| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၉. ပဏီတဘောဇနသိက္ခာပဒံ
9. Paṇītabhojanasikkhāpadaṃ
၂၅၇. နဝမေ ပကဋ္ဌဘာဝံ နီတန္တိ ပဏီတန္တိ ဝုတ္တေ ပဏီတသဒ္ဒော ဥတ္တမတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ဥတ္တမဘောဇနာနီ’’တိ။ သမ္ပန္နော နာမ န မဓုရဂုဏော, အထ ခော မဓုရဂုဏယုတ္တံ ဘောဇနမေဝာတိ အာဟ ‘‘သမ္ပတ္တိယုတ္တ’’န္တိ။ ကသ္သာတိ ကရဏတ္ထေ စေတံ သာမိဝစနံ, ကေနာတိ ဟိ အတ္ထော။ ‘‘သုရသ’’န္တိဣမိနာ သာဒီယတိ အသ္သာဒီယတီတိ သာဒူတိ ဝစနတ္ထသ္သ သရူပံ ဒသ္သေတိ။
257. Navame pakaṭṭhabhāvaṃ nītanti paṇītanti vutte paṇītasaddo uttamatthoti āha ‘‘uttamabhojanānī’’ti. Sampanno nāma na madhuraguṇo, atha kho madhuraguṇayuttaṃ bhojanamevāti āha ‘‘sampattiyutta’’nti. Kassāti karaṇatthe cetaṃ sāmivacanaṃ, kenāti hi attho. ‘‘Surasa’’ntiiminā sādīyati assādīyatīti sādūti vacanatthassa sarūpaṃ dasseti.
၂၅၉. ‘‘ယော ပန။ပေ.။ ဘုဉ္ဇေယ္ယာ’’တိ ဧတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ ယောဇနာ။ သုဒ္ဓာနီတိ ဩဒနေန အသံသဋ္ဌာနိ။ ဩဒနသံသဋ္ဌာနိ သဗ္ဗိအာဒီနီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဧတ္ထာတိ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ။ ဟီတိ သစ္စံ။ ‘‘ပဏီတသံသဋ္ဌာနီ’’တိဣမိနာ ပဏီတေဟိ သဗ္ဗိအာဒီဟိ သံသဋ္ဌာနိ ဘောဇနာနိ ပဏီတဘောဇနာနီတိ အတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ‘‘သတ္တဓညနိဗ္ဗတ္တာနီ’’တိ ဣမိနာ ဘောဇနာနံ သရူပံ ဒသ္သေတိ။
259. ‘‘Yo pana…pe… bhuñjeyyā’’ti ettha vinicchayo evaṃ veditabboti yojanā. Suddhānīti odanena asaṃsaṭṭhāni. Odanasaṃsaṭṭhāni sabbiādīnīti sambandho. Etthāti imasmiṃ sikkhāpade. Hīti saccaṃ. ‘‘Paṇītasaṃsaṭṭhānī’’tiiminā paṇītehi sabbiādīhi saṃsaṭṭhāni bhojanāni paṇītabhojanānīti atthaṃ dasseti. ‘‘Sattadhaññanibbattānī’’ti iminā bhojanānaṃ sarūpaṃ dasseti.
‘‘သဗ္ဗိနာ ဘတ္တ’’န္တိအာဒီနံ ပဉ္စန္နံ ဝိကပ္ပာနံ မဇ္ဈေ တီသုပိ ဝိကပ္ပေသု ‘‘ဘတ္တ’’န္တိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဝာက္ယံ ကတ္ဝာ ဝိညာပနေ အာပတ္တိံ ဒသ္သေတ္ဝာ သမာသံ ကတ္ဝာ ဝိညာပနေ တံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘သဗ္ဗိဘတ္တံ ဒေဟီ’’တိအာဒိ။
‘‘Sabbinā bhatta’’ntiādīnaṃ pañcannaṃ vikappānaṃ majjhe tīsupi vikappesu ‘‘bhatta’’nti yojetabbaṃ. Evaṃ vākyaṃ katvā viññāpane āpattiṃ dassetvā samāsaṃ katvā viññāpane taṃ dassento āha ‘‘sabbibhattaṃ dehī’’tiādi.
ဣတောတိ ဂာဝိတော လဒ္ဓေနာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဝိသင္ကေတန္တိ သင္ကေတတော ဉာပိတတော ဝိဂတံ ဝိရဟိတန္တိ အတ္ထော။ ဟီတိ သစ္စံ။ ဣမိနာ ဝိသင္ကေတသ္သ ဂုဏဒောသံ ဒသ္သေတိ။
Itoti gāvito laddhenāti sambandho. Visaṅketanti saṅketato ñāpitato vigataṃ virahitanti attho. Hīti saccaṃ. Iminā visaṅketassa guṇadosaṃ dasseti.
ကပ္ပိယသဗ္ဗိနာ ဒေဟီတိ ကပ္ပိယသဗ္ဗိနာ သံသဋ္ဌံ ဘတ္တံ ဒေဟီတိ ယောဇနာ။ ဧသေဝ နယော သေသေသုပိ။ ယေန ယေနာတိ ယေန ယေန သဗ္ဗိအာဒိနာ။ တသ္မိံ တသ္သာတိ ဧတ္ထာပိ ဝိစ္ဆာဝသေန အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ပာဠိယံ အာဂတသဗ္ဗိ နာမ ဂောသဗ္ဗိ, အဇိကာသဗ္ဗိ, မဟိံသသဗ္ဗိ, ယေသံ မံသံ ကပ္ပတိ, တေသံ သဗ္ဗိ စ။ နဝနီတံ နာမ ဧဝမေဝ။ တေလံ နာမ တိလတေလံ, သာသပတေလံ, မဓုကတေလံ, ဧရဏ္ဍတေလံ, ဝသာတေလဉ္စ။ မဓု နာမ မက္ခိကာမဓု။ ဖာဏိတံ နာမ ဥစ္ဆုမ္ဟာ နိဗ္ဗတ္တံ။ မစ္ဆော နာမ ဥဒကစရော။ ပာဠိအနာဂတော မစ္ဆော နာမ နတ္ထိ။ မံသံ နာမ ယေသံ မံသံ ကပ္ပတိ, တေသံ မံသံ။ ခီရဒဓီနိ သဗ္ဗိသဒိသာနေဝ။ ဝုတ္တံ ယထာ ဧဝံ ‘‘နဝနီတဘတ္တံ ဒေဟီ’’တိအာဒီသုပိ သူပောဒနဝိညတ္တိဒုက္ကဋမေဝ ဟောတီတိ ယောဇနာ။ ဟီတိ သစ္စံ။ သော စာတိ သော စတ္ထော။ တတ္ထာတိ တသ္မိံ အတ္ထေ။ ကိံ ပယောဇနံ။ နတ္ထေဝ ပယောဇနန္တိ အဓိပ္ပာယော။
Kappiyasabbinā dehīti kappiyasabbinā saṃsaṭṭhaṃ bhattaṃ dehīti yojanā. Eseva nayo sesesupi. Yena yenāti yena yena sabbiādinā. Tasmiṃ tassāti etthāpi vicchāvasena attho daṭṭhabbo. Pāḷiyaṃ āgatasabbi nāma gosabbi, ajikāsabbi, mahiṃsasabbi, yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sabbi ca. Navanītaṃ nāma evameva. Telaṃ nāma tilatelaṃ, sāsapatelaṃ, madhukatelaṃ, eraṇḍatelaṃ, vasātelañca. Madhu nāma makkhikāmadhu. Phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbattaṃ. Maccho nāma udakacaro. Pāḷianāgato maccho nāma natthi. Maṃsaṃ nāma yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ maṃsaṃ. Khīradadhīni sabbisadisāneva. Vuttaṃ yathā evaṃ ‘‘navanītabhattaṃ dehī’’tiādīsupi sūpodanaviññattidukkaṭameva hotīti yojanā. Hīti saccaṃ. So cāti so cattho. Tatthāti tasmiṃ atthe. Kiṃ payojanaṃ. Nattheva payojananti adhippāyo.
ပဋိလဒ္ဓံ ဘောဇနန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဧကရသန္တိ ဧကကိစ္စံ။ တတောတိ နဝပဏီတဘောဇနတော နီဟရိတ္ဝာတိ သမ္ဗန္ဓော။
Paṭiladdhaṃ bhojananti sambandho. Ekarasanti ekakiccaṃ. Tatoti navapaṇītabhojanato nīharitvāti sambandho.
သဗ္ဗာနီတိ နဝ ပာစိတ္တိယာနိ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။
Sabbānīti nava pācittiyāni sandhāya vuttaṃ.
၂၆၁. ဥဘယေသမ္ပီတိ ဘိက္ခုဘိက္ခုနီနမ္ပိ။ သဗ္ဗီတိ စေတ္ထ ယော နံ ပရိဘုဉ္ဇတိ, တသ္သ ဗလာယုဝဍ္ဎနတ္ထံ သဗ္ဗတိ ဂစ္ဆတိ ပဝတ္တတီတိ သဗ္ဗိ, ဃတံ။ တတိယက္ခရေနေဝ သဇ္ဈာယိတဗ္ဗံ လိခိတဗ္ဗဉ္စ ။ ကသ္မာ? တတိယက္ခရဋ္ဌာနေယေဝ သဗ္ဗ ဂတိယန္တိ ဂတိအတ္ထသ္သ သဗ္ဗဓာတုသ္သ ဓာတုပာဌေသု အာဂတတ္တာတိ။ နဝမံ။
261.Ubhayesampīti bhikkhubhikkhunīnampi. Sabbīti cettha yo naṃ paribhuñjati, tassa balāyuvaḍḍhanatthaṃ sabbati gacchati pavattatīti sabbi, ghataṃ. Tatiyakkhareneva sajjhāyitabbaṃ likhitabbañca . Kasmā? Tatiyakkharaṭṭhāneyeva sabba gatiyanti gatiatthassa sabbadhātussa dhātupāṭhesu āgatattāti. Navamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၄. ဘောဇနဝဂ္ဂော • 4. Bhojanavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၉. ပဏီတဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၉. ပဏီတဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၉. ပဏီတဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၉. ပဏီတဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
