Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౯. పణీతభోజనసిక్ఖాపదం
9. Paṇītabhojanasikkhāpadaṃ
౨౫౭. నవమే పకట్ఠభావం నీతన్తి పణీతన్తి వుత్తే పణీతసద్దో ఉత్తమత్థోతి ఆహ ‘‘ఉత్తమభోజనానీ’’తి. సమ్పన్నో నామ న మధురగుణో, అథ ఖో మధురగుణయుత్తం భోజనమేవాతి ఆహ ‘‘సమ్పత్తియుత్త’’న్తి. కస్సాతి కరణత్థే చేతం సామివచనం, కేనాతి హి అత్థో. ‘‘సురస’’న్తిఇమినా సాదీయతి అస్సాదీయతీతి సాదూతి వచనత్థస్స సరూపం దస్సేతి.
257. Navame pakaṭṭhabhāvaṃ nītanti paṇītanti vutte paṇītasaddo uttamatthoti āha ‘‘uttamabhojanānī’’ti. Sampanno nāma na madhuraguṇo, atha kho madhuraguṇayuttaṃ bhojanamevāti āha ‘‘sampattiyutta’’nti. Kassāti karaṇatthe cetaṃ sāmivacanaṃ, kenāti hi attho. ‘‘Surasa’’ntiiminā sādīyati assādīyatīti sādūti vacanatthassa sarūpaṃ dasseti.
౨౫౯. ‘‘యో పన…పే॰… భుఞ్జేయ్యా’’తి ఏత్థ వినిచ్ఛయో ఏవం వేదితబ్బోతి యోజనా. సుద్ధానీతి ఓదనేన అసంసట్ఠాని. ఓదనసంసట్ఠాని సబ్బిఆదీనీతి సమ్బన్ధో. ఏత్థాతి ఇమస్మిం సిక్ఖాపదే. హీతి సచ్చం. ‘‘పణీతసంసట్ఠానీ’’తిఇమినా పణీతేహి సబ్బిఆదీహి సంసట్ఠాని భోజనాని పణీతభోజనానీతి అత్థం దస్సేతి. ‘‘సత్తధఞ్ఞనిబ్బత్తానీ’’తి ఇమినా భోజనానం సరూపం దస్సేతి.
259. ‘‘Yo pana…pe… bhuñjeyyā’’ti ettha vinicchayo evaṃ veditabboti yojanā. Suddhānīti odanena asaṃsaṭṭhāni. Odanasaṃsaṭṭhāni sabbiādīnīti sambandho. Etthāti imasmiṃ sikkhāpade. Hīti saccaṃ. ‘‘Paṇītasaṃsaṭṭhānī’’tiiminā paṇītehi sabbiādīhi saṃsaṭṭhāni bhojanāni paṇītabhojanānīti atthaṃ dasseti. ‘‘Sattadhaññanibbattānī’’ti iminā bhojanānaṃ sarūpaṃ dasseti.
‘‘సబ్బినా భత్త’’న్తిఆదీనం పఞ్చన్నం వికప్పానం మజ్ఝే తీసుపి వికప్పేసు ‘‘భత్త’’న్తి యోజేతబ్బం. ఏవం వాక్యం కత్వా విఞ్ఞాపనే ఆపత్తిం దస్సేత్వా సమాసం కత్వా విఞ్ఞాపనే తం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘సబ్బిభత్తం దేహీ’’తిఆది.
‘‘Sabbinā bhatta’’ntiādīnaṃ pañcannaṃ vikappānaṃ majjhe tīsupi vikappesu ‘‘bhatta’’nti yojetabbaṃ. Evaṃ vākyaṃ katvā viññāpane āpattiṃ dassetvā samāsaṃ katvā viññāpane taṃ dassento āha ‘‘sabbibhattaṃ dehī’’tiādi.
ఇతోతి గావితో లద్ధేనాతి సమ్బన్ధో. విసఙ్కేతన్తి సఙ్కేతతో ఞాపితతో విగతం విరహితన్తి అత్థో. హీతి సచ్చం. ఇమినా విసఙ్కేతస్స గుణదోసం దస్సేతి.
Itoti gāvito laddhenāti sambandho. Visaṅketanti saṅketato ñāpitato vigataṃ virahitanti attho. Hīti saccaṃ. Iminā visaṅketassa guṇadosaṃ dasseti.
కప్పియసబ్బినా దేహీతి కప్పియసబ్బినా సంసట్ఠం భత్తం దేహీతి యోజనా. ఏసేవ నయో సేసేసుపి. యేన యేనాతి యేన యేన సబ్బిఆదినా. తస్మిం తస్సాతి ఏత్థాపి విచ్ఛావసేన అత్థో దట్ఠబ్బో. పాళియం ఆగతసబ్బి నామ గోసబ్బి, అజికాసబ్బి, మహింససబ్బి, యేసం మంసం కప్పతి, తేసం సబ్బి చ. నవనీతం నామ ఏవమేవ. తేలం నామ తిలతేలం, సాసపతేలం, మధుకతేలం, ఏరణ్డతేలం, వసాతేలఞ్చ. మధు నామ మక్ఖికామధు. ఫాణితం నామ ఉచ్ఛుమ్హా నిబ్బత్తం. మచ్ఛో నామ ఉదకచరో. పాళిఅనాగతో మచ్ఛో నామ నత్థి. మంసం నామ యేసం మంసం కప్పతి, తేసం మంసం. ఖీరదధీని సబ్బిసదిసానేవ. వుత్తం యథా ఏవం ‘‘నవనీతభత్తం దేహీ’’తిఆదీసుపి సూపోదనవిఞ్ఞత్తిదుక్కటమేవ హోతీతి యోజనా. హీతి సచ్చం. సో చాతి సో చత్థో. తత్థాతి తస్మిం అత్థే. కిం పయోజనం. నత్థేవ పయోజనన్తి అధిప్పాయో.
Kappiyasabbinā dehīti kappiyasabbinā saṃsaṭṭhaṃ bhattaṃ dehīti yojanā. Eseva nayo sesesupi. Yena yenāti yena yena sabbiādinā. Tasmiṃ tassāti etthāpi vicchāvasena attho daṭṭhabbo. Pāḷiyaṃ āgatasabbi nāma gosabbi, ajikāsabbi, mahiṃsasabbi, yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sabbi ca. Navanītaṃ nāma evameva. Telaṃ nāma tilatelaṃ, sāsapatelaṃ, madhukatelaṃ, eraṇḍatelaṃ, vasātelañca. Madhu nāma makkhikāmadhu. Phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbattaṃ. Maccho nāma udakacaro. Pāḷianāgato maccho nāma natthi. Maṃsaṃ nāma yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ maṃsaṃ. Khīradadhīni sabbisadisāneva. Vuttaṃ yathā evaṃ ‘‘navanītabhattaṃ dehī’’tiādīsupi sūpodanaviññattidukkaṭameva hotīti yojanā. Hīti saccaṃ. So cāti so cattho. Tatthāti tasmiṃ atthe. Kiṃ payojanaṃ. Nattheva payojananti adhippāyo.
పటిలద్ధం భోజనన్తి సమ్బన్ధో. ఏకరసన్తి ఏకకిచ్చం. తతోతి నవపణీతభోజనతో నీహరిత్వాతి సమ్బన్ధో.
Paṭiladdhaṃ bhojananti sambandho. Ekarasanti ekakiccaṃ. Tatoti navapaṇītabhojanato nīharitvāti sambandho.
సబ్బానీతి నవ పాచిత్తియాని సన్ధాయ వుత్తం.
Sabbānīti nava pācittiyāni sandhāya vuttaṃ.
౨౬౧. ఉభయేసమ్పీతి భిక్ఖుభిక్ఖునీనమ్పి. సబ్బీతి చేత్థ యో నం పరిభుఞ్జతి, తస్స బలాయువడ్ఢనత్థం సబ్బతి గచ్ఛతి పవత్తతీతి సబ్బి, ఘతం. తతియక్ఖరేనేవ సజ్ఝాయితబ్బం లిఖితబ్బఞ్చ . కస్మా? తతియక్ఖరట్ఠానేయేవ సబ్బ గతియన్తి గతిఅత్థస్స సబ్బధాతుస్స ధాతుపాఠేసు ఆగతత్తాతి. నవమం.
261.Ubhayesampīti bhikkhubhikkhunīnampi. Sabbīti cettha yo naṃ paribhuñjati, tassa balāyuvaḍḍhanatthaṃ sabbati gacchati pavattatīti sabbi, ghataṃ. Tatiyakkhareneva sajjhāyitabbaṃ likhitabbañca . Kasmā? Tatiyakkharaṭṭhāneyeva sabba gatiyanti gatiatthassa sabbadhātussa dhātupāṭhesu āgatattāti. Navamaṃ.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౪. భోజనవగ్గో • 4. Bhojanavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౯. పణీతభోజనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౯. పణీతభోజనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౯. పణీతభోజనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౯. పణీతభోజనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā