| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៥. បណ្ឌិតសុត្តវណ្ណនា
5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
៤៥. បញ្ចមេ បណ្ឌិតបញ្ញត្តានីតិ បណ្ឌិតេហិ បញ្ញត្តានិ កថិតានិ បសត្ថានិ។ សប្បុរិសបញ្ញត្តានីតិ សប្បុរិសេហិ មហាបុរិសេហិ បញ្ញត្តានិ កថិតានិ បសត្ថានិ។ អហិំសាតិ ករុណា ចេវ ករុណាបុព្ពភាគោ ច។ សំយមោតិ សីលសំយមោ។ ទមោតិ ឥន្ទ្រិយសំវរោ, ឧបោសថវសេន វា អត្តទមនំ, បុណ្ណោវាទេ (ម. និ. ៣.៣៩៥ អាទយោ; សំ. និ. ៤.៨៨ អាទយោ) ទមោតិ វុត្តា ខន្តិបិ អាឡវកេ (សំ. និ. ១.២៤៦; សុ. និ. ១៨៣ អាទយោ) វុត្តា បញ្ញាបិ ឥមស្មិំ សុត្តេ វដ្ដតិយេវ។ មាតាបិតុ ឧបដ្ឋានន្តិ មាតាបិតូនំ រក្ខនំ គោបនំ បដិជគ្គនំ។ សន្តានន្តិ អញ្ញត្ថ ពុទ្ធបច្ចេកពុទ្ធអរិយសាវកា សន្តោ នាម, ឥធ បន មាតាបិតុឧបដ្ឋាកា អធិប្បេតា។ តស្មា ឧត្តមដ្ឋេន សន្តានំ , សេដ្ឋចរិយដ្ឋេន ព្រហ្មចារីនំ។ ឥទំ មាតាបិតុឧបដ្ឋានំ សព្ភិ ឧបញ្ញាតន្តិ ឯវមេត្ថ អត្ថោ ទដ្ឋព្ពោ។ សតំ ឯតានិ ឋានានីតិ សន្តានំ ឧត្តមបុរិសានំ ឯតានិ ឋានានិ ការណានិ។ អរិយោ ទស្សនសម្បន្នោតិ ឥធ ឥមេសំយេវ តិណ្ណំ ឋានានំ ការណេន អរិយោ ចេវ ទស្សនសម្បន្នោ ច វេទិតព្ពោ, ន ពុទ្ធាទយោ ន សោតាបន្នា។ អថ វា សតំ ឯតានិ ឋានានីតិ មាតុបដ្ឋានំ បិតុបដ្ឋានន្តិ ឯតានិ ឋានានិ សន្តានំ ឧត្តមបុរិសានំ ការណានីតិ ឯវំ មាតាបិតុឧបដ្ឋាកវសេន ឥមិស្សា គាថាយ អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ មាតាបិតុឧបដ្ឋាកោយេវ ហិ ឥធ ‘‘អរិយោ ទស្សនសម្បន្នោ’’តិ វុត្តោ។ ស លោកំ ភជតេ សិវន្តិ សោ ខេមំ ទេវលោកំ គច្ឆតីតិ។
45. Pañcame paṇḍitapaññattānīti paṇḍitehi paññattāni kathitāni pasatthāni. Sappurisapaññattānīti sappurisehi mahāpurisehi paññattāni kathitāni pasatthāni. Ahiṃsāti karuṇā ceva karuṇāpubbabhāgo ca. Saṃyamoti sīlasaṃyamo. Damoti indriyasaṃvaro, uposathavasena vā attadamanaṃ, puṇṇovāde (ma. ni. 3.395 ādayo; saṃ. ni. 4.88 ādayo) damoti vuttā khantipi āḷavake (saṃ. ni. 1.246; su. ni. 183 ādayo) vuttā paññāpi imasmiṃ sutte vaṭṭatiyeva. Mātāpitu upaṭṭhānanti mātāpitūnaṃ rakkhanaṃ gopanaṃ paṭijagganaṃ. Santānanti aññattha buddhapaccekabuddhaariyasāvakā santo nāma, idha pana mātāpituupaṭṭhākā adhippetā. Tasmā uttamaṭṭhena santānaṃ , seṭṭhacariyaṭṭhena brahmacārīnaṃ. Idaṃ mātāpituupaṭṭhānaṃ sabbhi upaññātanti evamettha attho daṭṭhabbo. Sataṃ etāni ṭhānānīti santānaṃ uttamapurisānaṃ etāni ṭhānāni kāraṇāni. Ariyo dassanasampannoti idha imesaṃyeva tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ kāraṇena ariyo ceva dassanasampanno ca veditabbo, na buddhādayo na sotāpannā. Atha vā sataṃ etāni ṭhānānīti mātupaṭṭhānaṃ pitupaṭṭhānanti etāni ṭhānāni santānaṃ uttamapurisānaṃ kāraṇānīti evaṃ mātāpituupaṭṭhākavasena imissā gāthāya attho veditabbo. Mātāpituupaṭṭhākoyeva hi idha ‘‘ariyo dassanasampanno’’ti vutto. Sa lokaṃ bhajate sivanti so khemaṃ devalokaṃ gacchatīti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៥. បណ្ឌិតសុត្តំ • 5. Paṇḍitasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៥. បណ្ឌិតសុត្តវណ្ណនា • 5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
