Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សម្មោហវិនោទនី-អដ្ឋកថា • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
៣. បញ្ហាបុច្ឆកវណ្ណនា
3. Pañhāpucchakavaṇṇanā
១៥០. ឥទានិ បញ្ហាបុច្ឆកំ ហោតិ។ តត្ថ បញ្ហាបុច្ឆនេ បញ្ចន្នំ ខន្ធានំ ‘‘កតិកុសលា? កតិអកុសលា? កតិអព្យាកតា’’តិអាទិនា នយេន យំ លព្ភតិ, យញ្ច ន លព្ភតិ, តំ សព្ពំ បុច្ឆិត្វា វិស្សជ្ជនេ ‘‘រូបក្ខន្ធោ អព្យាកតោ’’តិអាទិនា នយេន យំ លព្ភតិ តទេវ ឧទ្ធដន្តិ វេទិតព្ពំ។ យត្ថ យត្ថ ច ‘ឯកោ ខន្ធោ’តិ វា ‘ទ្វេ ខន្ធា’តិ វា បរិច្ឆេទំ អកត្វា ‘‘សិយា ឧប្បន្នា, សិយា អនុប្បន្នា’’តិអាទិនា នយេន តន្តិ ឋបិតា, តត្ថ តត្ថ បញ្ចន្នម្បិ ខន្ធានំ គហណំ វេទិតព្ពំ។ សេសោ តេសំ តេសំ ខន្ធានំ កុសលាទិវិភាគោ ហេដ្ឋា ធម្មសង្គហដ្ឋកថាយំ (ធ. ស. អដ្ឋ. ៩៨៥) វុត្តោយេវ។
150. Idāni pañhāpucchakaṃ hoti. Tattha pañhāpucchane pañcannaṃ khandhānaṃ ‘‘katikusalā? Katiakusalā? Katiabyākatā’’tiādinā nayena yaṃ labbhati, yañca na labbhati, taṃ sabbaṃ pucchitvā vissajjane ‘‘rūpakkhandho abyākato’’tiādinā nayena yaṃ labbhati tadeva uddhaṭanti veditabbaṃ. Yattha yattha ca ‘eko khandho’ti vā ‘dve khandhā’ti vā paricchedaṃ akatvā ‘‘siyā uppannā, siyā anuppannā’’tiādinā nayena tanti ṭhapitā, tattha tattha pañcannampi khandhānaṃ gahaṇaṃ veditabbaṃ. Seso tesaṃ tesaṃ khandhānaṃ kusalādivibhāgo heṭṭhā dhammasaṅgahaṭṭhakathāyaṃ (dha. sa. aṭṭha. 985) vuttoyeva.
អារម្មណត្តិកេសុ បន ចត្តារោ ខន្ធា បញ្ចបណ្ណាស កាមាវចរធម្មេ អារព្ភ រជ្ជន្តស្ស ទុស្សន្តស្ស មុយ្ហន្តស្ស សំវរន្តស្ស សម្មសន្តស្ស បច្ចវេក្ខន្តស្ស ច បរិត្តារម្មណា ហោន្តិ, សត្តវីសតិ រូបារូបាវចរធម្មេ អារព្ភ រជ្ជន្តស្ស ទុស្សន្តស្ស មុយ្ហន្តស្ស សំវរន្តស្ស បរិគ្គហំ បដ្ឋបេន្តស្ស មហគ្គតារម្មណា, មគ្គផលនិព្ពានានិ បច្ចវេក្ខន្តស្ស អប្បមាណារម្មណា, បញ្ញត្តិំ បច្ចវេក្ខណកាលេ នវត្តព្ពារម្មណាតិ។
Ārammaṇattikesu pana cattāro khandhā pañcapaṇṇāsa kāmāvacaradhamme ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa sammasantassa paccavekkhantassa ca parittārammaṇā honti, sattavīsati rūpārūpāvacaradhamme ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa pariggahaṃ paṭṭhapentassa mahaggatārammaṇā, maggaphalanibbānāni paccavekkhantassa appamāṇārammaṇā, paññattiṃ paccavekkhaṇakāle navattabbārammaṇāti.
តេយេវ សេក្ខាសេក្ខានំ មគ្គបច្ចវេក្ខណកាលេ មគ្គារម្មណា ហោន្តិ, មគ្គកាលេ សហជាតហេតុនា មគ្គហេតុកា, មគ្គំ គរុំ កត្វា បច្ចវេក្ខណកាលេ អារម្មណាធិបតិនា មគ្គាធិបតិនោ , វីរិយជេដ្ឋកំ វា វីមំសជេដ្ឋកំ វា មគ្គំ ភាវេន្តស្ស សហជាតាធិបតិនា មគ្គាធិបតិនោ, ឆន្ទជេដ្ឋកំ បន ចិត្តជេដ្ឋកំ វា ភាវេន្តស្ស នវត្តព្ពារម្មណា នាម ហោន្តិ។
Teyeva sekkhāsekkhānaṃ maggapaccavekkhaṇakāle maggārammaṇā honti, maggakāle sahajātahetunā maggahetukā, maggaṃ garuṃ katvā paccavekkhaṇakāle ārammaṇādhipatinā maggādhipatino , vīriyajeṭṭhakaṃ vā vīmaṃsajeṭṭhakaṃ vā maggaṃ bhāventassa sahajātādhipatinā maggādhipatino, chandajeṭṭhakaṃ pana cittajeṭṭhakaṃ vā bhāventassa navattabbārammaṇā nāma honti.
អតីតានិ បន ខន្ធធាតុអាយតនានិ អារព្ភ រជ្ជន្តស្ស ទុស្សន្តស្ស មុយ្ហន្តស្ស សំវរន្តស្ស បរិគ្គហំ បដ្ឋបេន្តស្ស អតីតារម្មណា ហោន្តិ, អនាគតានិ អារព្ភ អនាគតារម្មណា ហោន្តិ, បច្ចុប្បន្នានិ អារព្ភ បច្ចុប្បន្នារម្មណា ហោន្តិ, បញ្ញត្តិំ វា និព្ពានំ វា បច្ចវេក្ខន្តស្ស នវត្តព្ពារម្មណា ហោន្តិ។
Atītāni pana khandhadhātuāyatanāni ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa pariggahaṃ paṭṭhapentassa atītārammaṇā honti, anāgatāni ārabbha anāgatārammaṇā honti, paccuppannāni ārabbha paccuppannārammaṇā honti, paññattiṃ vā nibbānaṃ vā paccavekkhantassa navattabbārammaṇā honti.
តថា អត្តនោ ខន្ធធាតុអាយតនានិ អារព្ភ រជ្ជន្តស្ស ទុស្សន្តស្ស មុយ្ហន្តស្ស សំវរន្តស្ស បរិគ្គហំ បដ្ឋបេន្តស្ស អជ្ឈត្តារម្មណា ហោន្តិ, បរេសំ ខន្ធធាតុអាយតនានិ អារព្ភ ឯវំ បវត្តេន្តស្ស ពហិទ្ធារម្មណា, បណ្ណត្តិនិព្ពានបច្ចវេក្ខណកាលេបិ ពហិទ្ធារម្មណាយេវ, កាលេន អជ្ឈត្តំ កាលេន ពហិទ្ធា ធម្មេសុ ឯវំ បវត្តេន្តស្ស អជ្ឈត្តពហិទ្ធារម្មណា, អាកិញ្ចញ្ញាយតនកាលេ នវត្តព្ពារម្មណាតិ វេទិតព្ពា។
Tathā attano khandhadhātuāyatanāni ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa pariggahaṃ paṭṭhapentassa ajjhattārammaṇā honti, paresaṃ khandhadhātuāyatanāni ārabbha evaṃ pavattentassa bahiddhārammaṇā, paṇṇattinibbānapaccavekkhaṇakālepi bahiddhārammaṇāyeva, kālena ajjhattaṃ kālena bahiddhā dhammesu evaṃ pavattentassa ajjhattabahiddhārammaṇā, ākiñcaññāyatanakāle navattabbārammaṇāti veditabbā.
ឥតិ ភគវា ឥមំ ខន្ធវិភង្គំ សុត្តន្តភាជនីយាទិវសេន តយោ បរិវដ្ដេ នីហរិត្វា ភាជេន្តោ ទស្សេសិ។ តីសុបិ ហិ បរិវដ្ដេសុ ឯកោវ បរិច្ឆេទោ។ រូបក្ខន្ធោ ហិ សព្ពត្ថ កាមាវចរោយេវ។ ចត្តារោ ខន្ធា ចតុភូមកា លោកិយលោកុត្តរមិស្សកា កថិតាតិ។
Iti bhagavā imaṃ khandhavibhaṅgaṃ suttantabhājanīyādivasena tayo parivaṭṭe nīharitvā bhājento dassesi. Tīsupi hi parivaṭṭesu ekova paricchedo. Rūpakkhandho hi sabbattha kāmāvacaroyeva. Cattāro khandhā catubhūmakā lokiyalokuttaramissakā kathitāti.
សម្មោហវិនោទនិយា វិភង្គដ្ឋកថាយ
Sammohavinodaniyā vibhaṅgaṭṭhakathāya
ខន្ធវិភង្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Khandhavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / វិភង្គបាឡិ • Vibhaṅgapāḷi / ១. ខន្ធវិភង្គោ • 1. Khandhavibhaṅgo
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / វិភង្គ-មូលដីកា • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ១. ខន្ធវិភង្គោ • 1. Khandhavibhaṅgo
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / វិភង្គ-អនុដីកា • Vibhaṅga-anuṭīkā / ១. ខន្ធវិភង្គោ • 1. Khandhavibhaṅgo