| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
5. පණ්‌ඩිතසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
45. පඤ්‌චමෙ පණ්‌ඩිතපඤ්‌ඤත්‌තානීති පණ්‌ඩිතෙහි පඤ්‌ඤත්‌තානි කථිතානි පසත්‌ථානි. සප්‌පුරිසපඤ්‌ඤත්‌තානීති සප්‌පුරිසෙහි මහාපුරිසෙහි පඤ්‌ඤත්‌තානි කථිතානි පසත්‌ථානි. අහිංසාති කරුණා චෙව කරුණාපුබ්‌බභාගො ච. සංයමොති සීලසංයමො. දමොති ඉන්‌ද්‍රියසංවරො, උපොසථවසෙන වා අත්‌තදමනං, පුණ්‌ණොවාදෙ (ම. නි. 3.395 ආදයො; සං. නි. 4.88 ආදයො) දමොති වුත්‌තා ඛන්‌තිපි ආළවකෙ (සං. නි. 1.246; සු. නි. 183 ආදයො) වුත්‌තා පඤ්‌ඤාපි ඉමස්‌මිං සුත්‌තෙ වට්‌ටතියෙව. මාතාපිතු උපට්‌ඨානන්‌ති මාතාපිතූනං රක්‌ඛනං ගොපනං පටිජග්‌ගනං. සන්‌තානන්‌ති අඤ්‌ඤත්‌ථ බුද්‌ධපච්‌චෙකබුද්‌ධඅරියසාවකා සන්‌තො නාම, ඉධ පන මාතාපිතුඋපට්‌ඨාකා අධිප්‌පෙතා. තස්‌මා උත්‌තමට්‌ඨෙන සන්‌තානං , සෙට්‌ඨචරියට්‌ඨෙන බ්‍රහ්‌මචාරීනං. ඉදං මාතාපිතුඋපට්‌ඨානං සබ්‌භි උපඤ්‌ඤාතන්‌ති එවමෙත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. සතං එතානි ඨානානීති සන්‌තානං උත්‌තමපුරිසානං එතානි ඨානානි කාරණානි. අරියො දස්‌සනසම්‌පන්‌නොති ඉධ ඉමෙසංයෙව තිණ්‌ණං ඨානානං කාරණෙන අරියො චෙව දස්‌සනසම්‌පන්‌නො ච වෙදිතබ්‌බො, න බුද්‌ධාදයො න සොතාපන්‌නා. අථ වා සතං එතානි ඨානානීති මාතුපට්‌ඨානං පිතුපට්‌ඨානන්‌ති එතානි ඨානානි සන්‌තානං උත්‌තමපුරිසානං කාරණානීති එවං මාතාපිතුඋපට්‌ඨාකවසෙන ඉමිස්‌සා ගාථාය අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. මාතාපිතුඋපට්‌ඨාකොයෙව හි ඉධ ‘‘අරියො දස්‌සනසම්‌පන්‌නො’’ති වුත්‌තො. ස ලොකං භජතෙ සිවන්‌ති සො ඛෙමං දෙවලොකං ගච්‌ඡතීති.
45. Pañcame paṇḍitapaññattānīti paṇḍitehi paññattāni kathitāni pasatthāni. Sappurisapaññattānīti sappurisehi mahāpurisehi paññattāni kathitāni pasatthāni. Ahiṃsāti karuṇā ceva karuṇāpubbabhāgo ca. Saṃyamoti sīlasaṃyamo. Damoti indriyasaṃvaro, uposathavasena vā attadamanaṃ, puṇṇovāde (ma. ni. 3.395 ādayo; saṃ. ni. 4.88 ādayo) damoti vuttā khantipi āḷavake (saṃ. ni. 1.246; su. ni. 183 ādayo) vuttā paññāpi imasmiṃ sutte vaṭṭatiyeva. Mātāpitu upaṭṭhānanti mātāpitūnaṃ rakkhanaṃ gopanaṃ paṭijagganaṃ. Santānanti aññattha buddhapaccekabuddhaariyasāvakā santo nāma, idha pana mātāpituupaṭṭhākā adhippetā. Tasmā uttamaṭṭhena santānaṃ , seṭṭhacariyaṭṭhena brahmacārīnaṃ. Idaṃ mātāpituupaṭṭhānaṃ sabbhi upaññātanti evamettha attho daṭṭhabbo. Sataṃ etāni ṭhānānīti santānaṃ uttamapurisānaṃ etāni ṭhānāni kāraṇāni. Ariyo dassanasampannoti idha imesaṃyeva tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ kāraṇena ariyo ceva dassanasampanno ca veditabbo, na buddhādayo na sotāpannā. Atha vā sataṃ etāni ṭhānānīti mātupaṭṭhānaṃ pitupaṭṭhānanti etāni ṭhānāni santānaṃ uttamapurisānaṃ kāraṇānīti evaṃ mātāpituupaṭṭhākavasena imissā gāthāya attho veditabbo. Mātāpituupaṭṭhākoyeva hi idha ‘‘ariyo dassanasampanno’’ti vutto. Sa lokaṃ bhajate sivanti so khemaṃ devalokaṃ gacchatīti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 5. පණ්‌ඩිතසුත්‌තං • 5. Paṇḍitasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 5. පණ්‌ඩිතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
