Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သမ္မောဟဝိနောဒနီ-အဋ္ဌကထာ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
၂. ပဉ္ဟာပုစ္ဆကဝဏ္ဏနာ
2. Pañhāpucchakavaṇṇanā
၂၂၁. ပဉ္ဟာပုစ္ဆကေ သဗ္ဗေသမ္ပိ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ကုသလာဒိဝိဘာဂော ပာဠိနယာနုသာရေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။
221. Pañhāpucchake sabbesampi indriyānaṃ kusalādivibhāgo pāḷinayānusāreneva veditabbo.
၂၂၃. အာရမ္မဏတ္တိကေသု ပန သတ္တိန္ဒ္ရိယာ အနာရမ္မဏာတိ စက္ခုသောတဃာနဇိဝ္ဟာကာယဣတ္ထိပုရိသိန္ဒ္ရိယာနိ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ ပန အရူပမိသ္သကတ္တာ ဣဓ အနာဘဋ္ဌံ။ ဒ္ဝိန္ဒ္ရိယာတိ ဒ္ဝေ ဣန္ဒ္ရိယာ; သုခဒုက္ခဒ္ဝယံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ တဉ္ဟိ ဧကန္တပရိတ္တာရမ္မဏံ။ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏံ, သိယာ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏန္တိ ကာမာဝစရဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တိကာလေ ပရိတ္တာရမ္မဏံ ဟောတိ , ရူပာဝစရာရူပာဝစရေ ပန အာရဗ္ဘ ပဝတ္တိကာလေ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏံ, ပဏ္ဏတ္တိံ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တိကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏံ။ နဝိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏာတိ မနိန္ဒ္ရိယဇီဝိတိန္ဒ္ရိယသောမနသ္သိန္ဒ္ရိယဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယာနိ စေဝ သဒ္ဓာဒိပဉ္စကဉ္စ သန္ဓာယ ဣဒံ ဝုတ္တံ။ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယဉ္ဟိ ရူပမိသ္သကတ္တာ အနာရမ္မဏေသု ရူပဓမ္မေသု သင္ဂဟိတမ္ပိ အရူပကောဋ္ဌာသေန သိယာပက္ခေ သင္ဂဟိတံ။
223. Ārammaṇattikesu pana sattindriyā anārammaṇāti cakkhusotaghānajivhākāyaitthipurisindriyāni sandhāya vuttaṃ. Jīvitindriyaṃ pana arūpamissakattā idha anābhaṭṭhaṃ. Dvindriyāti dve indriyā; sukhadukkhadvayaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Tañhi ekantaparittārammaṇaṃ. Domanassindriyaṃ siyā parittārammaṇaṃ, siyā mahaggatārammaṇanti kāmāvacaradhamme ārabbha pavattikāle parittārammaṇaṃ hoti , rūpāvacarārūpāvacare pana ārabbha pavattikāle mahaggatārammaṇaṃ, paṇṇattiṃ ārabbha pavattikāle navattabbārammaṇaṃ. Navindriyā siyā parittārammaṇāti manindriyajīvitindriyasomanassindriyaupekkhindriyāni ceva saddhādipañcakañca sandhāya idaṃ vuttaṃ. Jīvitindriyañhi rūpamissakattā anārammaṇesu rūpadhammesu saṅgahitampi arūpakoṭṭhāsena siyāpakkhe saṅgahitaṃ.
စတ္တာရိ ဣန္ဒ္ရိယာနီတိ သုခဒုက္ခဒောမနသ္သအညာတာဝိန္ဒ္ရိယာနိ။ တာနိ ဟိ မဂ္ဂာရမ္မဏတ္တိကေ န ဘဇန္တိ။ မဂ္ဂဟေတုကန္တိ သဟဇာတဟေတုံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဝီရိယဝီမံသာဇေဋ္ဌကကာလေ သိယာ မဂ္ဂာဓိပတိ, ဆန္ဒစိတ္တဇေဋ္ဌကကာလေ သိယာ နဝတ္တဗ္ဗာ။
Cattāri indriyānīti sukhadukkhadomanassaaññātāvindriyāni. Tāni hi maggārammaṇattike na bhajanti. Maggahetukanti sahajātahetuṃ sandhāya vuttaṃ. Vīriyavīmaṃsājeṭṭhakakāle siyā maggādhipati, chandacittajeṭṭhakakāle siyā navattabbā.
ဒသိန္ဒ္ရိယာ သိယာ ဥပ္ပန္နာ, သိယာ ဥပ္ပာဒိနောတိ သတ္တ ရူပိန္ဒ္ရိယာနိ တီဏိ စ ဝိပာကိန္ဒ္ရိယာနိ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ဒသိန္ဒ္ရိယာနိ ဒောမနသ္သေန သဒ္ဓိံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနေဝ။ တတ္ထ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ ပဏ္ဏတ္တိံ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တိကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏံ, သေသာနိ နိဗ္ဗာနပစ္စဝေက္ခဏကာလေပိ။ တီဏိန္ဒ္ရိယာနိ ဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏာနီတိ တီဏိ လောကုတ္တရိန္ဒ္ရိယာနိ။ စတ္တာရီတိ သုခဒုက္ခသောမနသ္သဒောမနသ္သာနိ။ တာနိ ဟိ အဇ္ဈတ္တဓမ္မေပိ ဗဟိဒ္ဓာဓမ္မေပိ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တန္တိ။ အဋ္ဌိန္ဒ္ရိယာတိ မနိန္ဒ္ရိယဇီဝိတိန္ဒ္ရိယဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယာနိ စေဝ သဒ္ဓာဒိပဉ္စကဉ္စ။ တတ္ထ အာကိဉ္စညာယတနကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
Dasindriyāsiyā uppannā, siyā uppādinoti satta rūpindriyāni tīṇi ca vipākindriyāni sandhāyetaṃ vuttaṃ. Dasindriyāni domanassena saddhiṃ heṭṭhā vuttāneva. Tattha domanassindriyaṃ paṇṇattiṃ ārabbha pavattikāle navattabbārammaṇaṃ, sesāni nibbānapaccavekkhaṇakālepi. Tīṇindriyāni bahiddhārammaṇānīti tīṇi lokuttarindriyāni. Cattārīti sukhadukkhasomanassadomanassāni. Tāni hi ajjhattadhammepi bahiddhādhammepi ārabbha pavattanti. Aṭṭhindriyāti manindriyajīvitindriyaupekkhindriyāni ceva saddhādipañcakañca. Tattha ākiñcaññāyatanakāle navattabbārammaṇatā veditabbā.
ဣတိ ဣမသ္မိမ္ပိ ပဉ္ဟာပုစ္ဆကေ ဒသိန္ဒ္ရိယာနိ ကာမာဝစရာနိ, တီဏိ လောကုတ္တရာနိ, နဝ လောကိယလောကုတ္တရမိသ္သကာနေဝ ကထိတာနီတိ။ အယမ္ပိ အဘိဓမ္မဘာဇနီယေန သဒ္ဓိံ ဧကပရိစ္ဆေဒောဝ ဟောတိ။ အယံ ပန ဣန္ဒ္ရိယဝိဘင္ဂော ဒ္ဝေပရိဝဋ္ဋံ နီဟရိတ္ဝာ ဘာဇေတ္ဝာ ဒသ္သိတောတိ။
Iti imasmimpi pañhāpucchake dasindriyāni kāmāvacarāni, tīṇi lokuttarāni, nava lokiyalokuttaramissakāneva kathitānīti. Ayampi abhidhammabhājanīyena saddhiṃ ekaparicchedova hoti. Ayaṃ pana indriyavibhaṅgo dveparivaṭṭaṃ nīharitvā bhājetvā dassitoti.
သမ္မောဟဝိနောဒနိယာ ဝိဘင္ဂဋ္ဌကထာယ
Sammohavinodaniyā vibhaṅgaṭṭhakathāya
ဣန္ဒ္ရိယဝိဘင္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Indriyavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ဝိဘင္ဂပာဠိ • Vibhaṅgapāḷi / ၅. ဣန္ဒ္ရိယဝိဘင္ဂော • 5. Indriyavibhaṅgo
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ဝိဘင္ဂ-မူလဋီကာ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ၅. ဣန္ဒ္ရိယဝိဘင္ဂော • 5. Indriyavibhaṅgo