| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သမ္မောဟဝိနောဒနီ-အဋ္ဌကထာ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
၃. ပဉ္ဟာပုစ္ဆကဝဏ္ဏနာ
3. Pañhāpucchakavaṇṇanā
၁၅၀. ဣဒာနိ ပဉ္ဟာပုစ္ဆကံ ဟောတိ။ တတ္ထ ပဉ္ဟာပုစ္ဆနေ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ ‘‘ကတိကုသလာ? ကတိအကုသလာ? ကတိအဗ္ယာကတာ’’တိအာဒိနာ နယေန ယံ လဗ္ဘတိ, ယဉ္စ န လဗ္ဘတိ, တံ သဗ္ဗံ ပုစ္ဆိတ္ဝာ ဝိသ္သဇ္ဇနေ ‘‘ရူပက္ခန္ဓော အဗ္ယာကတော’’တိအာဒိနာ နယေန ယံ လဗ္ဘတိ တဒေဝ ဥဒ္ဓဋန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယတ္ထ ယတ္ထ စ ‘ဧကော ခန္ဓော’တိ ဝာ ‘ဒ္ဝေ ခန္ဓာ’တိ ဝာ ပရိစ္ဆေဒံ အကတ္ဝာ ‘‘သိယာ ဥပ္ပန္နာ, သိယာ အနုပ္ပန္နာ’’တိအာဒိနာ နယေန တန္တိ ဌပိတာ, တတ္ထ တတ္ထ ပဉ္စန္နမ္ပိ ခန္ဓာနံ ဂဟဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသော တေသံ တေသံ ခန္ဓာနံ ကုသလာဒိဝိဘာဂော ဟေဋ္ဌာ ဓမ္မသင္ဂဟဋ္ဌကထာယံ (ဓ. သ. အဋ္ဌ. ၉၈၅) ဝုတ္တောယေဝ။
150. Idāni pañhāpucchakaṃ hoti. Tattha pañhāpucchane pañcannaṃ khandhānaṃ ‘‘katikusalā? Katiakusalā? Katiabyākatā’’tiādinā nayena yaṃ labbhati, yañca na labbhati, taṃ sabbaṃ pucchitvā vissajjane ‘‘rūpakkhandho abyākato’’tiādinā nayena yaṃ labbhati tadeva uddhaṭanti veditabbaṃ. Yattha yattha ca ‘eko khandho’ti vā ‘dve khandhā’ti vā paricchedaṃ akatvā ‘‘siyā uppannā, siyā anuppannā’’tiādinā nayena tanti ṭhapitā, tattha tattha pañcannampi khandhānaṃ gahaṇaṃ veditabbaṃ. Seso tesaṃ tesaṃ khandhānaṃ kusalādivibhāgo heṭṭhā dhammasaṅgahaṭṭhakathāyaṃ (dha. sa. aṭṭha. 985) vuttoyeva.
အာရမ္မဏတ္တိကေသု ပန စတ္တာရော ခန္ဓာ ပဉ္စပဏ္ဏာသ ကာမာဝစရဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ရဇ္ဇန္တသ္သ ဒုသ္သန္တသ္သ မုယ္ဟန္တသ္သ သံဝရန္တသ္သ သမ္မသန္တသ္သ ပစ္စဝေက္ခန္တသ္သ စ ပရိတ္တာရမ္မဏာ ဟောန္တိ, သတ္တဝီသတိ ရူပာရူပာဝစရဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ရဇ္ဇန္တသ္သ ဒုသ္သန္တသ္သ မုယ္ဟန္တသ္သ သံဝရန္တသ္သ ပရိဂ္ဂဟံ ပဋ္ဌပေန္တသ္သ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ, မဂ္ဂဖလနိဗ္ဗာနာနိ ပစ္စဝေက္ခန္တသ္သ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ, ပညတ္တိံ ပစ္စဝေက္ခဏကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏာတိ။
Ārammaṇattikesu pana cattāro khandhā pañcapaṇṇāsa kāmāvacaradhamme ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa sammasantassa paccavekkhantassa ca parittārammaṇā honti, sattavīsati rūpārūpāvacaradhamme ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa pariggahaṃ paṭṭhapentassa mahaggatārammaṇā, maggaphalanibbānāni paccavekkhantassa appamāṇārammaṇā, paññattiṃ paccavekkhaṇakāle navattabbārammaṇāti.
တေယေဝ သေက္ခာသေက္ခာနံ မဂ္ဂပစ္စဝေက္ခဏကာလေ မဂ္ဂာရမ္မဏာ ဟောန္တိ, မဂ္ဂကာလေ သဟဇာတဟေတုနာ မဂ္ဂဟေတုကာ, မဂ္ဂံ ဂရုံ ကတ္ဝာ ပစ္စဝေက္ခဏကာလေ အာရမ္မဏာဓိပတိနာ မဂ္ဂာဓိပတိနော , ဝီရိယဇေဋ္ဌကံ ဝာ ဝီမံသဇေဋ္ဌကံ ဝာ မဂ္ဂံ ဘာဝေန္တသ္သ သဟဇာတာဓိပတိနာ မဂ္ဂာဓိပတိနော, ဆန္ဒဇေဋ္ဌကံ ပန စိတ္တဇေဋ္ဌကံ ဝာ ဘာဝေန္တသ္သ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏာ နာမ ဟောန္တိ။
Teyeva sekkhāsekkhānaṃ maggapaccavekkhaṇakāle maggārammaṇā honti, maggakāle sahajātahetunā maggahetukā, maggaṃ garuṃ katvā paccavekkhaṇakāle ārammaṇādhipatinā maggādhipatino , vīriyajeṭṭhakaṃ vā vīmaṃsajeṭṭhakaṃ vā maggaṃ bhāventassa sahajātādhipatinā maggādhipatino, chandajeṭṭhakaṃ pana cittajeṭṭhakaṃ vā bhāventassa navattabbārammaṇā nāma honti.
အတီတာနိ ပန ခန္ဓဓာတုအာယတနာနိ အာရဗ္ဘ ရဇ္ဇန္တသ္သ ဒုသ္သန္တသ္သ မုယ္ဟန္တသ္သ သံဝရန္တသ္သ ပရိဂ္ဂဟံ ပဋ္ဌပေန္တသ္သ အတီတာရမ္မဏာ ဟောန္တိ, အနာဂတာနိ အာရဗ္ဘ အနာဂတာရမ္မဏာ ဟောန္တိ, ပစ္စုပ္ပန္နာနိ အာရဗ္ဘ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ ဟောန္တိ, ပညတ္တိံ ဝာ နိဗ္ဗာနံ ဝာ ပစ္စဝေက္ခန္တသ္သ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏာ ဟောန္တိ။
Atītāni pana khandhadhātuāyatanāni ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa pariggahaṃ paṭṭhapentassa atītārammaṇā honti, anāgatāni ārabbha anāgatārammaṇā honti, paccuppannāni ārabbha paccuppannārammaṇā honti, paññattiṃ vā nibbānaṃ vā paccavekkhantassa navattabbārammaṇā honti.
တထာ အတ္တနော ခန္ဓဓာတုအာယတနာနိ အာရဗ္ဘ ရဇ္ဇန္တသ္သ ဒုသ္သန္တသ္သ မုယ္ဟန္တသ္သ သံဝရန္တသ္သ ပရိဂ္ဂဟံ ပဋ္ဌပေန္တသ္သ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ ဟောန္တိ, ပရေသံ ခန္ဓဓာတုအာယတနာနိ အာရဗ္ဘ ဧဝံ ပဝတ္တေန္တသ္သ ဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာ, ပဏ္ဏတ္တိနိဗ္ဗာနပစ္စဝေက္ခဏကာလေပိ ဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာယေဝ, ကာလေန အဇ္ဈတ္တံ ကာလေန ဗဟိဒ္ဓာ ဓမ္မေသု ဧဝံ ပဝတ္တေန္တသ္သ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာ, အာကိဉ္စညာယတနကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
Tathā attano khandhadhātuāyatanāni ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa pariggahaṃ paṭṭhapentassa ajjhattārammaṇā honti, paresaṃ khandhadhātuāyatanāni ārabbha evaṃ pavattentassa bahiddhārammaṇā, paṇṇattinibbānapaccavekkhaṇakālepi bahiddhārammaṇāyeva, kālena ajjhattaṃ kālena bahiddhā dhammesu evaṃ pavattentassa ajjhattabahiddhārammaṇā, ākiñcaññāyatanakāle navattabbārammaṇāti veditabbā.
ဣတိ ဘဂဝာ ဣမံ ခန္ဓဝိဘင္ဂံ သုတ္တန္တဘာဇနီယာဒိဝသေန တယော ပရိဝဋ္ဋေ နီဟရိတ္ဝာ ဘာဇေန္တော ဒသ္သေသိ။ တီသုပိ ဟိ ပရိဝဋ္ဋေသု ဧကောဝ ပရိစ္ဆေဒော။ ရူပက္ခန္ဓော ဟိ သဗ္ဗတ္ထ ကာမာဝစရောယေဝ။ စတ္တာရော ခန္ဓာ စတုဘူမကာ လောကိယလောကုတ္တရမိသ္သကာ ကထိတာတိ။
Iti bhagavā imaṃ khandhavibhaṅgaṃ suttantabhājanīyādivasena tayo parivaṭṭe nīharitvā bhājento dassesi. Tīsupi hi parivaṭṭesu ekova paricchedo. Rūpakkhandho hi sabbattha kāmāvacaroyeva. Cattāro khandhā catubhūmakā lokiyalokuttaramissakā kathitāti.
သမ္မောဟဝိနောဒနိယာ ဝိဘင္ဂဋ္ဌကထာယ
Sammohavinodaniyā vibhaṅgaṭṭhakathāya
ခန္ဓဝိဘင္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Khandhavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ဝိဘင္ဂပာဠိ • Vibhaṅgapāḷi / ၁. ခန္ဓဝိဘင္ဂော • 1. Khandhavibhaṅgo
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ဝိဘင္ဂ-မူလဋီကာ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ၁. ခန္ဓဝိဘင္ဂော • 1. Khandhavibhaṅgo
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ဝိဘင္ဂ-အနုဋီကာ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ၁. ခန္ဓဝိဘင္ဂော • 1. Khandhavibhaṅgo
