Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၅. ပဏ္ဍိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ
5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
၄၅. ပဉ္စမေ ပဏ္ဍိတပညတ္တာနီတိ ပဏ္ဍိတေဟိ ပညတ္တာနိ ကထိတာနိ ပသတ္ထာနိ။ သပ္ပုရိသပညတ္တာနီတိ သပ္ပုရိသေဟိ မဟာပုရိသေဟိ ပညတ္တာနိ ကထိတာနိ ပသတ္ထာနိ။ အဟိံသာတိ ကရုဏာ စေဝ ကရုဏာပုဗ္ဗဘာဂော စ။ သံယမောတိ သီလသံယမော။ ဒမောတိ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရော, ဥပောသထဝသေန ဝာ အတ္တဒမနံ, ပုဏ္ဏောဝာဒေ (မ. နိ. ၃.၃၉၅ အာဒယော; သံ. နိ. ၄.၈၈ အာဒယော) ဒမောတိ ဝုတ္တာ ခန္တိပိ အာဠဝကေ (သံ. နိ. ၁.၂၄၆; သု. နိ. ၁၈၃ အာဒယော) ဝုတ္တာ ပညာပိ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ မာတာပိတု ဥပဋ္ဌာနန္တိ မာတာပိတူနံ ရက္ခနံ ဂောပနံ ပဋိဇဂ္ဂနံ။ သန္တာနန္တိ အညတ္ထ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓအရိယသာဝကာ သန္တော နာမ, ဣဓ ပန မာတာပိတုဥပဋ္ဌာကာ အဓိပ္ပေတာ။ တသ္မာ ဥတ္တမဋ္ဌေန သန္တာနံ , သေဋ္ဌစရိယဋ္ဌေန ဗ္ရဟ္မစာရီနံ။ ဣဒံ မာတာပိတုဥပဋ္ဌာနံ သဗ္ဘိ ဥပညာတန္တိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သတံ ဧတာနိ ဌာနာနီတိ သန္တာနံ ဥတ္တမပုရိသာနံ ဧတာနိ ဌာနာနိ ကာရဏာနိ။ အရိယော ဒသ္သနသမ္ပန္နောတိ ဣဓ ဣမေသံယေဝ တိဏ္ဏံ ဌာနာနံ ကာရဏေန အရိယော စေဝ ဒသ္သနသမ္ပန္နော စ ဝေဒိတဗ္ဗော, န ဗုဒ္ဓာဒယော န သောတာပန္နာ။ အထ ဝာ သတံ ဧတာနိ ဌာနာနီတိ မာတုပဋ္ဌာနံ ပိတုပဋ္ဌာနန္တိ ဧတာနိ ဌာနာနိ သန္တာနံ ဥတ္တမပုရိသာနံ ကာရဏာနီတိ ဧဝံ မာတာပိတုဥပဋ္ဌာကဝသေန ဣမိသ္သာ ဂာထာယ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ မာတာပိတုဥပဋ္ဌာကောယေဝ ဟိ ဣဓ ‘‘အရိယော ဒသ္သနသမ္ပန္နော’’တိ ဝုတ္တော။ သ လောကံ ဘဇတေ သိဝန္တိ သော ခေမံ ဒေဝလောကံ ဂစ္ဆတီတိ။
45. Pañcame paṇḍitapaññattānīti paṇḍitehi paññattāni kathitāni pasatthāni. Sappurisapaññattānīti sappurisehi mahāpurisehi paññattāni kathitāni pasatthāni. Ahiṃsāti karuṇā ceva karuṇāpubbabhāgo ca. Saṃyamoti sīlasaṃyamo. Damoti indriyasaṃvaro, uposathavasena vā attadamanaṃ, puṇṇovāde (ma. ni. 3.395 ādayo; saṃ. ni. 4.88 ādayo) damoti vuttā khantipi āḷavake (saṃ. ni. 1.246; su. ni. 183 ādayo) vuttā paññāpi imasmiṃ sutte vaṭṭatiyeva. Mātāpitu upaṭṭhānanti mātāpitūnaṃ rakkhanaṃ gopanaṃ paṭijagganaṃ. Santānanti aññattha buddhapaccekabuddhaariyasāvakā santo nāma, idha pana mātāpituupaṭṭhākā adhippetā. Tasmā uttamaṭṭhena santānaṃ , seṭṭhacariyaṭṭhena brahmacārīnaṃ. Idaṃ mātāpituupaṭṭhānaṃ sabbhi upaññātanti evamettha attho daṭṭhabbo. Sataṃ etāni ṭhānānīti santānaṃ uttamapurisānaṃ etāni ṭhānāni kāraṇāni. Ariyo dassanasampannoti idha imesaṃyeva tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ kāraṇena ariyo ceva dassanasampanno ca veditabbo, na buddhādayo na sotāpannā. Atha vā sataṃ etāni ṭhānānīti mātupaṭṭhānaṃ pitupaṭṭhānanti etāni ṭhānāni santānaṃ uttamapurisānaṃ kāraṇānīti evaṃ mātāpituupaṭṭhākavasena imissā gāthāya attho veditabbo. Mātāpituupaṭṭhākoyeva hi idha ‘‘ariyo dassanasampanno’’ti vutto. Sa lokaṃ bhajate sivanti so khemaṃ devalokaṃ gacchatīti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၅. ပဏ္ဍိတသုတ္တံ • 5. Paṇḍitasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၅. ပဏ္ဍိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā