṃ, api mūlāni kantati.
288.
288.
කථං නු විස්සසෙ ත්යම්හි, යෙනාසි කලහො කතො;
Kathaṃ nu vissase tyamhi, yenāsi kalaho kato;
නිච්චයත්තෙන ඨාතබ්බං, සො දිසබ්භි 55 න රජ්ජති.
Niccayattena ṭhātabbaṃ, so disabbhi 56 na rajjati.
289.
289.
තථා තථා විඤ්ඤූ පරක්කමෙය්ය, යථා යථා භාවං පරො න ජඤ්ඤා.
Tathā tathā viññū parakkameyya, yathā yathā bhāvaṃ paro na jaññā.
290.
290.
උපාගමුං කරම්පියං 67 අචෙලං, මිස්සීභූතා අස්සවාහාව නාගා.
Upāgamuṃ karampiyaṃ 68 acelaṃ, missībhūtā assavāhāva nāgā.
291.
291.
තතො හවෙ පණ්ඩරකො අචෙලං, සයමෙවුපාගම්ම ඉදං අවොච;
Tato have paṇḍarako acelaṃ, sayamevupāgamma idaṃ avoca;
මුත්තජ්ජහං සබ්බභයාතිවත්තො, න හි 69 නූන තුය්හං මනසො පියම්හා.
Muttajjahaṃ sabbabhayātivatto, na hi 70 nūna tuyhaṃ manaso piyamhā.
292.
292.
පියො හි මෙ ආසි සුපණ්ණරාජා, අසංසයං පණ්ඩරකෙන සච්චං;
Piyo hi me āsi supaṇṇarājā, asaṃsayaṃ paṇḍarakena saccaṃ;
සො රාගරත්තොව අකාසිමෙතං, පාපකම්මං 71 සම්පජානො න මොහා.
So rāgarattova akāsimetaṃ, pāpakammaṃ 72 sampajāno na mohā.
293.
293.
න මෙ පියං අප්පියං වාපි හොති, සම්පස්සතො ලොකමිමං පරඤ්ච;
Na me piyaṃ appiyaṃ vāpi hoti, sampassato lokamimaṃ parañca;
සුසඤ්ඤතානඤ්හි වියඤ්ජනෙන, අසඤ්ඤතො ලොකමිමං චරාසි.
Susaññatānañhi viyañjanena, asaññato lokamimaṃ carāsi.
294.
294.
අරියාවකාසොසි අනරියොවාසි 73, අසඤ්ඤතො සඤ්ඤතසන්නිකාසො;
Ariyāvakāsosi anariyovāsi 74, asaññato saññatasannikāso;
කණ්හාභිජාතිකොසි අනරියරූපො, පාපං බහුං දුච්චරිතං අචාරි.
Kaṇhābhijātikosi anariyarūpo, pāpaṃ bahuṃ duccaritaṃ acāri.
295.
295.
අදුට්ඨස්ස තුවං දුබ්භි, දුබ්භී 75 ච පිසුණො චසි;
Aduṭṭhassa tuvaṃ dubbhi, dubbhī 76 ca pisuṇo casi;
එතෙන සච්චවජ්ජෙන, මුද්ධා තෙ ඵලතු සත්තධා.
Etena saccavajjena, muddhā te phalatu sattadhā.
296.
296.
තස්මා හි මිත්තානං න දුබ්භිතබ්බං, මිත්තදුබ්භා 77 පාපියො නත්ථි අඤ්ඤො;
Tasmā hi mittānaṃ na dubbhitabbaṃ, mittadubbhā 78 pāpiyo natthi añño;
ආසිත්තසත්තො නිහතො පථබ්යා, ඉන්දස්ස වාක්යෙන හි සංවරො හතොති.
Āsittasatto nihato pathabyā, indassa vākyena hi saṃvaro hatoti.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ජාතක-අට්ඨකථා • Jātaka-aṭṭhakathā / [518] 8. පණ්ඩරනාගරාජජාතකවණ්ණනා • [518] 8. Paṇḍaranāgarājajātakavaṇṇanā