| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සම්‌මොහවිනොදනී-අට්‌ඨකථා • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
3. පඤ්‌හාපුච්‌ඡකවණ්‌ණනා
3. Pañhāpucchakavaṇṇanā
150. ඉදානි පඤ්‌හාපුච්‌ඡකං හොති. තත්‌ථ පඤ්‌හාපුච්‌ඡනෙ පඤ්‌චන්‌නං ඛන්‌ධානං ‘‘කතිකුසලා? කතිඅකුසලා? කතිඅබ්‍යාකතා’’තිආදිනා නයෙන යං ලබ්‌භති, යඤ්‌ච න ලබ්‌භති, තං සබ්‌බං පුච්‌ඡිත්‌වා විස්‌සජ්‌ජනෙ ‘‘රූපක්‌ඛන්‌ධො අබ්‍යාකතො’’තිආදිනා නයෙන යං ලබ්‌භති තදෙව උද්‌ධටන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. යත්‌ථ යත්‌ථ ච ‘එකො ඛන්‌ධො’ති වා ‘ද්‌වෙ ඛන්‌ධා’ති වා පරිච්‌ඡෙදං අකත්‌වා ‘‘සියා උප්‌පන්‌නා, සියා අනුප්‌පන්‌නා’’තිආදිනා නයෙන තන්‌ති ඨපිතා, තත්‌ථ තත්‌ථ පඤ්‌චන්‌නම්‌පි ඛන්‌ධානං ගහණං වෙදිතබ්‌බං. සෙසො තෙසං තෙසං ඛන්‌ධානං කුසලාදිවිභාගො හෙට්‌ඨා ධම්‌මසඞ්‌ගහට්‌ඨකථායං (ධ. ස. අට්‌ඨ. 985) වුත්‌තොයෙව.
150. Idāni pañhāpucchakaṃ hoti. Tattha pañhāpucchane pañcannaṃ khandhānaṃ ‘‘katikusalā? Katiakusalā? Katiabyākatā’’tiādinā nayena yaṃ labbhati, yañca na labbhati, taṃ sabbaṃ pucchitvā vissajjane ‘‘rūpakkhandho abyākato’’tiādinā nayena yaṃ labbhati tadeva uddhaṭanti veditabbaṃ. Yattha yattha ca ‘eko khandho’ti vā ‘dve khandhā’ti vā paricchedaṃ akatvā ‘‘siyā uppannā, siyā anuppannā’’tiādinā nayena tanti ṭhapitā, tattha tattha pañcannampi khandhānaṃ gahaṇaṃ veditabbaṃ. Seso tesaṃ tesaṃ khandhānaṃ kusalādivibhāgo heṭṭhā dhammasaṅgahaṭṭhakathāyaṃ (dha. sa. aṭṭha. 985) vuttoyeva.
ආරම්‌මණත්‌තිකෙසු පන චත්‌තාරො ඛන්‌ධා පඤ්‌චපණ්‌ණාස කාමාවචරධම්‌මෙ ආරබ්‌භ රජ්‌ජන්‌තස්‌ස දුස්‌සන්‌තස්‌ස මුය්‌හන්‌තස්‌ස සංවරන්‌තස්‌ස සම්‌මසන්‌තස්‌ස පච්‌චවෙක්‌ඛන්‌තස්‌ස ච පරිත්‌තාරම්‌මණා හොන්‌ති, සත්‌තවීසති රූපාරූපාවචරධම්‌මෙ ආරබ්‌භ රජ්‌ජන්‌තස්‌ස දුස්‌සන්‌තස්‌ස මුය්‌හන්‌තස්‌ස සංවරන්‌තස්‌ස පරිග්‌ගහං පට්‌ඨපෙන්‌තස්‌ස මහග්‌ගතාරම්‌මණා, මග්‌ගඵලනිබ්‌බානානි පච්‌චවෙක්‌ඛන්‌තස්‌ස අප්‌පමාණාරම්‌මණා, පඤ්‌ඤත්‌තිං පච්‌චවෙක්‌ඛණකාලෙ නවත්‌තබ්‌බාරම්‌මණාති.
Ārammaṇattikesu pana cattāro khandhā pañcapaṇṇāsa kāmāvacaradhamme ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa sammasantassa paccavekkhantassa ca parittārammaṇā honti, sattavīsati rūpārūpāvacaradhamme ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa pariggahaṃ paṭṭhapentassa mahaggatārammaṇā, maggaphalanibbānāni paccavekkhantassa appamāṇārammaṇā, paññattiṃ paccavekkhaṇakāle navattabbārammaṇāti.
තෙයෙව සෙක්‌ඛාසෙක්‌ඛානං මග්‌ගපච්‌චවෙක්‌ඛණකාලෙ මග්‌ගාරම්‌මණා හොන්‌ති, මග්‌ගකාලෙ සහජාතහෙතුනා මග්‌ගහෙතුකා, මග්‌ගං ගරුං කත්‌වා පච්‌චවෙක්‌ඛණකාලෙ ආරම්‌මණාධිපතිනා මග්‌ගාධිපතිනො , වීරියජෙට්‌ඨකං වා වීමංසජෙට්‌ඨකං වා මග්‌ගං භාවෙන්‌තස්‌ස සහජාතාධිපතිනා මග්‌ගාධිපතිනො, ඡන්‌දජෙට්‌ඨකං පන චිත්‌තජෙට්‌ඨකං වා භාවෙන්‌තස්‌ස නවත්‌තබ්‌බාරම්‌මණා නාම හොන්‌ති.
Teyeva sekkhāsekkhānaṃ maggapaccavekkhaṇakāle maggārammaṇā honti, maggakāle sahajātahetunā maggahetukā, maggaṃ garuṃ katvā paccavekkhaṇakāle ārammaṇādhipatinā maggādhipatino , vīriyajeṭṭhakaṃ vā vīmaṃsajeṭṭhakaṃ vā maggaṃ bhāventassa sahajātādhipatinā maggādhipatino, chandajeṭṭhakaṃ pana cittajeṭṭhakaṃ vā bhāventassa navattabbārammaṇā nāma honti.
අතීතානි පන ඛන්‌ධධාතුආයතනානි ආරබ්‌භ රජ්‌ජන්‌තස්‌ස දුස්‌සන්‌තස්‌ස මුය්‌හන්‌තස්‌ස සංවරන්‌තස්‌ස පරිග්‌ගහං පට්‌ඨපෙන්‌තස්‌ස අතීතාරම්‌මණා හොන්‌ති, අනාගතානි ආරබ්‌භ අනාගතාරම්‌මණා හොන්‌ති, පච්‌චුප්‌පන්‌නානි ආරබ්‌භ පච්‌චුප්‌පන්‌නාරම්‌මණා හොන්‌ති, පඤ්‌ඤත්‌තිං වා නිබ්‌බානං වා පච්‌චවෙක්‌ඛන්‌තස්‌ස නවත්‌තබ්‌බාරම්‌මණා හොන්‌ති.
Atītāni pana khandhadhātuāyatanāni ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa pariggahaṃ paṭṭhapentassa atītārammaṇā honti, anāgatāni ārabbha anāgatārammaṇā honti, paccuppannāni ārabbha paccuppannārammaṇā honti, paññattiṃ vā nibbānaṃ vā paccavekkhantassa navattabbārammaṇā honti.
තථා අත්‌තනො ඛන්‌ධධාතුආයතනානි ආරබ්‌භ රජ්‌ජන්‌තස්‌ස දුස්‌සන්‌තස්‌ස මුය්‌හන්‌තස්‌ස සංවරන්‌තස්‌ස පරිග්‌ගහං පට්‌ඨපෙන්‌තස්‌ස අජ්‌ඣත්‌තාරම්‌මණා හොන්‌ති, පරෙසං ඛන්‌ධධාතුආයතනානි ආරබ්‌භ එවං පවත්‌තෙන්‌තස්‌ස බහිද්‌ධාරම්‌මණා, පණ්‌ණත්‌තිනිබ්‌බානපච්‌චවෙක්‌ඛණකාලෙපි බහිද්‌ධාරම්‌මණායෙව, කාලෙන අජ්‌ඣත්‌තං කාලෙන බහිද්‌ධා ධම්‌මෙසු එවං පවත්‌තෙන්‌තස්‌ස අජ්‌ඣත්‌තබහිද්‌ධාරම්‌මණා, ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනකාලෙ නවත්‌තබ්‌බාරම්‌මණාති වෙදිතබ්‌බා.
Tathā attano khandhadhātuāyatanāni ārabbha rajjantassa dussantassa muyhantassa saṃvarantassa pariggahaṃ paṭṭhapentassa ajjhattārammaṇā honti, paresaṃ khandhadhātuāyatanāni ārabbha evaṃ pavattentassa bahiddhārammaṇā, paṇṇattinibbānapaccavekkhaṇakālepi bahiddhārammaṇāyeva, kālena ajjhattaṃ kālena bahiddhā dhammesu evaṃ pavattentassa ajjhattabahiddhārammaṇā, ākiñcaññāyatanakāle navattabbārammaṇāti veditabbā.
ඉති භගවා ඉමං ඛන්‌ධවිභඞ්‌ගං සුත්‌තන්‌තභාජනීයාදිවසෙන තයො පරිවට්‌ටෙ නීහරිත්‌වා භාජෙන්‌තො දස්‌සෙසි. තීසුපි හි පරිවට්‌ටෙසු එකොව පරිච්‌ඡෙදො. රූපක්‌ඛන්‌ධො හි සබ්‌බත්‌ථ කාමාවචරොයෙව. චත්‌තාරො ඛන්‌ධා චතුභූමකා ලොකියලොකුත්‌තරමිස්‌සකා කථිතාති.
Iti bhagavā imaṃ khandhavibhaṅgaṃ suttantabhājanīyādivasena tayo parivaṭṭe nīharitvā bhājento dassesi. Tīsupi hi parivaṭṭesu ekova paricchedo. Rūpakkhandho hi sabbattha kāmāvacaroyeva. Cattāro khandhā catubhūmakā lokiyalokuttaramissakā kathitāti.
සම්‌මොහවිනොදනියා විභඞ්‌ගට්‌ඨකථාය
Sammohavinodaniyā vibhaṅgaṭṭhakathāya
ඛන්‌ධවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Khandhavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / විභඞ්‌ගපාළි • Vibhaṅgapāḷi / 1. ඛන්‌ධවිභඞ්‌ගො • 1. Khandhavibhaṅgo
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / විභඞ්‌ග-මූලටීකා • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 1. ඛන්‌ධවිභඞ්‌ගො • 1. Khandhavibhaṅgo
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / විභඞ්‌ග-අනුටීකා • Vibhaṅga-anuṭīkā / 1. ඛන්‌ධවිභඞ්‌ගො • 1. Khandhavibhaṅgo
