Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ൫. പണ്ഡിതസുത്തവണ്ണനാ

    5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā

    ൪൫. പഞ്ചമേ പണ്ഡിതപഞ്ഞത്താനീതി പണ്ഡിതേഹി പഠമം പഞ്ഞത്താനി. കഥിതാനീതി സേയ്യസോ കഥിതാനി. മഹാപുരിസേഹീതി ബുദ്ധബോധിസത്തേഹി. കരുണാതി കരുണാചേതോവിമുത്തി വുത്താ. പുബ്ബഭാഗോതി തസ്സ ഉപചാരോ. ദമോതി ഇന്ദ്രിയസംവരോ ‘‘മനച്ഛട്ഠാനം ഇന്ദ്രിയാനം ദമന’’ന്തി കത്വാ. അത്തദമനന്തി ചിത്തദമനം. പുണ്ണോവാദേ (മ॰ നി॰ ൩.൩൯൬) ‘‘സക്ഖിസ്സസി ഖോ, ത്വം പുണ്ണ, ഇമിനാ ദമൂപസമേനാ’’തി ആഗതത്താ ദമോതി വുത്താ ഖന്തിപി. ആളവകേ ആളവകസുത്തേ (സം॰ നി॰ ൧.൨൪൬; സു॰ നി॰ ൧൯൦) ‘‘സച്ചാ ദമാ ചാഗാ’’തി ഏവം വുത്താ പഞ്ഞാപി ഇമസ്മിം സുത്തേ ‘‘ദമോ’’തി വത്തും വട്ടതി. രക്ഖനം ഗോപനം പടിജഗ്ഗനന്തി മാതാപിതൂനം മനുസ്സാമനുസ്സകതൂപദ്ദവതോ രക്ഖനം, ബ്യാധിആദിഅനത്ഥതോ ഗോപനം, ഘാസച്ഛാദനാദീഹി വേയ്യാവച്ചകരണേന പടിജഗ്ഗനം. സന്തോ നാമ സബ്ബകിലേസദരഥപരിളാഹൂപസമേന ഉപസന്തകായവചീസമാചാരതായ ച. ഉത്തമട്ഠേന സന്താനന്തി മത്തേയ്യതാദീഹി സേട്ഠട്ഠേന സന്താനം.

    45. Pañcame paṇḍitapaññattānīti paṇḍitehi paṭhamaṃ paññattāni. Kathitānīti seyyaso kathitāni. Mahāpurisehīti buddhabodhisattehi. Karuṇāti karuṇācetovimutti vuttā. Pubbabhāgoti tassa upacāro. Damoti indriyasaṃvaro ‘‘manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ damana’’nti katvā. Attadamananti cittadamanaṃ. Puṇṇovāde (ma. ni. 3.396) ‘‘sakkhissasi kho, tvaṃ puṇṇa, iminā damūpasamenā’’ti āgatattā damoti vuttā khantipi. Āḷavake āḷavakasutte (saṃ. ni. 1.246; su. ni. 190) ‘‘saccā damā cāgā’’ti evaṃ vuttā paññāpi imasmiṃ sutte ‘‘damo’’ti vattuṃ vaṭṭati. Rakkhanaṃ gopanaṃ paṭijaggananti mātāpitūnaṃ manussāmanussakatūpaddavato rakkhanaṃ, byādhiādianatthato gopanaṃ, ghāsacchādanādīhi veyyāvaccakaraṇena paṭijagganaṃ. Santo nāma sabbakilesadarathapariḷāhūpasamena upasantakāyavacīsamācāratāya ca. Uttamaṭṭhena santānanti matteyyatādīhi seṭṭhaṭṭhena santānaṃ.

    ഇധ ഇമേസംയേവ തിണ്ണം ഠാനാനം കരണേനാതി ഇമസ്മിം സുത്തേ ആഗതാനം തിണ്ണം ഠാനാനം കരണേന നിബ്ബത്തനേന. ഏതാനി…പേ॰… കാരണാനീതി മാതുപട്ഠാനം പിതുപട്ഠാനന്തി ഏതാനി ദ്വേ ഉത്തമപുരിസാനം കാരണാനി. ഉത്തമകിച്ചകരണേന ഹി മാതാപിതുഉപട്ഠാകാ ‘‘ഉത്തമപുരിസാ’’തി വുത്താ. തേനാഹ ‘‘മാതാപിതു…പേ॰… വുത്തോ’’തി. അനുപദ്ദവഭാവേന ഖേമം.

    Idha imesaṃyeva tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ karaṇenāti imasmiṃ sutte āgatānaṃ tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ karaṇena nibbattanena. Etāni…pe… kāraṇānīti mātupaṭṭhānaṃ pitupaṭṭhānanti etāni dve uttamapurisānaṃ kāraṇāni. Uttamakiccakaraṇena hi mātāpituupaṭṭhākā ‘‘uttamapurisā’’ti vuttā. Tenāha ‘‘mātāpitu…pe… vutto’’ti. Anupaddavabhāvena khemaṃ.

    പണ്ഡിതസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paṇḍitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൫. പണ്ഡിതസുത്തം • 5. Paṇḍitasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൫. പണ്ഡിതസുത്തവണ്ണനാ • 5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact