| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සම්‌මොහවිනොදනී-අට්‌ඨකථා • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
2. පඤ්‌හාපුච්‌ඡකවණ්‌ණනා
2. Pañhāpucchakavaṇṇanā
221. පඤ්‌හාපුච්‌ඡකෙ සබ්‌බෙසම්‌පි ඉන්‌ද්‍රියානං කුසලාදිවිභාගො පාළිනයානුසාරෙනෙව වෙදිතබ්‌බො.
221. Pañhāpucchake sabbesampi indriyānaṃ kusalādivibhāgo pāḷinayānusāreneva veditabbo.
223. ආරම්‌මණත්‌තිකෙසු පන සත්‌තින්‌ද්‍රියා අනාරම්‌මණාති චක්‌ඛුසොතඝානජිව්‌හාකායඉත්‌ථිපුරිසින්‌ද්‍රියානි සන්‌ධාය වුත්‌තං. ජීවිතින්‌ද්‍රියං පන අරූපමිස්‌සකත්‌තා ඉධ අනාභට්‌ඨං. ද්‌වින්‌ද්‍රියාති ද්‌වෙ ඉන්‌ද්‍රියා; සුඛදුක්‌ඛද්‌වයං සන්‌ධායෙතං වුත්‌තං. තඤ්‌හි එකන්‌තපරිත්‌තාරම්‌මණං. දොමනස්‌සින්‌ද්‍රියං සියා පරිත්‌තාරම්‌මණං, සියා මහග්‌ගතාරම්‌මණන්‌ති කාමාවචරධම්‌මෙ ආරබ්‌භ පවත්‌තිකාලෙ පරිත්‌තාරම්‌මණං හොති , රූපාවචරාරූපාවචරෙ පන ආරබ්‌භ පවත්‌තිකාලෙ මහග්‌ගතාරම්‌මණං, පණ්‌ණත්‌තිං ආරබ්‌භ පවත්‌තිකාලෙ නවත්‌තබ්‌බාරම්‌මණං. නවින්‌ද්‍රියා සියා පරිත්‌තාරම්‌මණාති මනින්‌ද්‍රියජීවිතින්‌ද්‍රියසොමනස්‌සින්‌ද්‍රියඋපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියානි චෙව සද්‌ධාදිපඤ්‌චකඤ්‌ච සන්‌ධාය ඉදං වුත්‌තං. ජීවිතින්‌ද්‍රියඤ්‌හි රූපමිස්‌සකත්‌තා අනාරම්‌මණෙසු රූපධම්‌මෙසු සඞ්‌ගහිතම්‌පි අරූපකොට්‌ඨාසෙන සියාපක්‌ඛෙ සඞ්‌ගහිතං.
223. Ārammaṇattikesu pana sattindriyā anārammaṇāti cakkhusotaghānajivhākāyaitthipurisindriyāni sandhāya vuttaṃ. Jīvitindriyaṃ pana arūpamissakattā idha anābhaṭṭhaṃ. Dvindriyāti dve indriyā; sukhadukkhadvayaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Tañhi ekantaparittārammaṇaṃ. Domanassindriyaṃ siyā parittārammaṇaṃ, siyā mahaggatārammaṇanti kāmāvacaradhamme ārabbha pavattikāle parittārammaṇaṃ hoti , rūpāvacarārūpāvacare pana ārabbha pavattikāle mahaggatārammaṇaṃ, paṇṇattiṃ ārabbha pavattikāle navattabbārammaṇaṃ. Navindriyā siyā parittārammaṇāti manindriyajīvitindriyasomanassindriyaupekkhindriyāni ceva saddhādipañcakañca sandhāya idaṃ vuttaṃ. Jīvitindriyañhi rūpamissakattā anārammaṇesu rūpadhammesu saṅgahitampi arūpakoṭṭhāsena siyāpakkhe saṅgahitaṃ.
චත්‌තාරි ඉන්‌ද්‍රියානීති සුඛදුක්‌ඛදොමනස්‌සඅඤ්‌ඤාතාවින්‌ද්‍රියානි. තානි හි මග්‌ගාරම්‌මණත්‌තිකෙ න භජන්‌ති. මග්‌ගහෙතුකන්‌ති සහජාතහෙතුං සන්‌ධාය වුත්‌තං. වීරියවීමංසාජෙට්‌ඨකකාලෙ සියා මග්‌ගාධිපති, ඡන්‌දචිත්‌තජෙට්‌ඨකකාලෙ සියා නවත්‌තබ්‌බා.
Cattāri indriyānīti sukhadukkhadomanassaaññātāvindriyāni. Tāni hi maggārammaṇattike na bhajanti. Maggahetukanti sahajātahetuṃ sandhāya vuttaṃ. Vīriyavīmaṃsājeṭṭhakakāle siyā maggādhipati, chandacittajeṭṭhakakāle siyā navattabbā.
දසින්‌ද්‍රියා සියා උප්‌පන්‌නා, සියා උප්‌පාදිනොති සත්‌ත රූපින්‌ද්‍රියානි තීණි ච විපාකින්‌ද්‍රියානි සන්‌ධායෙතං වුත්‌තං. දසින්‌ද්‍රියානි දොමනස්‌සෙන සද්‌ධිං හෙට්‌ඨා වුත්‌තානෙව. තත්‌ථ දොමනස්‌සින්‌ද්‍රියං පණ්‌ණත්‌තිං ආරබ්‌භ පවත්‌තිකාලෙ නවත්‌තබ්‌බාරම්‌මණං, සෙසානි නිබ්‌බානපච්‌චවෙක්‌ඛණකාලෙපි. තීණින්‌ද්‍රියානි බහිද්‌ධාරම්‌මණානීති තීණි ලොකුත්‌තරින්‌ද්‍රියානි. චත්‌තාරීති සුඛදුක්‌ඛසොමනස්‌සදොමනස්‌සානි. තානි හි අජ්‌ඣත්‌තධම්‌මෙපි බහිද්‌ධාධම්‌මෙපි ආරබ්‌භ පවත්‌තන්‌ති. අට්‌ඨින්‌ද්‍රියාති මනින්‌ද්‍රියජීවිතින්‌ද්‍රියඋපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියානි චෙව සද්‌ධාදිපඤ්‌චකඤ්‌ච. තත්‌ථ ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනකාලෙ නවත්‌තබ්‌බාරම්‌මණතා වෙදිතබ්‌බා.
Dasindriyāsiyā uppannā, siyā uppādinoti satta rūpindriyāni tīṇi ca vipākindriyāni sandhāyetaṃ vuttaṃ. Dasindriyāni domanassena saddhiṃ heṭṭhā vuttāneva. Tattha domanassindriyaṃ paṇṇattiṃ ārabbha pavattikāle navattabbārammaṇaṃ, sesāni nibbānapaccavekkhaṇakālepi. Tīṇindriyāni bahiddhārammaṇānīti tīṇi lokuttarindriyāni. Cattārīti sukhadukkhasomanassadomanassāni. Tāni hi ajjhattadhammepi bahiddhādhammepi ārabbha pavattanti. Aṭṭhindriyāti manindriyajīvitindriyaupekkhindriyāni ceva saddhādipañcakañca. Tattha ākiñcaññāyatanakāle navattabbārammaṇatā veditabbā.
ඉති ඉමස්‌මිම්‌පි පඤ්‌හාපුච්‌ඡකෙ දසින්‌ද්‍රියානි කාමාවචරානි, තීණි ලොකුත්‌තරානි, නව ලොකියලොකුත්‌තරමිස්‌සකානෙව කථිතානීති. අයම්‌පි අභිධම්‌මභාජනීයෙන සද්‌ධිං එකපරිච්‌ඡෙදොව හොති. අයං පන ඉන්‌ද්‍රියවිභඞ්‌ගො ද්‌වෙපරිවට්‌ටං නීහරිත්‌වා භාජෙත්‌වා දස්‌සිතොති.
Iti imasmimpi pañhāpucchake dasindriyāni kāmāvacarāni, tīṇi lokuttarāni, nava lokiyalokuttaramissakāneva kathitānīti. Ayampi abhidhammabhājanīyena saddhiṃ ekaparicchedova hoti. Ayaṃ pana indriyavibhaṅgo dveparivaṭṭaṃ nīharitvā bhājetvā dassitoti.
සම්‌මොහවිනොදනියා විභඞ්‌ගට්‌ඨකථාය
Sammohavinodaniyā vibhaṅgaṭṭhakathāya
ඉන්‌ද්‍රියවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Indriyavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / විභඞ්‌ගපාළි • Vibhaṅgapāḷi / 5. ඉන්‌ද්‍රියවිභඞ්‌ගො • 5. Indriyavibhaṅgo
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / විභඞ්‌ග-මූලටීකා • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 5. ඉන්‌ද්‍රියවිභඞ්‌ගො • 5. Indriyavibhaṅgo
