| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៥. បណ្ឌិតសុត្តវណ្ណនា
5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
៤៥. បញ្ចមេ បណ្ឌិតបញ្ញត្តានីតិ បណ្ឌិតេហិ បឋមំ បញ្ញត្តានិ។ កថិតានីតិ សេយ្យសោ កថិតានិ។ មហាបុរិសេហីតិ ពុទ្ធពោធិសត្តេហិ។ ករុណាតិ ករុណាចេតោវិមុត្តិ វុត្តា។ បុព្ពភាគោតិ តស្ស ឧបចារោ។ ទមោតិ ឥន្ទ្រិយសំវរោ ‘‘មនច្ឆដ្ឋានំ ឥន្ទ្រិយានំ ទមន’’ន្តិ កត្វា។ អត្តទមនន្តិ ចិត្តទមនំ។ បុណ្ណោវាទេ (ម. និ. ៣.៣៩៦) ‘‘សក្ខិស្សសិ ខោ, ត្វំ បុណ្ណ, ឥមិនា ទមូបសមេនា’’តិ អាគតត្តា ទមោតិ វុត្តា ខន្តិបិ។ អាឡវកេ អាឡវកសុត្តេ (សំ. និ. ១.២៤៦; សុ. និ. ១៩០) ‘‘សច្ចា ទមា ចាគា’’តិ ឯវំ វុត្តា បញ្ញាបិ ឥមស្មិំ សុត្តេ ‘‘ទមោ’’តិ វត្តុំ វដ្ដតិ។ រក្ខនំ គោបនំ បដិជគ្គនន្តិ មាតាបិតូនំ មនុស្សាមនុស្សកតូបទ្ទវតោ រក្ខនំ, ព្យាធិអាទិអនត្ថតោ គោបនំ, ឃាសច្ឆាទនាទីហិ វេយ្យាវច្ចករណេន បដិជគ្គនំ។ សន្តោ នាម សព្ពកិលេសទរថបរិឡាហូបសមេន ឧបសន្តកាយវចីសមាចារតាយ ច។ ឧត្តមដ្ឋេន សន្តានន្តិ មត្តេយ្យតាទីហិ សេដ្ឋដ្ឋេន សន្តានំ។
45. Pañcame paṇḍitapaññattānīti paṇḍitehi paṭhamaṃ paññattāni. Kathitānīti seyyaso kathitāni. Mahāpurisehīti buddhabodhisattehi. Karuṇāti karuṇācetovimutti vuttā. Pubbabhāgoti tassa upacāro. Damoti indriyasaṃvaro ‘‘manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ damana’’nti katvā. Attadamananti cittadamanaṃ. Puṇṇovāde (ma. ni. 3.396) ‘‘sakkhissasi kho, tvaṃ puṇṇa, iminā damūpasamenā’’ti āgatattā damoti vuttā khantipi. Āḷavake āḷavakasutte (saṃ. ni. 1.246; su. ni. 190) ‘‘saccā damā cāgā’’ti evaṃ vuttā paññāpi imasmiṃ sutte ‘‘damo’’ti vattuṃ vaṭṭati. Rakkhanaṃ gopanaṃ paṭijaggananti mātāpitūnaṃ manussāmanussakatūpaddavato rakkhanaṃ, byādhiādianatthato gopanaṃ, ghāsacchādanādīhi veyyāvaccakaraṇena paṭijagganaṃ. Santo nāma sabbakilesadarathapariḷāhūpasamena upasantakāyavacīsamācāratāya ca. Uttamaṭṭhena santānanti matteyyatādīhi seṭṭhaṭṭhena santānaṃ.
ឥធ ឥមេសំយេវ តិណ្ណំ ឋានានំ ករណេនាតិ ឥមស្មិំ សុត្តេ អាគតានំ តិណ្ណំ ឋានានំ ករណេន និព្ពត្តនេន។ ឯតានិ…បេ.… ការណានីតិ មាតុបដ្ឋានំ បិតុបដ្ឋានន្តិ ឯតានិ ទ្វេ ឧត្តមបុរិសានំ ការណានិ។ ឧត្តមកិច្ចករណេន ហិ មាតាបិតុឧបដ្ឋាកា ‘‘ឧត្តមបុរិសា’’តិ វុត្តា។ តេនាហ ‘‘មាតាបិតុ…បេ.… វុត្តោ’’តិ។ អនុបទ្ទវភាវេន ខេមំ។
Idha imesaṃyeva tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ karaṇenāti imasmiṃ sutte āgatānaṃ tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ karaṇena nibbattanena. Etāni…pe… kāraṇānīti mātupaṭṭhānaṃ pitupaṭṭhānanti etāni dve uttamapurisānaṃ kāraṇāni. Uttamakiccakaraṇena hi mātāpituupaṭṭhākā ‘‘uttamapurisā’’ti vuttā. Tenāha ‘‘mātāpitu…pe… vutto’’ti. Anupaddavabhāvena khemaṃ.
បណ្ឌិតសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paṇḍitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៥. បណ្ឌិតសុត្តំ • 5. Paṇḍitasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៥. បណ្ឌិតសុត្តវណ្ណនា • 5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
