| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
२-४. पञ्हब्याकरणसुत्तादिवण्णना
2-4. Pañhabyākaraṇasuttādivaṇṇanā
४२-४४. दुतिये एतेसं पञ्हानन्ति एकंसब्याकरणादीनं चतुन्नं पञ्हानं। तस्मिं तस्मिं ठाने ब्याकरणं जानातीति ‘‘चक्खुं अनिच्च’’न्ति पुट्ठे ‘‘अनिच्च’’न्ति एकंसेनेव ब्याकातब्बं। ‘‘अनिच्चा नाम चक्खु’’न्ति पुट्ठे पन ‘‘न केवलं चक्खुमेव, सोतम्पि अनिच्च’’न्ति एवं विभजित्वा ब्याकातब्बं। ‘‘यथा चक्खुं तथा सोतं, यथा सोतं तथा चक्खु’’न्ति पुट्ठे ‘‘केनट्ठेन पुच्छसी’’ति पटिपुच्छित्वा ‘‘दस्सनट्ठेन पुच्छामी’’ति वुत्ते ‘‘न ही’’ति ब्याकातब्बं। ‘‘अनिच्चट्ठेन पुच्छामी’’ति वुत्ते ‘‘आमा’’ति ब्याकातब्बं। ‘‘तं जीवं तं सरीर’’न्तिआदीनि पुट्ठेन पन ‘‘अब्याकतमेतं भगवता’’ति ठपेतब्बो, एस पञ्हो न ब्याकातब्बोति एवं जानातीति अत्थो। अत्थसमागमेनाति अत्थस्स पटिलाभेन लद्धब्बेन। समिति सङ्गति समोधानन्ति समयो, पटिलाभो। समयो एव अभिसमयो, अभिमुखभावेन वा समयो अभिसमयोति एवमेत्थ पदत्थो वेदितब्बो। सेसं सुविञ्ञेय्यमेव। ततियचतुत्थानि उत्तानत्थानेव।
42-44. Dutiye etesaṃ pañhānanti ekaṃsabyākaraṇādīnaṃ catunnaṃ pañhānaṃ. Tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne byākaraṇaṃ jānātīti ‘‘cakkhuṃ anicca’’nti puṭṭhe ‘‘anicca’’nti ekaṃseneva byākātabbaṃ. ‘‘Aniccā nāma cakkhu’’nti puṭṭhe pana ‘‘na kevalaṃ cakkhumeva, sotampi anicca’’nti evaṃ vibhajitvā byākātabbaṃ. ‘‘Yathā cakkhuṃ tathā sotaṃ, yathā sotaṃ tathā cakkhu’’nti puṭṭhe ‘‘kenaṭṭhena pucchasī’’ti paṭipucchitvā ‘‘dassanaṭṭhena pucchāmī’’ti vutte ‘‘na hī’’ti byākātabbaṃ. ‘‘Aniccaṭṭhena pucchāmī’’ti vutte ‘‘āmā’’ti byākātabbaṃ. ‘‘Taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’’ntiādīni puṭṭhena pana ‘‘abyākatametaṃ bhagavatā’’ti ṭhapetabbo, esa pañho na byākātabboti evaṃ jānātīti attho. Atthasamāgamenāti atthassa paṭilābhena laddhabbena. Samiti saṅgati samodhānanti samayo, paṭilābho. Samayo eva abhisamayo, abhimukhabhāvena vā samayo abhisamayoti evamettha padattho veditabbo. Sesaṃ suviññeyyameva. Tatiyacatutthāni uttānatthāneva.
पञ्हब्याकरणसुत्तादिवण्णना निट्ठिता।
Pañhabyākaraṇasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya
२. पञ्हब्याकरणसुत्तं • 2. Pañhabyākaraṇasuttaṃ
३. पठमकोधगरुसुत्तं • 3. Paṭhamakodhagarusuttaṃ
४. दुतियकोधगरुसुत्तं • 4. Dutiyakodhagarusuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
२. पञ्हब्याकरणसुत्तवण्णना • 2. Pañhabyākaraṇasuttavaṇṇanā
३-४. कोधगरुसुत्तद्वयवण्णना • 3-4. Kodhagarusuttadvayavaṇṇanā
